Η δύση μιας αυτοκρατορίας

Το εκλογικό σώμα του Ηνωμένου Βασιλείου πορεύεται προς τις κάλπες καθώς η κυβέρνηση συνασπισμού της χώρας δεν πραγματοποίησε τους περισσότερους από τους στόχους της σχετικά με το έλλειμμα [2] και την μείωση του χρέους, επιτυγχάνοντας μόνο να προσφέρει την επιστροφή της ευημερίας στο Λονδίνο και την νοτιοανατολική Αγγλία. Η εκλογική διαδικασία φαίνεται ιδιαίτερα ευρωπαϊκή, με την ανάδυση μιας πραγματικής πληθώρας κομμάτων, γεγονός που καθιστά αναπόφευκτο το ενδεχόμενο ενός ακόμα συνασπισμού ή μιας κυβέρνησης μειοψηφίας. Οι ημέρες του δικομματισμού έχουν πια παρέλθει. Διαφορετικά τμήματα της χώρας, που κάποτε συνδέονταν μεταξύ τους από συλλογικές κατακτήσεις όπως η Εθνική Υπηρεσία Υγείας (NHS), οι εθνικοποιημένες βιομηχανίες και το κράτος πρόνοιας, απομακρύνονται. Τα εθνικιστικά κόμματα όπως το Σκωτσέζικο Εθνικιστικό Κόμμα (SNP), το Plaid Cymru και το Κόμμα Ανεξαρτησίας του Ηνωμένου Βασιλείου (UKIP) σπεύδουν να αξιοποιήσουν την αλλαγή με τρόπους που μόλις τώρα αρχίζουν να γίνονται ορατοί. Η βρετανική και, ίσως απροσδόκητα, η αγγλική εθνική ταυτότητα βρίσκονται σε κίνδυνο.

Επιφανειακά, η άνοδος των εθνικιστικών κομμάτων στην Σκωτία και την Ουαλία έχει συμπέσει με την άνοδο του UKIP στην Αγγλία, με κάποιους να κάνουν εκκλήσεις για «αγγλικές ψήφους για αγγλική νομοθεσία» [3] και άλλους να υιοθετούν καρικατούρες της αγγλικής πολιτιστικής ταυτότητας [4] οι οποίες ίσως να μην έχουν υπάρξει ιστορικά. Πολλοί ψηφοφόροι του UKIP προέρχονται παραδοσιακά από στρώματα της εργατικής τάξης και αισθάνονται αποξενωμένοι από το «επαγγελματικό [5]» πολιτικό κατεστημένο με το οποίο δεν ταυτίζονται ιδιαίτερα και το οποίο θεωρούν ότι έχει αγνοήσει τα συμφέροντά τους, ιδιαίτερα εκείνα που σχετίζονται με την μετανάστευση. Παραδόξως, αυτή η αποξένωση τους οδήγησε σε ταύτηση με τον Nigel Farage, έναν θατσερικό [6] τραπεζίτη επενδύσεων που αποτελεί σήμερα μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ο οποίος υπό οποιεσδήποτε άλλες συνθήκες θα αποτελούσε παράδειγμα ελίτ. Το γεγονός ότι ο ίδιος παρουσιάζει τον εαυτό του ως πολιτικό αουτσάιντερ που πίνει, καπνίζει και αντιτίθεται στην μετανάστευση, τον έχει καθιερώσει ως αντιεξουσιαστή υποψήφιο. Αν και η ρητορική κατά της μετανάστευσης και κατά της ΕΕ μπορεί να ακούγεται ελκυστική στην βάση του κόμματος, οι χαλαρές οικονομικές πολιτικές του UKIP είναι εκείνες ακριβώς που υπονόμευσαν τα συμφέροντα των υποστηρικτών της εργατικής τάξης στους οποίους απευθύνονται. Η ανάγκη για φθηνή και ευέλικτη εργασία έχει υπονομεύσει τις παραδοσιακές βιομηχανίες και έχει δημιουργήσει την ανάγκη για μετανάστευση, η επιθυμία για ιδιωτικοποίηση του εθνικού πλούτου και η απορρύθμιση της οικονομίας έχουν υποσκάψει την εργασιακή ασφάλεια, ενώ η ιδεολογική αποστροφή [7] στο NHS (National Health System, ΕΣΥ)θα υπονομεύσει ακριβώς την ασφάλεια Υγείας που άλλαξε την ζωή της εργατικής τάξης τα τελευταία 70 χρόνια.

Δυστυχώς, ακριβώς αυτό το πλαίσιο νεοφιλελεύθερης μεταρρύθμισης είναι εκείνο που δημιούργησε τις προϋποθέσεις για την κρίση ταυτότητας στο Ηνωμένο Βασίλειο και είναι ασαφές εάν αυτό είναι κάτι που μπορεί να επιλυθεί μέσα από περισσότερο νεοφιλελευθερισμό. Αν και η αφοσίωση [8] των εθνοτικών ή θρησκευτικών μειονοτήτων στην Βρετανία αμφισβητείται εδώ και καιρό [9], τμήματα του εκλογικού σώματος γενικότερα είναι όλο και πιο διχασμένα -ή επικριτικά - τόσο για την βρετανικότητα όσο και την αγγλικότητα. Όλο και περισσότερο, οι κάτοικοι των βορειοανατολικών, βορειοδυτικών και νοτιοδυτικών περιοχών υιοθετούν τις δικές τους ιδέες αναφορικά με την ταυτότητα, αμφισβητώντας το κατά πόσον υπάρχει λόγος να δείχνουν εμπιστοσύνη σε ένα βρετανικό κράτος που παρέχει λιγότερες υπηρεσίες καθημερινής ωφέλειας, ενώ διαιωνίζει αρνητικές συζητήσεις σχετικά με την εξάρτηση από την περιφερειακή κοινωνική πρόνοια, απορρίπτοντας την αξία των περιοχών αυτών στο ευρύτερο καθεστώς του κράτους.

Με το ενδεχόμενο ανεξαρτησίας της Σκωτίας να αυξάνεται χρόνο με τον χρόνο καθώς το SNP εξασφαλίζει την ηγεμονία του στο Εδιμβούργο, υπάρχει μια αυξανόμενη αίσθηση στο βόρειο τμήμα της Αγγλίας ότι η καρδιά του έθνους βρίσκεται στο Λονδίνο και τις γύρω κομητείες που βρίσκονται γύρω του. Υπάρχει η αίσθηση ότι οι Βρετανοί πολιτικοί καθορίζουν τα αγγλικά συμφέροντα με βάση εκείνα του Λονδίνου συγκεκριμένα. Είναι πλέον συνηθισμένο για τους ανθρώπους στα βορειοανατολικά να στρέφονται βορειότερα, στην Σκωτία, με πολλούς να υποστηρίζουν την ανεξαρτησία της Σκωτίας, σε περίπτωση που η ανεξάρτητη Σκωτία σκοπεύει να προσαρτήσει το βόρειο τμήμα της Αγγλίας στα εδάφη της (ακόμη και αν οι υποστηρικτές αυτοί δεν αυτοπροσδιορίζονται ως Σκωτσέζοι). Είναι ενδιαφέρον το γεγονός ότι το SNP απευθύνεται πλέον ενεργά [10] σε αυτήν την εκλογική περιφέρεια ως μέρος της στρατηγικής του για το Γουέστμινστερ.

ΑΠΟ ΤΙ ΑΠΟΤΕΛΕΙΤΑΙ ΕΝΑ ΕΘΝΟΣ-ΚΡΑΤΟΣ;

Αυτή η «στροφή» στην αφοσίωση και την ταυτότητα των ανθρώπων μπορεί να εκπλήξει όσους θεωρούν την Βρετανία ή την Αγγλία ένα έθνος-κράτος. Ωστόσο, καμία από τις οντότητές της δεν έχει αποτελέσει ποτέ πραγματικό έθνος-κράτος με την παραδοσιακή βεστφαλιανή έννοια : Ένα κράτος που περιστοιχίζει κάποιο οργανικό έθνος.

Ενώ είναι ευρύτερα παραδεκτό ότι η Βρετανία αποτελείται από την Αγγλία και πολλά Κέλτικα έθνη, η ίδια η Αγγλία, σε αντίθεση με την ρητορική του UKIP, ήταν πάντοτε πολυποίκιλη, ειδικά από την ρωμαϊκή κατάκτηση και μετά. Παρά το γεγονός ότι οι αγγλοσαξονικές επιδρομές εισήγαγαν την αγγλική γλώσσα, πρόσφατη έρευνα [11] δείχνει ότι δεν οικοδόμησαν καμία σαφή εθνο-πολιτισμική ομοιογένεια. Βασίλεια, όπως η Νορθούμπρια, αποτελείτο μεταξύ άλλων από Κέλτες, Αγγλοσάξονες και σκανδιναβικούς λαούς με κάθε ομάδα να μιλά μια διαφορετική γλώσσα. Όσοι χρησιμοποιούσαν παλιές αγγλικές διαλέκτους, για παράδειγμα, σχεδόν ποτέ δεν καταλάβαιναν ο ένας τα λεγόμενα του άλλου.