Το ISIS βρήκε τον μάστορά του; | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Το ISIS βρήκε τον μάστορά του;

Πώς η Ιορδανία εμπόδισε μεγάλης κλίμακας επιθέσεις
Περίληψη: 

Με το να διατηρεί ένα υψηλό επίπεδο επαγγελματισμού μεταξύ των δυνάμεων ασφαλείας της, ανταποκρινόμενη σε διαμαρτυρίες με σχετικά ειρηνικό τρόπο, και με την θέσπιση εποικοδομητικών σχέσεων με τους Ισλαμιστές, η Ιορδανία έχει περιορίσει την απειλή του ISIS.

Ο AARON MAGID είναι δημοσιογράφος με έδρα στο Amman. Αρθρογραφεί στο Al-Monitor, το New Republic και την εφημερίδα Lebanon’s Daily Star.

Με μια πρώτη ματιά, η Ιορδανία [1] φαίνεται να αποτελεί πρωταρχικό στόχο για το αυτοαποκαλούμενο Ισλαμικό Κράτος (επίσης γνωστό ως ISIS) [2]. Κατ’ αρχήν, το ISIS έπληξε σχεδόν το σύνολο των γειτόνων της Ιορδανίας. Τον Μάιο του 2015, υπήρξε η αιματηρή επίθεση σε τέμενος της Σαουδικής Αραβίας [3]˙ τον Νοέμβριο, ένα ρωσικό αεροπλάνο στην Αίγυπτο [4] δέχθηκε επίθεση. Το ISIS χτύπησε ένα Ιρακινό εμπορικό κέντρο [5] τον Ιανουάριο του 2016 και έβαζε στόχο στρατεύματα του συριακού καθεστώτος [6] επί δύο χρόνια τώρα. Από το 2014, το ISIS έχει σκοτώσει 18.000 Ιρακινούς [7] αμάχους. Το 2015 μόνο, σκότωσε περίπου 2.000 Σύριους [8].

Περαιτέρω, η οικονομία του Χασεμιτικού Βασιλείου αντιμετωπίζει σοβαρές προκλήσεις, με την ανεργία των νέων στο 28,8% [9], σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στατιστικά στοιχεία της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας. Η οικονομική κατάσταση έχει σίγουρα ωθήσει μερικούς από τους Ιορδανούς -περίπου 2.000 [10]- που έχουν εγκαταλείψει την χώρα για να ενταχθούν στο ISIS, σύμφωνα με κυβερνητικούς αξιωματούχους. (Μια λιβανέζικη μελέτη [11] που αναφέρθηκε πρόσφατα από τον βοηθό υπουργό Άμυνας των ΗΠΑ Μάικλ Λάμπκιν, σημείωνε ότι τα οικονομικά ζητήματα είναι ένας σημαντικός παράγοντας, αλλά σίγουρα δεν είναι ο μόνος που ωθεί τους πολίτες να στρατολογηθούν από το ISIS).

Με άλλα λόγια, η χώρα φαίνεται έτοιμη για μπελάδες. Αλλά το ISIS δεν έχει πραγματοποιήσει ούτε μια μεγάλης κλίμακας επίθεση στο εσωτερικό του βασιλείου. Οι θάνατοι στο εσωτερικό της χώρας από περιστατικά σχετικά με το ISIS ανέρχονται σε πέντε το πολύ, ακόμη και αν η επίθεση που οδήγησε σε αυτούς τους θανάτους αμφισβητείται. Τι είναι αυτό που έχει κάνει σωστά η Ιορδανία, λοιπόν;

23022016-1.jpg

Διαδηλωτές κρατούν φωτογραφίες του Ιορδανού βασιλιά Αμπντάλα και του πιλότου Muath al-Kasasbeh μαζί με εθνικές σημαίες, καθώς φωνάζουν συνθήματα κατά την διάρκεια συγκέντρωσης στο Αμμάν για να δείξουν την πίστη τους στον βασιλιά και κατά του ISIS, στις 5 Φεβρουαρίου 2015. MUHAMMAD HAMED / REUTERS
-----------------------------------------

Η θυσία του συλληφθέντα Ιορδανού πιλότου Muath Kasasbeh [12] στο εσωτερικό της Συρίας από το ISIS το 2015 ήταν μια ενωτική στιγμή [13] για την χώρα. Ενώ ένα μήνα πριν από την επίθεση μόνο το 72% των Ιορδανών πίστευαν ότι το ISIS πρέπει να θεωρείται τρομοκρατική οργάνωση, μετά το θάνατο του Kasasbeh η αναλογία έκανε άλμα στο εντυπωσιακό 95% του πληθυσμού [14]. Εν τω μεταξύ, η ιορδανική Μουσουλμανική Αδελφότητα που έχει επιρροή, αποκάλεσε την δολοφονία «ειδεχθή [15]» και «εγκληματική».

Ωστόσο, η λαϊκή οργή μετά τον βάναυσο θάνατο του Kasasbeh δεν μπορεί να εξηγήσει εξ ολοκλήρου την επιτυχία του Αμμάν στην αποφυγή επιθέσεων από το ISIS˙ στο κάτω-κάτω, η τρομοκρατική ομάδα έχει επιδείξει συγκλονιστική βαρβαρότητα παντού όπου πηγαίνει. Το δεύτερο γεγονός που προστατεύει την Ιορδανία, λοιπόν, είναι οι καλά εκπαιδευμένες Υπηρεσίες ασφαλείας της χώρας. «Η Ιορδανία έχει ισχυρές στρατιωτικές Υπηρεσίες και Υπηρεσίες ασφαλείας, παρά τα οικονομικά της προβλήματα», μου είπε σε μια συνέντευξη ο Χασάν Αμπού Χανίγια, συν-συγγραφέας του The Islamic State Organization και πρώην σαλαφίτης τζιχαντιστής [16], ο οποίος φυλακίστηκε 12 φορές [17]. Έχοντας καταταγεί έβδομη παγκοσμίως [18] από την CIA για στρατιωτικές δαπάνες ως ποσοστό του ΑΕΠ, η Ιορδανία διατηρεί έναν στρατό που περιλαμβάνει περίπου 100.000 ενεργό προσωπικό [19] και 65.000 έφεδρους, σύμφωνα με δημοσιεύματα.

Περαιτέρω, σε συνεργασία με κορυφαίες Δυτικές Υπηρεσίες πληροφοριών, η Ιορδανία έχει δεκαετίες εμπειρίας στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας. Η CIA μέχρι που έχει τεχνικό προσωπικό «ουσιαστικά ενσωματωμένο [20]» στην έδρα της Γενικής Διεύθυνσης Πληροφοριών της Ιορδανίας (GID), και οι δύο οργανισμοί διεξάγουν κοινές επιχειρήσεις υψηλού επιπέδου. Ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα των Υπηρεσιών πληροφοριών του Αμμάν ήταν η παροχή κρίσιμων πληροφοριών στην CIA που οδήγησαν στον θάνατο του μαχητή της αλ Κάιντα, Αμπού Μουσάμπ αλ Ζαρκάουι [21]. Επαινώντας την Υπηρεσία, ο πρώην ανώτερος αξιωματικός της CIA, Michael Scheuer, δήλωσε στους Los Angeles Times, «Η GID έχει μια ευρύτερη εμβέλεια [στην Μέση Ανατολή] από την Μοσάντ [20]». Σε ένα άρθρο στο The Atlantic, ο συγγραφέας Jeffrey Goldberg την περιέγραψε ως την «πιο σεβαστή [22] Αραβική Υπηρεσία Πληροφοριών».

23022016-2.jpg

Στρατιώτης χρησιμοποιεί κιάλια σε ένα παρατηρητήριο στα ιορδανο-συριακά σύνορα, κοντά στην Mafraq, στις 16 Αυγούστου 2015. MUHAMMAD HAMED / REUTERS
--------------------------------------------