Η Ουκρανία φλέγεται ξανά | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η Ουκρανία φλέγεται ξανά

Γιατί η Ρωσία πρέπει να μπει στον κατάλογο των χωρών που στηρίζουν την τρομοκρατία
Περίληψη: 

Ο στόχος τού Πούτιν στην Ουκρανία είναι απλός. Θέλει να ξαναχτίσει την «Νέα Ρωσία», όπως είναι ο όρος που χρησιμοποιούσε η τσαρική αυτοκρατορία για τις οκτώ ρωσόφωνες περιοχές τής ανατολικής και νότιας Ουκρανίας. Μετά από μήνες αδιεξόδου, οι φιλο-ρωσικές ομάδες καταφεύγουν στην τρομοκρατία για να τελειώσουν την δουλειά.

Ο TARAS KUZIO είναι ερευνητής που συνεργάζεται με το Κέντρο Πολιτικών και Περιφερειακών Μελετών στο Πανεπιστήμιο της Αλμπέρτα.

Κατά την διάρκεια του Σαββατοκύριακου, οι υπό ρωσική ηγεσία αποσχιστικές δυνάμεις πήραν τον έλεγχο του μεγαλύτερου μέρους τού ερειπωμένου αεροδρομίου στο Ντόνετσκ, αναγκάζοντας τις ουκρανικές δυνάμεις σε τελική υποχώρηση. Ώρες αργότερα, αυτονομιστές ξεκίνησαν μια θανάσιμη επίθεση με πυραύλους στο λιμάνι τής Μαριούπολης, σκοτώνοντας 27 αμάχους. Οι θάνατοι απλώς προστίθενται σε μια σύγκρουση δέκα μηνών, η οποία έχει αφήσει νεκρούς 5.000 αμάχους και πολύ περισσότερους από τις δυνάμεις ασφαλείας τής Ουκρανίας, τους αυτονομιστές και τους Ρώσους μαχητές.

Ο πιο πρόσφατος γύρος τής αιματοχυσίας -που ξεκίνησε στα τέλη Ιανουαρίου στην περιοχή τού Ντόνετσκ και ταίριαξε και με τρομοκρατικές επιθέσεις, πρώτη φορά σε ένα δικαστήριο στο Χάρκοβο στις 19 Ιανουαρίου όπου τραυματίστηκαν αρκετά άτομα και την επόμενη μέρα σε μια γραμμή τρένου στην Ζαπορίζια όταν περνούσε μια εμπορική αμαξοστοιχία- ακολουθεί τις προσπάθειες της Ρωσίας στην διάρκεια του χειμώνα για την δημιουργία μιας πιο συνεκτικής αυτονομιστικής στρατιωτικής δύναμης μέσα από ένα πλήθος μαχόμενων ομάδων. Στο επίκεντρο αυτής της στρατηγικής υπάρχουν έως 10.000 άνδρες στην Λαϊκή Δημοκρατία τού Donetsk και την Λαϊκή Δημοκρατία τού Luhansk, αμφότερες οι οποίες ανακήρυξαν την ανεξαρτησία τους από την Ουκρανία τον Μάιο του 2014 με δημοψήφισμα.

Ο στόχος τού Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν για αυτά τα στρατεύματα είναι απλός. Θέλει να ξαναχτίσει την «Νέα Ρωσία», όπως είναι ο όρος τής τσαρικής αυτοκρατορίας για τις οκτώ ρωσόφωνες περιοχές τής ανατολικής Ουκρανίας (Ντνιπροπετρόβσκ, Ντόνετσκ, Χάρκοβο, Λούχανσκ, και Ζαπορίζια) και της νότιας Ουκρανίας (Χέρσον, Μικολαγίβ και Οδησσός), για να σιγουρέψει την επιρροή του στην εσωτερική και εξωτερική πολιτική τού Κιέβου. Σε ορισμένες περιοχές, όπως οι Ντνιπροπετρόβσκ, Χέρσον, Μικολαγίβ και Ζαπορίζια, η Νέα Ρωσία στην πραγματικότητα ποτέ δεν κυριάρχησε. Πράγματι, το Ντνιπροπετρόβσκ υπήρξε βασική οπισθοφυλακή για τον ουκρανικό στρατό και την Εθνική Φρουρά. Μετά από μάχες στους δρόμους, στις στρατηγικής σημασίας περιοχές Χάρκοβο και Οδησσό, οι φιλο-ουκρανικές δυνάμεις νίκησαν τα σχέδια της Νέας Ρωσίας την άνοιξη. Τους τελευταίους μήνες, όμως, οι φιλο-ρωσικές ομάδες που προωθήθηκαν υπόγεια έχουν καταφύγει στην τρομοκρατία.

