Χωρίς μεγάλες προσδοκίες

Τρίτον, η συναίνεση στην Ουάσινγκτον σχετικά με το γιατί οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να δαπανούν χρήματα για βοήθεια θα πρέπει να συμβαδίζει με μία συναίνεση επί του για ποιές δραστηριότητες είναι αυτά τα χρήματα. Αυτό που λείπει στο Πακιστάν - και αυτό που οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά να κάνουν λάθος στη Μέση Ανατολή - είναι μια συνεκτική στρατηγική για την αξιοποίηση των ποσών για βοήθεια που θα έχουν επίδραση σε κυβερνητικές υπηρεσίες των ΗΠΑ και στις ίδιες τις χώρες. Στην Ουάσιγκτον, η στρατηγική βοήθειας για τη Μέση Ανατολή θα πρέπει να παρουσιαστεί στο Κογκρέσο ως επικίνδυνη μεν, αλλά που αξίζει το ρίσκο. Θα πρέπει, επίσης, να παρουσιαστεί ως ότι θα φέρει περιορισμένη μόχλευση για δύσκολα πολιτικά και διπλωματικές θέματα. Θα πρέπει να διατυπώνει με σαφήνεια τους στόχους της αμερικανικής βοήθειας, το πώς οι πολιτικοί θα παρακολουθούν την πρόοδο και το πόσο διακριτικά μπορούν να συμβάλουν στην επίτευξη των στόχων αυτών τα χρηματοδοτούμενα από τις ΗΠΑ έργα ανάπτυξης.

Πιο σημαντικό είναι ότι η βοήθεια δεν θα πρέπει να είναι το βασικό εργαλείο για την εμπλοκή με τα καθεστώτα που αναδύθηκαν μετά την αραβική άνοιξη. Αντίθετα, η στρατηγική θα πρέπει να επικεντρωθεί σε πρωτοβουλίες για την επέκταση του εμπορίου και την υποστήριξη επενδύσεων του ιδιωτικού τομέα, και θα πρέπει να αντανακλά τη συνεργασία με την Παγκόσμια Τράπεζα και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (ΕΤΑΑ), καθώς αμφότερες δραστηριοποιούνται σε χώρες της Αραβικής Άνοιξης για να βοηθήσουν τις χώρες σε θέματα εργασιακά, φορολογίας και μεταρρυθμίσεων υπέρ της ανταγωνιστικότητας που χρειάζονται τόσο απεγνωσμένα.

Τέταρτον, η Ουάσιγκτον θα πρέπει να έχει χαμηλότερες προσδοκίες για την ικανότητά της να διαχειριστεί αυτό το σημαντικό πολιτικό κύμα. Εκ των υστέρων φάνηκε ότι η κυβέρνηση Ομπάμα και εκείνοι στο Καπιτώλιο υπερεκτίμησαν σε μεγάλο βαθμό την ετοιμότητα των πολιτικών υπηρεσιών των ΗΠΑ να αναπτύσσουν με ταχείς ρυθμούς τις δραστηριότητές τους στο Πακιστάν. Εμπόδια ανθρώπινου δυναμικού, εμφανή από την αρχή, αφθονούν: θέσεις διάρκειας ενός έτους για διπλωμάτες που δεν μπορούν να φέρουν τις οικογένειές τους, σκληροί περιορισμοί για έξοδο από την πρεσβεία και συχνά άχρηστη (και ενίοτε εχθρική) κυβέρνηση στη χώρα υποδοχής, έχουν παίξει το ρόλο τους. Αυτά τα γεγονότα, σε συνδυασμό με τις ασφυκτικές απαιτήσεις υποβολής εκθέσεων που επιβάλλονται από την Ουάσιγκτον (που έχουν γίνει συνήθεις για τα αναπτυξιακά προγράμματα), έχουν περιορίσει περαιτέρω την ευελιξία των Ηνωμένων Πολιτειών. Και, πάνω από όλα αυτά τα προβλήματα, βρίσκεται η εντολή του Στέιτ Ντιπάρτμεντ ότι το ήμισυ του συνόλου των ενισχύσεων των ΗΠΑ θα διοχετευθεί μέσω των τοπικών (πακιστανικών) οργανισμών. Η οδηγία ήταν μια καλών προθέσεων αλλά υπερβολικά φιλόδοξη επιχειρησιακή στροφή σε μια χώρα με βαθιά προβλήματα διακυβέρνησης. Οι πολιτικές υπηρεσίες των ΗΠΑ έχουν μια μεγάλη, καθιερωμένη παρουσία στην Αίγυπτο (αν και σε μικρότερο βαθμό σε γειτονικές χώρες), αλλά η Ουάσιγκτον θα ήταν σοφό να εντείνει την παρουσία της σταδιακά και να επενδύσει τώρα στην ανάπτυξη ενός πυρήνα που θα τον χειρίζεται η Αραβική Άνοιξη.

Πέμπτον, η Ουάσιγκτον θα πρέπει να αφήσει πίσω τα σύμβολά της. Όταν κάνετε μια καλή πράξη σε έναν φίλο, αλλά επιμένετε ότι ο φίλος σας πρέπει να φορά ένα σημάδι που διαφημίζει το καλό που του κάνατε, υπονομεύετε τον σκοπό σας. Στο Πακιστάν, το branding έχει καθοδηγήσει συχνά τις αναπτυξιακές προτεραιότητες των ΗΠΑ, και όχι αντίθετο. Είναι κατανοητό ότι η Ουάσιγκτον έχει μεγάλο ενδιαφέρον να διασφαλίσει ότι η κυβέρνηση - όπως και οι Αμερικανοί φορολογούμενοι – απολαμβάνουν αναγνώριση για τη βοήθεια που παρέχουν. Αλλά, χρησιμοποιώντας τις δυνατότητες της αγοράς ως λυδία λίθο εξασφαλίζει ότι πολλά σχέδια που αξίζουν δεν πρόκειται να υλοποιηθούν ποτέ. Οι πολιτικοί σκέπτονται για την Αίγυπτο ότι θα πρέπει οι πιστώσεις να ρέουν προς καλά, ορθά σχεδιασμένα αναπτυξιακά έργα, όχι σε εκείνα με τα πιο λαμπερά σύμβολα δωρητριών υπηρεσιών.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν σημαντικούς πόρους και τεχνογνωσία από την οποία μπορούν να αντλήσουν για να βοηθήσουν τους ηγέτες της Μέσης Ανατολής και τις μεταβατικές δημοκρατίες της Βόρειας Αφρικής. Ωστόσο, για να το πράξουν αποτελεσματικά απαιτείται οι πολιτικοί των ΗΠΑ να αναγνωρίσουν τόσο τα ισχυρά σημεία όσο και τις αδυναμίες των αμερικανικών αναπτυξιακών μηχανών. Οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορούν και πρέπει να αξιοποιήσουν την εμπειρία τους σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, αλλά δεν πρέπει πάντα να συνδυάζουν την εμπειρία με μαζικά διμερή πακέτα βοήθειας. Ακόμα και όταν η ενίσχυση αυτή αρχίζει να ρέει, δεν χρειάζεται η ροή - ή κυρίως αυτή – να διαχειρίζεται μόνο από αμερικανούς. Άλλοι χρηματοδότες και φορείς βρίσκονται συχνά σε καλύτερη θέση να παρέχουν βοήθεια, και η συγκέντρωση πόρων με αυτούς μειώνει την επιβάρυνση για τους υπαλλήλους της δικαιούχου χώρας. Τέλος, αντί της εμμονής για πιστώσεις από την γενναιοδωρία των ΗΠΑ, οι αμερικανοί πολιτικοί θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι υποστηρίζουν τις καλές ιδέες - ακόμη και όταν ανακύπτουν για πρώτη φορά από τρίτους.

Έχοντας πρόσβαση σε πόρους, τεχνολογία και τεχνογνωσία, οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορούν να προσφέρουν πολλά στις χώρες της Αραβικής Άνοιξης. Αλλά, όπως δείχνει η περίπτωση του Πακιστάν, η δύναμη και οι ικανότητες των Ηνωμένων Πολιτειών έχουν σαφή όρια. Η χώρα που άκμασε από την επιδέξια εκμετάλλευση της έννοιας του συγκριτικού πλεονεκτήματος θα υπηρετηθεί καλά αν επιστρέψει στις ρίζες της.

Copyright © 2002-2012 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: http://www.foreignaffairs.com/articles/138037/nancy-birdsall-milan-vaish...