Παγιδευμένοι στο (δια)δίκτυο

Με το πέρασμα του νόμου περί Ελευθερίας των ΗΠΑ τον Ιούνιο, οι Αμερικανοί μπορεί να πιστεύουν ότι ο εκτεταμένος και ανεξέλεγκτος μηχανισμός παρακολούθησης που είχε δομηθεί κρυφά μετά την 11η Σεπτεμβρίου 2001 έχει τελικά χαλιναγωγηθεί. Όμως, ο αγώνας κατά της παρακολούθησης από την κυβέρνηση είναι μακράν του να έχει τερματιστεί. Παρ’ όλη την χρονοτριβή και την μικροπολιτική που τελικά παρήγαγε τον νόμο περί Ελευθερίας των ΗΠΑ, η νομοθεσία μόλις που άγγιξε πολλά από τα πιο ανησυχητικά προγράμματα κυβερνητικής κατασκοπείας -αυτά που στοχεύουν στο Διαδίκτυο.

Πριν από δύο χρόνια, ο πληροφοριοδότης Έντουαρντ Σνόουντεν, τότε συμβασιούχος της κυβέρνησης, εξέθεσε την μεγαλύτερη συλλογή καταγραφών τηλεφωνικών συνομιλιών που είχε η National Security Agency. Αυτό το πρόγραμμα τώρα έχει τερματιστεί, αλλά οι τηλεφωνικές καταγραφές ήταν μόνο η κορυφή του παγόβουνου των παρακολουθήσεων. Όλο και περισσότερο, οι καθημερινές επικοινωνίες μας λαμβάνουν χώρα μέσω του Διαδικτύου -και εκεί η μαζική παρακολούθηση της NSA συνεχίζεται αμείωτη. Για να μπει ένα τέλος σε αυτό που ορισμένοι αποκαλούν [1] «η χρυσή εποχή της παρακολούθησης» απαιτείται επίσης η προστασία της διαδικτυακής επικοινωνίας μας από την κυβερνητική κατασκοπεία.

Κατά τα τελευταία 15 χρόνια, η NSA έχει ενσωματώσει τον εαυτό της στην υποδομή του Διαδικτύου, συχνά συνεργαζόμενη μυστικά [2] με εταιρείες τηλεπικοινωνιών που λειτουργούν την «ραχοκοκαλιά» του Διαδικτύου. Αυτή η ραχοκοκαλιά είναι το παγκόσμιο δίκτυο των καλωδίων υψηλής χωρητικότητας και δρομολογητών (routers) που μεταφέρουν τις επικοινωνίες μεταξύ των χωρών και μεταξύ των ηπείρων. Από εγκαταστάσεις τόσο εντός όσο και εκτός των Ηνωμένων Πολιτειών, η NSA παρακολουθεί συνεχώς τεράστια ρεύματα κίνησης στο Internet καθώς ρέουν μέσω των συσκευών παρακολούθησης του οργανισμού. Η NSA χρησιμοποιεί αυτές τις συσκευές για να απορροφούν τεράστιες ποσότητες επικοινωνιών, συχνά μαζικά, αντιγράφοντας τες και, στην συνέχεια, ψάχνοντας το περιεχόμενό τους για πληροφορίες που παρουσιάζουν ενδιαφέρον.

Αυτό είναι το νέο πρότυπο επιτήρησης. Είναι αυτό στο οποίο η κυβέρνηση εξετάζει τα e-mails του καθενός, περιηγείται στις δραστηριότητες και τις online συνομιλίες σε πραγματικό χρόνο, και όχι μόνο στις επικοινωνίες των υπόπτων για κατασκοπία ή εγκλήματα. Το παλιό δόγμα, στο οποίο η παρακολούθηση θα έπρεπε να στοχεύει στο να είναι τεχνικά και οικονομικά εφικτή, έχει αντικατασταθεί από την επιτήρηση σε επίπεδο πληθυσμού, όπου οι επικοινωνίες του καθενός και τα «μετα-δεδομένα» θεωρούνται προσβάσιμα στοιχεία. Αυτό το νέο δόγμα ζωήρεψε την μαζική συλλογή αρχείων των [τηλεφωνικών] κλήσεων των Αμερικανών από την NSA, και συνεχίζει να δίνει ζωή στην διάχυτη παρακολούθηση της κίνησης στο Internet. Το εύρος αυτής της παρακολούθησης επιτρέπει στις μυστικές Υπηρεσίες να χρησιμοποιούν τεχνικές «big data» -όπως περίπλοκους αλγορίθμους και αναλυτικά εργαλεία- για να συλλαμβάνουν την ροή των ιδιωτικών επικοινωνιών και να αποθηκεύουν μεγάλες ποσότητες δεδομένων για μελλοντική χρήση. Με λίγα λόγια, το σύστημα παρακολούθησης σήμερα έχει στηθεί για να αναζητά και να συγκεντρώνει όσο το δυνατόν περισσότερα δεδομένα τώρα, έτσι ώστε οι Υπηρεσίες πληροφοριών να βρουν πώς να τα εκμεταλλευτούν αργότερα.

Υπάρχουν δύο βασικές νομικές Αρχές που καθορίζουν την έκδοση εντάλματος παρακολούθησης των επικοινωνιών μας στο Διαδίκτυο από την NSA. Μέσα στις Ηνωμένες Πολιτείες, η παρακολούθηση αυτή πραγματοποιείται σύμφωνα με το άρθρο 702 του νόμου περί Εποπτείας Πληροφοριών Εξωτερικού (πιο γνωστό ως FISA, Foreign Intelligence Surveillance Act), και επηρεάζει κυρίως τις διεθνείς επικοινωνίες των Αμερικανών. Έξω από τις Ηνωμένες Πολιτείες, η παρακολούθηση πραγματοποιείται υπό το Εκτελεστικό Διάταγμα 12333 -έναν κανονισμό κατασκοπείας από την εποχή του Ρέιγκαν, θεσμοθετημένο για την εποχή πριν το Διαδίκτυο. Αυτός ο κανονισμός είναι ακόμα πιο ανεκτικός από ό, τι το άρθρο 702 και στερείται κάθε είδους δικαστικού ελέγχου, για να μην αναφέρουμε την ουσιαστική εποπτεία του Κογκρέσου. Ο John Napier Tye, ένας πληροφοριοδότης και πρώην αξιωματούχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, έχει προειδοποιήσει [3] ότι η συλλογή και αποθήκευση των επικοινωνιών υπό με το Εκτελεστικό Διάταγμα 12333 είναι συγκλονιστική στην έκτασή της και πολύ ευρύτερη από όσο τα προγράμματα επιτήρησης που μέχρι στιγμής έχουν έρθει στο φως της δημοσιότητας.

Μια αχρονολόγητη εναέρια φωτογραφία δείχνει το κτίριο της Εθνικής Υπηρεσίας Ασφαλείας (NSA) στο Fort Meade στο Μέριλαντ. REUTERS
--------------