Η αντι-ιμπεριαλιστική ατζέντα της Τουρκίας

Με έως και τις βραχυπρόθεσμες πολιτικές συνέπειες των εκλογών της Τουρκίας στις 7 Ιουνίου να βρίσκονται ακόμα στον αέρα, είναι πολύ νωρίς για να μπορέσει κάποιος να προβλέψει με βεβαιότητα ποια θα είναι η σημασία των εκλογών για την εξωτερική πολιτική της χώρας. Εκείνο που φαίνεται σαφές, όμως, είναι ότι το ΑΚΡ θα δεν θα κατευθύνει πλέον μονομερώς την πορεία της χώρας.

Ακόμα κι έτσι, τα στοιχεία της εξωτερικής πολιτικής του ΑΚΡ που έχουν προβληματίσει περισσότερο την Ουάσιγκτον την τελευταία δεκαετία θα παραμείνουν κατά πάσα πιθανότητα στην θέση τους, τουλάχιστον αν αποτελεί κάποια ένδειξη η προεκλογική ρητορική των αντιπάλων του ΑΚΡ τους τελευταίους μήνες. Παρά το γεγονός ότι η αντιπολίτευση έσπευσε να επικρίνει τις αποτυχίες της εξωτερικής πολιτικής του Ερντογάν κατά την διάρκεια των τελευταίων ετών, οι βασικές αρχές πίσω από τις αρχικές του επιτυχίες εξακολουθούν να χαίρουν ευρείας υποστήριξης από το τουρκικό εκλογικό σώμα. Συγκεκριμένα, η συμπάθεια που δείχνει η κυβέρνησή του στους Μουσουλμάνους και Άραβες γείτονες της Τουρκίας, κάτι που αποτελεί συχνά πηγή συγκρούσεων με τις Ηνωμένες Πολιτείες, εντάσσεται σε ένα μακροχρόνιο σχέδιο εθνικιστικού αντι-ιμπεριαλισμού που προηγείται -και μπορεί κάλλιστα να επιβιώσει και μετά- του ΑΚΡ.

Υποστηρικτές του φιλο-κουρδικού Δημοκρατικού Λαϊκού Κόμματος ζητωκραυγάζουν κατά την διάρκεια συγκέντρωσης για τον επινίκιο εορτασμό του κόμματός τους στις βουλευτικές εκλογές, στο Ντιγιαρμπακίρ, στην Τουρκία, στις 8 Ιουνίου του 2015. OSMAN ORSAL / REUTERS
---------------------------

ΣΥΓΚΡΟΥΟΜΕΝΕΣ ΑΠΟΙΚΙΕΣ

Πριν από τις εκλογές της περασμένης εβδομάδας, ο Selahattin Demirtas, ο Κούρδος πολιτικός του οποίου η προοδευτική, φιλελεύθερη προεκλογική εκστρατεία συγκλόνισε απροσδόκητα την τουρκική πολιτική, προκάλεσε δημοσίως τον Ερντογάν: «Ας πάμε μαζί στην Αίγυπτο και ας μείνουμε εκεί μέχρι να άρουν την θανατική ποινή του Morsi» «Ελάτε», συνέχισε «πάμε στην Γάζα». Εάν ο Ερντογάν υποστήριζε σοβαρά την ρητορική του για την μουσουλμανική αλληλεγγύη και δεν προσπαθούσε απλώς να κερδίσει ψήφους, υπονόησε ο Ντεμιρτάς, θα μπορούσαν να ενώσουν τις δυνάμεις τους για να «ηγηθούν της αντίστασης» στην Γάζα και στην Αίγυπτο. Νωρίτερα, ο Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, ο επικεφαλής του βασικού κοσμικού κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης της Τουρκίας, παρουσίασε το δικό του όραμα σε ό, τι αφορά την εξωτερική πολιτική. Έκανε έκκληση για την ανάπτυξη καλύτερων σχέσεων με τις Ηνωμένες Πολιτείες και το Ισραήλ, αλλά, την ίδια στιγμή, μίλησε επίσης για την βελτίωση των σχέσεων με την Αίγυπτο, την Συρία, το Ιράκ και το Ιράν. Αν μη τι άλλο, οι δηλώσεις του θύμισαν την πολιτική «μηδενικών προβλημάτων με τους γείτονες» που ο Αχμέτ Νταβούτογλου, ο γκουρού της εξωτερικής πολιτικής του Ερντογάν που έγινε πρωθυπουργός, επιδίωξε από το 2003 μέχρι που η πολιτική του κόμματός του πήρε μια πιο διχαστική κατεύθυνση προς απάντηση της Αραβικής Άνοιξης.

Υπάρχουν πολλές πιθανές εξηγήσεις για την εξωτερική πολιτική του ΑΚΡ. Κάποιες δίνουν έμφαση στους ιδεολογικούς παράγοντες που είναι μοναδικοί για το κόμμα –τον Ισλαμισμό [1], τις διάφορες ενσαρκώσεις του νεο-οθωμανισμού [2] και τις ακαδημαϊκές θεωρίες του Νταβούτογλου [3]. Άλλοι επικαλούνται πιο ρεαλιστικούς παράγοντες [4], που υποδηλώνουν την συνοχή του πολιτικού φάσματος -την αναπτυσσόμενη οικονομία [5], την δύναμη, την αίσθηση της ασφάλειας [6] και την γενικότερη αυτοπεποίθηση της Τουρκίας. Αλλά υπάρχει επίσης μια βαθύτερη πηγή ιστορικής συνέχειας πίσω από την περιφερειακή πολιτική της Τουρκίας: Οι επιπτώσεις του μακροχρόνιου αντι-ιμπεριαλισμού της χώρας στον τρόπο με τον οποίο βλέπει τον αραβικό κόσμο. Από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο μέχρι σήμερα, η τουρκική κοινή γνώμη δείχνει μια εξαιρετική συμπάθεια στις περιπτώσεις που οι Άραβες εμφανίζονται ως πολυπαθή θύματα των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, αλλά είναι εχθρική, έπειτα, στις περιπτώσεις που φαίνεται πως οι Άραβες συνεργάζονται με τους ιμπεριαλιστές εχθρούς της Τουρκίας. Ως αποτέλεσμα, οι ίδιοι οι Άραβες φαίνεται συχνά πως είχαν σημασία μόνο σε σχέση με τους ισχυρότερους ξένους: Πρώτα το Ηνωμένο Βασίλειο, στην συνέχεια η Σοβιετική Ένωση και τώρα οι Ηνωμένες Πολιτείες.

Τούρκος στρατιώτης με ιστορική στολή στέκεται σε μια τελετή για τον εορτασμό της 100ης επετείου της Μάχης του Τσανάκαλε, μέρος της εκστρατείας της Καλλίπολης, στις 18 Μαρτίου του 2015. OSMAN ORSAL / REUTERS
---------------------------------

Οι πρόσφατες εκδηλώσεις της επετείου της Καλλίπολης [7] λειτούργησαν ως υπενθύμιση ότι η σύγχρονη Τουρκία γεννήθηκε από έναν αγώνα εναντίον των ευρωπαϊκών αποικιακών δυνάμεων που απειλούσαν να αφανίσουν την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Το γεγονός ότι ο Ατατούρκ ήταν σε θέση να αντικρούσει τον στρατό της Δύσης, κάτι στο οποίο οι Οθωμανοί είχαν αποτύχει, βοηθά στην εξήγηση της υποστήριξης που έδειξε ο λαός, όπως εκείνη εκφράστηκε, στις επόμενες εξευρωπαϊστικές του μεταρρυθμίσεις. Παρά το γεγονός ότι ο Ατατούρκ και οι συνάδελφοι Οθωμανοί αξιωματικοί του κατάφεραν τελικά να απομακρύνουν τους Βρετανούς και τους Γάλλους από την Ανατολία και να σχηματίσουν ένα νέο κράτος, συνειδητοποίησαν ταχύτατα ότι ήταν αδύνατο να αναστραφεί η ευρωπαϊκή κατάκτηση της αραβόφωνης Μέσης Ανατολής.

