Πώς θα εκδιωχθεί ο Άσαντ | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Πώς θα εκδιωχθεί ο Άσαντ

Και γιατί οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να το προσπαθήσουν

Την Τρίτη, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Τζον Κέρι χαρακτήρισε την πρόσφατη επίθεση με χημικά στη Συρία ως «αναμφισβήτητη» πραγματικότητα - ένα θέμα που δεν μπορεί να τύχει διαφωνίας. Το ονόμασε «ηθική αισχρότητα» κι έριξε το φταίξιμο στο καθεστώς του Μπασάρ αλ-Άσαντ. Η δήλωση ήταν μια απροκάλυπτη ομιλία πολέμου. Το μόνο ερώτημα τώρα είναι ποια μορφή θα πάρει αυτός ο πόλεμος και πόσο καιρό θα διαρκέσει η μάχη.

Πολλές είναι οι φήμες που κυκλοφορούν. Μια είναι ότι η κυβέρνηση Ομπάμα θα προτιμούσε μια απλή «τιμωρητική» εκστρατεία. Ορισμένες διαρροές σε συγκεκριμένο χρόνο στα μέσα ενημέρωσης φαίνεται να δείχνουν προς αυτή την κατεύθυνση. Αλλά μια τέτοια στρατηγική δεν θα επιτύχει τίποτα, αν ο στόχος είναι να αποτρέψει το καθεστώς Άσαντ να χρησιμοποιήσει ξανά χημικά όπλα. Κατά τη διάρκεια της περασμένης χρονιάς, το Ισραήλ εξαπέλυσε έξι-επτά χειρουργικές επιθέσεις στις κρύπτες προηγμένων όπλων στο εσωτερικό της Συρίας, πιθανόν επειδή προορίζονταν για την Χεζμπολάχ στο Λίβανο. Ο ίδιος ο αριθμός των επιχειρήσεων πιστοποιεί πόσο λίγο έχει αλλάξει νοοτροπία ο Άσαντ: εξακολουθεί να εισάγει υψηλής τεχνολογίας εξοπλισμό.

Ένα άλλο φημολογούμενο σχέδιο, το οποίο αναφέρθηκε από το NBC, το οποίο επικαλέστηκε ανώτατους αξιωματούχους των ΗΠΑ, είναι ότι οι επιχειρήσεις των επόμενων ημερών δεν θα έχουν ως στόχο να σκοτώσουν τον Άσαντ ή να ανατρέψουν το καθεστώς του, αλλά μπορεί να επιδιώξουν την καταστροφή ή την υποβάθμιση των εγκαταστάσεων διοίκησης και ελέγχου, των συστημάτων πυροβολικού και των αεροδρομίων. Αυτό είναι σίγουρα μια έξυπνη επιλογή, υπό την προϋπόθεση ότι τα πλήγματα δεν θα είναι μόνο όσα χρειάζονται για να «σταλεί ένα μήνυμα», και ότι θα επιφέρουν κάποια μόνιμη βλάβη στην στρατιωτική υποδομή τού καθεστώτος. Οτιδήποτε λιγότερο από αυτό θα ήταν στρατηγικά άχρηστο και σπατάλη ακριβών πυραύλων.

Πράγματι, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα θα πρέπει να επανεξετάσει την πολιτική του για την αλλαγή τού καθεστώτος στη Συρία, κάτι που ανακοίνωσε για πρώτη φορά το 2011 κι έχει σιωπηρά αναθεωρήσει από τότε. Και θα πρέπει να κατευθύνει κάθε παρέμβαση προς την προώθηση αυτής της πολιτικής, σε αρμονία με ό, τι έχουν πει ορισμένοι στρατηγικοί σύμμαχοι των Αμερικανών ότι είναι η δική τους προτιμώμενη μέθοδος για την εκδίωξη της 40χρονης καταπιεστικής δικτατορίας: την σταδιακή ανάληψη του ελέγχου από την αντιπολίτευση. Σε αντίθεση με ό,τι λέγεται, υπάρχουν ήδη παραδείγματα ότι αυτό μπορεί να λειτουργήσει στη Συρία.

ΤΟ ΣΤΡΙΜΩΓΜΑ

Ο ευκολότερος τρόπος για να επιτευχθεί αλλαγή του καθεστώτος δεν αποτελεί μυστικό για τους πολιτικούς ή τους σχεδιαστές του πολέμου στο Πεντάγωνο. Η αρχική του φάση θα μπορούσε να ονομαστεί απομόνωση του καθεστώτος. Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να υποβαθμίσουν ή να καταστρέψουν την ικανότητα εναέριου ανεφοδιασμού τού καθεστώτος Άσαντ. Αυτό δεν συνεπάγεται ανάπτυξη αμερικανικών δυνάμεων στη Συρία. Ούτε θα σημάνει την κατάρρευση του καθεστώτος μέσα σε μια νύχτα. Αλλά θα περιόριζε την ικανότητά του να μετακινεί άνδρες και οπλισμό στο εσωτερικό της Συρίας.

Η στρατηγική αυτή θα έχει το πρόσθετο πλεονέκτημα της απομόνωσης της Συρίας από τους συμμάχους της. Ο Martin Dempsey, Αρχηγός ΓΕΕΘΑ των ΗΠΑ, έχει υποβαθμίσει επανειλημμένα τη σημασία της Συριακής Πολεμικής Αεροπορίας, υποστηρίζοντας, για παράδειγμα, ότι από όλους τους θανάτους στη Συρία, στα δυόμισι χρόνια του πολέμου, μόνο το ένα δέκατο περίπου έχουν προκληθεί από ρουκέτες και βόμβες από αεροσκάφη τού Άσαντ. Αλλά, αυτό το στατιστικό στοιχείο δεν λαμβάνει υπόψη μια πιο σημαντική πτυχή τής χρήσης των αεροδρομίων, των ελικοπτέρων και των αεροπλάνων από το καθεστώς: τα ρωσικά και ιρανικά στρατιωτικά και εμπορικά αεροπλάνα που έρχονται καθημερινά για να ξεφορτώσουν όπλα (μερικά από αυτά είναι εναέρια ή θαλάσσια αμυντικά συστήματα), πυρομαχικά και προσωπικό. Το Ιράν εκτιμάται ότι δαπανά γύρω στα 500 εκατομμύρια δολάρια το μήνα για να κρατήσει τον σύμμαχό του στη ζωή.

Κατά συνέπεια, το Ιράν έχει πρακτικά κληρονομήσει την υπόθεση ασφάλειας της Συρίας. Σύμφωνα με την παραδοχή των ίδιων των Σύρων αξιωματούχων ασφαλείας, το Ιράν και η Χεζμπολάχ έχουν βοηθήσει τη Δαμασκό να δημιουργήσει μια ισχυρή σεκταριστική πολιτοφυλακή 100.000 ανδρών που ονομάζεται Δύναμη Εθνικής Άμυνας, χωρίς την οποία, όπως συμπέρανε η Wall Street Journal στις 26 Αυγούστου, οι πρόσφατες νίκες του καθεστώτος στην Χομς απλώς δεν θα ήταν εφικτές. Σε ορισμένες περιπτώσεις, το Ιράν έχει φέρει ακόμη και κληρωτούς της Δύναμης Εθνικής Άμυνας στην Τεχεράνη, όπου εκπαιδεύονται στον ανταρτοπόλεμο. Επειδή όλα τα σύνορα της Συρίας – εκτός εκείνων με το Λίβανο - είτε ελέγχονται από τους αντάρτες (Τουρκία, Ιορδανία) ή εποπτεύονται άνετα από αυτούς (Ιράκ), οι επίγειες μεταφορές εξοπλισμού και προσωπικού είναι όλο και λιγότερο συχνές. Αλλά δεν ισχύει το ίδιο για τα φορτία που φθάνουν μέχρι το Διεθνές Αεροδρόμιο της Δαμασκού και την αεροπορική βάση Mezze, η οποία ελέγχεται από την Τέταρτη Μεραρχία Τεθωρακισμένων στα νοτιοδυτικά της πρωτεύουσας.

Συνεπώς, είναι τόσο απλό: αν ελέγξει κανείς τους διαδρόμους προσγείωσης, τα ιρανικά και ρωσικά αεροπλάνα δεν θα μπορούν να προσγειωθούν, ούτε τα συριακά αεροπλάνα να απογειωθούν.

Τα καλά νέα είναι ότι δεν έχουν απομείνει πολλοί διάδρομοι υψηλής χρήσης για να χτυπηθούν. Από τις 27 αεροπορικές βάσεις στη Συρία που είναι σε θέση να υποστηρίξουν τις αποστολές της Συριακής Πολεμικής Αεροπορίας, μόλις έξι έχουν μείνει σε πλήρη χρήση. Οι άλλες είναι είτε κάτω από τον έλεγχο ανταρτών ή τις διεκδικούν εντόνως. Ο Chris Harmer, αναλυτής ναυτικών υποθέσεων στο Ινστιτούτο Στρατιωτικών Μελετών, έχει δείξει ότι η Συριακή Πολεμική Αεροπορία δεν ξεπερνάει τα περίπου 100 αερωθούμενα και ετοιμοπόλεμα αεροσκάφη. Σε μια σειρά από περίπλοκες και λεπτομερείς επίσημες ενημερώσεις, ο Harmer παρουσίασε επίσης ένα αξιόπιστο σχέδιο δράσης με σκοπό την σοβαρή υποβάθμιση της αεροπορικής ισχύος τού Άσαντ, χωρίς «να εισέλθει κανένα αεροσκάφος των ΗΠΑ στο συριακό εναέριο χώρο». Αντ’ αυτού, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα βασίζονται κυρίως σε πυραύλους κρουζ που θα εκτοξεύονται από το πολεμικό ναυτικό, ή σε απομακρυσμένα αεροπορικά συστήματα που θα εκτοξεύονται από διεθνές ή συμμαχικό έδαφος. Από κοινού, το έδαφος του Ισραήλ, της Ιορδανίας, της Σαουδικής Αραβίας, της Τουρκίας, ακόμη και της Ιταλίας θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για το σκοπό αυτό. Όλες αυτές οι χώρες θα το επέτρεπαν, επίσης.

Ήδη, τα πλοία του αμερικανικού πολεμικού ναυτικού Mahan, Barry, Ramage και Gravely - όλα αντιτορπιλικά τύπου Arleigh Burke που μεταφέρουν πυραύλους προσβολής εδάφους Tomahawk - είναι καθ' οδόν ή στη θέση τους, στην ανατολική Μεσόγειο. Όλα είναι εξοπλισμένα με αμυντικά όπλα απέναντι στα οποία κάθε συριακή ναυτική επίθεση θα ήταν αναποτελεσματική (οι Tomahawk έχουν βεληνεκές 1.000 ναυτικά μίλια ενώ ο πιο προηγμένος πύραυλος του Άσαντ, ο P-800 Yakhont, έχει βεληνεκές 180). Ο αριθμός των Tomahawk στην περιοχή θα μπορούσε ουσιαστικά να διπλασιαστεί εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες αναπτύξουν επίσης εκεί επιθετικά υποβρύχια ή υποβρύχια με πυραύλους κρουζ. Επιπλέον, όπως σημειώνει ο Harmer, αν το αεροπλανοφόρο Harry Truman που συνοδεύεται από δύο καταδρομικά κατηγορίας Ticonderoga και δύο επιπλέον αντιτορπιλικά κατηγορίας Arleigh Burke, επανατοποθετηθούν από την Ερυθρά Θάλασσα, όπου είναι τώρα, στην Ανατολική Μεσόγειο, «θα αύξαναν σημαντικά την δύναμη πυρός που είναι διαθέσιμη για να πλήξει στόχους στη Συρία». Οι στόχοι τους μπορεί και πρέπει να περιλαμβάνουν διαδρόμους απο-προσγείωσης, ελικοφόρα ή αερωθούμενα αεροσκάφη, πύργους ελέγχου της εναέριας κυκλοφορίας, στρατιωτικά οχήματα, συστήματα αντιαεροπορικής άμυνας, πολεμικά πλοία και το αρχηγείο του καθεστώτος.

ΣΟΥΝΙΤΙΚΗ ΑΦΥΠΝΙΣΗ

Καμία άμεση στρατιωτική εμπλοκή των ΗΠΑ δεν θα μπορούσε να λειτουργήσει χωρίς ταυτόχρονη δέσμευση για την ανάπτυξη της ένοπλης αντιπολίτευσης, που είναι επίσης ένας επί μακρόν παραμελημένος επίσημος στόχος των ΗΠΑ. Ένας υπεύθυνος και αξιόπιστος επαναστατικός στρατός θα μπορούσε να αναλάβει όχι μόνο να πολεμήσει το καθεστώς και τους πολλαπλούς ανθρώπους του, αλλά και να διασφαλίσει τα αμερικανικά, ευρωπαϊκά και περιφερειακά συμφέροντα από την άνοδο των εξτρεμιστών στην ανατολική Μεσόγειο.

Μετά την προηγούμενη παραβίαση της «κόκκινης γραμμής» τού Ομπάμα για τα χημικά όπλα από τον Άσαντ, ο Λευκός Οίκος ανακοίνωσε ότι θα ξεκινήσει η αποστολή ελαφρού οπλισμού στην Ανώτατη Στρατιωτική Διοίκηση, η οποία είναι μια ομπρέλα συντονισμού και επιμελητείας του Ελεύθερου Συριακού Στρατού (FSA) που υποστηρίζεται από τις Ηνωμένες Πολιτείες, με επικεφαλής τον Σαλίμ Ιντρίς, έναν άνθρωπο με τον οποίο είναι αρκετά εξοικειωμένη κάθε δυτική υπηρεσία πληροφοριών. Μέχρι σήμερα, όμως, δεν έχουν παραδοθεί παρά μόνο λίγα ή και καθόλου όπλα. Η πολιτική του status quo που επιτρέπει την έμμεση παροχή όπλων στις χώρες του Κόλπου είναι ακόμη παρούσα.

Και όμως, παρά το εν λόγω βάλτωμα, υπάρχουν ενθαρρυντικές ενδείξεις. Αν και έχει απασχολήσει λίγο τον διεθνή Τύπο και τους ειδικούς της πολιτικής, τους τελευταίους μήνες, στο νότιο μέτωπο στη Συρία μονάδες ανταρτών που υποστηρίζονται από τη Δύση και τους συμμάχους της κερδίζουν όλο και περισσότερο έδαφος σε βάρος τόσο του Άσαντ όσο και της Αλ Κάιντα, η οποία χρησιμοποιεί τον πόλεμο στη Συρία ως μια ευκαιρία να επεκτείνει την επιρροή της και να καθορίσει αυτό που ελπίζει ότι θα είναι ένα ισλαμικό εμιράτο, προτού γίνει παγκόσμιο χαλιφάτο. Τα εύσημα γι’ αυτό πηγαίνουν κυρίως στη Σαουδική Αραβία και σε αυτό που αποκαλεί «νότια στρατηγική» της ή τη συσσώρευση των επαναστατικών δυνάμεων μέσα και γύρω από τη Δαμασκό, ιδιαίτερα στις πόλεις Μπαρζέ, Τζομπάρ και Καμπούν, όπου οι αντάρτες έχουν αρπάξει όπλα από κρύπτες του καθεστώτος κι έχουν καταλάβει ακόμη κι έναν σταθμό ηλεκτρισμού. Όλες αυτές οι πόλεις βρίσκονται στην περιοχή της Ανατολικής Γκουτά, την ίδια περιοχή στην οποία έριξε δηλητηριώδη αέρια ο Άσαντ την περασμένη εβδομάδα όπως είχε κάνει και νωρίτερα.

Ως μέρος της νότιας στρατηγικής της, η Σαουδική Αραβία έχει συνεργαστεί στενά με την Ιορδανία - μια εξέλιξη την οποία η Σαουδική Αραβία έχει υποβαθμίσει, ακόμα και αρνηθεί, εξαιτίας τού φόβου τού βασιλιά Αμπντάλα ότι ο Άσαντ θα προβεί σε αντίποινα κατά του νότιου γείτονά του. Μαζί, οι δύο χώρες και οι ΗΠΑ, η Βρετανία και η Γαλλία έχουν στήσει και λειτουργήσει ένα μυστικό κέντρο κοινών επιχειρήσεων στην Ιορδανία για να εκπαιδεύσει βετεράνους αντάρτες της Συρίας σε μεθόδους τακτικού πολέμου, στα συστήματα πληροφοριών, αντικατασκοπείας και σε εφαρμογές οπλικών συστημάτων. Ένας Σύρος που μου μίλησε αυτό το μήνα, επιβεβαίωσε ότι ο αδελφός του είχε πρόσφατα περάσει το πρόγραμμα κατάρτισης. Ο ίδιος παρατήρησε την έντονη διαφορά πριν και μετά την εκπαίδευση στις πολεμικές ικανότητες, οι οποίες περιλαμβάνουν πλέον κατάλληλες τεχνικές αναπνοής την ώρα που σημαδεύεις με το όπλο. Είναι περίπου 1.000 οι εκπαιδευόμενοι που λέγεται ότι έχουν αποφοιτήσει από το πρόγραμμα μέχρι στιγμής.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει τώρα να καταστήσουν ύψιστη προτεραιότητα την στρατολόγηση και την κατάρτιση πολλών χιλιάδων ανταρτών. Ένα κίνητρο για αυτό είναι ότι, σε περίπτωση που η Ουάσινγκτον δεν σκοπεύει να αποστείλει Μονάδες Ειδικών Επιχειρήσεων Κοινής Διοίκησης στη Συρία σε μεταγενέστερο χρόνο (και αυτό δεν φαίνεται πιθανό), θα χρειαστεί να έχει τους δικούς της ανθρώπους – ένα συριακό ένοπλο Σώμα – για τον περιορισμό τής στρατιωτικής και πολιτικής επιρροής τής Αλ Κάιντα.

Κάποιοι έχουν πει ότι η οικοδόμηση ενός αξιόπιστου συμμαχικού αντάρτικου είναι αδύνατη. Αλλά δεν υπάρχει ίσως καλύτερος δείκτης τής ετοιμότητας ορισμένων σχηματισμών ανταρτών να κάνουν παιχνίδι από την εμπιστοσύνη με την οποία ανώτεροι διοικητές του Ελεύθερου Συριακού Στρατού (FSA) στην Ντεράα καταδικάζουν ανοιχτά την Jabhat al-Nusra και το Ισλαμικό Κράτος του Ιράκ και της Ανατολικής Μεσογείου- τα δύο «υποκαταστήματα» της Αλ Κάιντα στη Συρία – βάζοντάς τους την ετικέτα των πληρωμένων εκτελεστών των συριακών υπηρεσιών πληροφοριών. Μια συνάντηση που είχα πριν από δύο εβδομάδες με τον Ziad al-Fahad, τον ανώτατο διοικητή της Ανώτατης Στρατιωτικής Διοίκησης στο νότιο μέτωπο, είναι διαφωτιστική. Ο Fahad μού είπε ότι «Ο μόνος λόγος που οι άνθρωποι άρχισαν να αγωνίζονται μαζί με τις εξτρεμιστικές ομάδες ήταν επειδή είχαν τα όπλα και τα μέσα για να το πράξουν». Αντίθετα, είπε, «είχαμε όπλα και μέσα στο νότο – εισβάλαμε με αποτελεσματικό τρόπο στις κρύπτες τού καθεστώς. Αυτός είναι ο λόγος που οι εξτρεμιστές δεν είναι εδώ τόσο ισχυροί». Μίλησε επίσης με σαφήνεια για το γεγονός ότι ο αγώνας στη Συρία είναι πλέον ένας αγώνας ενάντια στο καθεστώς και τους τζιχαντιστές. Γιατί; Γιατί αν «οι εξτρεμιστές πάρουν όλα τα προηγμένα όπλα, [ο FSA] θα γίνει ο ίδιος θύμα».

Η αυτοσυντήρηση, θα πρέπει να θυμόμαστε, ήταν ο κύριος λόγος που οι αντάρτες πήραν εξαρχής τα όπλα εναντίον του Άσαντ. Ο φόβος τους ότι μπορεί να χάσουν το κεφάλι τους από μαχητές μετά την αποχώρηση του Άσαντ είναι δικαιολογημένος, και βαραίνει πολύ στη φυγή τους προς τα εμπρός. Τόσο ο al-Fahad όσο και ο αναπληρωτής του, ο Abu Fadi, με τον οποίο μίλησα επίσης, διηγούνται αρκετές ιστορίες για το πώς οι μονάδες του FSA και οι τοπικοί πληθυσμοί έχουν αψηφήσει ή εκδιώξει την Jabhat al-Nusra από τα χωριά τής Ντεράα. Οι ιστορίες τους στη συνέχεια επιβεβαιώθηκαν από ακτιβιστές. Εντέλει, η ανυπακοή έναντι των μαχητών που είναι στη γραμμή της Αλ Κάιντα είναι ένα μικρό παράδειγμα, καθώς και ένα μάθημα για μια σουνιτική αφύπνιση (ή αλλιώς sahwa), που θα είναι ζωτικής σημασίας για οποιαδήποτε στρατηγική των ΗΠΑ.

Δυστυχώς, η προοπτική για μια sahwa στις βόρειες επαρχίες Ιντλίμπ, Χαλέπι και Ρακκά είναι πολύ πιο θολή από ό, τι στο νότο, με δεδομένη την επικράτηση εκεί των δυνάμεων της τζιχάντ και την εξάρτηση των τοπικών πληθυσμών από αυτές τις ομάδες για τις καθημερινές τους ανάγκες, όπως τα τρόφιμα, το νερό, και η ιατρική περίθαλψη (το Ισλαμικό Κράτος έφθασε μέχρι τα καρναβάλια και διένειμε παιχνίδια στα παιδιά της Συρίας στο Χαλέπι κατά τη διάρκεια του Ραμαζανιού). Ακόμα κι έτσι, παρά τις κούκλες και τα άλλα παιχνίδια, η Αλ Κάιντα εξακολουθεί να είναι η Αλ Κάιντα. Έχει κάνει ήδη όλα τα συνήθη λάθη που συνδέονται με τις πρωτοβουλίες τού Ζαρκάουι στο Ιράκ για την «οικοδόμηση κράτους». Για παράδειγμα, επέβαλε ποινές σαρίας για εγκλήματα υποτιθέμενης βλασφημίας, πυροβολώντας τον 15χρονο Muhammad Qata'a στο λαιμό και στο πρόσωπο μπροστά στους γονείς του. Κρατάει φυλακισμένους σεβάσμιους γέροντες των φυλών στη Ρακκά, τη μόνη πλήρως «απελευθερωθείσα» επαρχία στη Συρία, οι οποίοι διαφώνησαν με το δρακόντειο στυλ διακυβέρνησης. Υποστήριξαν πρόσφατα την δολοφονία ενός κορυφαίου διοικητή του FSA στην Λατάκια. Και είναι πολύ πιθανό να απήγαγαν και να δολοφόνησαν τον Paolo Dall'Oglio, έναν καθολικό ιερέα ο οποίος έχαιρε μεγάλου σεβασμού στην αντιπολίτευση για την έγκαιρη υποστήριξη του αντιασαντικού κίνηματος διαμαρτυρίας. Όλα αυτά προκαλούν δημόσια απογοήτευση: οι διαδηλώσεις εναντίον του Ισλαμικού Κράτους ήταν σταθερές και διογκώνονται στη Ρακκά. Όπως το έθεσε σε μένα πρόσφατα ένας Σύρος αναλυτής: «Πότε ήταν η τελευταία φορά που είδατε μια μονάδα του FSA να γίνεται τόσο αντιδημοφιλής ώστε, μέσα σε περίπου δύο μήνες, να προκαλεί διαδηλώσεις εναντίον της σε πέντε πόλεις, μια εκ των οποίων συνεχιζόταν κάθε μέρα για τουλάχιστον δύο εβδομάδες;».

