Το πρώτο πολιτικό στίγμα των Κούρδων τής Συρίας | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Το πρώτο πολιτικό στίγμα των Κούρδων τής Συρίας

Στο αδιέξοδο της Γενεύης - 2 οι Κούρδοι τής Συρίας απαντούν με το δικό τους σχέδιο Συντάγματος

Το σχέδιο του «Κουρδικού Συντάγματος» προβλέπει την διενέργεια βουλευτικών εκλογών έως τον ερχόμενο Απρίλιο, ενώ ενδιαφέρον παρουσιάζει η απουσία κάθε φράσης θρησκευτικού περιεχομένου. Η εδαφική περιοχή που ελέγχουν οι Κούρδοι τής Συρίας ονοματίζεται από το σχέδιο του Συντάγματος ως «Δυτικό Κουρδιστάν», διακρίνοντάς το από το «Βόρειο Κουρδιστάν» (Τουρκία), «Νότιο Κουρδιστάν» (Ιράκ), «Ανατολικό Κουρδιστάν» (Ιράν) – εδαφικές περιοχές που όλες μαζί συναποτελούν το «Μεγάλο Κουρδιστάν». Ενώ εκ πρώτης όψεως, αυτή η ορολογία πολιτικής γεωγραφίας θα μπορούσε να εκληφθεί ως μανιφέστο κουρδικού μεγαλοϊδεατισμού –με αποτέλεσμα να δημιουργήσει αντιδράσεις εκ μέρους τής Τουρκίας κατ' αρχήν και του Ιράν στην συνέχεια- η πολιτική ηγεσία των Κούρδων τής Συρίας ευφυώς τονίζει ότι από διοικητικής απόψεως η Κουρδική αυτόνομη οντότητα της Συρίας δεν επιδιώκει την δημιουργία ανεξάρτητου Κουρδικού κράτους.

Όπως προκύπτει από τις διατάξεις τού σχεδίου τού Κουρδικού Συντάγματος, το δικαίωμα αυτοδιάθεσης των Κούρδων τής Συρίας δείχνει πως μπορεί να ικανοποιηθεί ακόμα και με ένα καθεστώς αυτονομίας εντός τής Συρίας –και όχι πλήρους ανεξαρτησίας. Η αυτόνομη κουρδική περιοχή θα διοικείται από δική της κυβέρνηση και από δημοκρατικά εκλεγμένο κοινοβούλιο. Θα έχει ιδιαίτερο εθνικό ύμνο και σημαία, η κουρδική θα είναι η πρώτη επίσημη γλώσσα -με δεύτερη την αραβική- και η επίσημη αργία θα είναι το Νεβρόζ, η γιορτή-σύμβολο του κουρδικού απελευθερωτικού αγώνα.

Υιοθετώντας την γραμμή τής αυτονομίας και όχι της πλήρους ανεξαρτησίας, το PYD πιστεύει πως με αυτόν τον τρόπο θα αποφευχθούν περαιτέρω ενδοσυριακές και περιφερειακές διενέξεις. Σε αντίθετη περίπτωση, τόσο οι δυνάμεις τού Άσαντ όσο και πρωτίστως η Τουρκία θα έβρισκαν την ευκαιρία να εκδηλώσουν την αντίθεσή τους στο κουρδικό σχέδιο ανεξαρτησίας, γεγονός που θα απέβαινε μοιραίο από κάθε άποψη για το κουρδικό αίτημα, ειδικά τώρα που η εσωτερική κατάσταση στην χώρα είναι εξαιρετικά ρευστή και η εμπιστοσύνη των διεθνών παραγόντων απαραίτητη. Δεν είναι άλλωστε μυστικό ότι πολιτικοί στόχοι τής αιφνιδιαστικής κίνησης «νομοθετικού» χαρακτήρα εκ μέρους τού PYD ήταν αφ' ενός να προλάβει να εξασφαλίσει μια θέση ανάμεσα στους συμμετέχοντες στην «Γενεύη-2», αφ' ετέρου να εκπροσωπηθεί αυτόνομα και όχι ως μια από τις πολλές ένοπλες ομάδες και πολιτικούς σχηματισμούς τής αραβικής αντιπολίτευσης.

ΤΟ PYD ΣΕ ΣΤΑΣΗ ΑΝΑΜΟΝΗΣ

Παρά τις πολύ προσεκτικά υπολογισμένες πολιτικές κινήσεις τού PYD, η διεθνής κοινότητα δεν φαίνεται να βιάζεται να νομιμοποιήσει τον Κουρδικό παράγοντα της Συρίας και να του προσδώσει θέση συνομιλητή στην «Γενεύη-2». Το PYD δεν προσκλήθηκε στην διάσκεψη της Γενεύης, και ως εκ τούτου δεν είδε απτά αποτελέσματα της βιαστικής πολιτικής του κινητικότητας. Οπωσδήποτε, όμως, η πολιτική του ισχύς αυξήθηκε και η περαιτέρω ισχυροποίηση των δεσμών του με την πολιτική ηγεσία τού Βορείου Ιράκ, του προσέδωσε πολλούς πόντους έναντι των άλλων κουρδικών πολιτικών φορέων.

Συγκεκριμένα, το PYD απέκτησε την ιδιότητα του εν δυνάμει νόμιμου εκπροσώπου των Κούρδων τής Συρίας στο εξωτερικό. Καθόρισε την βάση των πολιτικών του επιδιώξεων, προβάλλοντας σε αδρές γραμμές το δικό του αποδεκτό πλαίσιο επίλυσης της Συριακής κρίσης - μια λύση που λίγο έως πολύ θα βασίζεται στην δημιουργία μιας χαλαρής ομοσπονδίας αυτόνομων περιοχών, όπως περίπου ισχύει σήμερα στο Ιράκ. Έδωσε ενθαρρυντικά δείγματα γραφής με αποδέκτες τούς διεθνείς και περιφερειακούς παίκτες, θέλοντας να πείσει ότι ο κουρδικός παράγοντας της Συρίας υπό την παρούσα ηγεσία του, είναι σε θέση να συμφωνήσει σε μια συνολική λύση τού προβλήματος, απαλείφοντας με ευφυή τρόπο παλαιότερα μαξιμαλιστικά εδαφικά και εθνικιστικά/θρησκευτικά αιτήματα, και που, υπό τις παρούσες συνθήκες, το μόνο που θα κατάφερναν θα ήταν να δημιουργήσουν στην Δύση περαιτέρω φοβικά σύνδρομα. Η ηγεσία τού PYD δείχνει να λαμβάνει σοβαρά υπ' όψιν της την περιφερειακή πραγματικότητα της περιοχής, θέλοντας να καταστήσει σαφές ότι η επαναστατικότητα και ο επί πολλές δεκαετίες καταπιεσμένος εθνικισμός είναι δυνατόν να μετεξελιχθούν εποικοδομητικά και με επίγνωση των χρονικών συγκυριών και των δεδομένων περιφερειακών συσχετισμών.

Θα περάσει σίγουρα αρκετός χρόνος μέχρι να αποκρυσταλλωθούν οι επιδιώξεις τών διαφόρων αντιμαχομένων πλευρών τής Συρίας, των ΗΠΑ και της Ρωσίας, ως επίσης και των σημαντικών παικτών τής περιοχής -της Τουρκίας, του Ιράν και του Ισραήλ- ως προς το πώς κρίνουν τον κουρδικό παράγοντα και ποιόν ρόλο θα επιτρέψουν να του αποδοθεί.

Μέχρι τότε, όμως, και με δεδομένα τα πρόσφατα δείγματα γραφής του, οι Κούρδοι τής Συρίας και ειδικότερα ο επικρατέστερος πολιτικός τους εκπρόσωπος, το PYD υπό τον Salih Muslim, δείχνουν πως έχουν την δυνατότητα να ελίσσονται κατάλληλα, έως ότου οριστικοποιήσουν τον περιφερειακό και διεθνή τους προσανατολισμό.

ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ:
[1] Το σχέδιο του Κουρδικού Συντάγματος (αραβικό κείμενο):
http://gulfanalysis.files.wordpress.com/2013/12/projeya_destura_herema_k...

Copyright © 2002-2012 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στη διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στη διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr