Η Πιονγιάνγκ επιμένει

Περίπου στις 22:30 στις 3 Απριλίου, ο Lee Hyeok-Cheol, ένας ψαράς που είχε αυτομολήσει από την Βόρεια Κορέα πριν από έξι χρόνια, έκλεψε ένα σκάφος που ήταν αγκυροβολημένο στο ελεγχόμενο νησί Yeonpyeong της Νότιας Κορέας και επέστρεψε στην χώρα που είχε εγκαταλείψει. Οι περίπολοι της Νότιας Κορέας δεν εντόπισαν το σκάφος του για 15 λεπτά και, από την στιγμή που θα μπορούσαν να οργανώσουν μια επιχείρηση, ο Λη είχε ήδη περάσει στα χωρικά ύδατα της Βόρειας Κορέας. Ο ιδιοκτήτης τού σκάφους κατάφερε να επικοινωνήσει τηλεφωνικά με τον Λη, εκλιπαρώντας τον να έρθει πίσω στον Νότο, αλλά ο Λη δεν θα το έκανε: «Κάθαρμα», του απάντησε. «Θα έπρεπε να ήσουν καλύτερος μαζί μου όταν ήμουν εκεί!».

Ο Λή έκανε το τολμηρό νυχτερινό ταξίδι του σε μια περίοδο αυξημένων εντάσεων στην κορεατική χερσόνησο. Στα τέλη Μαρτίου, η Βόρεια Κορέα ξεκίνησε ένα σχεδόν καθημερινό μπαράζ απειλών εναντίον των Ηνωμένων Πολιτειών και έκοψε την απευθείας στρατιωτική γραμμή επικοινωνίας με τη Νότια Κορέα. Σε μια επίδειξη υποστήριξης προς την Σεούλ, η Ουάσινγκτον έστειλε ένα ζευγάρι βομβαρδιστικών Β-2 τεχνολογίας στελθ, ικανών να εξοπλιστούν με πυρηνικά όπλα, για να κάνουν μια άσκηση βομβαρδισμού στα ανοικτά ύδατα της δυτικής ακτής της Νότιας Κορέας. Και οι αξιωματούχοι της Νότιας Κορέας ανταποκρίθηκαν με την υπόσχεση να βομβαρδίσουν το κέντρο της Πιονγκγιάνγκ, συμπεριλαμβανομένων των αγαλμάτων του Kim Il Sung και του Kim Jong Il, αν η Βόρεια Κορέα επιτίθετο. Οι νέοι αρχηγοί του κράτους της Κορέας – ο Kim Jong Un στην Βόρεια και η Park Geun-hye στην Νότια – έκαναν μια ιδιαίτερα κακή αρχή.

Εκείνο το βράδυ της 3ης Απριλίου, οι πράκτορες της Βόρειας Κορέας που περιπολούσαν στα σύνορα κατελήφθησαν εξαπίνης από την ξαφνική επιστροφή του Λη στην πατρίδα του: θα μπορούσαν να εκλάβουν εύκολα την επιστροφή του ως μια μυστική επιχείρηση τής Νότιας Κορέας και να του επιτεθούν. Εάν το είχαν πράξει, οι διοικητές του Ναυτικού τής Νότιας Κορέας - που ήταν υπό τις διαταγές της Παρκ να «απαντήσουν δυναμικά (στην πρόκληση) στο αρχικό στάδιο, χωρίς να έχουν καθόλου πολιτικές επιφυλάξεις» - θα μπορούσαν να εκλάβουν τα πυρά ως πράξη επιθετικότητας και να ξεκινήσουν μια επίθεση στην ακτή της Βόρειας Κορέας. Και έτσι ο 60ετής ημι-ψυχρός πόλεμος της Κορέας θα μπορούσε να αναζωπυρωθεί γρήγορα και πάλι – όπως επίσης και ένας πυρηνικός πόλεμος.

