Ναυαγισμένοι στη Μεσόγειο…

Αλλά αυτό απλώς θα διαιωνίσει το θεμελιώδες πρόβλημα συλλογικής δράσης τής ηπείρου. Όσο οι νότιες ευρωπαϊκές χώρες αισθάνονται μεγάλη επιβάρυνση από την άφιξη προσφύγων, και όσο οι χώρες τής βόρειας Ευρώπης επιμένουν ότι έχουν ήδη κάνει αρκετά, οι πρόσφυγες θα αγωνίζονται να βρουν νομικές και κανονιστικές διόδους στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Και αυτό σημαίνει ότι οι πρόσφυγες από χώρες όπως η Ερυθραία, η Σομαλία και η Συρία θα συνεχίσουν να ακολουθούν εκείνες τις επικίνδυνες διαδρομές που παράγουν τραγωδίες στη Μεσόγειο.

Το θέμα είναι ότι το να γίνουν μικρές αλλαγές στο περίγραμμα των υφιστάμενων κανόνων τής Ευρώπης δεν θα λειτουργήσει. Μέρος τής λύσης πρέπει να είναι η πιο δίκαιη διανομή των οικονομικών και διοικητικών βαρών τής υποδοχής προσφύγων μεταξύ όλων των Ευρωπαίων. Αυτή τη στιγμή, η ΕΕ θέτει κοινά πρότυπα για τους αιτούντες άσυλο, αλλά δεν κάνει αρκετά για να βεβαιωθεί ότι οι εν λόγω κανόνες εφαρμόζονται σωστά. Η Ελλάδα, για παράδειγμα, διαθέτει ένα εμφανώς δυσλειτουργικό σύστημα παροχής ασύλου, αν και οι πρόσφατες μεταρρυθμίσεις έχουν φέρει κάποιες μέτριες βελτιώσεις. Η Ιταλία έχει πολύ λίγα κέντρα υποδοχής και πολύ λίγα μέτρα βοήθειας και ενσωμάτωσης για τους αναγνωρισμένους ως πρόσφυγες. Η Μάλτα επιβάλλει σχεδόν αυτόματα κράτηση για τους μετανάστες και τους αιτούντες άσυλο, συμπεριλαμβανομένων των ασυνόδευτων παιδιών μέχρι να εξακριβωθεί η ηλικία τους. Η Ευρώπη πρέπει να κάνει περισσότερα για να διασφαλίσει ότι τα πρότυπά της ισχύουν εξίσου παντού, βοηθώντας τις χώρες όπου οι διαδικασίες και οι προϋποθέσεις υπολείπονται κατά πολύ τού επιθυμητού επιπέδου, και με επιβολή κυρώσεων όταν κρίνεται απαραίτητο. Η Βόρεια Ευρώπη πρέπει επίσης να συμφωνήσει στη μεταρρύθμιση ενός ευρωπαϊκού κανόνα που στις περισσότερες περιπτώσεις απαιτεί από την πρώτη χώρα εισόδου να κάνει και την επεξεργασία των αιτήσεων ασύλου - ακόμη και αν αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι βόρειες ευρωπαϊκές χώρες να υποδέχονται περισσότερα άτομα που αναζητούν άσυλο.

Η Ευρώπη πρέπει επίσης να επανεξετάσει τις πολιτικές της για τη νόμιμη μετανάστευση. Ως απάντηση στο ναυάγιο στην Λαμπεντούζα, ο François Crépeau, ο ειδικός των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των μεταναστών, κάλεσε την ΕΕ να υιοθετήσει «νέους νόμιμους διαύλους για την μετανάστευση, ιδίως για τους χαμηλής εξειδίκευσης μετανάστες». Πράγματι, αυτό θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως ένας άλλος τρόπος παράκαμψης της υπερβολικής πίεσης στις χώρες τής Μεσογείου: οι μετανάστες θα έχουν την ευκαιρία να αναζητήσουν άδειες εργασίας στις χώρες τής ΕΕ όπου μπορούν να βρουν απασχόληση, και όχι στην χώρα που συμβαίνει να διεκπεραιώνει τις αιτήσεις τους για άσυλο. Ελλείψει τέτοιων νόμιμων μεταναστευτικών διαύλων, λέει ο Crépeau, οι αριθμοί των μεταναστών που διακινδυνεύουν την ζωή τους σε «επικίνδυνες θαλάσσιες οδούς μπορεί μόνο να αυξηθεί».

Το σοκ δεν αποτελεί πλέον μια επαρκή απάντηση στο είδος τής τραγωδίας που έλαβε χώρα στις 3 Οκτωβρίου. Ο Ιταλός πρωθυπουργός, Ενρίκο Λέττα, ήταν πιο κοντά στο σωστό όταν έκανε το ασυνήθιστο βήμα να ζητήσει συγγνώμη «για τις ανεπάρκειες της χώρας μου σε σχέση με μια τραγωδία σαν κι αυτήν». Η κυβέρνησή του στη συνέχεια, ανακήρυξε μια ημέρα πένθους για εκείνους που έχασαν την ζωή τους. Μια συγκινητική χειρονομία, σίγουρα - αλλά χωρίς νόημα, αν η ΕΕ δεν κάνει περισσότερα για να αποτρέψει θανάτους μεταναστών στην θάλασσα, και να παράσχει ανθρωπιστική μεταχείριση σε όσους τα καταφέρνουν.

Copyright © 2002-2012 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: http://www.foreignaffairs.com/articles/140223/hugh-williamson-and-judith...

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στη διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στη διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr