Μια επιτυχής ανασυγκρότηση | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Μια επιτυχής ανασυγκρότηση

Πώς η υποψήφια των συντηρητικών της Νότιας Κορέας έσωσε το κόμμα της

Παρ’ όλες τις συζητήσεις για την «στροφή» των ΗΠΑ στην Ασία, η ιδέα δεν έχει συζητηθεί ευρέως στη Νότια Κορέα. Και οι Νοτιοκορεάτες δεν ενδιαφέρονται και τόσο να συγκρατήσουν την Κίνα. Παρά το γεγονός ότι η Κορέα ήταν ένα υποτελές έθνος της Κίνας για σχεδόν μια χιλιετία, η Κίνα ποτέ δεν την τρομοκράτησε με τον τρόπο που το έκανε η Ιαπωνία. Μια δημοσκόπηση τον Ιανουάριο του 2012 από την εφημερίδα «Ντονγκ- Α» έδειξε ότι οι Νοτιοκορεάτες αντιπαθούν την Ιαπωνία περισσότερο από την Κίνα – 50% και 40%, αντίστοιχα. Και η διαμάχη για τους βράχους Λιανκούρτ, μια ομάδα νησίδων που διεκδικείται τόσο από την Σεούλ όσο και από το Τόκιο, πυροδοτεί τακτικά το αντι-ιαπωνικό αίσθημα στη Νότια Κορέα. Η Κίνα και η Νότια Κορέα έχουν προφανείς πολιτισμικές ομοιότητες και η απόλυτη εγγύτητα τους σημαίνει ότι η Σεούλ και το Πεκίνο θα εμπλακούν αναπόφευκτα σε πολλά θέματα - με πιο σημαντικό από αυτά, την μοίρα της Βόρειας Κορέας. Όλα αυτά σημαίνουν ότι για τη Νότια Κορέα, οι σχέσεις με την Κίνα είναι πλέον αναμφισβήτητα εξίσου σημαντικές με τις σχέσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Εκλογικά, αυτή η αργή μετάβαση ευνοεί την αριστερά. Η Παρκ είναι διάδοχος μιας πιο παραδοσιακής, φιλο-αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής, ενώ ο Μουν απευθύνεται στους υποστηρικτές μιας ασιατικής προσέγγισης, στην οποία η Νότια Κορέα θα λειτουργεί πιο ανεξάρτητα και θα κάνει συμφωνίες με την Κίνα, τη Βόρεια Κορέα και άλλους, όπως απαιτείται. Λαμβάνοντας υπόψη ότι οι κεντρώοι πολιτικοί έχουν γίνει πιο δημοφιλείς, η Παρκ έχει κάνει μια μετριοπαθή εκστρατεία. Έτσι, η νίκη της δεν θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια σαφή δεξιά στροφή, όπως έγινε με την νίκη του Λι το 2008.

ΟΙ ΑΝΑΖΗΤΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΣΕΟΥΛ

Μια παρόμοια τάση καταγράφεται και στην εσωτερική πολιτική. Η σημερινή κυβέρνηση δεν έχει καταφέρει να αντιμετωπίσει μερικά σημαντικά πολιτικά ζητήματα, κυρίως την ανισότητα και την ανάγκη για μεταρρύθμιση των «chaebol» (των ομίλων μεγάλων επιχειρήσεων). Αλλά η μετριοπάθεια της Παρκ της επιτρέπει να αποφύγει την σύνδεση με τις ελλείψεις του Λι.

Η ανισότητα ήταν το πιο διχαστικό θέμα στην προεκλογική εκστρατεία. Οι Κορεάτες πιστεύουν σε μεγάλο βαθμό ότι η οικονομική ανάπτυξη της χώρας τους έχει επιφέρει δύο «ταχύτητες» στην κοινωνία των πολιτών, που αποτελείται από μια πλούσια ελίτ των πολιτικά και οικονομικά ισχυρών οικογενειών (τους ατέλειωτα εξιδανικευμένους στις κορεάτικες σαπουνόπερες) και μια ευρεία αλλά αγωνιζόμενη μεσαία τάξη.

Με το επίσημο μέτρο της ανισότητας, τον συντελεστή Gini, η κοινωνία της Νότιας Κορέας είναι αρκετά ισότιμη. Στο 0,31, η κατανομή του εισοδήματός της είναι παρόμοια με αυτή της Σκανδιναβίας. (Το σκορ των Ηνωμένων Πολιτειών είναι 0,38, της Ιαπωνίας είναι 0,33 και της Κίνας σε ένα εντυπωσιακό 0,44). Παρ' όλα αυτά, μια τακτική ακολουθία σκανδάλων έχει φέρει στο προσκήνιο τις διαπλεκόμενες εταιρικές συντεχνίες της χώρας. Από την δημοσκόπηση διαπιστώνεται ότι η μεγάλη πλειοψηφία των Νοτιοκορεατών δυσανασχετεί με τα μαμούθ «chaebol» που κυριαρχούν στην οικονομία της Κορέας. Μια δημοσκόπηση που πραγματοποιήθηκε τον Φεβρουάριο από την εταιρεία ερευνών Χάνγκιλ διαπίστωσε ότι το 60% των Κορεατών πιστεύει ότι τα chaebol δεν ωφελούν τους «απλούς ανθρώπους». Πριν να γίνει πρόεδρος, ο Λι διοικούσε έναν τέτοιο όμιλο – την Ηλεκτρονική και Κατασκευαστική Χιουντάι - και πολλοί υποπτεύονται ότι την έχει βοηθήσει στον ανταγωνισμό της με μικρότερες επιχειρήσεις. Το πιο απογοητευτικό είναι ότι έχει επίσης δώσει χάρη αποφυλάκισης σε αρκετά «κεφάλια» των chaebol, συμπεριλαμβανομένων των προέδρων της Samsung και της Hyundai Motors, οι οποίοι έχουν καταδικαστεί για απάτη. (Η συνήθης αληθοφανής δικαιολογία είναι ότι αποτελούν στοιχεία ζωτικής σημασίας για την εθνική ανάπτυξη).

Η δυσαρέσκεια για τα chaebol δεν είναι κάτι καινούργιο στην κορεατική πολιτική. Αυτό που άλλαξε όμως, είναι ότι φέτος ακόμη και το «Κόμμα των Νέων Συνόρων» φαίνεται να υποστηρίζει τη μεταρρύθμιση τους. Η Παρκ ήταν γενικά εντός την κοινωνικής δημοκρατικής αλλαγής στην περίοδο μιας προεκλογικής καμπάνιας, στην οποία ιδέες όπως η βοήθεια στην μητρότητα, η κάλυψη των διδάκτρων των πανεπιστημίων καθώς και τα δωρεάν σχολικά γεύματα, ήταν πολύ δημοφιλείς. Το να ευνοούνται τέτοιες πολιτικές είναι ασυνήθιστο από τους συντηρητικούς της Νότιας Κορέας, αλλά η χώρα αντιμετωπίζει σοβαρά κοινωνικά και δημογραφικά προβλήματα που απαιτούν πολιτική ευελιξία. Οι Νοτιοκορεάτες παντρεύονται αργότερα και χωρίζουν πιο συχνά από ό, τι στο παρελθόν. Η γεννητικότητας της χώρας είναι από τις χαμηλότερες στον κόσμο και οι αυτοκτονίες και τα ποσοστά χρέους των νοικοκυριών είναι από τα υψηλότερα. Η έλλειψη φύλαξης των τέκνων στο χώρο εργασίας των γονέων και η εμμονή στους «κομφουκιανούς» ρόλους των δύο φύλων έχουν προκαλέσει τις αντιδράσεις των μορφωμένων γυναικών που είναι όλο και πιο απρόθυμες να θυσιάσουν τη σταδιοδρομία τους για να αναθρέψουν παιδιά. Αυτές είναι κάποιες τάσεις που οι συντηρητικοί της Νότιας Κορέας δεν έχουν την πολυτέλεια να αγνοήσουν.

Η νέα πρόεδρος θα αντιμετωπίσει πιέσεις προκειμένου να οδηγήσει την Νότια Κορέα πέρα από κάποιες από τις παραδοσιακές προσεγγίσεις της: την οικονομική συγκέντρωση στο εσωτερικό και μια εξωτερική πολιτική που επικεντρώνεται σε μια στενή συμμαχία με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Η ωρίμανση της δημοκρατίας της Νότιας Κορέας είναι όλο και πιο ασυμβίβαστη με τον οικονομικό ελιτισμό και η ραγδαία άνοδος της Κίνας δείχνει ότι μια απλή εξάρτηση από τους Αμερικανούς δεν θα προστατεύσει καλύτερα τα συμφέροντα της Σεούλ. Και οι δύο αυτές τάσεις θα ευνοούν σε γενικές γραμμές την αριστερά, και ακόμα και η Παρκ, η νικήτρια, θα κυβερνά πιο «αριστερά» από τον προκάτοχό της.

Copyright © 2002-2012 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.