Πολεμώντας με τρέλα

Ωστόσο, στη διάρκεια μαχών με τον εχθρό, η Αθηνά αντιλήφθηκε ότι έχανε την εστίασή της, βάζοντας με την φαντασία της κάθε αντίπαλο στη θέση του γιού κάποιας μάνας. Οι συναισθηματικές εξάρσεις την εξόργιζαν. Θυμόταν τον δολοφονημένο γιο της και δυσανασχετούσε με το καθήκον της να σκοτώσει το παιδί μιας άλλης γυναίκας. Παράλληλα, ήθελε να πιστέψει ότι υπήρχε κάποιος σκοπός για την αναγκαστική άμβλωση που υπέστη. Στιγμές αμφιβολίας απειλούσαν τη λογική της. Με την πάροδο του χρόνου, εκπαίδευσε τον εαυτό της να μην αισθάνεται απώλεια ή συμπόνια. Μου μίλησε για ένα περιστατικό στο οποίο «αποδεικνύεται» ότι η ίδια είχε απαλλαγεί από κάθε αίσθηση: ο πλέον έμπιστός της, ένας νεαρός άνδρας υπεύθυνος για την κατασκευή αυτοσχέδιων εκρηκτικών μηχανισμών ανατινάχτηκε με ένα από τα εκρηκτικά του. «Θυμάμαι κοιτάζοντας τα απομεινάρια του ότι σκεφτόμουν ότι το μόνο που έχει απομείνει είναι una libra de carne - μισό κιλό κρέας», αναθυμήθηκε. «Ήταν εδώ και τώρα έχει φύγει - Y Qué? Και λοιπόν;».

Αλλά τότε, σε ένα παράξενο παιχνίδι της μοίρας, μια γυναίκα μαχητής την πλησίασε με απόγνωση. Η γυναίκα είχε μείνει έγκυος από έναν διοικητή και ήθελε να ξεφύγει. Η γυναίκα που φοβόταν για τη ζωή του μωρού της. Προφανώς, η Αθηνά ήταν το μόνο πρόσωπο που ήταν σε θέση να την βοηθήσει, δεδομένου ότι ήταν η μόνη γυναίκα με πρόσβαση στο χρηματοκιβώτιο που φυλάσσονταν τα χρήματα του Μετώπου. Είχε επίσης «επιρροή» στον άνδρα του εφοδιασμού που παρακολουθούσε όλες τις θέσεις του FARC στην περιοχή. Η έγκυος γυναίκα παρακάλεσε την Αθηνά, υποστηρίζοντας ότι και οι δύο άξιζαν την ελευθερία και άλλη μια ευκαιρία στη ζωή. Η Αθηνά λέει ότι εκείνη τη στιγμή « ξύπνησε». Αν και ήταν αμφίβολο ότι κάποια από τις δύο θα επιβίωνε στην προσπάθεια να λιποτακτήσουν, συμφώνησε να καταστρώσει ένα σχέδιο. Πήρε περίπου 200 δολάρια από το χρηματοκιβώτιο και κοιμήθηκε με τον άντρα του εφοδιασμού με αντάλλαγμα πληροφορίες.

Τις ώρες πριν την αυγή μιας ημέρας στα μέσα Αυγούστου του 2005, η Αθηνά και η έγκυος σύντροφός της εγκατέλειψαν το στρατόπεδο των ανταρτών με τα πόδια, κάθε μια κατευθυνόμενη σε διαφορετικό προορισμό, γιατί θα κινούνταν ταχύτερα μόνες τους. Για τρεις ημέρες, η Αθηνά έτρεχε μέσα στη ζούγκλα, υπομένοντας τις καταρρακτώδεις βροχές και την υψηλή θερμοκρασία, μόνο για να φτάσει στις παρυφές ενός χωριού όπου ένας άνδρας την αναγνώρισε ως μέλος του FARC και την παρέδωσε στις τοπικές ένοπλες δυνάμεις της Κολομβίας.

Η Αθηνά ήταν άρρωστη με λοίμωξη από παράσιτα, καταβεβλημένη και αφυδατωμένη. Ήταν σίγουρη ότι ο κολομβιανός στρατός θα την βίαζε και θα την εκτελούσε. Σκεφτόταν, «ό, τι είναι να κάνουν, θα το κάνουν». Έτσι, αρνήθηκε να απαντήσει σε ερωτήσεις. Μετά από λίγο καιρό, ένας λοχίας μπήκε στο δωμάτιο όπου κρατείτο. Η ίδια ετοιμάστηκε για το χειρότερο. Αλλά κάτι άλλο ακολούθησε. Ο λοχίας την κοίταξε και είπε, «μοιάζεις πολύ με την κόρη μου. Στην πραγματικότητα, εσείς οι δύο θα μπορούσατε να είστε αδελφές. Πόσος καιρός έχει περάσει από τότε που έφαγες;».

Αν δεν αντιμετώπιζε την συμπόνια του λοχία, λέει η Αθηνά, δεν θα είχε εμπιστευτεί την προσφορά της κυβέρνησης να μπει σε ένα πρόγραμμα αποστράτευσης. Στην ηλικία των 21 ετών, δέχτηκε και μεταφέρθηκε σε ασφαλές σπίτι σε ένα άλλο departamento (περιφέρεια), όπου κανείς δεν θα την γνώριζε. Η παραμονή της Αθηνάς στην Casa de Paz (το «Σπίτι της Ειρήνης») αποτελούσε μια πρόκληση για την ίδια, αλλά έλαβε επαγγελματική κατάρτιση, συμβουλές και χρήματα με τα οποία μεταπήδησε στην φάση «επανένταξης» του προγράμματος. Οι στατιστικές της κολομβιανής κυβέρνησης δείχνουν ότι μεταξύ 2003 και 2011, περισσότεροι από 53.000 αντάρτες και παραστρατιωτικοί μαχητές έχουν αποστρατευθεί (11% των οποίων ήταν γυναίκες). Οι τρέχουσες εκτιμήσεις της κυβέρνησης της Κολομβίας δείχνουν ότι λιγότερα από 8.000 μέλη του FARC παραμένουν ενεργά.

Σήμερα, η Αθηνά επιδιώκει να πάρει ένα πτυχίο τεχνίτη. Είναι παντρεμένη και έχει ένα μικρό γιο. Σκέφτεται συχνά την έγκυο γυναίκα που την παρακίνησε να φύγει. Ποτέ δεν έμαθε τη μοίρα της. Αν και έχει συνεργαστεί με την κυβέρνηση της Κολομβίας από τότε που αποστρατεύθηκε και είναι ευγνώμων για την ευκαιρία της σε μια νέα ζωή, η Αθηνά ανησυχεί ότι η κυβέρνηση δεν θα υπηρετήσει ποτέ τους φτωχούς. Αναρωτιέται αν η προσφάτως εγκριθείσα συμφωνία ελεύθερου εμπορίου μεταξύ των ΗΠΑ και της Κολομβίας θα ωφελήσει τους el campesino - τους απλούς αγρότες. Τούτου λεχθέντος, όταν ρώτησα Αθηνά τι πρέπει να πει κανείς σε ένα 13χρονο κορίτσι που πηγαίνει να καταταχθεί στο FARC ως μέσο χειραφέτησης, ήταν ανένδοτη: « Dígale que es el mensaje una mentira», πες της ότι το μήνυμα είναι ψεύτικο.

Copyright © 2002-2012 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: http://www.foreignaffairs.com/articles/137672/anne-phillips/fighting-mad

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στη διεύθυνση https://twitter.com/#!/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στη διεύθυνση http://www.facebook.com/pages/Foreign-Affairs-Hellenic-Edition/191397164...