Βλέποντας από την Καταλονία | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Βλέποντας από την Καταλονία

Τα συν και τα πλην τού κινήματος ανεξαρτησίας

Υπό το φως τής αντίδρασης της Ισπανίας σε αυτήν την οιονεί ομοσπονδιακή πρόταση, πολλοί Καταλανοί έχασαν την ελπίδα ότι μπορεί να επιτευχθεί μια αμοιβαία επωφελής συμφωνία με την Ισπανία και άρχισαν να αναζητούν νέες πολιτικές εναλλακτικές λύσεις. Ξεκινώντας από το φθινόπωρο του 2009, οι Καταλανοί άρχισαν να οργανώνουν, σε επίπεδο βάσης, τοπικά δημοψηφίσματα σχετικά με την ανεξαρτησία. Αυτά ήταν σε μεγάλο βαθμό συμβολικά, αλλά παρά ταύτα συμμετείχαν περισσότεροι από 800.000 ψηφοφόροι, και ακολουθήθηκαν από μαζικές διαδηλώσεις υπέρ τής ανεξαρτησίας τον Ιούλιο του 2010, τον Σεπτέμβριο του 2012 και το Σεπτέμβριο του 2013. Με τις δημοσκοπήσεις να αποκαλύπτουν σταθερά μια μετατόπιση υπέρ τής αυτοδιάθεσης, οι Καταλανοί πολιτικοί συμφώνησαν να προγραμματίσουν ένα δημοψήφισμα για τις 9 Νοεμβρίου τού 2014, για να μάθουν το ακριβές μέτρο υποστήριξης της απόσχισης.

Η διεθνής γνώμη τείνει να υποστηρίξει αυτό το δημοψήφισμα, όπως έχει υποστηρίξει εκείνο που θα πραγματοποιηθεί στην Σκωτία αυτόν τον Σεπτέμβριο ή εκείνο που πραγματοποιήθηκε στο Κεμπέκ πριν από λίγα χρόνια. Πράγματι, το να βρεθεί πού στέκεται ο καθένας φαίνεται να είναι ένα απαραίτητο βήμα για να ληφθεί μια τεκμηριωμένη απόφαση σχετικά με το πώς να γίνουν τα επόμενα βήματα. Και όμως, η ισπανική κυβέρνηση δεν έχει χορηγήσει στις καταλανικές Αρχές την εξουσία να διενεργήσουν αυτό που θα ήταν ένα μη δεσμευτικό δημοψήφισμα - κάτι που θα ήταν απολύτως νόμιμο σύμφωνα με τα άρθρα 92 και 150.2 του ισπανικού συντάγματος. Ωστόσο, η καταλανική κυβέρνηση έχει αποφασίσει να προχωρήσει και να οργανώσει ένα δημοψήφισμα ούτως ή άλλως, δεδομένου ότι η χάρτα αυτοδιοίκησης της Καταλονίας παρέχει στις περιφερειακές Αρχές το δικαίωμα να οργανώσουν «λαϊκές διαβουλεύσεις». Η ισπανική κυβέρνηση έχει ορκιστεί να παραπέμψει αυτήν την απόφαση στο συνταγματικό δικαστήριο. Αν το συνταγματικό δικαστήριο μπλοκάρει το δημοψήφισμα της Καταλονίας, η κυβέρνηση της Καταλονίας θα έχει δύο επιλογές: Να προχωρήσει με τις «διαβουλεύσεις» στις 9 Νοεμβρίου ή να προκηρύξει κοινοβουλευτικές εκλογές, που θα γίνουν ένα de facto δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία.

ΕΝΑΣ ΔΡΟΜΟΣ ΠΡΟΣ ΤΑ ΕΜΠΡΟΣ

Στην Καταλονία, τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της ανεξαρτησίας συζητήθηκαν και συνεχίζουν να συζητούνται διεξοδικά από τους πολιτικούς, τους ακαδημαϊκούς, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και το κοινό. Μελέτες που παράγονται από διεθνείς οργανισμούς έχουν πιστοποιήσει την ισχύ και την βιωσιμότητα της οικονομίας τής Καταλονίας, και η Καταλονία μπορεί ήδη να υπολογίζει σε μια σταθερή και αποτελεσματική θεσμική δομή την οποία θα μπορούσε να θέσει σε λειτουργία αμέσως.

Αντίθετα, η ισπανική κυβέρνηση, που υποστηρίζεται από ένα μεγάλο μέρος τής αντιπολίτευσης, αρνείται στους Καταλανούς όχι μόνο την δυνατότητα ενός δημοψηφίσματος, αλλά αρνείται επίσης να υποβάλει μια πρόταση που θα μπορούσε να κάνει τους Καταλανούς και τους Ισπανούς να αισθάνονται πιο άνετα μεταξύ τους. Εκτός από μια μειοψηφία αμετανόητων Ισπανών εθνικιστών, η διατήρηση του status quo δεν αποτελεί λύση για την Καταλονία. Όσο για το υπόλοιπο ενωτικό στρατόπεδο, κάποια πρόταση από την Μαδρίτη θα είχε το θετικό να προσεγγίσει εκείνους που θέλουν να καταψηφίσουν την ανεξαρτησία, αλλά θα ήθελαν επίσης να ξέρουν τι ψηφίζουν. Μια πρόταση από την Μαδρίτη θα εισήγαγε επίσης ισορροπία στην τρέχουσα πολιτική συζήτηση. Το να αρνείται να διαπραγματευθεί με τους Καταλανούς είναι ένας κακός τρόπος για να ασχοληθεί με ένα πρόβλημα που δεν θα εξαφανιστεί απλά. Ακόμα κι αν το κίνημα ανεξαρτησίας θα μπορούσε να εκτονωθεί με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, τελικά θα επανέλθει και πάλι, και πιθανώς πιο έντονα.

Αν στο τέλος τής ημέρας οι Καταλανοί πράγματι επιλέξουν την ανεξαρτησία, είτε επειδή πιστεύουν ότι είναι η καλύτερη λύση είτε απλά επειδή δεν έχει προταθεί κάποια άλλη επιλογή, θα είναι προς το συμφέρον όλων – της Καταλονίας, της Ισπανίας και της Ευρώπης - να εξασφαλιστεί ότι η μετάβαση θα είναι ταχεία και ομαλή. Ένα δημοψήφισμα θα καταστήσει δυνατή μια ομαλή διαδικασία απόσχισης, συμφωνημένη από την Ισπανία και παρακολουθούμενη από την διεθνή κοινότητα, η οποία δεν θα πρέπει να προκαλέσει αδικαιολόγητη αναστάτωση. Από την άλλη πλευρά, το να μην επιτραπεί στους Καταλανούς να εκφραστούν, θα δημιουργήσει μια χρόνια πηγή αναταραχής σε ένα μέρος τού κόσμου - τη νότια Ευρώπη – που έχει σοβαρή ανάγκη από σταθερότητα.

Copyright © 2002-2012 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Return to Article: http://www.foreignaffairs.com/articles/141973/carles-boix-and-jc-major/t...

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στη διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στη διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr