To ISIS χτυπά στην Τυνησία | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

To ISIS χτυπά στην Τυνησία

Καταπολεμώντας την τρομοκρατία, χάνοντας την δημοκρατία
Περίληψη: 

Ανάμεσα στις διαλυμένες από τον πόλεμο Λιβύη, Συρία και Υεμένη, καθώς και τον αναζωογονημένο αυταρχισμό της Αιγύπτου, η Τυνησία παραμένει ένα φωτεινό σημείο σε ένα κατά τα άλλα ζοφερό τοπίο των χωρών της πρώην Αραβικής Άνοιξης. Αλλά αυτό το επίτευγμα έχει επίσης καταστήσει την χώρα στόχο του ISIS.

Ο DANIEL ZISENWINE είναι επισκέπτης καθηγητής στο Πρόγραμμα Σπουδών Ασφαλείας του Πανεπιστημίου Georgetown, όπου διδάσκει Σύγχρονη Βορειο-αφρικανική Ιστορία και Πολιτική.

Στην Τύνιδα στις 25 Νοεμβρίου, ένας άνδρας επιβιβάστηκε σε λεωφορείο γεμάτο με μέλη της προεδρικής φρουράς της Τυνησίας και πυροδότησε το γιλέκο αυτοκτονίας που φορούσε[1]. Η έκρηξη, η οποία έλαβε χώρα στην Λεωφόρο Mohamed V, μια μεγάλη λεωφόρο στην πρωτεύουσα της Τυνησίας, στοίχισε την ζωή σε 15 άτομα, σε ένα ακόμη πλήγμα για νέο δημοκρατικό πολιτικό σύστημα της Τυνησίας. Το Ισλαμικό Κράτος (επίσης γνωστό ως ISIS), το οποίο ανέλαβε την ευθύνη για την επίθεση, διεξήγαγε επίσης μοιραίες επιθέσεις στο Εθνικό Μουσείο Μπαρντό στην Τύνιδα τον Μάρτιο και σε παραλία της τυνησιακής πόλης-θέρετρο Sousse [2] τον Ιούνιο.

Η Τυνησία, η οποία ανέτρεψε το απολυταρχικό καθεστώς στο οποίο ηγείτο ο Ζιν ελ Αμπιντίν Μπεν-Αλί [3] το 2011, ενέπνευσε εξεγέρσεις σε όλη την Μέση Ανατολή και την Βόρεια Αφρική, οι οποίες έγιναν γνωστές ως Αραβική Άνοιξη. Στα σχεδόν πέντε χρόνια που έχουν περάσει από τότε, η χώρα έχει καταφέρει να διατηρήσει σχετική σταθερότητα, να γράψει ένα νέο σύνταγμα, να διεξάγει αρκετούς γύρους εκλογών, και, πιο σημαντικό, να καθιερώσει μια κυβέρνησης εθνικής ενότητας, η οποία έχει ως επικεφαλής το κοσμικό κόμμα Nidaa Tounes αλλά περιλαμβάνει και ισλαμικές ομάδες. Όχι απρόσμενα, η χώρα έχει κερδίσει επαίνους για την ειρηνική και επιτυχή μετάβασή της προς την δημοκρατία [4].

Αλλά αυτό το επίτευγμα έχει επίσης καταστήσει την χώρα στόχο του ISIS. Σε μια δήλωση που κυκλοφόρησε μετά την επίθεση στο λεωφορείο, η οργάνωση προειδοποίησε ότι τα χτυπήματα θα συνεχιστούν κατά «των τυράννων της Τυνησίας» μέχρι «οι νόμοι του Αλλάχ» να εφαρμοστούν στο εσωτερικό της χώρας. Ίσως το πιο ανησυχητικό είναι ότι περισσότεροι από 3.000 Τυνήσιοι έχουν ενταχθεί στο ISIS, συμπεριλαμβανομένου του φερόμενου ως βομβιστή αυτοκτονίας στην Λεωφόρο Mohamed V.

08122015-1.jpg

Εγκληματολόγοι της τυνησιακής αστυνομίας επιθεωρούν το λεωφορείο της τυνησιακής προεδρικής φρουράς στην σκηνή της βομβιστικής επίθεσης στην Τύνιδα, στις 25 Νοεμβρίου 2015. ZOUBEIR SOUISSI / REUTERS
-------------------------------

Από την πλευρά της, η κυβέρνηση έχει προειδοποιήσει για την ανάγκη να προστατευθεί η χώρα από τους Τυνήσιους που επιστρέφουν από περιοχές συγκρούσεων όπως η Συρία, αλλά δεν έχει ακόμη προσφέρει πολλές νέες ιδέες για το πώς [θα εκπληρώσει αυτή την ανάγκη]. Ακόμα χειρότερα, ήταν ανησυχητικά αδέξια στην αντίδρασή της -επιβάλλοντας κατάσταση έκτακτης ανάγκης και απαγόρευση της κυκλοφορίας, και δίνοντας περισσότερη εξουσία στις δυνάμεις ασφαλείας.

Μέρος του προβλήματος είναι ότι η Τυνησία είναι στην μέση μιας πολιτικής κρίσης. Το Nidaa Tounes [5] -πρακτικά μια χαλαρή συμμαχία των κοσμικών ομάδων, της επιχειρηματικής κοινότητας και ορισμένων πρώην στοιχείων του καθεστώτος Μπεν Αλί- σήμερα είναι διχασμένο μεταξύ της δεξιάς, υπό την ηγεσία του γιου του προέδρου Beji Caid Essebsi, του Hafedh Caid Essebsi, και της αριστεράς, με επικεφαλής τον Mohsen Marzouk, πρώην ακτιβιστή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και Γενικού Γραμματέα του κόμματος. Τα ρήγματα του κόμματος, τα οποία είχαν αναπτυχθεί αθόρυβα από την εποχή των εκλογικών νικών του Nidaa Tounes στις βουλευτικές και προεδρικές εκλογές του περασμένου έτους, μετατράπηκαν σε ανοικτή σύγκρουση σε ένα συνέδριο του κόμματος στις αρχές Νοεμβρίου. Η έλλειψη σαφούς ιδεολογικής πλατφόρμας έκανε τις εσωτερικές εντάσεις σχεδόν αναπόφευκτες. Παρά το γεγονός ότι υπάρχουν διαχωριστικές ιδεολογικές γραμμές που διχάζουν τις δύο ομάδες, η διαίρεση προέρχεται εν μέρει από πιο πεζά θέματα που αφορούν τον έλεγχο του κόμματος και τις θέσεις της κυβέρνησης.

Η παράταξη με επικεφαλής τον Hafedh Caid Essebsi αποτελείται σε μεγάλο βαθμό από προσωπικότητες από το κυβερνών κόμμα της Τυνησίας της εποχής του Μπεν Άλι, τον Δημοκρατικό Συνταγματικό Συναγερμό. Ο Marzouk και οι συνεργάτες του έχουν κατηγορήσει αυτή την πλευρά ότι προωθεί μια αντιδημοκρατική ατζέντα, κάτι που δυνητικά θα έβαζε το κόμμα πάνω από το κράτος και θα υπονόμευε την μετεπαναστατική πολιτική τάξη της Τυνησίας. Υποστηρίζουν ότι ο Hafedh Caid Essebsi επιδιώκει να αποκτήσει έναν πιο εξέχοντα ρόλο στο κόμμα, και ανησυχούν για την αναβίωση της πολιτικής των φατριών.

08122015-2.jpg

Ο Τυνήσιος πρωθυπουργός Habib Essid μιλά στην Συνέλευση των Λαϊκής Αντιπροσώπων, μετά την τρομοκρατική επίθεση στην Τύνιδα, στις 26 Νοεμβρίου 2015. ZOUBEIR SOUISSI/REUTERS
-------------------------------

Η χρονική στιγμή αυτής της διαμάχης θα μπορούσε να επηρεάσει την ικανότητα της κυβέρνησης να αντιμετωπίσει την αυξανόμενη τρομοκρατική απειλή. Το τηλεοπτικό διάγγελμα του προέδρου Essebsi προς το έθνος την περασμένη εβδομάδα, ήταν σε μεγάλο βαθμό αφιερωμένο στην αντιμετώπιση των εσωτερικών συγκρούσεων του κόμματός του, παρά την αυξανόμενη τρομοκρατική απειλή. Η κίνηση αυτή ήγειρε περαιτέρω επικρίσεις και ανησυχία, ότι ο Essebsi συγχωνεύει το κυβερνών κόμμα και το κράτος όπως συνέβαινε και με τον Ben Ali.

Ως αποτέλεσμα της εσωτερικής έντασης, περίπου 32 μέλη της φράξιας Marzouk ανακοίνωσαν την παραίτησή τους από το κόμμα στις 8 Νοεμβρίου. Έκτοτε έχουν καθυστερήσει την αναχώρησή τους, αλλά δεν έχουν υπαναχωρήσει επίσημα από την απειλή τους, αφήνοντας το Nidaa Tounes σε μια πολύ επισφαλή κατάσταση.