Η Άγρια Δύση τής Κίνας

Τον περασμένο Οκτώβριο, ένα όχημα επιτάχυνε σε ένα γεμάτο ανθρώπους πεζοδρόμιο στο Πεκίνο και εξερράγη στην βάση τής πύλης τής πλατείας Τιενανμέν, σκοτώνοντας πέντε ανθρώπους και τραυματίζοντας περίπου 40 άλλους. Στον απόηχο της επίθεσης, η κινεζική κυβέρνηση κήρυξε την έκρηξη ως μια τρομοκρατική επίθεση από ισλαμιστές μαχητές τής Τζιχάντ από την δυτική Κίνα. Εν τω μεταξύ, τα ξένα μέσα ενημέρωσης έστρεψαν τα φώτα τής δημοσιότητας στην πατρίδα των επιτιθέμενων - την Αυτόνομη Περιφέρεια των Ουιγούρων τής επαρχίας Σινγιάνγκ τής Κίνας- όπου περίπου εννέα εκατομμύρια τουρκόφωνοι μουσουλμάνοι, που είναι γνωστοί ως Ουιγούροι, ζουν υπό τον έλεγχο του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας από το 1950. Η διευθέτηση αυτή δεν ήταν πάντα εντελώς ειρηνική. Μόλις αυτή την εβδομάδα, για παράδειγμα, η τοπική αστυνομία πυροβόλησε [1] έξι άτομα, στην πόλη Xinhe.

Στον απόηχο αυτής της βίας, οι εφημερίδες έσπευσαν να δημοσιεύσουν ιστορίες σχετικά με το Ισλαμικό Κίνημα του Ανατολικού Τουρκεστάν, μια στρατιωτική αυτονομιστική ομάδα Ουιγούρων, και την πρόσφατη καταστολή τού Πεκίνου σε Ουιγούρους αντιφρονούντες. Δεκάδες δημοσιογράφοι διατύπωσαν το ερώτημα κατά πόσον ο εθνοτικός εθνικισμός ή ο θρησκευτικός εξτρεμισμός έπρεπε να κατηγορηθεί για την αιματοχυσία στην Τιενανμέν. Αλλά, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης έχουν αγνοήσει σε μεγάλο βαθμό ένα πιο θεμελιώδες ζήτημα: Πώς η επιδίωξη του Πεκίνου για οικονομική ανάπτυξη της περιοχής – απέναντι σε μια ήδη αγανακτισμένη και ανήσυχη μειονότητα - έχει αποτύχει να δημιουργήσει σταθερότητα εκεί.

Ωστόσο, η κεντρική κυβέρνηση και οι Ουιγούροι δεν υπήρξαν οι μοναδικοί παίκτες στην ιστορία τής πρόσφατης οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης της επαρχίας Σινγιάνγκ. Κατά την διάρκεια της θητείας τού Zhang Chunxian ως κομματικού αρχηγού στην Σινγιάνγκ, η οποία ξεκίνησε το 2010, η σχέση μεταξύ της περιφερειακής κυβέρνησης και των Han μεταναστών υπήρξε εξίσου σημαντική. Είναι η υποστήριξη αυτής της τελευταίας ομάδας στα οικονομικά σχέδια του Πεκίνου που έχει κάνει την Σινγιάνγκ ταυτόχρονα πιο προσοδοφόρα και πιο ανήσυχη.

ΧΕΙΡΙΖΟΜΕΝΟΙ ΤΟΥΣ ΧΑΝ

Οι Ουιγούροι τής Σινγιάνγκ έχουν μια μακρά ιστορία αντίστασης στην κινεζική κυριαρχία. Κατά την διάρκεια του εικοστού αιώνα, δύο ανεξάρτητες, κυριαρχούμενες από Ουιγούρους κυβερνήσεις - η Τουρκο-ισλαμική Δημοκρατία τού Ανατολικού Τουρκεστάν (1933-1934) και η Δημοκρατία τού Ανατολικού Τουρκεστάν (1944-1949) - ήλεγχαν διάφορα τμήματα της περιοχής. Και σε παλαιότερες εποχές, δεκάδες άλλα καθεστώτα έθεσαν διεκδικήσεις για άλλες περιοχές. Για πολλούς Ουιγούρους, οι αναμνήσεις από τις περιόδους αυτές παραμένουν ισχυρές. Προσθέστε σε αυτό την πιο πρόσφατη εισροή μεταναστών Χαν (ο πληθυσμός των Χαν έχει αυξηθεί από 220.000 άτομα το 1949 σε 8,4 εκατ. το 2010), τον φόβο τού πολιτιστικού ιμπεριαλισμού των Han, και την άνοδο των τζιχαντιστικών ιδεολογιών στην Κεντρική Ασία, και γίνεται σαφές ότι το Πεκίνο έχει βάσιμους λόγους να φοβάται αναταραχή των Ουιγούρων.

