Κοινές ασθένειες στη δίνη των συμφερόντων | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Κοινές ασθένειες στη δίνη των συμφερόντων

Η παράδοξη αδιαφορία για την πρώτη αιτία θανάτων παγκοσμίως
Περίληψη: 

Η κύρια απειλή για την υγεία στις αναπτυσσόμενες χώρες σήμερα δεν είναι οι επιδημίες ή τα παράσιτα, αλλά ασθένειες όπως ο καρκίνος και ο διαβήτης, δηλαδή οι μη μεταδοτικές ασθένειες που συνδέονται εδώ και πολύ καιρό με τον πλούσιο κόσμο. Οι μη μεταδοτικές ασθένειες χτυπούν τους φτωχότερους, νεαρότερους πληθυσμούς, και αυτό θα μπορούσε να εξασθενίσει τα κράτη και την παγκόσμια οικονομία. Ο καλύτερος τρόπος για να βοηθήσει η Δύση είναι με το να πιέσει για κυβερνητικές μεταρρυθμίσεις.

Ο THOMAS J. BOLLYKY είναι Ανώτερο Στέλεχος για την Παγκόσμια Υγεία, τα Οικονομικά και την Ανάπτυξη στο Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων των ΗΠΑ.

Όταν ο περισσότερος κόσμος στις ανεπτυγμένες χώρες αναλογίζεται τις μεγαλύτερες προκλήσεις στον τομέα της υγείας που αντιμετωπίζουν οι αναπτυσσόμενες χώρες, φέρνει στον νου του ένα μικρό αγόρι, σε κάποιο σκονισμένο χωριό της υπαίθρου, να ταλαιπωρείται από κάποιο εξωτικό παράσιτο ή από βακτηριακή σήψη. Όμως, όλο και συχνότερα αυτή η εικόνα αποδεικνύεται εσφαλμένη. Αντιθέτως, αυτή που υποφέρει είναι κυρίως η εργαζόμενη γυναίκα που κατοικεί στις φτωχογειτονιές των πόλεων και συνήθως πάσχει από διαβήτη, καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, ή παθαίνει εγκεφαλικό επεισόδιο, δηλαδή από Μη Μεταδιδόμενα Νοσήματα (ΜΜΝ), που άλλοτε συναντούσε κανείς μόνο στα πλούσια κράτη.

Στις αναπτυσσόμενες χώρες, τα μη μεταδιδόμενα νοσήματα εμφανίζονται με ταχύτερους ρυθμούς, προτιμούν τα νεαρά άτομα και έχουν πολύ χειρότερα αποτελέσματα σε σύγκριση με τις ανεπτυγμένες χώρες. Αυτή η επιδημία πηγάζει από τη διαρκή φτώχεια, τη χωρίς προηγούμενο αστικοποίηση και την απελευθέρωση του εμπορίου στα κράτη με αναδυόμενες αγορές, που ακόμη δεν έχουν εγκαθιδρύσει ρυθμιστικό σύστημα και σύστημα υγείας, πράγματα αναγκαία για την αντιμετώπιση και την πρόληψη των μη μεταδιδομένων νοσημάτων. Σύμφωνα με την έκθεση του 2010 υπό τον τίτλο Global Risks του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ, οι ασθένειες αυτές απειλούν την παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη πολύ περισσότερο από ό,τι οι δημοσιονομικές κρίσεις, οι φυσικές καταστροφές, η διαφθορά ή τα μεταδοτικά νοσήματα.

Η διεθνής κοινότητα δεν έχει κάνει και πολλά για να βοηθήσει την κατάσταση. Οι περισσότεροι χορηγοί παραμένουν επικεντρωμένοι στη μάχη κατά των λοιμωδών νοσημάτων και είναι απρόθυμοι να αλλάξουν κατεύθυνση στη χρηματοδότησή τους. Μια πρόσφατη σύνοδος της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, αφιερωμένη στα ΜΜΝ, δεν κατέληξε παρά σε ελάχιστα συγκεκριμένα μέτρα. Καθώς η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται ακόμη σε κάμψη και η χρηματοδότηση είναι σπάνια, οι πιθανότητες για μια νέα αποτελεσματική συνεργασία μοιάζουν πιο μικρές από ποτέ.

