Ο Σίσι και οι 40 κλέφτες

Στις 9 Δεκεμβρίου του 2014, στην έδρα ενός από τους πιο ισχυρούς φορείς της Αιγύπτου για την καταπολέμηση της διαφθοράς, την Διοικητική Αρχή Ελέγχου (Administrative Control Authority, ACA), ο πρωθυπουργός Ibrahim Mehleb συγκέντρωσε κρατικούς αξιωματούχους για να εγκαινιάσει την πρόσφατα συνταχθείσα τετραετή εθνική στρατηγική της Αιγύπτου για την καταπολέμηση της διαφθοράς. Η συγκυρία ήταν ευοίωνη˙ ήταν η Παγκόσμια Ημέρα κατά της Διαφθοράς.

Οι αξιωματούχοι συναντήθηκαν σε ένα μεγάλο, λευκό δωμάτιο γεμάτο με γαλάζιες καρέκλες. Ο υπουργός Εσωτερικών Μοχάμεντ Ιμπραήμ (έκτοτε απολυθείς) ήταν εκεί, μαζί με τον πρόεδρο της ACA Muhammad Amr Heiba (πλέον αντικατασταθέντα και νυν σύμβουλο του προέδρου Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι), τον σύμβουλο του υπουργού Δικαιοσύνης Azzat Khamis, και τον Khalid Saeed, τον πρόεδρο της τεχνικής γραμματείας του σώματος που τώρα είναι γνωστό ως η Εθνική Συντονιστική Επιτροπή για την Καταπολέμηση της Διαφθοράς (National Coordinating Committee for Combating Corruption).

Το φως του ήλιου έπεφτε από τα παράθυρα επάνω στους λευκούς τοίχους. Ο Mehleb υπερηφανευόταν για την επιτυχία του Σίσι στο να ανεβάσει την Αίγυπτο κατά 20 θέσεις στον πιο πρόσφατο Δείκτη Παγκόσμιας Αντιληπτής Διαφθοράς που καταρτίζει η Διεθνής Διαφάνεια – από την 114η θέση στην 94η μεταξύ περισσότερων από 170 χώρες. Προφανώς, είναι μια οικογενειακή υπόθεση. Ένας από τους γιους του Σίσι, ο Μουσταφά, είναι αξιωματούχος στην ACA και μέρος της ομάδας διαλεύκανσης δωροδοκιών. Τον Απρίλιο, ο ίδιος υποστήριξε ότι βοήθησε την Υπηρεσία Ασφάλειας «Amn el-Dawla», να δομήσει μια υπόθεση εναντίον επτά εργολάβων του δημοσίου και υπαλλήλων οι οποίοι είχαν κατηγορηθεί για την απαίτηση και την καταβολή συνολικά 170.000 δολαρίων σε δωροδοκίες στο πλαίσιο του Εκτελεστικού Οργανισμού Πόσιμου και Αποχετευτικού Νερού του κυβερνείου της Ερυθράς Θάλασσας.

Αλλά η έρευνά μας που διήρκεσε ένα έτος, βασισμένη σε έγγραφα που διέρρευσαν και εσωτερικούς λογαριασμούς, αποκαλύπτει μεγάλο αριθμό πρακτικών διαφθοράς και μια αξιοθρήνητη αποτυχία στην καταπολέμηση της διαφθοράς ακριβώς από αυτές τις ομάδες που ισχυρίζονται ότι την καταπολεμούν. Κατ’ αρχήν, Αιγύπτιοι αξιωματούχοι έκρυψαν τουλάχιστον 9,4 δισ. δολάρια κρατικών κεφαλαίων [1] σε χιλιάδες μη ελεγχθέντες λογαριασμούς της Κεντρικής Τράπεζας της Αιγύπτου, καθώς και σε κρατικές εμπορικές τράπεζες, και τα ξόδεψαν περί την λήξη του οικονομικού έτους 2012-13. Γνωστοί ως «ειδικά κεφάλαια», πολλοί από αυτούς τους λογαριασμούς λειτουργούν από φορείς όπως το Υπουργείο Εσωτερικών και την ACA.