Ο Wang Lequan, ο οποίος ηγήθηκε της περιοχής την περίοδο 1994-2010, εφάρμοσε σκληρές πολιτικές με στόχο να αποτρέψει διαφωνίες των Ουιγούρων. Όμως, οι εντάσεις μεταξύ κοινοτήτων των Χαν και των Ουιγούρων ξέσπασαν τον Ιούλιο του 2009, με αποτέλεσμα μέρες ταραχών και εθνοτικής βίας και από τις δύο ομάδες στην Ουρούμκι, την πρωτεύουσα της επαρχίας. Μετά από αυτό, η δημοτικότητα του Wang στους τοπικούς Χαν έπεσε κατακόρυφα. Είχε αποτύχει να διατηρήσει την σταθερότητα ή να παράσχει ασφάλεια, και πλήρωσε το πολιτικό κόστος: Το 2010, κάτω από την πίεση της μεταναστευτικής κοινότητας Χαν, η κεντρική κυβέρνηση τον απομάκρυνε.

Όταν ο Zhang διορίστηκε επικεφαλής τού κόμματος στην Σινγιάνγκ το 2010, πολλοί παρατηρητές για την Κίνα ήλπιζαν ότι θα φέρει μια νέα εποχή στην ταραγμένη περιοχή. Εκείνη την περίοδο, ήταν ήδη ένα ανερχόμενο αστέρι στο Κομμουνιστικό Κόμμα. Ο Zhang είχε υπηρετήσει ως επικεφαλής τού κόμματος στην Χουνάν (Hunan) από το 2006, καλλιεργώντας την φήμη του ως ενός αποτελεσματικού οικονομικού διαχειριστή και ενός ειλικρινούς υπέρμαχου των μεταρρυθμίσεων. Κατά την διάρκεια της θητείας του, η Χουνάν κατατάχθηκε μεταξύ των κορυφαίων δέκα κινεζικών επαρχιών από την άποψη της αύξησης του ΑΕΠ και, το 2009, έλαβε περισσότερες άμεσες ξένες επενδύσεις από οποιαδήποτε άλλη περιοχή.

Επιπλέον, οι περισσότεροι Κινέζοι θεωρούσαν τον Zhang ως έναν από τους πολιτικούς τής χώρας που καταλάβαιναν με τον καλύτερο τρόπο τα μέσα μαζικής ενημέρωσης - μια ικανότητα που πιστωνόταν κάπως στην σύζυγό του, Li Xiuping, μια πολύ γνωστή παρουσιάστρια ειδήσεων στον κρατικό τηλεοπτικό σταθμό τής Κίνας. Οι συνεντεύξεις Τύπου που έδινε κατά την διάρκεια συναντήσεων του Εθνικού Λαϊκού Κογκρέσου εξακολουθούν να είναι από τις πιο δημοφιλείς, επειδή δέχεται ερωτήσεις για ευαίσθητα ζητήματα. Έχει, επίσης, διακηρύξει την προθυμία του να αποκαλύψει δημοσίως όλα τα προσωπικά και οικογενειακά περιουσιακά του στοιχεία - μια συμβολική αλλά σημαντική χειρονομία σε ένα πολιτικό κλίμα με έντονα τα συναισθήματα κατά της διαφθοράς.

Κατά κάποιο τρόπο, η εγκατάσταση του Zhang στην Σινγιάνγκ ήταν μια επιτυχία. Τα κινεζικά μέσα ενημέρωσης, για παράδειγμα, σύγκριναν «την καθαρά σιδηρά διακυβέρνηση» του Wang με την «ευέλικτη σιδηρά διακυβέρνηση» του Zhang. Μετά τις ταραχές τού 2009, για παράδειγμα, ο Wang περιόρισε την πρόσβαση στο Internet στην Σινγιάνγκ για δέκα μήνες. Η πρώτη σημαντική πράξη τού Zhang ως γραμματέας τού κόμματος ήταν να φέρει και πάλι το διαδίκτυο στην επαρχία.