Το επεισόδιο αυτό δείχνει πόσο επικίνδυνη έχει γίνει η αντιπαράθεση με την Βόρεια Κορέα. Με τις δύο πλευρές σε υψηλή επιφυλακή, μια πλήρους κλίμακας σύγκρουση, την οποία καμία πλευρά δεν θέλει πραγματικά, θα μπορούσε να προκύψει από ένα λάθος. Τα αποτελέσματα θα είναι καταστροφικά. Πέρα από τις μαζικές απώλειες ανθρώπων και την πιθανότητα πυρηνικών επιθέσεων, ο πόλεμος θα αποσταθεροποιήσει την περιοχή, πιθανόν αναγκάζοντας τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Κίνα και άλλες χώρες να παρέμβουν, χωρίς σαφή αποτελέσματα, εκτός από την σημαντική καταστροφή σε μια από τις πιο δυναμικές οικονομικά περιφέρειες στον κόσμο. Πέρα από την κακή επικοινωνία, ο κίνδυνος πολέμου αυξάνεται από μια σοβαρή έλλειψη κατανόησης και από τις δύο πλευρές. Λαμβάνοντας υπόψη τις προκλήσεις, το να γνωρίζουν οι αρμόδιοι το πώς και το γιατί η Πιονγκγιάνγκ κάνει ό, τι κάνει, είναι πιο σημαντικό από ποτέ. Ωστόσο, 18 μήνες μετά την εγκαθίδρυση του Kim Jong Un στη θέση του ανώτατου ηγέτη, οι αντίπαλοι της Βόρειας Κορέας εξακολουθούν να αγωνίζονται να καταλάβουν τι είναι αυτό που κάνει τον ίδιο και το καθεστώς του τόσο προκλητικούς. Η Victoria Nuland, η εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ, τόνισε εκ παραδρομής το πρόβλημα στις 5 Απριλίου του 2013, όταν απάντησε σε ερώτηση σχετικά με το γιατί οι ηγέτες της Βόρειας Κορέας συμπεριφέρονται προκλητικά λέγοντας, «δεν μπορώ να καταλάβω πώς σκέφτονται».

ΒΑΔΙΖΟΝΤΑΣ ΣΑΝ ΚΟΡΕΑΤΗΣ

Η Νιούλαντ δεν είναι μόνη: ελάχιστοι ξένοι έχουν κάποια εικόνα της νοοτροπίας τής Βόρειας Κορέας. Στην μικρή λίστα των επιστημόνων που το καταφέρνουν είναι ο Αντρέι Λανκόφ, του οποίου το νέο βιβλίο «Η αληθινή Βόρεια Κορέα» θα πρέπει να είναι υποχρεωτικό ανάγνωσμα για όποιον προσπαθεί να κατανοήσει την ιστορία της Βόρειας Κορέας, την πολιτική της και την κοινωνία της. Ως ένας εκπαιδευμένος την σοβιετική εποχή ιστορικός, ο οποίος σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Kim Il Sung στην Πιονγκγιάνγκ στα μέσα της δεκαετίας του 1980 και είναι σήμερα καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Kookmin, στην Σεούλ, ο Λανκόφ διαθέτει μια μοναδική προοπτική για το θέμα του. Συνδυάζοντας ένα σαρωτικό ιστορικό όραμα με πλούσιες λεπτομέρειες από την σύγχρονη ζωή, το νέο του βιβλίο απεικονίζει την Βόρεια Κορέα ως ένα αποτυχημένο σταλινικό κράτος, που επέζησε ως εκ θαύματος στο τέλος του Ψυχρού Πολέμου και έχει καταφέρει να διατηρήσει το πολιτικό σύστημα και την ιδεολογία του απέναντι σε έντονες κοινωνικοοικονομικές μεταβολές. Το πορτρέτο του για την χώρα αντιπροσωπεύει μια σημαντική συμβολή στον θλιβερά υπανάπτυκτο τομέα των μελετών για την Βόρεια Κορέα και, όπως και το βιβλίο της Barbara Demick το 2009 «Τίποτα να ζηλέψει κανείς», προσφέρει ένα σπάνιο και διδακτικό παράθυρο για την ζωή εκεί.