Η προπόνηση του Ραούλ Γκάντι | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η προπόνηση του Ραούλ Γκάντι

Είναι -άραγε- έτοιμος να Κυβερνήσει τη Μεγαλύτερη Δημοκρατία του Κόσμου ο Αδοκίμαστος Γόνος της Δυναστείας των Γκάντι ;

Τα προβλήματα που πολιορκούν τον Ινδό πρωθυπουργό Μανμοχάν Σινγκ είναι πάρα πολλά. Αρκετοί βασικοί παράγοντες στον συνασπισμό της δικής του Ενωμένης Προοδευτικής Συμμαχίας είναι αναμεμιγμένοι σε μεγάλα σκάνδαλα διαφθοράς [1]. Παρά τις επανειλημμένες αυξήσεις των επιτοκίων, η κυβέρνησή του δεν είναι σε θέση να καταστείλει την αχαλίνωτη κούρσα του πληθωρισμού, ο οποίος έχει υπερβεί το 10% [2]. Τρομοκράτες έπληξαν το Νέο Δελχί δύο φορές μέσα στη φετινή χρονιά, σκορπίζοντας τον θάνατο σε δεκάδες ανθρώπους και δίνοντας στον μέσο Ινδό την εντύπωση ότι η κυβέρνησή του δεν μπορεί να εγγυηθεί την ασφάλειά του. Μα, πάνω απ’ όλα, ο Σινγκ μοιάζει να μην έχει πια δυνάμεις: Σύμφωνα με πληροφορίες, στα 79 του χρόνια, είναι ιδιαίτερα καταπονημένος από τις προσπάθειες να διατηρήσει την ενότητα σε έναν απείθαρχο συνασπισμό και να διαχειριστεί ακόμη και τις πλέον υποτυπώδεις πτυχές των σχέσεων της Ινδίας με τους γείτονές της.

Οι συνθήκες αυτές μοιάζουν ιδανικές για μια επίθεση από την πλευρά της αντιπολίτευσης. Ωστόσο, μέχρι στιγμής το εθνικιστικό ινδουιστικό κόμμα Μπαρατίγια Τζανάτα (BJP) δεν έχει προτείνει εφικτές εναλλακτικές λύσεις [3]. Αντιθέτως, το BJP κινήθηκε στο περιθώριο και προτίμησε να γκρινιάζει για τις ανεπάρκειες του Σινγκ. Το κόμμα μοιάζει να βρίσκεται εκτός ελέγχου: Ο Λ.Κ. Αντβανί, η ψυχή του κόμματος και πρώην αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, πρόσφατα δήλωσε ότι δεν ενδιαφέρεται για τη θέση του πρωθυπουργού. Ο Ναρέντα Μόντι, κυβερνήτης του Γκουζαράτ και πιθανός διεκδικητής της ηγεσίας του κόμματος, είναι μάλλον απίθανο να κερδίσει τη λαϊκή υποστήριξη σε εθνικό επίπεδο, λόγω της διάχυτης πεποίθησης για ανάμιξή του σε αντι-μουσουλμανικό πογκρόμ που συνέβη υπό την εποπτεία του πριν από μία δεκαετία.

Η χώρα, απογοητευμένη από την αναποτελεσματικότητα του Σινγκ, αναζητά τον ηγέτη που θα τον διαδεχθεί, όταν σε δύο χρόνια ολοκληρώσει τη θητεία του, και στρέφεται προς τον Ραούλ Γκάντι. Ο Γκάντι είναι ο γιος της απόμακρης Σόνια Γκάντι, ηγέτιδας του Κόμματος του Κογκρέσου και χήρας του Ρατζίβ Γκάντι, του πρώην πρωθυπουργού που δολοφονήθηκε το 1991. (Ο Ρατζίβ ήταν ο γιος της Ίντιρα Γκάντι, η οποία δολοφονήθηκε το 1984). Από το 2004, ο Ραούλ, ο οποίος σπούδασε στο Harvard, στο Trinity College και στο Cambridge, προετοιμάζεται από παράγοντες του Κόμματος του Κογκρέσου για υψηλότερες θέσεις. Ωστόσο, ο 41 ετών Ραούλ δεν έχει καθόλου εμπειρία και μοιάζει να βρίσκεται μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας: Αν και ανέλαβε το αξίωμα του γενικού γραμματέα της Επιτροπής του Πανινδικού Κογκρέσου πριν από τέσσερα χρόνια, έχει παρουσιάσει ελάχιστα δείγματα στην κατεύθυνση της επίτευξης των στόχων του κόμματος. Ωστόσο, στη σκέψη των περισσοτέρων δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι, δεδομένης της απουσίας επιλογών, ο Ραούλ θα αναρριχηθεί στο ανώτατο αξίωμα μόλις αποσυρθεί ο Σινγκ. Όχι μόνο, λοιπόν, θα κληρονομήσει το πολιτικό αδιέξοδο, αλλά απομένει και να φανεί αν το διάστημα των δύο χρόνων είναι αρκετό για να προετοιμαστεί ο νέος ηγέτης της μεγαλύτερης δημοκρατίας του κόσμου.

Μέρα με τη μέρα ο Σινγκ κάνει δυσκολότερη τη δουλειά του διαδόχου του. Η δημοτικότητα του πρωθυπουργού έχει υποχωρήσει δραματικά εξαιτίας μιας σειράς σκανδάλων διαφθοράς, τα οποία στάθηκε ανίκανος να διαχειριστεί. Πράγματι, απέτυχε να χαλιναγωγήσει τα απείθαρχα μέλη του κόμματος και της κυβέρνησής του, μέχρι που εκείνοι τον παραγκώνισαν ολοσχερώς. Τον περασμένο Νοέμβριο η δημόσια οργή και η αποστροφή των ανωτέρων τάξεων έφθασαν σε τέτοια πυρετώδη έξαψη, ώστε ο Σινγκ απαίτησε επιτέλους την παραίτηση του υπουργού Τηλεπικοινωνιών, Αντιμούθου Ραζά, ο οποίος κατηγορήθηκε ότι δημοπράτησε τις συχνότητες κινητής τηλεφωνίας σε χαμηλές τιμές και σε ακατάλληλους παρόχους. Η καθυστερημένη κίνηση του Σινγκ στο να ζητήσει την παραίτηση του Ραζά, οδήγησε σε έναν χείμαρρο κατηγοριών, ότι δηλαδή ήταν ανίκανος να περιορίσει την αποσύνθεση στους κόλπους της κυβέρνησής του. Ύστερα ο Σουρές Καλμαντί, ο επικεφαλής της διοργάνωσης των Αγώνων της Κοινοπολιτείας τον Οκτώβριο του 2010, εξαναγκάστηκε σε παραίτηση εν μέσω φημολογίας για υπερβάσεις κόστους και ατασθαλίες στις προμήθειες. Και στις δύο περιπτώσεις ο Σινγκ απέφυγε να αναμιχθεί, μέχρι τη στιγμή που η απογοήτευση της κοινής γνώμης έφθασε σε επικίνδυνο σημείο. Δεν είναι, λοιπόν, απορίας άξιο το πώς η παλιά ακτιβίστρια Άννα Χαζάρε, που μάχεται κατά της διαφθοράς, κατόρθωσε να ξεσηκώσει τον κόσμο σε αντι-κυβερνητικές διαδηλώσεις τον Ιούλιο.

Ο πρωθυπουργός, επίσης, τσαλαβουτούσε στο εξωτερικό. Στα τέλη Σεπτεμβρίου, η πολυδιαφημισμένη επίσκεψή του στο Μπανγκλαντές, που σκοπό είχε τη βελτίωση των δεσμών με αυτόν τον σημαντικό γείτονα, κατέληξε σε αποτυχία. Το πρόβλημα προέκυψε από την άρνηση της Μαμάτα Μπανερτζί, κυβερνήτη του εφαπτόμενου προς το Μπανγκλαντές ινδικού κρατιδίου της δυτικής Βεγγάλης, να υπογράψει μια διμερή συμφωνία για τη διαχείριση του νερού, την οποία ο Σινγκ διαφήμιζε ως την πεμπτουσία των συνομιλιών του. Η Μπανερτζί είχε σοβαρό λόγο για την απείθειά της (η συμφωνία ήταν ενδεχόμενο να βλάψει την αγροτική παραγωγή στο νότιο τμήμα του κρατιδίου της), αλλά το γεγονός ότι η άρνησή της αιφνιδίασε τον Σινγκ, φανερώνει ότι αντιμετωπίζει πολύ μεγάλες δυσκολίες στο να διαχειριστεί ακόμη και τα πιο βασικά πρωτόκολλα του πρωθυπουργικού γραφείου.

Έπειτα, είναι η οικογένεια Γκάντι. Οι περισσότεροι πιστεύουν ότι η Σόνια Γκάντι κρατά στα χέρια της δυσανάλογο μερίδιο εξουσίας τόσο στην κυβέρνηση όσο και επί του καθόλου συγκρουσιακού πρωθυπουργού. Σύμφωνα, πάντως, με πληροφορίες, η Σόνια Γκάντι πάσχει από καρκίνο και δεν προλαβαίνει να στρώσει τον δρόμο για τον γιο της. Μέχρι στιγμής προσπάθησε να τον προετοιμάσει με το να του παραδώσει πολιτικές αρμοδιότητες στο πλαίσιο του κόμματος, για όσο διάστημα εκείνη θα έλειπε για θεραπεία στις Ηνωμένες Πολιτείες. Τον επιφόρτισε, επίσης, με το άχαρο καθήκον να διαπραγματευθεί με την ακτιβίστρια κατά της διαφθοράς, Άννα Χαζάρε.

Ωστόσο, ο Ραούλ αντιμετωπίζει σωρεία εμποδίων. Το πρώτο σχετίζεται με το πώς θα κατορθώσει να επιβάλει το πολιτικό του κύρος μεταξύ των μελών του κόμματός του. Σε ένα κόμμα γνωστό για την ψευδοκολακεία και εξαρτημένο από την αναγνωρισιμότητα του ονόματος Γκάντι, ελάχιστοι είναι εκείνοι που θα επιχειρούσαν να υπονομεύσουν την άνοδό του. Δημοσίως θα συγκατανεύσουν στην ανάρρησή του. Με την ανάληψη περισσότερων κομματικών καθηκόντων, ο Ραούλ να χρειαστεί να αναμιχθεί σε αμφιλεγόμενα ζητήματα, όπως η ιδιοκτησία γης για βιομηχανικά έργα. Παραμένει, όμως, ζητούμενο αν αυτές οι φιλόδοξες προσπάθειες θα φέρουν περισσότερες ψήφους σε κάποιο από αυτά τα μέλη του Κόμματος του Κογκρέσου.

Πράγμα που σημαίνει ότι για τον Ραούλ η πρόκληση γίνεται ακόμη μεγαλύτερη: Θα πρέπει οπωσδήποτε να σημειώσει κέρδη στο ινδικό εκλογικό σώμα. Προκειμένου να οικοδομήσει την εκλογική του βάση, ο Ραούλ πραγματοποίησε το 2007 περιοδεία στο ζωτικής σημασίας πολυάνθρωπο κρατίδιο Ούταρ Πραντές, αλλά τα αποτελέσματα ήταν φτωχά. Το Κόμμα του Κογκρέσου εξασφάλισε ποσοστό μικρότερο του 9% της λαϊκής ψήφου. Με την προτροπή της μητέρας του, ο Ραούλ έκτοτε κατέστησε σαφή την έκδηλη συμπαράστασή του απέναντι στο αυξανόμενο κύμα λαϊκής δυσφορίας. Ασχολήθηκε αποτελεσματικά με την απαρχαιωμένη νομοθεσία για την ιδιοκτησία γης, που χρειαζόταν κατεπειγόντως μεταρρύθμιση. Προσπάθησε, επίσης, να αναδειχθεί ως ο σημαιοφόρος υπέρ κοινωνικών ομάδων που στερούνται το δικαίωμα της ψήφου, όπως μικρή μερίδα αγροτών και κάποιες φυλετικές ομάδες της Ινδίας. Ταξίδεψε σε δοκιμαζόμενες περιοχές και εμφανίστηκε ως ο υπέρμαχός τους στο Νέο Δελχί. Ο νεαρός Γκάντι έφθασε στο σημείο να επισκεφθεί σπίτια των Ντάλιτ (τους παλαιότερα γνωστούς ως ανέγγιχτους), με σκοπό να εκφράσει δημοσίως το ενδιαφέρον του για τη δεινή θέση τους.

Παρά τις προκλήσεις που έπονται, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η θέση του Γκάντι στο εσωτερικό του Κόμματος του Κογκρέσου είναι εξασφαλισμένη, δεδομένου μάλιστα ότι απουσιάζουν τυχόν αξιόλογοι αντίπαλοι. Ωστόσο, δεν είναι εύκολο να εκτιμήσει κανείς πλήρως τις προοπτικές του Ραούλ, χωρίς να κατανοήσει τον ρόλο της αδελφής του, Πριγιάνκα Γκάντι. Η Πριγιάνκα σχεδιάζει να οργανώσει και αυτή προεκλογική εκστρατεία, ταυτόχρονα με τον αδελφό της, τόσο για να υποστηρίξει τη δική του υποψηφιότητα, αλλά και την ισχυροποίηση της δικής της θέσης στο Κόμμα του Κογκρέσου. Αν και πολλοί είναι εκείνοι που εκτιμούν ότι η Πριγιάνκα είναι ικανότερη πολιτικά σε σύγκριση με τον αδελφό της, παραμένει ακόμη αμφίβολο το αν θα καταφέρει να κερδίσει τους απλούς ψηφοφόρους, ειδικά εκείνους των πενόμενων αγροτικών περιοχών.

Οι δυο τους προγραμματίζουν να εστιάσουν αρχικά στο Ούταρ Πραντές, στο οποίο θα διεξαχθούν πολιτειακές εκλογές το 2012. Εάν το δίδυμο αδελφού-αδελφής φέρει καλά αποτελέσματα, οι ελπίδες του Ραούλ για τις επόμενες εθνικές εκλογές, αλλά και γενικότερα μέσα στο πλαίσιο του κόμματός του, θα αναπτερωθούν.
Όσον αφορά το επόμενο ζήτημα, το πώς -πραγματικά- ο Ραούλ θα κυβερνήσει, η απάντηση εξαρτάται από το πρόσωπο το οποίο θα επιλέξει για να συμβουλεύεται. Καλά πληροφορημένοι παρατηρητές στο Νέο Δελχί επισημαίνουν ότι μέχρι τώρα εμπιστεύθηκε κυρίως συμβούλους από τον κύκλο της μητέρας του. Εάν συνεχίσει την ίδια τακτική, το αποτέλεσμα θα είναι πολιτικές επιλογές χωρίς διαφοροποίηση και χωρίς ευρηματικότητα. Η πορεία προς την οικονομική φιλελευθεροποίηση θα ανασταλεί, τα λαϊκιστικά προγράμματα θα εξακολουθήσουν με ταχείς ρυθμούς και η εσωτερική μεταρρύθμιση του κόμματος θα παραμείνει σε εκκρεμότητα.

Για να αντιμετωπίσει τις πλέον δύσκολες ενδημικές ασθένειες της Ινδίας, ο Ραούλ θα χρειαστεί να επιδείξει ένα νέο είδος φαντασίας, σφρίγους και αποφασιστικότητας. Κάτι τέτοιο δεν θα απαιτούσε μόνο καλή πολιτική προσέγγιση αλλά και ανάληψη σύγχρονων πολιτικών πρωτοβουλιών που θα επιλύουν τον γρίφο της ιδιοκτησίας γης, το χρόνιο πρόβλημα της δικαστικής μεταρρύθμισης και τα ακανθώδη προβλήματα ασφαλείας της χώρας. Οι εντυπωσιακές κινήσεις για τις κάμερες μπορεί να λειτουργήσουν προς όφελος της οικογένειας και των μεταπρατών της κομματικής εξουσίας, αλλά θα αφήσουν ανεκπλήρωτη μια βαθιά επιθυμία για έναν δυναμικό νέο ηγέτη στην εθνική πολιτική σκηνή της Ινδίας.

Πρωτότυπο: http://www.foreignaffairs.com/articles/68326/sumit-ganguly/the-grooming-...

Copyright © 2002-2010 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Συνδέσεις:
[1] http://www.foreignaffairs.com/articles/68219/sumit-ganguly/indias-corrup...
[2] http://www.foreignaffairs.com/articles/62451/ashutosh-varshney/indias-de...
[3] http://www.foreignaffairs.com/features/letters-from/letter-from-new-delhi-india’s-myopic-opposition