Οι συνθήκες είναι γόνιμες για την αποδυνάμωση των τζιχαντιστών προς όφελος των μετριοπαθών. Εκτός από την εκπαίδευση, υπάρχουν κι άλλοι τρόποι με τους οποίους μπορούν να βοηθήσουν οι Ηνωμένες Πολιτείες. Ήδη, η Τουρκία φαίνεται να έχει συνειδητοποιήσει ότι αφήνοντας ανοικτά τα σύνορά της σε κάθε ανήθικο μουτζαχεντίν, έχει διαμορφώσει ένα βραχίονα στα δικά της νώτα. Υπάρχουν φήμες στην Άγκυρα ότι οι τουρκικές υπηρεσίες πληροφοριών έχουν επιτέλους ξεκινήσει να περιορίζουν τη ροή όπλων προς την Jabhat al-Nusra στη βόρεια Συρία (παρά το γεγονός ότι η τουρκική κυβέρνηση αρνείται ότι εθελοτυφλεί στους εξτρεμιστές, ήταν απρόθυμη για την καταστολή τους, λόγω της ικανότητάς τους στην περιοχή. Ανάμεσα στις τραγωδίες της Συρίας είναι και το να φαίνεται η Αλ Κάιντα να παίζει το ρόλο των Ειδικών Δυνάμεων των φτωχών). Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να καταβάλλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για να επιβεβαιώσουν τις φήμες περί διακοπής βοήθειας προς την al-Nusra. Η Τουρκία επιζητά απελπισμένα την επέμβαση. Οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορούν να το χρησιμοποιήσουν αυτό προς όφελός τους θέτοντας ως όρο για την εμπλοκή τους την καλύτερη επιτήρηση των συνόρων. Μπορούν επίσης να προσφέρουν στις μονάδες του FSA στο Χαλέπι, την Ιντλίμπ και τη Ρακκά κίνητρα απόδοσης για να αποσπάσουν τις στρατιωτικές τους επιχειρήσεις και τις ευθύνες πολιτικής διοίκησης από τους τρελούς. Εάν τα όπλα μοιράζονται, κατάσχονται ή απλά «εξαφανίζονται», δεν θα έρθουν άλλα. Ο ίδιος ο στρατηγός Ιντρίς έχει προσφέρει ακριβώς μια τέτοια συμφωνία λογοδοσίας προς τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Τέλος, το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ, το οποίο έχει ήδη ορίσει την al-Nusra ως τρομοκρατική οντότητα, πρέπει να πιέσει τις χώρες του Κόλπου - το Κουβέιτ και το Κατάρ, ιδίως - να εξαλείψουν οποιονδήποτε ιδιωτικό ή ημικρατικό μηχανισμό συλλογής χρημάτων τον οποίο εκμεταλλεύονται η Αλ Κάιντα και άλλες ομάδες εξτρεμιστών που δεν είναι ευθυγραμμισμένες με τον FSA στη Συρία, για να έχουν μετρητά και σφαίρες. Στο Κουβέιτ, οι διαφημιστικές εκστρατείες για τη συλλογή χρημάτων υπέρ της Ahrar al-Sham, μιας άλλης σημαντικής ταξιαρχίας σαλαφιστών η οποία θα αποτελέσει σίγουρα μια πρόκληση για την ασφάλεια στο μέλλον, είναι δημόσιες. Αυτό είναι σκάνδαλο, αλλά είναι εύκολα αντιμετωπίσιμο.

ΚΑΤΑΡΡΙΨΗ ΜΥΘΩΝ

Χρειάστηκαν δύο έτη και έξι μήνες και πάνω από 100.000 ζωές για να καταρριφθούν πολλοί μύθοι για τη Συρία. Ο πρώτος είναι ότι ένα κράτος που διοικείται από ένα βίαιο συνδικάτο του εγκλήματος - τους Sopranos με όπλα μαζικής καταστροφής - θα μπορούσε να πιεστεί ή να πειστεί να φύγει από την εξουσία ειρηνικά. Ο δεύτερος είναι ότι ένας δικτάτορας τού Μπάαθ δεν θα χρησιμοποιήσει και πάλι δηλητηριώδη αέρια εναντίον ενός λαού τον οποίο έχει υποδουλώσει, πολύ λιγότερο να το κάνει αυτό στην εποχή της κάμερας των κινητών τηλεφώνων και του YouTube. Ο τρίτος είναι ότι οποιαδήποτε άμεση στρατιωτική επέμβαση θα είναι μονομερής και, επομένως, θα συναντήσει το διεθνή σκεπτικισμό ή τη δυσπιστία.

Ο Ομπάμα δεν χρειάστηκε ποτέ να πάει να ψάξει συνασπισμό προθύμων για τη Συρία. Έρχεται ήδη συγκροτημένος από πριν κι έχει χτυπήσει, στην πραγματικότητα, την πόρτα του Οβάλ Γραφείου εδώ και αρκετό καιρό. Το Ισραήλ, η Ιορδανία, το Κουβέιτ, το Κατάρ, η Σαουδική Αραβία, η Τουρκία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, όλοι τους βλέπουν την Συρία ως μια σοβαρή βραχυπρόθεσμη απειλή για την εθνική τους ασφάλεια. Η Μεγάλη Βρετανία και η Γαλλία, δικαίως αποσβολωμένες από την επιστροφή ριζοσπαστών μαχητών σε ευρωπαϊκό έδαφος, φαίνεται να διαβλέπουν τουλάχιστον μια μεσοπρόθεσμη απειλή για τα σύνορά τους. Όλοι τους θα συμμετάσχουν στην επέμβαση υπό την ηγεσία των ΗΠΑ, όπως έγινε ξεκάθαρο αυτή την εβδομάδα. Και με τέσσερα αμερικανικά αντιτορπιλικά να σταθμεύουν στην περιοχή τής Μεσογείου - και με μαρκαρισμένους τους θύλακες διαδρόμων απο-προσγείωσης στη Δαμασκό - είναι μάλλον απίθανο η Ρωσία και το Ιράν, καμία απο τις οποίες δεν έχει κοινά σύνορα με τη Συρία, να κάνουν πολλά πράγματα εκτός από το να φωνασκούν. Από άποψη υλικής βοήθειας μιλώντας, έχουν ήδη κάνει ό, τι μπορούν, και μας οδήγησαν εδώ που είμαστε τώρα.

Μέσα στις επόμενες ημέρες και εβδομάδες, την προσοχή των Ηνωμένων Πολιτειών δεν πρέπει να προσελκύσουν μόνο οι ζωντανές εικόνες εκρήξεων στη Δαμασκό, αλλά και η δραστηριότητα στα βόρεια και νότια σύνορα της Συρίας. Λαμβάνουν οι αντάρτες επαρκή όπλα και εκπαίδευση; Είναι αυτοί που κερδίζουν έδαφος στο νότιο μέτωπο; Έχει σταματήσει ο Ίντρις να στέλνει ανοιχτές επιστολές προς τον πρόεδρο ικετεύοντάς τον για περισσότερη βοήθεια από αυτή που έχει ήδη παραλάβει; Οι απαντήσεις θα δείξουν κατά πόσον εφαρμόζεται μια συνεκτική στρατηγική.

Ακόμα κι έτσι, θα ήταν τρέλα να έχουμε γίνει μάρτυρες της συντριβής των παλιών μύθων σχετικά με τη Συρία μόνο και μόνο για να δούμε να επανέρχεται ένας άλλος: ότι η Συρία με τον Άσαντ θα αποδειχθεί πιο σταθερή και διαχειρίσιμη από μια Συρία χωρίς αυτόν. Ο Ομπάμα θα πρέπει να ξεκινήσει αναγνωρίζοντας πόσο ανόητη και επικίνδυνη είναι αυτή η υπόθεση. Δύο ή τρεις ημέρες αεροπορικών βομβαρδισμών που δεν στοχεύουν στην αλλαγή καθεστώτος θα έχουν κάνει ελάχιστα για να αποτρέψουν την εμφάνιση ενός Κονγκό στη Μεσόγειο. Αλλά, θα είναι σίγουρο ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να επιστρέψουν σε αυτή τη σύγκρουση αργότερα, σε κάποια στιγμή που δεν θα την έχουν επιλέξει.

Copyright © 2002-2012 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: http://www.foreignaffairs.com/articles/139874/michael-weiss/how-to-oust-...

Σύνδεσμοι:
[1] http://www.foreignaffairs.com/author/michael-weiss

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στη διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στη διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr