Ασύμμετρη συμμαχία | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Ασύμμετρη συμμαχία

Γιατί η Κίνα δεν έχει τιθασεύσει την Βόρεια Κορέα
Περίληψη: 

Η Κίνα έχει συμφέροντα και περιορισμούς όταν πρόκειται για τις υποθέσεις της Βόρειας Κορέας. Η Ουάσιγκτον μπορεί να επανεξισορροπήσει κατά της Κίνας ή να έχει την συνεργασία της Κίνας για μια αποπυρηνικοποιημένη Βόρεια Κορέα. Αλλά δεν μπορεί να έχει και τα δύο.

Ο SULMAAN KHAN είναι επίκουρος καθηγητής Διεθνούς Ιστορίας και Κινεζικών Διεθνών Σχέσεων στην Σχολή Fletcher, στο Πανεπιστήμιο Tufts, όπου επίσης διευθύνει το Πρόγραμμα Υδάτων και Ωκεανών στο Κέντρο Διεθνούς Περιβάλλοντος και Πολιτικής Πόρων.

Η διπλωματία σχετικά με την Βόρειο Κορέα έχει προσλάβει όλη την κωμική προβλεψιμότητα ενός έργου του Σάμιουελ Μπέκετ. Ο ηγέτης Κιμ Γιονγκ-ουν δοκιμάζει μια πυρηνική βόμβα [1]˙ ο κόσμος αλαλάζει σε κατάσταση συναγερμού. Τα Ηνωμένα Έθνη [2] μπαίνουν σε δράση και πραγματοποιούν συνομιλίες για την διεξαγωγή συνομιλιών. Τίποτα ουσιαστικό δεν συμβαίνει. Και στην Ουάσιγκτον, πολιτικοί και ειδήμονες παραμένουν σαστισμένοι για το γιατί η Κίνα δεν κάνει περισσότερα για να χαλιναγωγήσει την Βόρεια Κορέα [3].

Ο λόγος είναι απλός: Το Πεκίνο εξακολουθεί να χρειάζεται την Pyongyang [4] -ακόμα περισσότερο καθώς η Ουάσιγκτον «στρέφεται» προς την Ασία [5]. Ίσως περισσότερο από κάθε άλλη πρωτεύουσα, η Ουάσιγκτον θα πρέπει να κατανοήσει ότι η σχέση μεταξύ μιας μεγάλης δύναμης και ενός κράτους-πελάτη δίνει συνήθως το πάνω χέρι στο τελευταίο. Μια μεγάλη δύναμη μπορεί να απειλήσει, να δωροδοκήσει, να παρακαλέσει και να προσπαθήσει να δικαιολογήσει, αλλά αν είναι πεπεισμένη ότι η επιβίωση ενός κράτους-πελάτη είναι ζωτικής σημασίας για την δική της εθνική ασφάλεια, υπάρχουν λίγα που μπορεί να κάνει για να αλλάξει την συμπεριφορά του κράτους-πελάτη. Το ασθενέστερο κράτος συνήθως έχει πλήρη επίγνωση αυτού του γεγονότος. Οι Ηνωμένες Πολιτείες [6] το έζησαν αυτό, όταν υποστήριξαν τον ηγέτη της πρώην Δημοκρατίας της Κίνας [7] Τσιάνγκ Κάι-σεκ [8] ως προπύργιο κατά της εξάπλωσης του κομμουνισμού [9]. Ομοίως, η Ουάσιγκτον έχει λίγη αγάπη για την τοξική εξωτερική πολιτική της Σαουδικής Αραβίας [10] ή τις επιδόσεις της στα ανθρώπινα δικαιώματα, αλλά βλέπει το βασίλειο ως ακρογωνιαίο λίθο της σταθερότητας στην Μέση Ανατολή [11].

Η Κίνα [12] λειτουργεί με τον ίδιο τρόπο σχετικά με τα κράτη-πελάτες της. Πακιστανοί μαχητές επιτίθενται σε Κινέζους εργάτες [13] στο Μπαλουχιστάν και διακινούν όπλα στους Μουσουλμάνους αυτονομιστές στην Xinjiang [14], αλλά δεδομένου ότι το Πακιστάν προσφέρει στην Κίνα ένα κρίσιμο σημείο πρόσβασης στον Ινδικό Ωκεανό [15], το Πεκίνο μπορεί να κάνει λίγα εκτός από κηρύγματα και καλοπιάσματα. Η Μιανμάρ [16] μπορεί να είναι υπεύθυνη για βίαιες συγκρούσεις και λαθρεμπόριο ναρκωτικών κατά μήκος των κινεζικών συνόρων [17], αλλά, ειδικά πριν από την πρόσφατη μεταρρύθμιση, εμπορικές και γεωπολιτικές ανησυχίες πίεσαν την Κίνα να ζήσει με την χούντα. Και στην περίπτωση της Βόρειας Κορέας [18] η Κίνα είχε λίγες άλλες επιλογές από το να αγνοήσει τις υπερβολές της Πιονγιάνγκ επί δεκαετίες.

Η γεωστρατηγική σημασία της Βόρειας Κορέας [19] καίει βαθιά στο επίσημο μυαλό της Κίνας. Σίγουροι, υπάρχουν και άλλες σκέψεις. Οι δύο χώρες είναι οικονομικοί εταίροι με εμπορικές σχέσεις 6,39 δισεκατομμυρίων δολαρίων [20] από το 2014. Η Κίνα φοβάται επίσης μια πλημμύρα Βορειοκορεατών προσφύγων [21], εάν το καθεστώς του Kim καταρρεύσει˙ ο κατακλυσμός, υποτίθεται, θα εξαντλήσει τους περιφερειακούς πόρους της Κίνας [22] στην διαδικασία και, ενδεχομένως, θα εξαπλωθεί δυσαρέσκεια μεταξύ των εθνοτικών Κορεατών της Κίνας [23]. Αλλά αυτές οι εκτιμήσεις είναι χλωμές σε σύγκριση με τις γεωπολιτικές επιταγές.

Ιστορικά, η κορεατική χερσόνησος [24] υπήρξε το θέατρο για στρατούς που εισέβαλλαν στην Κίνα. Η ιαπωνική επιρροή στην Κορέα [25] οδήγησε στον Σινο-Ιαπωνικό πόλεμο του 1894-1845 [26], ο οποίος έληξε με ήττα για την Κίνα. Ο Πόλεμος της Κορέας [27] έφερε στρατεύματα των ΗΠΑ στο κατώφλι του Κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος, απειλώντας την επιβίωση του κόμματος. Αυτές τις μέρες, η Κίνα εξακολουθεί να είναι αποφασισμένη να έχουν ένα βορειοκορεατικό «μαξιλάρι» απέναντι σε μια επίθεση [28], και ως εκ τούτου υποστηρίζει το καθεστώς του Κιμ εφ’ όσον της το παρέχει. Η στροφή [των ΗΠΑ] στην Ασία [29] βαθαίνει την αίσθηση της ανασφάλειας της Κίνας, καθιστώντας το «μαξιλάρι» της Βόρειας Κορέας ακόμα πιο σημαντικό.

ΜΙΑ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΕΠΑΝΕΞΙΣΟΡΡΟΠΗΣΗ

Η επανεξισορρόπηση της Ουάσιγκτον προς την Ασία [30] μόνο αύξησε τους φόβους του Πεκίνου ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες επιζητούν να ανασχέσουν την Κίνα [31]. Το Πεκίνο αισθάνεται -αρκετά δικαιολογημένα- σαν να περιβάλλεται από εχθρικές δυνάμεις σε όλο το μήκος των ακτών του. Η συζήτηση για την κινεζική απειλή από τους πολιτικούς και τους ειδήμονες στην Ουάσινγκτον και το Τόκιο κάνει λίγα για να κατευνάσει τις ανησυχίες αυτές. Σε έναν κόσμο σαν κι αυτόν, οι Κινέζοι πολιτικοί πρέπει να αναλάβουν τον κίνδυνο του πολέμου και των επακόλουθων προσπαθειών εισβολής στην Κίνα στα σοβαρά. Η ενδιάμεση ζώνη της Βόρειας Κορέας [32], τεράστια και δύσκολη στο να υποστεί εισβολή, παρέχει στην Κίνα κάποια προστασία σε ένα σημείο όπου ήταν πάντα ευάλωτη. Το «μαξιλάρι» είναι ατελές, αλλά σε έναν κόσμο όπου κάποιος μπορεί να βρεθεί αντιμέτωπος με τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ιαπωνία, κάθε πλεονέκτημα μετράει.