Πώς το Twitter κάνει το Internet πιο… τοπικό | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Πώς το Twitter κάνει το Internet πιο… τοπικό

Τα «κοινωνικά δίκτυα» δεν είναι τόσο παγκόσμια όπως πιστεύουν οι περισσότεροι

Πέρσι ήταν η 15η επέτειος της «Διακήρυξης της Ανεξαρτησίας του κυβερνοχώρου [1]», ένα μανιφέστο του ποιητή και πολιτικού ακτιβιστή Τζον Πέρι Μπάρλοου (John Perry Barlow), που παρουσίασε το όραμα ενός κυβερνοχώρου «τόσο παντού όσο και πουθενά», έξω από τον έλεγχο των κυβερνήσεων του «βιομηχανικού κόσμου». Σήμερα, πολλοί θεωρούν τα online κοινωνικά δίκτυα ως την είσοδο στο «παγκόσμιο χωριό» που προφήτεψε ο θεωρητικός των media Μάρσαλ Μακλούαν (Marshall McLuhan), στο οποίο συνδέονται όλοι χωρίς διακρίσεις, αποκτώντας έτσι τη δυνατότητα να διαδίδουν τα κοινωνικά κινήματα και να εδραιώνουν την δημοκρατία.

Η Κίνα χρειάστηκε μόνο λίγα χρόνια για να βρεθεί απέναντι στον Μπάρλοου αναπτύσσοντας το λεγόμενο Great Firewall (σ.σ.: πρόκειται για σύστημα προστασίας των ηλεκτρονικών υπολογιστών αλλά και για λογοπαίγνιο σχετικά με το [Μέγα] Σινικό Τείχος της Κίνας) το οποίο έχει αποδειχθεί αρκετά ικανό στο να μπλοκάρει τις ανεπιθύμητες ξένες ιστοσελίδες αλλά και πολλές εγχώριες, όπως έκανε την περασμένη εβδομάδα, όταν το Πεκίνο «κατέβασε» τις ιδιαίτερα δημοφιλείς microblogging ιστοσελίδες Weibo.com και t.qq.com. Αλλά ο έλεγχος του διαδικτύου δεν είναι μόνο ένα κινεζικό φαινόμενο. Άλλες κυβερνήσεις έχουν καταστείλει τις online δραστηριότητες σε στιγμές αναταραχής, με πλέον αξιοσημείωτη περίπτωση εκείνη της Αιγύπτου κατά την έναρξη της εκεί επανάστασης πέρυσι. Όπως αποδεικνύει η πρόσφατη ιστορία, οι κυβερνήσεις του κόσμου, αυτοί οι «κουρασμένοι γίγαντες της σάρκας και του χάλυβα» κατά τον Μπάρλοου, μπορεί ακόμα να επιβάλλουν διαδικτυακά σύνορα.

Όμως, άλλα σύνορα αναδύονται στο διαδίκτυο, και, μάλιστα, πιο ad-hoc (σ.σ.: συγκεκριμένα, επί τούτου). Μια μελέτη που διεξήχθη πρόσφατα [2], εξέτασε το πώς η γεωγραφία επηρεάζει τον τρόπο που οι άνθρωποι διαμορφώνουν τις συνδέσεις τους στο Twitter, ένα από τα πιο δημοφιλή μέσα κοινωνικής δικτύωσης στο ίντερνετ. Αυτό που βρήκαμε: Μεγάλο μέρος της επικοινωνίας στο Twitter είναι τοπικό. Όταν δίνεται η δυνατότητα να «ακολουθήσει» (δηλαδή, να κάνει «follow» στο Twitter) κανείς άλλους σε όλο τον κόσμο, οι χρήστες του Twitter επιλέγουν με μεγάλη πλειοψηφία άλλους χρήστες από την ίδια χώρα, ακόμη και μέσα στην ίδια την άμεση περιοχή τους. Σχεδόν το 40% των δεσμών του Twitter συνδέουν ανθρώπους στην ίδια μητροπολιτική περιοχή. Για τους χρήστες που βρίσκονται σε διαφορετικές πόλεις, η πιθανότητα μιας διασύνδεσης εξαρτάται από την απόσταση, τα εθνικά σύνορα και τις γλωσσικές διαφορές. Στην πραγματικότητα, ο μοναδικός καλύτερος προγνωστικός δείκτης για διασυνδέσεις στο Twitter μεταξύ δύο χρηστών που χωρίζονται από κάποια γεωγραφική απόσταση είναι η συχνότητα των πτήσεων αεροπορικών εταιρειών μεταξύ των δύο γεωγραφικών τόπων. Αντί να δημιουργεί νέες σχέσεις, το Twitter κάνει πολλά περισσότερα ενισχύοντας τους δεσμούς που ήδη υπάρχουν. Με άλλα λόγια, το Twitter συνδέει τη Νέα Υόρκη και το Λος Άντζελες πολύ καλύτερα από όσο συνδέει το Λονδίνο και το Τιμπουκτού.

Τον Αύγουστο του 2009, συλλέξαμε μισό εκατομμύριο tweets (σ.σ.: μηνύματα στο Twitter), και με ένα επιμέρους δείγμα 3.360 από αυτά αναλύσαμε το πώς οι χρήστες περιγράφουν την περιοχή τους. Το δείγμα αποδείχτηκε παγκοσμίως διαφοροποιημένο. Περίπου οι μισοί χρήστες ήταν στις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά ένα σεβαστό μερίδιο ήταν στη Βραζιλία, την Ινδονησία και την Ιαπωνία, με 88 διαφορετικές χώρες να εκπροσωπούνται τελικώς στο δείγμα συνολικά.

Οι χρήστες μπορούν να κάνουν «follow» (σ.σ.: να «ακολουθήσουν» διαδικτυακά) άλλους χρήστες, και να διαβάζουν τα μηνύματα που εκείνοι αναρτούν. Μπορούν εύκολα να ακολουθήσουν πλήρως αγνώστους, δεδομένου ότι συνήθως δεν χρειάζεται να ζητήσουν την άδεια κανενός για να το πράξουν, όπως γίνεται στο Facebook ή στο LinkedIn. Αλλά ακριβώς επειδή οι χρήστες του Twitter μπορούν να συνδεθούν με τον οποιονδήποτε και οπουδήποτε, αυτό δεν σημαίνει αναγκαστικά ότι το κάνουν. Όταν κοιτάξαμε τους λογαριασμούς στο Twitter που «ακολουθούνται» από τους χρήστες στο αρχικό δείγμα μας, είδαμε ότι το 39% των διασυνδέσεων αφορούν σε χρήστες που βρίσκονται στην ίδια περιοχή, ένα σημαντικά υψηλότερο ποσοστό από όσο ήταν αναμενόμενο ακόμη και γνωρίζοντας ότι οι περισσότεροι χρήστες ήταν γεωγραφικά συγκεντρωμένοι.

Επιπλέον, το 75% των δεσμών συνδέουν χρήστες στην ίδια χώρα, ένα πολύ μεγαλύτερο μερίδιο από ό, τι θα μπορούσε να προβλεφθεί κρίνοντας από τις τοποθεσίες των χρηστών. Ακόμη και για τους δεσμούς που συνδέουν τους ανθρώπους σε διαφορετικές περιφέρειες, η πλειοψηφία (63%) ήταν εντός της ίδιας χώρας. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι οι χρήστες ήταν στενά συγκεντρωμένοι: Οι κορυφαίες 25 μητροπολιτικές περιοχές αντιπροσώπευαν το 54% των χρηστών, που είναι πολύ περισσότερο από το μερίδιο των περιοχών αυτών επί του συνολικού πληθυσμού του πλανήτη.

Δοκιμάσαμε τις παρατηρήσεις μας χρησιμοποιώντας στατιστικό λογισμικό, συγκρίνοντας ένα δίκτυο δεσμών του Twitter μεταξύ των 25 μεγαλύτερων περιφερειακών ομάδων (clusters) σε σύγκριση με τέσσερα δίκτυα - βάσεις δεδομένων που καταγράφουν διάφορες μετρήσεις συνάφειας μεταξύ αυτών των 25 ομάδων. Δύο από τα συγκριτικά δίκτυα βασίστηκαν στους παράγοντες που αναφέραμε παραπάνω: Στόχος τους ήταν να μετρήσουν τη φυσική απόσταση μεταξύ των ομάδων και αν οι δύο ομάδες ήταν στην ίδια χώρα. Ένα άλλο δίκτυο ανέλυσε την έκταση της ομοιότητας των γλωσσικών προτιμήσεων ανά ζεύγη ομάδων. Το τέταρτο συγκριτικό δίκτυο βασιζόταν στη συχνότητα των πτήσεων αεροπορικών εταιρειών μεταξύ των γεωγραφικών τόπων των υπό μελέτη ομάδων.

Το δίκτυο των αεροπορικών συνδέσεων μεταξύ των περιφερειών αναδείχθηκε ως ο καλύτερος προγνωστικός δείκτης για το πώς οι άνθρωποι συνδέονται στο Twitter. Φυσικά, το μοτίβο των πτήσεων αεροπορικών δεν συνδέει μέρη που είναι κοντά μεταξύ τους (η δεύτερη πιο συχνή διαδρομή στο σύνολο των δεδομένων μας ήταν η διάρκειας επτά λεπτών με το ελικόπτερο διαδρομή μεταξύ Νίκαιας και Μονακό), βρίσκονται στην ίδια χώρα ή σε χώρες με την ίδια κυρίαρχη γλώσσα. Αυτό που βρήκαμε ενδιαφέρον ήταν ότι, όταν η ροή της εναέριας κυκλοφορίας αποκλίνει από αυτή τη γενική τάση της διασύνδεσης κοντινών περιοχών της ίδιας χώρας που μιλούν την ίδια γλώσσα, οι δεσμοί του Twitter ακολουθούν την απόκλιση!

Η μελέτη μας χρησιμοποίησε δεδομένα που συλλέχθηκαν το 2009. Από τότε, υπήρξε μια έκρηξη ενδιαφέροντος για τα τοπικά media. Ο Firefox 3.5, ένα πρόγραμμα περιήγησης στο Internet που κυκλοφόρησε το καλοκαίρι του 2009, κατέστησε δυνατό για τους ιστοχώρους να ζητήσουν πληροφορίες για την τοποθεσία που βρίσκονται οι χρήστες (με την άδειά τους). Το Twitter και άλλες υπηρεσίες σύντομα άρχισαν να κάνουν χρήση αυτής της δυνατότητας, επισυνάπτοντας μια τοποθεσία στα ατομικά tweets και συμπεριλαμβάνοντας τα δεδομένα αυτά όταν κάνουν τα tweets διαθέσιμα μέσω ηλεκτρονικών εφαρμογών. Αυτό, με τη σειρά του, έδωσε αυξημένες δυνατότητες σε υπηρεσίες που βοηθούν όσους ενδιαφέρονται να βρουν τοπικό περιεχόμενο. Ενώ αυτή η έμφαση στην τοποθεσία αντικατοπτρίζει την αυξανόμενη συνειδητοποίηση ότι οι χρήστες του διαδικτύου ενδιαφέρονται δυσανάλογα πολύ για τοπικές πληροφορίες, θα διευκολύνει επίσης περαιτέρω τον γεωγραφικό συγκεντρωτισμό του διαδικτύου.

Μπορούμε να στεναχωρηθούμε για αυτό το τοπικιστικό πνεύμα, αλλά στο τέλος, απλώς αντικατοπτρίζει το γεγονός ότι τα ενδιαφέροντα των χρηστών του διαδικτύου ήταν πάντα κατά κύριο λόγο τοπικά και ότι η σημερινή τεχνολογία απλώς μπορεί να ικανοποιεί τους χρήστες της.

Η εξερεύνησή μας στο Twitter απεικονίζει την πολύπλοκη σχέση μεταξύ του διαδικτύου και της τοποθεσίας που εξετάζεται λεπτομερέστερα από τους μελετητές Λι Ρέινι (Lee Rainie) και Μπάρι Γουέλμαν (BarryWellman) στο νέο τους βιβλίο, Networked («Δικτύωση») και από τον Γιούρι Τακτέγιεφ (YuriTakhteyev, συνυπογράφοντα το παρόν άρθρο) στο προσεχώς εκδιδόμενο βιβλίο Coding Places (Κωδικοποιώντας Τοποθεσίες). Και τα δύο βιβλία επιχειρηματολογούν με αποδείξεις για το πώς οι άνθρωποι σχηματίζουν δεσμούς σε μεγάλες αποστάσεις συνδέοντας ομοϊδεάτες σε ολόκληρο τον κόσμο, δίνοντας παράλληλα ιδιαίτερη προσοχή στους τρόπους με τους οποίους οι τοποθεσίες συνεχίζουν να έχουν σημασία. Ο Τόμας Φρίντμαν (Thomas Friedman) είχε κατά 50% δίκιο όταν έγραψε το βιβλίο «Ο κόσμος είναι επίπεδος». Είναι αλήθεια ότι οι διεθνείς διασυνδέσεις βρίσκονται όλο και περισσότερο στο επίκεντρο του πώς ο σύγχρονος κόσμος λειτουργεί. Οι διασυνδέσεις αυτές, όμως, εξαρτώνται από τις τοπικές αλληλεπιδράσεις και βασίζονται σε διεθνείς δεσμούς που υπήρχαν πολύ πριν από την ψηφιακή εποχή. Ο κόσμος δεν είναι επίπεδος, είναι εξογκωμένος.

Σ.σ.: Μπορείτε να ακολουθήσετε το Foreign Affairs , The Hellenic Edition τόσο στο Twitter στη διεύθυνση https://twitter.com/#!/foreigngr αλλά και Facebook στη διεύθυνση http://www.facebook.com/pages/Foreign-Affairs-Hellenic-Edition/191397164...

Πρωτότυπο: http://www.foreignaffairs.com/articles/137387/yuri-takhteyev-barry-wellm...

Copyright © 2002-2012 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.
Συνδέσεις:
[1] https://projects.eff.org/~barlow/Declaration-Final.html
[2] http://dx.doi.org/10.1016/j.socnet.2011.05.006