Από τότε που ο στρατός της Αιγύπτου ανέτρεψε τον πρώην πρόεδρο Μοχάμεντ Μόρσι το 2013 και πήρε την εξουσία ακριβώς όταν έληγε το οικονομικό έτος, είναι πιθανό ότι ένα μέρος της βοήθειας από τον Κόλπο που είχε εισρεύσει στην χώρα στοιβάχτηκε σε λογαριασμούς ειδικών ταμείων του στρατού. Νωρίτερα φέτος, το κανάλι Mekameleen στην Κωνσταντινούπολη μετέδωσε σειρά ηχογραφημένων συνομιλιών μεταξύ του Σίσι και του Αρχηγού του Επιτελείου Ahmed Kamel που διέρρευσαν, όπου προφανώς συζητούν την κίνηση των 30 δισεκατομμυρίων της βοήθειας από τον Κόλπο σε λογαριασμούς του στρατού. Άλλες συνομιλίες μεταξύ του Kamel, του Σίσι και διάφορων προσωπικοτήτων του Κόλπου που διέρρευσαν, αποκαλύπτουν τα σχέδια για την μεταφορά της βοήθειας του Κόλπου σε διάφορες προσωπικότητες του στρατού μέσω τραπεζικών λογαριασμών που λειτουργούσαν από το ακτιβιστικό κίνημα Tamarod, το οποίο βοήθησε στην καθοδήγηση των διαμαρτυριών εναντίον του Morsi τον Ιούνιο του 2013.

Αυτοί οι ειδικοί λογαριασμοί κεφαλαίων φαίνεται επίσης να συνδέονται με τον πρόεδρο της ACA επί Μουμπάρακ, τον στρατηγό Mohamed Farid al Tohamy, έναν άνθρωπο που θεωρείται από πολλούς ως μέντορας του Σίσι. (Οι δύο πρώτοι συναντήθηκαν όταν ο al Tohamy ήταν διευθυντής της Στρατιωτικής Υπηρεσίας Πληροφοριών και της Μονάδας Αναγνωρίσεων της Αιγύπτου). Κατά την διάρκεια του οικονομικού έτους 2010-11, αυτοί οι λογαριασμοί ειδικών κεφαλαίων περιείχαν σχεδόν 900 εκατομμύρια δολάρια, μερικά από τα οποία χρησιμοποιήθηκαν από την ACA, αν και δεν είναι σαφές πόσα. Εκείνο επίσης το έτος καθαιρέθηκε ο Χόσνι Μουμπάρακ. Λίγο μετά, ο τότε πρόεδρος Morsi απομάκρυνε τον al Tohamy από την ACA ύστερα από δημόσιες καταγγελίες ενός υφισταμένου ερευνητή ότι ο al Tohamy είχε σαμποτάρει ενοχοποιητικά στοιχεία για να προστατεύσει μέλη του καθεστώτος Μουμπάρακ. Ο al Tohamy διώχθηκε ποινικά με κατηγορίες όπως η απόκρυψη αποδεικτικών στοιχείων που εμπλέκουν επιχειρηματίες που συνδέονται με τους κορυφαίους στρατηγούς του Ανώτατου Συμβουλίου των Ενόπλων Δυνάμεων (SCAF), οι οποίοι είχαν πουλήσει παράνομα επιδοτούμενα καύσιμα και χρησιμοποίησαν τα κεφάλαια του προϋπολογισμού της ACA για να αγοράσουν δώρα για τον τότε επικεφαλής του SCAF, τον μάχιμο στρατάρχη Μοχάμεντ Χουσεΐν Ταντάουι. Αλλά όταν ο Σίσι ανέλαβε την εξουσία, η υπόθεση εξαφανίστηκε μυστηριωδώς και διόρισε τον al Tohamy (ο οποίος πρόσφατα συνταξιοδοτήθηκε) να ηγηθεί της συνδεδεμένης με τν στρατό Αιγυπτιακής Γενικής Διεύθυνσης Πληροφοριών ή Mukhabarat, η οποία υπάγεται απευθείας στο Γραφείο του Προέδρου.

Ο πρόεδρος της Αιγύπτου Abdel Fattah al-Sisi στο Κάιρο, στις 3 Ιουνίου 2015. Fabrizio Bensch/Reuters
-------------------------------------