Έως έναν βαθμό, πολλοί Τούρκοι θεωρούσαν πως οι Άραβες το άξιζαν. Οι ηγέτες της Τουρκίας βγήκαν από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο με ένα πικρό αίσθημα προδοσίας λόγω του ότι ορισμένοι Άραβες συνεργάστηκαν με το Ηνωμένο Βασίλειο με σκοπό να ανατρέψουν την οθωμανική κυριαρχία. Αλλά όταν οι ίδιοι ηγέτες παρακολούθησαν την ανεπιτυχή επανάσταση των Αράβων στο Ιράκ και την Συρία κατά των Βρετανών και των Γάλλων (έχοντας μερικές φορές επικεφαλής Άραβες αξιωματούχους που είχαν υπηρετήσει πιστά τον οθωμανικό στρατό) η συμπάθειά τους ήταν εξίσου ειλικρινής. Όμως, με την Τουρκία να είναι ακόμα αδύναμη και τις ευρωπαϊκές δυνάμεις να έχουν σταθερά υπό τον έλεγχό τους την Μέση Ανατολή, το ζήτημα της τουρκικής πολιτικής στην περιοχή –είτε εκείνο καθοδηγείται από θυμό, συμπάθεια, είτε οτιδήποτε άλλο- ήταν ουσιαστικά αμφιλεγόμενο. Αντ’ αυτού, η Άγκυρα αφιέρωσε τις μεσοπολεμικές της διπλωματικές προσπάθειες στις ευρωπαϊκές μεγάλες δυνάμεις, οι ενέργειες των οποίων θα καθορίσουν την μοίρα του κόσμου στα ταραχώδη χρόνια που προηγήθηκαν του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Στην πραγματικότητα, η μοναδική επίσημη διπλωματική δέσμευση της Τουρκίας στην Μέση Ανατολή κατά την διάρκεια αυτής της περιόδου ήταν η συνθήκη με το Ιράκ, το Αφγανιστάν και το Ιράν το 1937, η οποία αποτελούσε εν μέρει, [8], μετά την ιταλική εισβολή στην Αιθιοπία, «ένα μήνυμα προς τον υπόλοιπο κόσμο ότι τα τέσσερα ανεξάρτητα κράτη της Μέσης Ανατολής θα αντιταχθούν σε οποιαδήποτε προσπάθεια για ξεχωριστή κατάκτησή τους από μια εκ των ευρωπαϊκών δυνάμεων».

ΕΠΙΣΦΑΛΗΣ ΓΕΦΥΡΑ

Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, η πτώση της βρετανικής και της γαλλικής ισχύος και η πρωτόγνωρη αραβική ανεξαρτησία ανάγκασαν γρήγορα την Τουρκία να αναπτύξει μια πιο ολοκληρωμένη πολιτική για την περιοχή. Μέχρι τότε, το πέρασμα του χρόνου είχε μαλακώσει σε έναν βαθμό την οργή για την αραβική προδοσία, επιτρέποντας να έρθει στο προσκήνιο ένα σαφώς αντι-βρετανικό και φιλο-αραβικό αίσθημα. Η τουρκική πολιτική ελίτ, τόσο πριν όσο και μετά τις εκλογές της χώρας το 1950, εξακολουθούσε να κυριαρχείται από άνδρες που είχαν πολεμήσει στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ενώ ένα μέρος της συντροφικότητας που εκείνος είχε προκαλέσει ήταν ακόμα εμφανές. Μόνο αργότερα στην δεκαετία του 1950, καθώς ο αραβικός εθνικισμός πήρε μια φιλο-σοβιετική μορφή, οι προκαταλήψεις κατά των Αράβων άρχισαν να γίνονται και πάλι αισθητές στον τουρκικό πολιτικό λόγο.

Κατά τα πρώτα χρόνια του Ψυχρού Πολέμου, οι Ηνωμένες Πολιτείες προσπάθησαν να διαχειριστούν τις εντάσεις μεταξύ των Ευρωπαίων συμμάχων τους και του αραβικού κόσμου, προκειμένου να σφυρηλατήσουν ένα κοινό μέτωπο εναντίον της σοβιετικής επιρροής στην Μέση Ανατολή. Η Τουρκία υποστήριξε πλήρως αυτήν την προσπάθεια, αλλά οι τουρκικές συμπάθειες έρχονταν συχνά σε σύγκρουση με την προσέγγιση της Ουάσινγκτον. Η πιθανότητα κάποιος Βρετανός στρατηγός να προστάζει, για παράδειγμα, τα αραβικά, αμερικανικά και τουρκικά στρατεύματα στην μάχη κατά των Σοβιετικών ήρθε αντιμέτωπη με σθεναρή αντίσταση. Οι Άραβες δεν θα συμφωνούσαν ποτέ σε κάτι τέτοιο, υποστήριξαν οι Τούρκοι διπλωμάτες, γεγονός που θα ίσχυε και για τον τουρκικό λαό. Ο George Wadsworth, πρέσβης των ΗΠΑ, συνέταξε ένα χειρόγραφο σημείωμα που περιέγραφε τους λόγους για τους οποίους οι Τούρκοι «μισούσαν» τους Βρετανούς. Η βρετανική συμπεριφορά στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο «δεν είχε ξεχαστεί», έγραψε, ενώ οι Τούρκοι πίστευαν ότι οι Βρετανοί «εξακολουθούσαν να έχουν ιμπεριαλιστικές φιλοδοξίες στην Μέση Ανατολή» και θεωρούσαν την Τουρκία και τους υπολοίπους λαούς «αποίκους» τους. Εν τω μεταξύ, οι Τούρκοι γελοιογράφοι στο δημοφιλές περιοδικό Akbaba συνέχισαν [9] να απεικονίζουν τους Άραβες ως σιωπηλά και ταλαιπωρημένα θύματα [10] της ευρωπαϊκής ιμπεριαλιστικής βίας. Κατά καιρούς, οι Άραβες απλά εξαφανίζονταν καθώς η προσοχή στρεφόταν στην ευρωπαϊκή υποκρισία, όπως εκείνη απεικονίζεται κομψά σε ένα σχέδιο όπου η Γαλλίας ουρεί [11] πάνω σε έγγραφο με την επισήμανση «ανθρώπινα δικαιώματα».

Flickr
-----------------------------

Καθ’ όλη εκείνη την περίοδο, οι διπλωμάτες των ΗΠΑ θεωρούσαν επίσης δεδομένη την υποστήριξη της Τουρκίας στην Παλαιστίνη. Ήδη από το 1948, για παράδειγμα, η πρεσβεία μέχρι που εξέφρασε την ανησυχία της για κάποιες ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες ότι Τούρκοι στρατιωτικοί αξιωματούχοι παραιτούνταν για να πολεμήσουν ως εθελοντές στο πλευρό των Αράβων. Ο τότε υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας είπε αργότερα στον πρέσβη των ΗΠΑ ότι η δημιουργία του Ισραήλ αποτελούσε «λάθος». Και σε αντίθεση με τις απεικονίσεις συμπάθειάς τους στους Άραβες, πολλοί Τούρκοι σκιτσογράφοι ήταν στην ευχάριστη θέση να χρησιμοποιήσουν τον πόλεμο ως μια ευκαιρία να ανακυκλώσουν αντισημιτικά αστεία: Ένας Σιωνιστής αξιωματικός, ας πούμε, καρφώνει ένα κέρμα στο μάτι κάποιου ταύρου για να παροτρύνει τους στρατολογημένους κατά την διάρκεια εξάσκησης στην σκοποβολή [12].

Ακόμα κι έτσι, από το 1950 και μετά, οι Αμερικανοί και οι Τούρκοι διπλωμάτες αρέσκονταν να συζητούν για τον ρόλο της Τουρκίας ως γέφυρα μεταξύ Ανατολής και Δύσης. Αλλά υπήρχαν διαφορές στον τρόπο με τον οποίο ο καθένας επικαλείτο το συγκεκριμένο κλισέ. Όταν έκαναν την εμφάνισή τους κάποιες αγγλο-αραβικές εντάσεις, όπως εκείνες που προηγήθηκαν της κρίσης του Σουέζ, τόσο οι Ηνωμένες Πολιτείες (οι οποίες είχαν την δική τους αντι-ιμπεριαλιστική παράδοση) όσο και η Τουρκία βρέθηκαν έως έναν βαθμό στην μέση, πρόθυμες να εξομαλύνουν τα πράγματα και να επικεντρωθούν ξανά στην Σοβιετική Ένωση. Οι Τούρκοι διπλωμάτες πίστεψαν ότι θα μπορούσαν να γεφυρώσουν το χάσμα πιέζοντας τις Ηνωμένες Πολιτείες να διευκολύνουν τις Αραβικές ανησυχίες, ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες ήλπιζαν αντ’ αυτού πως η Άγκυρα θα βοηθήσει τους Άραβες να δουν την λυπηρή αναγκαιότητα της συνεργασίας τους με το Ηνωμένο Βασίλειο. Από την πλευρά των ΗΠΑ, η Τουρκία φαινόταν μερικές φορές πως οικοδομούσε την γέφυρά της από την λάθος πλευρά. Όπως ακριβώς η Ουάσινγκτον απέρριψε το 2010 την διαπραγματευτική προσπάθεια της Άγκυρας για μια πυρηνική συμφωνία με το Ιράν ως υπερβολικά εξυπηρετική, η Άγκυρα απέτυχε στην προσπάθειά της να πείσει την Ουάσιγκτον να εξυπηρετήσει τον Μοχάμεντ Μοσαντέκ στην αγγλο-περσική διαφωνία για το πετρέλαιο το 1952.

Η διαφορά, βέβαια, έγκειται στο ότι η Τουρκία την δεκαετία του 1950 είχε αποδειχθεί ως επί τω πλείστον πρόθυμη να συστρατευθεί τελικά με τις Ηνωμένες Πολιτείες και το Ηνωμένο Βασίλειο. Περιγράφοντας την θέση της Τουρκίας σχετικά με την αγγλο-περσική διαμάχη, για παράδειγμα, ένας Αμερικανός διπλωμάτης έγραψε ότι αν η Ρωσία φαινόταν έτοιμη να αρπάξει το πετρέλαιο του Ιράν, μια Δυτική επέμβαση θα «γινόταν αποδεκτή» από τους Τούρκους. Στην συνέχεια, επανεξετάζοντας το γράμμα του, διέγραψε την λέξη «αποδεκτή» και έγραψε αντ’ αυτής ότι μια Δυτική επέμβαση θα ήταν «ευπρόσδεκτη». Εν ολίγοις, κατά την διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, οι αντι-σοβιετικοί φόβοι της Τουρκίας θα μπορούσαν συχνά να κάνουν μια Δυτική επέμβαση ακριβώς αυτό: «Ευπρόσδεκτη». Ο σοβιετικός ιμπεριαλισμός αντικατέστησε τον βρετανικό ιμπεριαλισμό ως πρωταρχικό μέλημα της Τουρκίας. Σαν αποτέλεσμα, ο αραβικός εθνικισμός δεν φαινόταν πλέον αντι-ιμπεριαλιστικός, αλλά μάλλον μια ύπουλη συνεργασία με τον ιμπεριαλιστή εχθρό της Τουρκίας.

Flickr
--------------------

Για άλλη μια φορά, οι δημοφιλείς γελοιογραφίες της εποχής απεικονίζουν [13] δραματικά αυτήν την μεταμόρφωση. Αντί να επικρίνουν την ευρωπαϊκή υποκρισία, οι σκιτσογράφοι άρχισαν να επικαλούνται όλο το ρεπερτόριο των ακατέργαστων προκαταλήψεων κατά των Αράβων που είχαν στην διάθεσή τους, ενώ δεν φάνηκαν ποτέ πιο κακόβουλοι από όσο όταν απεικόνισαν τους Άραβες ηγέτες, όπως τον Γκαμάλ Αμπντέλ Νάσερ της Αιγύπτου, ως σοβιετικές μαριονέτες. Οι αραβικές χώρες και οι ηγέτες τους εμφανίζονταν συχνά ως άλογα [14], επιθετικά σκυλιά [15], καλυμμένες σύζυγοι [16], καμήλες [17], φυλακισμένα πτηνά [18] ή κουρδιστές χορεύτριες [19] που ανήκαν στον Σοβιετικό ηγέτη, Νικήτα Χρουτσώφ. Το 1956, ένα ιδιαίτερα εύγλωττο σκίτσο απεικόνιζε το Ηνωμένο Βασίλειο και την Σοβιετική Ένωση να κάθονται ο ένας απέναντι από τον άλλο στο κατώφλι των αντίστοιχων οίκων ανοχής τους. Η γυναίκα στο παράθυρο του Ηνωμένου Βασιλείου επισημαίνεται ως Ισραήλ και εκείνη στο παράθυρο της Ρωσίας είναι η Αίγυπτος. Οι Άραβες καταδικάζονταν για την σχέση τους με την Σοβιετική Ένωση με τον ίδιο τρόπο που κατηγορήθηκαν κάποτε για την υποστήριξη που έδειξαν στο Ηνωμένο Βασίλειο κατά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο. Και το Ισραήλ, με το οποίο η Τουρκία είχε βελτιώσει τις σχέσεις της με τον χρόνο, εμφανίστηκε ξαφνικά να βρίσκεται στην σωστή πλευρά. Δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι, όταν η Τουρκία και το Ισραήλ ενέτειναν και πάλι την στρατιωτική τους συνεργασία κατά την δεκαετία του 1980, ήταν εύκολο για τον τουρκικό στρατό, ο οποίος ήταν τόσο αντι-κομμουνιστικός όσος και κοσμικός, να φανταστεί ότι η ΟΑΠ (Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης ή PLO), όπως ο δικός του εχθρός, το PKK, αποτελούσε παράγοντα της σοβιετικής κυριαρχίας. Με έναν ειρωνικό τρόπο, η αντιπαράθεση με το καθεστώς του Άσαντ στην Συρία καθ’ όλη την δεκαετία του 1990 βοήθησε επίσης στην σταθεροποίηση των σχέσεων της Τουρκίας με το Ισραήλ, επιτυγχάνοντας την ανάπτυξη κάποιας συμπάθειας προς τον Assad από την τουρκική αριστερά που συνεχίζεται μέχρι σήμερα.

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΑ ΒΑΣΙΚΑ

Στη συνέχεια ήρθε η πτώση της Σοβιετικής Ένωσης και η απαρχή της εποχής της μονομερούς σπουδαιότητας των Ηνωμένων Πολιτειών στην Μέση Ανατολή. Ο τουρκικός αντι-ιμπεριαλισμός άρχισε, επιτέλους, να στρέφεται στο Ισραήλ και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Η θεώρηση της Ουάσιγκτον ως μια αυτοκρατορική δύναμη είχε απήχηση στον αντι-ιμπεριαλιστικό εθνικισμό τόσο των ξεκάθαρα αριστερών της Τουρκίας όσο και των Ισλαμιστών. Και αυτό διαμορφώνει ακόμα τον τρόπο με τον οποίο πολλοί Τούρκοι ψηφοφόροι βλέπουν τα προβλήματα και την πολιτική της περιοχής. Οι δικαιολογημένες κριτικές για την πολιτική των ΗΠΑ σε συνδυασμό με τις τοξικές συνωμοσίες κατά των Αμερικανών, τον άγριο αντισημιτισμό και τον κατανοητό θυμό απέναντι στις ισραηλινές πολιτικές, συνέβαλλαν συνολικά, σε συζητήσιμες αναλογίες, στην θεώρηση των Αράβων ως θύματα.

Οι πρώτες επιτυχίες του ΑΚΡ οικοδομήθηκαν στην αναγνώριση του κόμματος ότι για να είναι καλές οι σχέσεις της χώρας με όλους στην περιοχή, ήταν απαραίτητο, επίσης, να έχουν όλοι στην περιοχή καλές σχέσεις μεταξύ τους. Αν είχε καταφέρει η Άγκυρα να διευκολύνει κάποια προσέγγιση μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και του Ιράν ή του Ισραήλ και της Συρίας, για παράδειγμα, θα αποδείκνυε και θα βελτίωνε την υπεροχή της ως περιφερειακός διαμεσολαβητής. Στον βαθμό στον οποίο οι συγκεκριμένες συγκρούσεις ποδηγέτησαν την κοινή γνώμη στην Τουρκία, η επίλυσή τους θα διευκόλυνε την πράξη εξισορρόπησης της Άγκυρας και θα βοηθούσε κάποια μελλοντική συνεργασία με την Δύση. Δυστυχώς, όταν απέτυχαν οι προσπάθειες αυτές, το AKP σταμάτησε να ενδιαφέρεται για την διαμόρφωση της κοινής γνώμης, και καθώς οι περιφερειακές διαιρέσεις εντάθηκαν μετά την Αραβική Άνοιξη, εγκατέλειψε τις ελπίδες του να χρησιμεύσει ως διαμεσολαβητής.

Πολλοί άνθρωποι έχουν συγκρίνει την όλο και πιο μαχητική προσέγγιση της εσωτερικής πολιτικής του Ερντογάν με την αυξανόμενη περιφερειακή απομόνωση της Τουρκίας. Και οι αντιδράσεις κατά του Ερντογάν, που έγιναν εμφανείς από το αποτέλεσμα των εκλογών της περασμένης εβδομάδας, εκτείνονται στις πρόσφατες πολιτικές του ΑΚΡ που είναι άμεσα συνδεδεμένες με εκείνον, όπως η εμφανέστατη υποστήριξη των Ισλαμιστών ανταρτών κατά του Άσαντ στην Συρία. Αν εξαιρέσει κανείς, όμως, τις πιο δραματικές γεωπολιτικές αλλαγές, οι τουρκικές αντιλήψεις σε ό, τι έχει να κάνει με τις Ηνωμένες Πολιτείες και τον αραβικό κόσμο είναι απίθανο να αλλάξουν δραματικά. Η πρόκληση για την Ουάσιγκτον και την Άγκυρα θα εξακολουθήσει να έγκειται στην συνεργασία για την προώθηση των κοινών τους συμφερόντων και αξιών στην Μέση Ανατολή, ακόμη και όταν κάποιες από τις απόψεις τους σχετικά με την περιοχή διαφέρουν.

Πέρυσι, ο Ερντογάν προέβη σε ένα ξέσπασμα [20] κατά των σημερινών «Λώρενς της Αραβίας», οι οποίοι, ισχυριζόταν, έσπερναν το χάος στην Συρία. Κάποιοι Αμερικανοί παρατηρητές [20] φάνηκαν έκπληκτοι, ακόμα και ταραγμένοι, από το γεγονός ότι ο Ερντογάν εξέφρασε μια τόσο αρνητική άποψη για ένα ιστορικό πρόσωπο που είναι ευρέως γνωστό κυρίως για την επιτυχία του στην σφαγή Τούρκων στρατιωτών [21]. Ας ελπίσουμε ότι θα υπάρξουν λιγότερα παρανοϊκά ξεσπάσματα του Ερντογάν εναντίον της Δύσης μετά την εκλογική του ήττα. Αλλά κανένας στις Ηνωμένες Πολιτείες δεν πρέπει να εναποθέσει τις ελπίδες του στην εκλογή ενός ηγέτη στην Τουρκία που θα τρέφει την ίδια συμπάθεια με εκείνους στον Λώρενς.

Copyright © 2015 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/turkey/2015-06-14/turkeys-anti-i...

Σύνδεσμοι
[1] http://www.hurriyetdailynews.com/the-collapse-of-davutoglus-pan-islamist...
[2] https://scholar.google.com/scholar?q=turkey+neo+ottomanism&hl=en&as_sdt=...
[3] http://www.amazon.co.uk/Turkeys-New-Foreign-Policy-Davutoglu/dp/1138907235
[4] http://fride.org/publication/1258/illusions-versus-reality:-turkey%E2%80...
[5] http://www.insightturkey.com/the-effect-of-new-turkish-foreign-policy-on...
[6] http://foreignpolicy.com/2014/10/02/notes-on-a-turkish-conspiracy/
[7] https://www.foreignaffairs.com/articles/turkey/2015-04-23/one-hundred-ye...
[8] https://books.google.com/books?id=eCzwNXjsvB4C&lpg=PA105&ots=uB7jH4rrzV&...
[9] https://farm4.staticflickr.com/3798/9843615564_c698ab64d5_c.jpg
[10] https://farm6.staticflickr.com/5466/9843721693_cb45b557f4_c.jpg
[11] https://farm6.staticflickr.com/5547/9843625395_591b1a7083_b.jpg
[12] https://farm3.staticflickr.com/2893/9843543236_e2d4f4cc37_c.jpg
[13] http://www.ottomanhistorypodcast.com/2013/12/arabs-turkish-eyes-politics...
[14] https://farm3.staticflickr.com/2819/9843631583_737001beb1_b.jpg
[15] https://farm6.staticflickr.com/5345/9843537694_2b28612860_b.jpg
[16] https://farm3.staticflickr.com/2847/9843589876_3b49645a3f_b.jpg
[17] https://farm8.staticflickr.com/7286/9843553914_bee26d69cd_b.jpg
[18] https://farm4.staticflickr.com/3803/9843599926_4c5dd81702_b.jpg
[19] https://farm8.staticflickr.com/7382/9843680514_19ef2158ed_b.jpg
[20] http://www.thedailybeast.com/articles/2014/10/13/turkish-president-decla...
[21] https://www.youtube.com/watch?v=vR3FPplcJGg

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στην διεύθυνσηwww.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στην διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.grκαι στο linkedin στην διεύθυνση https://www.linkedin.com/company/foreign-affairs-the-hellenic-edition