Η συλλογική δράση όσον αφορά τα Μη Μεταδιδόμενα Νοσήματα δεν θα πρέπει να περιμένει την υποστήριξη του ΟΗΕ, την οικονομική ανάκαμψη ή τη μετατόπιση κεφαλαίων από καμπάνιες κατά των μεταδοτικών ασθενειών. Η διεθνής κοινότητα μπορεί τώρα να πραγματοποιήσει πρόοδο ασχολούμενη με εκείνα τα ΜΜΝ που εμφανίζονται επικρατέστερα στις τάξεις των φτωχών στρωμάτων στις αναπτυσσόμενες χώρες και βοηθώντας τις κυβερνήσεις τους να καταπολεμήσουν αυτές τις ασθένειες. Για να επιτύχει αυτή η προσπάθεια, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να πρωτοστατήσουν. Στην κατεύθυνση αυτή, μπορούν να συμβάλουν στον περιορισμό των θανάτων και των αποφεύξιμων ασθενειών, καθώς επίσης και να δημιουργήσουν προηγούμενο για άλλες αναδυόμενες απειλές κατά της παγκόσμιας υγείας, που έχουν τις ίδιες καταβολές και καταστροφικές συνέπειες για τους φτωχούς του κόσμου, όπως είναι η κρίση των μη μεταδιδόμενων νοσημάτων.

Η ΑΡΡΩΣΤΙΑ ΔΙΧΑΖΕΙ

Το πρόβλημα με τα ΜΜΝ στις αναπτυσσόμενες χώρες είναι πολύ χειρότερο από ό,τι ποτέ υπήρξε στον ανεπτυγμένο κόσμο. Εμφανίζονται σε υψηλότερα ποσοστά σε εργαζόμενους νεαρής ηλικίας και με αποτελέσματα πολύ πιο φθοροποιά σε σύγκριση με τα αντίστοιχα στα πλούσια κράτη. Σύμφωνα με την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας (ΠΟΥ), το 80% των θανάτων από ΜΜΝ παρατηρούνται τώρα σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος, ενώ το 1990 το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 40%. Οι άνθρωποι που πάσχουν από Μη Μεταδιδόμενα Νοσήματα σε χώρες μεσαίου εισοδήματος είναι πάνω από δύο φορές πιθανότερο να πεθάνουν πριν από τα 60 χρόνια τους, συγκρινόμενοι με τους αντίστοιχους των χωρών υψηλού εισοδήματος, ενώ για τις χώρες χαμηλού εισοδήματος το ποσοστό αυτό τετραπλασιάζεται.

Τα ΜΜΝ που είναι αποτρέψιμα και θεραπεύσιμα στις ανεπτυγμένες χώρες, συχνά αποτελούν θανατική καταδίκη στον αναπτυσσόμενο κόσμο. Ενώ, για παράδειγμα, στις ανεπτυγμένες χώρες ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας μπορεί -σε μεγάλο βαθμό- να προληφθεί χάρη στο εμβόλιο HPV, στην υποσαχάρια Αφρική και στη Νότια Ασία αποτελεί την κύρια αιτία θανάτου από καρκίνο μεταξύ των γυναικών. Τα ποσοστά θανάτων στην Κίνα από εγκεφαλικά επεισόδια είναι τέσσερις έως έξι φορές υψηλότερα από ό,τι στη Γαλλία, στην Ιαπωνία ή στις Ηνωμένες Πολιτείες. Το 90% των παιδιών που πάσχουν από λευχαιμία σε χώρες υψηλού εισοδήματος, μπορούν να θεραπευτούν, αλλά το 90% των παιδιών που πάσχουν από την ίδια ασθένεια σε 25 από τις πιο φτωχές χώρες του κόσμου, πεθαίνουν από αυτήν. Μέχρι το 2030, τα ΜΜΝ θα έχουν αναδειχθεί σε πρώτη αιτία θανάτου και αναπηρίας σε όλες τις περιοχές του κόσμου.

Η αύξηση των ΜΜΝ έχει καταστροφικές κοινωνικές και οικονομικές συνέπειες για τις αναπτυσσόμενες χώρες. Η συχνότητα της εκδήλωσης αυτών των νοσημάτων σε νεαρούς πληθυσμούς καταναλίσκει τους ισχνούς πόρους της περίθαλψης, απομυζά εργατικό δυναμικό και βάζει τροχοπέδη στην οικονομική ανάπτυξη, κάνοντας πιο δύσκολο το έργο των κυβερνήσεων στην προσπάθειά τους να καταπολεμήσουν άλλες απειλές, όπως τα λοιμώδη νοσήματα. Σε οικογενειακό επίπεδο, τα ΜΜΝ διαλύουν το εισόδημα και στερούν τις οικογένειες από μέλη που τις στηρίζουν οικονομικά. Μια πρόσφατη έκθεση του πανεπιστημίου Χάρβαρντ και του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ καταγράφει ότι μέσα στις δύο επόμενες δεκαετίες, τα Μη Μεταδιδόμενα Νοσήματα θα προκαλέσουν στον αναπτυσσόμενο κόσμο οικονομικές απώλειες ύψους 14 τρισ. δολαρίων.

ΖΗΝ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΩΣ