To ISIS χτυπά στην Τυνησία | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

To ISIS χτυπά στην Τυνησία

Καταπολεμώντας την τρομοκρατία, χάνοντας την δημοκρατία

Από την πλευρά του, το ισλαμιστικό κόμμα Ennahda [6], το οποίο κυβέρνησε την χώρα μεταξύ 2012 και 2013, δήλωσε ότι δεν έχει καμία πρόθεση να καταλάβει ή να μονοπωλήσει την εξουσία, και εξέφρασε ενδιαφέρον για την διατήρηση της σημερινής κυβέρνησης συνασπισμού. Ακόμα κι έτσι, οι διαιρέσεις εντός του Nidaa Tounes θα μπορούσαν να καταστρέψουν το κόμμα και πρακτικά να αφήσουν το Ennahda να αναλάβει [την διακυβέρνηση]. Αυτό θα ήταν επιζήμιο, επειδή πολλοί επικριτές [κατά] του ισλαμιστικού κόμματος ισχυρίστηκαν ότι δεν ήταν αρκετά επιθετικό στην πάταξη της ισλαμιστικής τρομοκρατίας κατά την διάρκεια της χρονιάς του στην εξουσία. Οι πιο ηχηροί επικριτές μέχρι που ισχυρίστηκαν ότι το κόμμα υποστήριξε σιωπηρά τζιχαντιστικές ομάδες και δεν θα μπορούσε να αναμένεται ότι θα τις καταστείλει. Παρά το γεγονός ότι το Ennahda έχει εκφράσει την δέσμευσή του στην δημοκρατία της Τυνησίας και έχει παίξει θετικό ρόλο στην προώθηση μιας δημοκρατικής πολιτικής τάξης, δεν είναι σαφές εάν θα είναι σε θέση να ηγηθεί αποτελεσματικά μιας επειγόντως αναγκαίας εκστρατείας κατά του ISIS και άλλων ριζοσπαστικών ομάδων.

Επιδεινωτικές των πολιτικών αβεβαιοτήτων είναι οι δυσλειτουργίες στο πλαίσιο των Υπηρεσιών ασφαλείας της Τυνησίας -της εθνικής ασφάλειας, της αστυνομίας και της Εθνικής Φρουράς- που έχουν καταγράψει μια αργή εξέλιξη μετά την πτώση του Μπεν Αλί, αλλά απέχουν πολύ από το να είναι πλήρως αναμορφωμένες. Οι μετεπαναστατικές Υπηρεσίες βλέπουν την δομή ασφαλείας ως αντιδραστική και δυνητικά αποσταθεροποιητική. Η δομή ασφαλείας, με την σειρά της, υποστήριξε ότι οι δημοκρατικές διαδικασίες τείνουν να διαταράξουν τις αντιτρομοκρατικές προσπάθειες. Ως εκ τούτου, τέτοιοι διχασμοί έχουν παρεμποδίσει την διαμόρφωση μιας ολοκληρωμένης προσπάθειας αντιμετώπισης της τρομοκρατίας.

Όλο αυτό το διάστημα, ο στρατός γίνεται όλο και πιο ισχυρός. Αφότου η κυβέρνηση κινήθηκε γρήγορα προκειμένου να αποκαταστήσει την σταθερότητα και να αποτρέψει επιπλέον επιθέσεις, οι τακτικές της -όπως η κήρυξη της κατάστασης έκτακτης ανάγκης- μετέφερε περισσότερη εξουσία στις δυνάμεις ασφαλείας. Το γραφείο του Προέδρου ανακοίνωσε ότι τα σύνορα της Τυνησίας με την Λιβύη θα κλείσουν για 15 ημέρες, σε μια προσπάθεια να περιοριστεί η κυκλοφορία που υποθετικά σχετίζεται με την τρομοκρατία. Υποσχέθηκε, επίσης, να προσλάβει περίπου 6.000 άτομα επιπλέον προσωπικό ασφαλείας, προκειμένου να ενισχύσει τις δυνάμεις ασφαλείας της χώρας. Η απαγόρευση της κυκλοφορίας στην διάρκεια της νύχτας που επιβλήθηκε στην Τύνιδα, ως μέρος της κατάστασης έκτακτης ανάγκης παραμένει άθικτη.

08122015-3.jpg

Ο Hafedh Caid Essebsi, ο γιος του προέδρου Beji Caid Essebsi, σε συνάντηση με τους ηγέτες του κόμματος Nidaa Tounes στην Τύνιδα, στις 3 Νοεμβρίου 2015. ZOUBEIR SOUISSI / REUTERS
---------------------------

Τα μέτρα αυτά, όπως παρουσιάζονται, αντικατοπτρίζουν την πρόθεση της κυβέρνησης να καταπολεμήσει την τρομοκρατία. Αλλά προκαλούν επίσης ανησυχίες αναβίωσης μερικών από τα αρνητικά χαρακτηριστικά του καθεστώτος Μπεν Αλί, όπως είναι η υπερβολική καταπίεση εναντίον πολλών μορφών πολιτικής διαφωνίας, η «χειρουργική» παρενόχληση των πολιτικών ακτιβιστών και μια επιθετική παρουσία της αστυνομίας και της ασφάλειας σε ολόκληρη την χώρα, κάτι που πρακτικά φίμωνε την πολιτική στην Τυνησία.

Μια άλλη ανησυχία είναι η απειλή για τις ατομικές ελευθερίες και την ελευθερία της έκφρασης, οι οποίες ίσως να περιοριστούν κάτω από σαρωτικά έκτακτα κυβερνητικά μέτρα κατά της ισλαμιστικής δραστηριότητας. Το καθεστώς του Μπεν Άλι υποστήριζε συχνά ότι εξουδετέρωνε μια ριζοσπαστική ισλαμική απειλή ενώ στην πραγματικότητα στόχευε άμεσα σε οποιαδήποτε έκφραση πολιτικής συζήτησης ή ομάδα της αντιπολίτευσης. Τέτοιες ανησυχίες έχουν δομηθεί εδώ και αρκετό καιρό, καθώς η κυβέρνηση ενίσχυσε τις δυνάμεις ασφαλείας και τους έδωσε ευρύτερες ευθύνες μετά τις προηγούμενες τρομοκρατικές επιθέσεις, όπως να κλείνουν μέσα μαζικής ενημέρωσης που δεν διαθέτουν άδεια και να σφραγίζουν τα παράνομα τζαμιά. Εάν οι δυνάμεις ασφαλείας της Τυνησίας αποκτήσουν περισσότερη επιρροή και ισχύ, όπως είχαν υπό τον Ben Ali, οι αναδυόμενοι δημοκρατικοί θεσμοί της χώρας θα μπορούσαν να υποφέρουν.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι της Τυνησίας έχουν στηρίξει και αναμφίβολα θα συνεχίσουν να στηρίζουν την Τυνησία στην μετεπαναστατική μετάβασή της και στη νέα μάχη της ενάντια στο ISIS. Πέρα από την αμερικανική οικονομική βοήθεια, όμως, η Τυνησία έχει άμεση ανάγκη από περισσότερη βοήθεια στην εκπαίδευση των δυνάμεων ασφαλείας της και στην διαμόρφωση μιας ευρείας στρατηγικής κατά της τρομοκρατίας. Πράγματι, κάθε διεθνής προσπάθεια για την καταπολέμηση του ISIS θα πρέπει να δώσει προσοχή και πόρους στην Τυνησία. Ταυτόχρονα, οι Δυτικοί φίλοι της Τυνησίας θα πρέπει επίσης να παροτρύνουν την Τυνησία να μεταρρυθμίσει τις Υπηρεσίες ασφαλείας της. Το πιο σημαντικό, θα πρέπει να εξασφαλίσουν ότι η αναδυόμενη μάχη κατά του ISIS δεν θα αποβεί εις βάρος των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου. Αυτό θα είναι μια δύσκολη πράξη εξισορρόπησης για να διατηρηθεί, αλλά χρειάζεται επειγόντως.

Ανάμεσα στις διαλυμένες από τον πόλεμο Λιβύη, Συρία και Υεμένη, καθώς και τον αναζωογονημένο αυταρχισμό της Αιγύπτου, η Τυνησία παραμένει ένα φωτεινό σημείο σε ένα κατά τα άλλα ζοφερό τοπίο των χωρών της πρώην Αραβικής Άνοιξης. Όμως, αυτή την στιγμή, φαίνεται επικίνδυνα κοντά στο να χάσει αυτή την διάκριση.

Copyright © 2015 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/tunisia/2015-12-07/isis-strikes-...