Η Κλίντον, ο Τράμπ και το Ριάντ

Αν και δεν διεξήχθη καμιά ολοκληρωμένη δημοσκόπηση για να μετρηθεί το πώς αισθάνονται οι Σαουδάραβες για την προοπτική μιας προεδρίας Trump, δεκάδες τίτλοι εφημερίδων και εκατοντάδες σχόλια στο Twitter δείχνουν ότι δεν είναι αυτό που θα επιθυμούσαν οι περισσότεροι Σαουδάραβες. Τα Σαουδικά μέσα μαζικής ενημέρωσης κάλυψαν με όρεξη την συναισθηματικά φορτισμένη ατμόσφαιρα που χαρακτηρίζει πολλές από τις συγκεντρώσεις του Trump, καθώς και μερικά από τα βίαια επεισόδια που έλαβαν χώρα μεταξύ των υποστηρικτών και των επικριτών του. Εν τω μεταξύ, η απροθυμία του Τραμπ -ή ίσως η αδυναμία του- να μιλήσει για τις σχέσεις ΗΠΑ-Σαουδικής Αραβίας με οποιαδήποτε λεπτομέρεια, το καθιστά δύσκολο να προβλεφθεί αν θα επιδιώξει να ενισχύσει τις σχέσεις με τους Σαουδάραβες. Επιπλέον, ορισμένοι από τους συμβούλους του επί της εξωτερικής πολιτικής τους οποίους όρισε νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, συμπεριλαμβανομένου του Walid Phares, είναι γνωστό ότι δεν είναι υποστηρικτές των ισχυρών διμερών σχέσεων.

Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Τζον Κέρι, συναντάται με τον υπουργό Εξωτερικών της Σαουδικής Αραβίας, Adel Al-Jubeir, στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ στην Ουάσιγκτον, στις 16 Ιουλίου 2015. YURI GRIPAS / REUTERS
------------------------------------------------

Αυτό δεν είναι για να πούμε ότι η κορυφαία Δημοκρατική υποψήφια, Χίλαρι Κλίντον, δημιουργεί μεγάλο ενθουσιασμό στους Σαουδάραβες. Σίγουρα, η Κλίντον φαίνεται να δημιουργεί κάποια συγκίνηση σε ένα τμήμα των Σαουδαράβων˙ μια εξέχουσα συγγραφέας από την Σαουδική Αραβία έγραψε στο Twitter προς υποστήριξη της Κλίντον «όχι επειδή είναι γυναίκα, αλλά επειδή φέρει ένα ευγενές μήνυμα για τα δικαιώματα των πολιτών που θα επηρεάσει θετικά ολόκληρο τον κόσμο». Αλλά ένα μεγάλο μέρος της υποστήριξής της φαίνεται να οφείλεται στο γεγονός ότι δεν είναι ο Trump. Δηλώσεις στην προεκλογική εκστρατεία δείχνουν ότι η Κλίντον θα μπορούσε να αποτελεί μια ισχυρότερη προτίμηση για το στάτους κβο της Μέσης Ανατολής, που περιλαμβάνει μια ισχυρή Σαουδική Αραβία.

Σε κάθε περίπτωση, για κάποιους Σαουδάραβες, οι δύο επιλογές μπορεί να φαίνονται λίγο καλύτερες (ή τουλάχιστον όχι πολύ χειρότερες) από τον Ομπάμα, ο οποίος αναφέρεται αντανακλαστικά ως «ο χειρότερος πρόεδρος των ΗΠΑ» τον τελευταίο καιρό. Για να καταλάβετε γιατί, αξίζει να θυμηθούμε την διάσημη ομιλία του Ομπάμα στο Κάιρο το 2009, κατά την οποία αναγόρευσε τον εαυτό του ως αντίδοτο για τα έτη του George W. Bush. Ίσως επειδή έθεσε τέτοιες υψηλές προσδοκίες, οι Σαουδάραβες έχουν απογοητευτεί. Όντως, ένα πρόσφατο άρθρο στην δημοφιλή καθημερινή εφημερίδα Οκάζ αναφέρεται στην ομιλία του ως μια μεγάλη «εξαπάτηση». Ακόμα, άλλοι έγραψαν άρθρα γνώμης σε ευρείας αναγνωσιμότητας εφημερίδες, όπως η Al Riyadh, η Al Watan και η Al Madina με τα οποία του επιτίθενται για «αδυναμία», «ασυνέπεια», ακόμη και «υποκρισία».

