Η περιοδεία της Κίνας στην Μέση Ανατολή | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η περιοδεία της Κίνας στην Μέση Ανατολή

Οι φιλοδοξίες του Πεκίνου μετά τις κυρώσεις στο Ιράν

Μακροπρόθεσμα, όμως, η αμεροληψία της Κίνας θα είναι δύσκολο να διατηρηθεί, καθώς η περιοχή γίνεται όλο και περισσότερο πολωμένη. Ήδη, η Κίνα παλεύει για να ανταποκριθεί στις κρίσεις που βάζουν τους συμμάχους της τον έναν εναντίον του άλλου. Το Πεκίνο φέρεται να προσέφερε όπλα στον πρώην ηγέτη της Λιβύης, Μουαμάρ αλ Καντάφι [7], ακόμη και καθώς αρνιόταν να εμποδίσει ένα ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ που επέτρεπε τις διεθνείς αεροπορικές επιδρομές στην Λιβύη, εν μέρει από σεβασμό προς τις επιθυμίες των αραβικών κρατών. Προσέγγισε την Χαμάς στην Λωρίδα της Γάζας, παρά την φιλία της με το Ισραήλ και την επιφυλακτικότητα του Ισλάμ. Και ο Xi φέρεται να εξόργισε την Σαουδική Αραβία όταν ακύρωσε το πρώτο προγραμματισμένο ταξίδι του στο Ριάντ αφότου ξέσπασε ο πόλεμος στην Υεμένη. Ο Xi πιθανόν να φοβήθηκε ότι η επίσκεψή του θα τον έκανε να φαίνεται ότι συμπλέει με τους Σαουδάραβες και θα θύμωνε το Ιράν. Τελικά, με τέτοιο ζιγκ-ζαγκ πέφτεις πάνω σε κάποιον.

Εάν Πεκίνο αναγκαστεί τελικά να διαλέξει έναν βασικό σύμμαχο, το πιθανότερο είναι ότι θα επιλέξει το Ιράν. Η Τεχεράνη, από μόνη της, παρουσιάζει σημαντικές στρατηγικές ευκαιρίες για την Κίνα. Μπορεί να βοηθήσει στην άμβλυνση των ανησυχιών επί της ενεργειακής ασφάλεια της Κίνας λόγω της θέσης του Ιράν στο στενό του Ορμούζ –το οποίο αλλιώς θα κυριαρχείται από τους συμμάχους των ΗΠΑ- και έχει την δυνατότητα να προσφέρει στην Κίνα διαδρομές για αγωγούς μέσω της Κεντρικής Ασίας.

Το Ιράν προσφέρει επίσης στην Κίνα την προοπτική βαθύτερης περιφερειακής ασφάλειας. Το Ιράν συμμερίζεται την επιθυμία του Πεκίνου για την αναμόρφωση της διεθνούς τάξης μέσω της ελαχιστοποίησης της κυριαρχίας των ΗΠΑ. Ακόμα κι αν τα αραβικά κράτη και το Ισραήλ καλωσορίσουν τα ανοίγματα της Κίνας ως έναν τρόπο για να αυξήσουν την επιρροή τους στην Ουάσιγκτον, είναι σχεδόν ομόφωνα στην επιθυμία τους για μεγαλύτερη, όχι μικρότερη, ηγεσία από τις ΗΠΑ.

Για την αντιμετώπιση της μεσανατολικής στρατηγικής της Κίνας, οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν χρειάζεται να κάνουν μια προσέγγιση μηδενικού αθροίσματος. Σε έναν βαθμό, τα συμφέροντά τους εκεί -συμπεριλαμβανομένης της ελεύθερης ροής του εμπορίου και της καταπολέμησης της τρομοκρατίας- επικαλύπτονται.

26012016-2.jpg

Ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών Mohammad Javad Zarif και ο Κινέζος ομόλογός του Wang Yi σε συνέντευξη Τύπου μετά από διμερείς συναντήσεις στο Πεκίνο, στις 15 Σεπτεμβρίου 2015. LINTAO ZHANG / REUTERS
----------------------------

Παρ’ όλα αυτά, οποιαδήποτε βάση για συνεργασία θα υπονομευθεί εάν η Κίνα επαναλάβει την πρακτική του παρελθόντος με την αποστολή ευαίσθητης πυρηνικής τεχνολογίας στο Ιράν [8] ή αν μεταβιβάσει σημαντική τεχνογνωσία σε αμυντικούς εξοπλισμούς, όπως οι βαλλιστικοί πύραυλοι και θαλάσσια και αεροπορικά αμυντικά συστήματα. Καθώς η Κίνα εντείνει την εμπλοκή της στην Μέση Ανατολή, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να συνεχίσουν να πιέζουν το Πεκίνο για να τιμήσει την πυρηνική συμφωνία με το Ιράν και τις εναπομείνασες κυρώσεις, και θα πρέπει να παροτρύνει τους συμμάχους τους, ιδίως τα κράτη-μέλη του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου (GCC), και άλλους που ανησυχούν για την ενδυνάμωση του Ιράν, να παραδώσουν το ίδιο μήνυμα. Στο παρελθόν, η Ουάσιγκτον έχει επιβάλει κυρώσεις σε φορείς της Κίνας και εξέπεμψε ισχυρά διπλωματικά μηνύματα για να αναγκάσει το Πεκίνο να συμμορφωθεί με τις κυρώσεις στο Ιράν. Αλλά το μήνυμα θα έχει μεγαλύτερο αντίκτυπο εάν ενισχύεται από άλλες χώρες τις οποίες φλερτάρει η Κίνα. Την ίδια στιγμή, η Ουάσιγκτον θα πρέπει να εντείνει την δική της εμπλοκή με το Πεκίνο για περιφερειακά θέματα και να επιδιώκει την διοχέτευση των κινεζικών δραστηριοτήτων σε καθιερωμένους πολυμερείς μηχανισμούς, με τρόπο παρόμοιο με τις συνομιλίες με το Ιράν και τις συνεχιζόμενες αποστολές καταστολής της πειρατείας.

Όπως αποκαλύπτει η σταθερή απάντησή τους στην ρωσική περιπέτεια στην Συρία, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν μικρή εμπειρία στην αντιμετώπιση άλλων δυνάμεων που εμπλέκονται στην Μέση Ανατολή. Είναι ζωτικής σημασίας η Ουάσιγκτον να αποφασίσει το πώς θα προσεγγίσει την αυξανόμενη παρουσία της Κίνας στην περιοχή, καθώς αυτά τα πρώτα βήματα θα στήσουν την σκηνή για το πώς οι δύο μεγάλες δυνάμεις του κόσμου συγκρούονται και συνεργάζονται σε αυτήν την ταραγμένη περιοχή.

Copyright © 2016 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/china/2016-01-24/chinas-middle-e...