Το επόμενο μέτωπο κατά του ISIS

Η αντιτρομοκρατική βοήθεια πρέπει να προχωρήσει χέρι-χέρι με την οικοδόμηση συμμετοχικών θεσμών πολιτικής και ασφάλειας. Αυτά τα δύο θα πρέπει να αλληλοενισχύονται. Αντί για μια εκπαιδευτική αποστολή ή μια άμεση παρέμβαση με την μορφή αεροπορικών επιδρομών, προτεραιότητα της Δύσης θα πρέπει να είναι να υποστηρίξει την δημιουργία ολοκληρωμένων δομών και μονάδων στον τομέα της ασφάλειας. Σε πολιτικό επίπεδο, αυτό θα απαιτήσει εντατική εμπλοκή για να ξεπεραστεί το αδιέξοδο σχετικά με την ηγεσία του στρατού και την προώθηση της συνεργασίας μεταξύ των εκπροσώπων των αντίπαλων ομάδων στο Συμβούλιο Προεδρίας, την κυβέρνησή του, και την στρατιωτική διοίκηση.

Στο έδαφος, η Δύση πρέπει να συνδέσει την βοήθεια για την καταπολέμηση του ISIS με μια διαδικασία ολοκλήρωσης των ενόπλων ομάδων. Για παράδειγμα, για να είναι επιλέξιμες για να λάβουν αντιτρομοκρατική υποστήριξη, οι ένοπλες ομάδες θα πρέπει να αποδεχθούν την κυβέρνηση εθνικής ενότητας και να υποτάξουν τους εαυτούς τους στην εθνική δομή διοίκησης. Αλλά αυτό δεν θα είναι αρκετό. Για να αποφευχθεί η ενδυνάμωση των επιμέρους φατριών και η τροφοδοσία της φραξιονιστικής διαμάχης, η Δυτική στρατιωτική βοήθεια θα πρέπει επίσης να περιλαμβάνει την δημιουργία μηχανισμών συντονισμού μεταξύ των λυβικών στρατιωτικών δυνάμεων στο έδαφος. Αυτοί θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν κοινά κέντρα διοίκησης μεταξύ πολιτοφυλακών σε περιφερειακή βάση, με στόχο την σταδιακή δημιουργία ολοκληρωμένων δομών διοίκησης και, τελικά, την διάλυση των τοπικών φατριών μέσα σε ολοκληρωμένες στρατιωτικές μονάδες. Οι Δυτικοί σύμβουλοι θα πρέπει να ενθαρρύνουν τις πολιτοφυλακές από την Μισράτα, την Ajdabiya και την νότια Λιβύη, για παράδειγμα, να συνεργάζονται με αξιωματικούς του στρατού από την Σύρτη για να ηγηθούν στην επίθεση κατά του ISIS στην πόλη.

Τα περιφερειακά κέντρα διοίκησης θα πρέπει να στελεχώνονται από τοπικούς αξιωματικούς του στρατού, διοικητές της πολιτοφυλακής, και ξένους συμβούλους ειδικών δράσεων που θα διευκολύνουν την μεταφορά των πληροφοριών, με αεροπορικές επιδρομές θα απεμπλέξουν κινήσεις στο έδαφος από συγκρούσεις, και, ίσως το πιο σημαντικό, θα λειτουργήσουν ως ουδέτεροι πολιτικοί διαιτητές. Για να λειτουργήσει η εν λόγω βοήθεια, τα Δυτικά κράτη –η Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο και οι Ηνωμένες Πολιτείες- θα πρέπει να συντονίσουν στενά τις προσπάθειές τους. Θα πρέπει επίσης να διασφαλίσουν ότι οι περιφερειακές στρατιωτικές δυνάμεις από την Αίγυπτο, το Κατάρ και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα θα υποστηρίζουν αυτή την στρατηγική και δεν θα επιχειρήσουν να δημιουργήσουν παράλληλα κανάλια παροχής συμβουλών και βοήθειας -η προηγούμενη ανάμιξη αυτών των κρατών υπήρξε βαθιά μεροληπτική και καθόλου βοηθητική τόσο στην καταπολέμηση του ISIS όσο και στην επίλυση των λυβικών εμφύλιων συγκρούσεων.

Πάνω απ’ όλα, η Δυτική εμπλοκή στην Λιβύη θα πρέπει να προσανατολίζεται προς την ενίσχυση της κυβέρνησης εθνικής ενότητας, η οποία θα πρέπει να στηρίξει όλες τις προσπάθειες για την προώθηση του συντονισμού μεταξύ των περιφερειακών πολιτοφυλακών στο πεδίο της μάχης. Καμία παράταξη δεν θα πρέπει να λάβει βοήθεια εκτός κι εάν κριθεί ουδέτερη ως προς τις τοπικές διαμάχες εξουσίας και πιστή στην κυβέρνηση εθνικής ενότητας. Περαιτέρω, εάν η κυβέρνηση κάνει πρόοδο για την περαιτέρω επανενοποίηση των δομών διοίκησης, η Δυτική βοήθεια θα πρέπει να ρέει μέσα από μια εθνική αλυσίδα διοίκησης, και όχι απευθείας σε περιφερειακά κέντρα συντονισμού. Φυσικά, αν το Συμβούλιο εξακολουθήσει να είναι παράλυτο λόγω των εσωτερικών διαιρέσεων ή η συμφωνία καταρρεύσει, τα υποστηριζόμενα από την Δύση περιφερειακά κέντρα συντονισμού δεν θα έχουν καμία πιθανότητα ποτέ να εξελιχθούν σε ένα θεμέλιο για έναν ολοκληρωμένο στρατό. Τουλάχιστον, όμως, η στρατηγική θα μειώσει τον κίνδυνο ότι η στρατιωτική βοήθεια θα διευρύνει τις πολιτικές ρήξεις και θα συμβάλλει στην αποτυχία της κυβέρνησης εθνικής ενότητας.

Οι κινδυνολογικές εκτιμήσεις για το ISIS στην Λιβύη δεν θα πρέπει να οδηγήσουν σε μια βιαστική και αδέξια παρέμβαση. Το ISIS μπορεί να επεκτείνει την παρουσία του στην Λιβύη, αλλά δεν ήταν σε θέση να ακουμπήσει στην λαϊκή δυσαρέσκεια ευρέων τμημάτων του πληθυσμού –μέχρι τώρα. Σε αντίθεση με το Ιράκ ή την Συρία, το ISIS δεν μπορεί να λυμαίνεται σεχταριστικούς φόβους. Δεν έχει δείξει την ικανότητα να δημιουργεί δομές ανθεκτικής διακυβέρνησης στις περιοχές που ελέγχει. Η Λιβύη εξακολουθεί να έχει πολλαπλούς κοινωνικούς και πολιτικούς παράγοντες ικανούς και πρόθυμους να αντεπιτεθούν στο ISIS. Η Δυτική προσέγγιση θα πρέπει να εργαστεί προσεκτικά ώστε να διασφαλίσει ότι τους αξιοποιεί και τους ενώνει, αντί να τους διαιρεί.

Copyright © 2016 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/libya/2016-02-07/next-front-agai...