Η αρχική υποστήριξη του Ομπάμα στην Αραβική Άνοιξη το 2011 [8], επιβεβαίωσε για κάποιους ότι ήταν ένας άνθρωπος με αρχές. Αλλά για τους Σαουδάραβες, πολλοί από τους οποίους είναι κουρασμένοι από τις αποσταθεροποιητικές επιπτώσεις των απότομων αλλαγών στους πολιτικούς και κοινωνικούς θεσμούς, η θεωρούμενη εγκατάλειψη από τον Ομπάμα του μακρόχρονου συμμάχου των ΗΠΑ και της Σαουδικής Αραβίας, Χόσνι Μουμπάρακ, ήταν ανησυχητική. Ο Μουμπάρακ θεωρείτο ένας από τους πιο αξιόπιστους συμμάχους της Σαουδικής Αραβίας στην περιοχή, και η αποπομπή και αντικατάστασή του με τον Μοχάμεντ Μόρσι της Μουσουλμανικής Αδελφότητας θεωρήθηκε ως μια κατακλυσμική κατάλυση της πολιτικής τάξης στην Αίγυπτο και ενδεχομένως σε ολόκληρη την Μέση Ανατολή. Οι Σαουδάραβες έχουν από καιρό κατηγορήσει τις θυγατρικές της Μουσουλμανικής Αδελφότητας που ζήτησαν άσυλο στο βασίλειο λόγω της καταστολής στην Αίγυπτο και την Συρία στην δεκαετία του 1950 και του 1960, για την εισαγωγή του πολιτικού Ισλάμ στην Σαουδική Αραβία. Η κυβέρνηση της Σαουδικής Αραβίας μέχρι που όρισε την Αδελφότητα ως τρομοκρατική οργάνωση το 2014, αν και η θέση του βασιλιά Salman για την οργάνωση φαίνεται να είναι πιο διφορούμενη από όσο εκείνη του προκατόχου του, βασιλιά Αμπντάλα.

Το απόλυτο σημείο καμπής, όμως, ήταν η ξαφνική μεταστροφή του Ομπάμα στις αεροπορικές επιδρομές κατά των δυνάμεων του ηγέτη της Συρίας, Μπασάρ αλ-Άσαντ [9], αφότου ο Assad πέρασε την αυτό-επιβληθείσα «κόκκινη γραμμή» του Ομπάμα κατά της χρήσης χημικών όπλων το καλοκαίρι του 2013. Η Συρία, υποστηρίζουν οι Σαουδάραβες αξιωματούχοι, είναι εκεί όπου πρέπει να σταματήσει η ανάμιξη του Ιράν στον αραβικό κόσμο. Έχουν, επίσης, επανειλημμένα υποστηρίξει ότι η βαρβαρότητα του Άσαντ είναι αυτή που επιτρέπει στο ISIS να συνεχίζει να στρατολογεί οπαδούς από όλο τον κόσμο.

Και έτσι, από την στιγμή που ξεκίνησαν οι πυρηνικές διαπραγματεύσεις μεταξύ των P5+1 και του Ιράν, η Σαουδική Αραβία ήταν ήδη γεμάτη καχυποψία για τον Ομπάμα. Η χώρα εξακολουθεί να θεωρεί το Ιράν ως απειλή για την ασφάλεια και τα συμφέροντά της [10] σε ολόκληρη την περιοχή και εξέφρασε την ανησυχία ότι μια συμφωνία θα μπορούσε να αποθρασύνει περαιτέρω την Τεχεράνη [11] σχετικά με την υποστήριξη της αστάθειας σε ολόκληρη την περιοχή. Το Ριάντ ήθελε γερές διαβεβαιώσεις από την Ουάσιγκτον ότι το καθεστώς των πυρηνικών επιθεωρήσεων θα είναι ισχυρό και ότι η συμφωνία θα περιέχει διατάξεις που θα επιτρέπουν στις κυρώσεις να επανέλθουν στην περίπτωση ιρανικών παραβιάσεων των όρων της.