Τώρα, με τη νέα επίθεση στις Λαϊκές Δημοκρατίες Ντόνετσκ και Λούχανσκ, η Μόσχα προσπαθεί να κερδίσει αποφασιστικά την μάχη στο Ντόνμπας (όπως ονομάζονται μαζί οι δύο περιοχές) με το να διαδίδει την τρομοκρατία και την πολιτική αστάθεια σε όλη την Ουκρανία. Η εκπαίδευση των τρομοκρατών πραγματοποιείται σε κέντρα συντονισμού τής Novaya Rus (Νέα Ρωσία) στις ρωσικές πόλεις Μπέλγκοροντ, Ταμπόφ, Ταϊγάνιο, Ροστόφ και στην «παγωμένη» ζώνη συγκρούσεων στην Μολδαβία, την Τρανσδνειστερία˙ Και στο λιμάνι τής Κριμαίας, την Σεβαστούπολη, όπου ελλιμενίζεται ο στόλος τής Μαύρης Θάλασσας. Τρομοκράτες που έχουν συλληφθεί από την ομάδα Svat, οι οποίοι έδρασαν στην περιοχή τής Μαριούπολης, έχουν καταθέσει ότι εκπαιδεύτηκαν σε στρατόπεδα εκπαίδευσης στην Σεβαστούπολη. Εκεί, λένε [1], διδάχθηκαν πώς να κατασκευάζουν βόμβες, να διεξάγουν αντάρτικο πόλεων καθώς και αποστολές αναγνώρισης και επιχειρήσεις συλλογής πληροφοριών πίσω από τις γραμμές τού εχθρού. Η Ρωσική Στρατιωτική Υπηρεσία Πληροφοριών (GRU) και η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Ασφαλείας τής Ρωσίας (FSB) ηγούνται της εκπαίδευσης.

Κατά την εκπαίδευσή τους, στους τρομοκράτες έχουν δοθεί πέντε στρατηγικοί στόχοι. Πρώτον, να ανατινάξουν σιδηροδρομικές γραμμές και κυβερνητικά κτίρια-κλειδιά, να ξεκινήσουν μικρής κλίμακας επιθέσεις τύπου «χτύπα-και-φύγε» σε γραφεία σε στρατιωτικο-βιομηχανικές εγκαταστάσεις, και να βάζουν βόμβες σε φιλο-ουκρανικές διαδηλώσεις, σε στρατιωτικά κέντρα στρατολόγησης και σε εγκαταστάσεις εκπαίδευσης της Εθνικής Φρουράς. Δεύτερον, να αποσταθεροποιήσουν την χώρα και να προκαλέσουν πανικό με όποιον τρόπο είναι ευχερής. Ο τρίτος στόχος είναι να συλλέγουν πληροφορίες για τις κινήσεις των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων και τα τάγματα της Εθνικής Φρουράς για να βοηθήσουν στον σχεδιασμό των μελλοντικών τρομοκρατικών επιθέσεων. Τέταρτον, οι τρομοκράτες θα πρέπει να στήσουν κρυφά τυπογραφεία για να δημοσιεύσουν φιλορωσικά αυτονομιστικά φυλλάδια και εφημερίδες. Και, τέλος, τους έχει ειπωθεί να διεισδύσουν στα τάγματα της ουκρανικής Εθνικής Φρουράς.

Η εκπαίδευση, σε κάποιο βαθμό, λειτουργεί. Μέχρι στιγμής, οι τρομοκρατικές επιθέσεις έχουν επικεντρωθεί σε τέσσερις βασικές περιοχές: Το Κίεβο, όπου η Ρωσία μπορεί να απειλήσει την αδύναμη κυβέρνηση της Ουκρανίας˙ Το Χάρκοβο και την Οδησσό, τις ταλαντευόμενες περιφέρειες ˙ Και το λιμάνι τής Μαριούπολης, που θα είναι το κλειδί για οποιαδήποτε ρωσική προσπάθεια δημιουργίας χερσαίας γέφυρας από την Ρωσία στην Κριμαία.

Το Χάρκοβο, το οποίο βρίσκεται δίπλα στο Ντόνετσκ, ήταν το θέατρο οδομαχιών πέρσι τον Μάρτιο μεταξύ των φιλο-ρωσικών ομάδων, συμπεριλαμβανομένων των «πολιτικών τουριστών» που μεταφέρθηκαν με πούλμαν από την Ρωσία, και φιλο-ουκρανικών δυνάμεων. (Σε ένα ρεπορτάζ τού PBS Frontline που ονομάζεται «Η μάχη για την Ουκρανία», ένας φιλο-ρώσος πολιτοφύλακας ο οποίος είχε εκπαιδευτεί από ρωσικές μυστικές Υπηρεσίες είπε ότι πληρώθηκε 40 δολάρια ανά ώρα για να χτυπήσει τους «Ουκρανούς φασίστες» -δηλαδή, τους υποστηρικτές τής Euromaidan). Από τα τέλη Φεβρουαρίου, αφότου η Euromaidan πραγματοποιήθηκε στο Κίεβο, και καθ’ όλη την διάρκεια του Μαρτίου, μια φιλορωσική παραστρατιωτική οργάνωση που ονομάζεται Oplot καθοδήγησε αντι-Euromaidan και φιλο-ρωσικές διαδηλώσεις στην πόλη και προσπάθησε να πάρει τον έλεγχο των βασικών κυβερνητικών κτιρίων. Μετά από μια ανταλλαγή πυροβολισμών μεταξύ Ουκρανών εθνικιστών και της Oplot όπου σκοτώθηκαν δύο μαχητές τής Oplot, ο δήμαρχος της πόλης, Γκενάντι Κέρνες, αρνήθηκε να φυλακίσει τους Ουκρανούς εθνικιστές. Η κίνηση αυτή εξόργισε την Oplot, η οποία είναι ύποπτη για την απόπειρα δολοφονίας του τον επόμενο μήνα.