Οι αξίες της γενιάς της χιλιετίας | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Οι αξίες της γενιάς της χιλιετίας

Τι θέλουν οι νέοι σε όλο τον κόσμο

το πρόσφατο δημοψήφισμα στο Ηνωμένο Βασίλειο, οι παλαιότερες γενιές ψήφισαν «Εκτός», ενώ οι νεότεροι ψηφοφόροι υποστήριξαν σθεναρά την παραμονή στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι «baby boomers» [στμ: Η γενιά που γεννήθηκε στην μεταπολεμική πληθυσμιακή έκρηξη, μεταξύ 1946 και 1964, και σήμερα έχουν ηλικία μεταξύ 52 και 70 ετών], όπως φαίνεται, είναι πιο εθνικιστικές και νοσταλγοί της ανεξαρτησίας. Οι νεότεροι άνθρωποι θεωρούν τους εαυτούς τους πολίτες του παγκόσμιου χωριού. Τουλάχιστον έτσι είναι που μπορούμε γενικά να δούμε τους millennials [στμ: Την γενιά που γεννήθηκε κοντά στην αλλαγή της χιλιετίας πριν 16 χρόνια] σε όλο τον κόσμο: Είναι μετα-υλιστές, ευνοούν την συνεργασία έναντι του ανταγωνισμού, και είναι δημοκράτες, κοσμοπολίτες και προοδευτικοί.

Για παράδειγμα, ενώ ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν και κυβερνώσα κλίκα του, μπορεί να εξακολουθούν να εκθειάζουν τις αξίες του 19ου αιώνα, οι νεαροί Ρώσοι (παίρνοντας παράδειγμα από το συγκρότημα Pussy Riot) ελπίζουν σε ένα διαφορετικό μέλλον. Μαζεύτηκαν σε μεγάλους αριθμούς για να διαμαρτυρηθούν για τον Πούτιν το 2012. Θέλουν δημοκρατία και είναι αντίθετοι με τις συντηρητικές πατριαρχικές πολιτικές της κυβέρνησής τους. Η αρχική αισιοδοξία των παρατηρητών για την Αραβική Άνοιξη επικεντρώνεται επίσης στους νέους, έχοντες οικειότητα με την τεχνολογία Άραβες, οι οποίοι χρησιμοποιούν τα social media για να προωθήσουν την διαμαρτυρία τους. Και στην Τουρκία, οι νέοι διαδηλωτές στο Πάρκο Gezi ενήργησαν ως αντίρροπη δύναμη στις όλο και πιο συντηρητικές και αυταρχικές πολιτικές του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Η νεαρή, φιλική προς την τεχνολογία κινεζική μεσαία τάξη, επίσης, φαίνεται να προσβλέπει σε ένα πιο ανοικτό καθεστώς.

Αλλά η αλήθεια για τις νεότερες γενιές του κόσμου είναι πιο περίπλοκη. Καθώς τα κινήματα διαμαρτυρίας συγκλόνισαν τον κόσμο κατά τα τελευταία λίγα χρόνια, φαινόταν πάντα ότι οι δημοκρατικές επαναστάσεις ήταν πίσω από τη γωνία. Αλλά ποτέ δεν συνέβησαν. Αυτό αποτέλεσε έκπληξη μόνο και μόνο επειδή έχουμε μια προκατειλημμένη άποψη για τους millennials του κόσμου. Πρόκειται για μια ισχύ δυο δισεκατομμυρίων [ανθρώπων], και η μεγάλη πλειοψηφία τους ζουν σε αναπτυσσόμενες οικονομίες. Οι αξίες τους είναι πολύ πιο διαφοροποιημένες από όσο νομίζουμε. Έχουμε αναλύσει στοιχεία έρευνας για τους millennials σε αρκετές χώρες της Δυτικής Ευρώπης, τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Κίνα, την Ρωσία και την Τουρκία από μια έρευνα της Glocalities που διεξήχθη σε 24 χώρες στις αρχές του τρέχοντος έτους. Βρήκαμε ότι στις αναδυόμενες αγορές, τα όνειρά τους, οι φιλοδοξίες και οι απόψεις τους για την ζωή είναι διαφορετικά από αυτά των συνομηλίκων τους στην Δύση.

11072016-1.jpg

Η 16χρονη Devon Slack περιμένει τον Δημοκρατικό προεδρικό υποψήφιο των ΗΠΑ, Bernie Sanders, να μιλήσει στην Σάντα Μόνικα, στην Καλιφόρνια, στις 23 Μαΐου 2016. LUCY NICHOLSON / REUTERS
--------------------------------------------------

Υπάρχουν λίγες αξίες που μοιράζονται οι millennials σε όλο τον κόσμο. Τους αρέσει η περιπέτεια, η αίγλη, η καινοτομία, και φιλοδοξούν περισσότερα από όσα οι παλαιότερες γενιές, εν μέρει λόγω του τρέχοντος σταδίου της ζωής τους. Οι πτυχές αυτές είναι σημαντικές κινητήριες δυνάμεις της αλλαγής στις αγορές και στους χώρους εργασίας σε παγκόσμιο επίπεδο. Ομοίως, περισσότερα από όσο οι παλαιότερες γενιές, οι millennials θεωρούν τους εαυτούς τους πολίτες του κόσμου και, κατά μέσο όρο, βαθμολογούν χαμηλότερα από την προηγούμενη γενιά τις παραδοσιακές αξίες και την εθνική υπερηφάνεια.

Αλλά για να κατανοήσουμε τις πολιτισμικές αλλαγές, θα πρέπει να σκάψουμε βαθύτερα. Βρήκαμε, για παράδειγμα, ότι οι αξίες των millennials στις Ηνωμένες Πολιτείες συγκλίνουν με εκείνες των ομολόγων τους στην πλούσια Ευρώπη. Ο συνολικός πληθυσμός των ΗΠΑ είναι πιο συντηρητικός από εκείνον της Ευρώπη ακόμη, αλλά οι νέοι Αμερικανοί κινούνται γοργά προς την ευρωπαϊκή άποψη για την κοσμικότητα, την ισότητα των φύλων και την σεξουαλική διαφορετικότητα.

Μια τέτοια σύγκλιση, ωστόσο, είναι σπάνια στον υπόλοιπο κόσμο. Για μια ματιά στο πώς και το γιατί, αξίζει να καταρριφθούν κάποιοι μύθοι για τους millennials του κόσμου.

Μύθος πρώτος: Οι millennials αναζητούν την ελευθερία και την αυτογνωσία.

Οι Αμερικανοί και οι Κινέζοι millennials είναι πιο πιθανό να συμφωνούν με την δήλωση «Οι σημαντικότεροι στόχοι μου είναι να διασκεδάζω και να απολαμβάνω» από όσο οι millennials από την Ρωσία, την Τουρκία και την Ευρώπη. Η ρωσική νεολαία, εν τω μεταξύ, ως επί το πλείστον διαφωνεί με αυτήν την δήλωση. Οι Ρώσοι είναι πιο πιθανό να συμφωνήσουν ότι «το να ζω μια νηφάλια ζωή με κάνει να νιώθω πλήρης». Η ρωσική νεολαία τείνει επίσης να συμφωνεί περισσότερο με την δήλωση «Αν δώσουμε στους ανθρώπους πάρα πολλή ελευθερία, θα την καταχραστούν». Η ρωσική νεολαία, όπως φαίνεται, πολιτισμικά κλίνει πολύ λιγότερο προς την ατομική ελευθερία και τον ηδονισμό από τους ομολόγους της σε άλλες χώρες.

Οι Ρώσοι millennials εξακολουθούν να συμμορφώνονται με τις αξίες που έχουν από καιρό χαρακτηρίσει την Ρωσία. Σε όλη την ιστορία της χώρας, φυγόκεντρες δυνάμεις κατά καιρούς ξήλωσαν το ρωσικό κράτος, από την περίοδο των ταραχών στον 17ο αιώνα μέχρι το τέλος της δυναστείας των Ρομανόφ και την ταχεία διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης. Η εμπειρία της χαοτικής δεκαετίας του 1990 και η άνοδος των ολιγαρχών και της μαφίας έδειξε στους Ρώσους ότι η πάρα πολλή την ατομική ελευθερία ήταν επικίνδυνη και ότι οι κοινωνίες χρειάζονται ισχυρούς ηγεμόνες. Η έρευνα δείχνει ότι οι νεαροί Ρώσοι φοβούνται επίσης την αταξία και την πάρα πολλή ελευθερία περισσότερο από ό, τι οι συνομήλικοί τους στην Κίνα, την Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες

Υπάρχει και μια άλλη επίπτωση. Οι Δυτικές κυρώσεις έχουν σκοπό να ασκήσουν πίεση στο ρωσικό καθεστώς. Ωστόσο, ακόμη και οι millennials της χώρας εκτιμούν μια λιτή ζωή. Φαίνεται ότι μοιράζονται την περίφημη ικανότητα των Ρώσων για δεινά, κάτι που υμνείται στην λογοτεχνία της χώρας από τον Πούσκιν ως τον Ντοστογιέφσκι.

Μύθος δεύτερος: Οι millennials είναι μετα-υλιστές και προτιμούν την συνεργασία έναντι του ανταγωνισμού.

Η αμερικανική και η ευρωπαϊκή νεολαία όντως έχουν την τάση να «προτιμούν τον ελεύθερο χρόνο πιο πολύ από τα περισσότερα χρήματα». Οι νεαροί στην Κίνα, την Ρωσία και την Τουρκία δεν το κάνουν. Οι millennials από την Τουρκία και την Κίνα ταυτίζονται περισσότερο από τους ομολόγους τους από την Δύση με την δήλωση «Η δουλειά μου είναι η ζωή μου». Η διαφορά μπορεί να εξηγηθεί από τις υλικές επιδιώξεις, τον πολιτισμό, και το στάδιο ανάπτυξης των αναδυόμενων αγορών.

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι νέοι Τούρκοι συμφωνούν πολύ λιγότερο από όσο οι νέοι Αμερικανοί και Ευρωπαίοι με την δήλωση ότι η συνεργασία λειτουργεί καλύτερα από όσο ο ανταγωνισμός. Οι Κινέζοι και οι Ρώσοι millennials συμφωνούν επίσης λιγότερο με αυτήν την δήλωση. Εδώ αποκλίνουν σημαντικά από την έμφαση που δίνουν στην συνεργασία οι νέοι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο. Το εύρημα αυτό δείχνει μια ισχυρότερη ηθική για την τιμή στην τουρκική -και σε μικρότερο βαθμό- και στην κινεζική και την ρωσική κουλτούρα.

11072016-2.jpg

Νεαροί παρατάσσονται καθώς λαμβάνουν μέρος σε έναν ετήσιο διαγωνισμό διασωστών και πυροσβεστών μεταξύ σχολικών ομάδων στην σιβηρική πόλη της Ρωσίας Κρασνογιάρσκ, στις 15 Μαΐου 2012. ILYA NAYMUSHIN / REUTERS
----------------------------------------------------

Μύθος τρίτος: Οι millennials είναι αντίθετοι με τις πατριαρχικές αξίες.

Για να μετρηθεί η συμφωνία με τις πατριαρχικές αξίες, ζητήθηκαν από τους ερωτηθέντες οι απόψεις τους σχετικά με τον ρόλο του πατέρα ως επικεφαλής του νοικοκυριού, τον βαθμό στον οποίο πιστεύουν ότι οι άνδρες θα πρέπει να δείχνουν την θηλυκή πλευρά τους, καθώς και για τα δικαιώματα των ομοφυλοφίλων. Οι Δυτικοί νεολαίοι αντιτάχθηκαν σαφώς στις συντηρητικές απόψεις για τα θέματα αυτά. Όπως οι παλαιότερες γενιές, όμως, οι millennials στην Τουρκία και την Ρωσία ως επί το πλείστον τηρούν τις πατριαρχικές αξίες. Η αποδοχή της ομοφυλοφιλίας είναι ιδιαίτερα χαμηλή στις δύο χώρες.

Η κινεζική νεολαία, εν τω μεταξύ, βρίσκεται πιο κοντά στους Δυτικούς ομολόγους της. Θα μπορούσε να είναι ότι το κομμουνιστικό δόγμα και ο αυξανόμενος πλούτος έχουν, σε μεγάλο βαθμό, υπονομεύσει την πατρική εξουσία στην γενιά των «μικρών αυτοκρατόρων». Στο μέλλον, η αποδυνάμωση του σεβασμού για την εξουσία θα μπορούσε να δημιουργήσει μια σύγκρουση αξιών μεταξύ των γενεών.

Μύθος τέταρτος: Όλοι οι millennials είναι κοσμοπολίτες.

Κατά μέσο όρο, οι millennials είναι πιο πιθανό να θεωρούν τους εαυτούς τους πολίτες του κόσμου αντί για πολίτες της χώρας στην οποία ζουν, από όσο οι άνθρωποι των παλαιότερων γενεών. Οι millennials μεγάλωσαν σε μια εποχή αυξανόμενης παγκόσμιας ψηφιακής διασυνδεσιμότητας, παγκόσμιων καταναλωτικών αγορών και φτηνών αεροπορικών εισιτηρίων. Αλλά όταν σκάψουμε βαθύτερα, γίνεται σαφές ότι πολλοί millennials είναι στην πραγματικότητα αρκετά εθνικιστές. Η υπερηφάνεια για την εθνική σημαία, για παράδειγμα, είναι υψηλότερη στις τρεις αναδυόμενες αγορές που αναλύσαμε από όσο στην Ευρώπη ή ακόμη και στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Επιπλέον, οι Ρώσοι millennials είναι πολύ πιο πιθανό από όσο οι ομόλογοί τους από τις άλλες περιφέρειες, να διαφωνούν με την δήλωση: «Θεωρώ τον εαυτό μου περισσότερο πολίτη του κόσμου από όσο της χώρας που ζω». Οι Κινέζοι και Τούρκοι νεολαίοι επίσης τοποθετούν ψηλά τον εθνικισμό, αλλά πηγαίνουν χέρι-χέρι με ένα ενδιαφέρον να περιτριγυρίζονται από πράγματα από διαφορετικές χώρες. Η νεολαία της Ρωσίας είναι λιγότερο πιθανό να μοιράζεται αυτό το ενδιαφέρον. Στην Τουρκία και την Κίνα, με λίγα λόγια, φαίνεται να υπάρχει μεγαλύτερη αποδοχή στον εθνικισμό, μια υπερηφάνεια για την αυξανόμενη σημασία της χώρας τους στο παγκόσμιο γίγνεσθαι και μια αγορά που δεν συνεπάγεται αναγκαστικά εχθρότητα προς τους άλλους εκεί. Στην Ρωσία, ο εθνικισμός πηγαίνει μαζί με μια νοοτροπία πιο κοντά σε εκείνη του «μηδενικού αθροίσματος» προς τον υπόλοιπο κόσμο.

Οπότε, πόσο διαφορετικοί είναι οι millennials σε όλον τον κόσμο; Ομαδοποιήσαμε τις απαντήσεις σε δηλώσεις ώστε να διακρίνουμε τμήματα του πληθυσμού που βασίζονται σε αξίες: Οι Δημιουργικοί (Creatives), οι Συντηρητικοί (Conservatives), οι Αμφισβητίες (Challengers), οι Πετυχημένοι (Achievers) και οι Κοινωνικοί (Socializers). Οι Δημιουργικοί είναι ανοιχτόμυαλοι ιδεαλιστές που δίνουν μεγάλη αξία στην αυτο-ανάπτυξη και την πολιτιστική έκφραση. Οι Συντηρητικοί είναι προσανατολισμένοι στην οικογένεια και δίνουν αξία στην παράδοση, την εθιμοτυπία, και ζουν μια οργανωμένη ζωή. Οι Αμφισβητίες είναι ανταγωνιστικοί καριερίστες με μια ισχυρή τάση για τα χρήματα, την ανάληψη κινδύνων και την περιπέτεια. Οι Επιτυχημένοι είναι υπέρ της επιχειρηματικής δικτύωσης με ιδιαίτερη έμφαση στην οικογένεια και την κοινότητα. Οι Κοινωνικοί επιδιώκουν την κοινωνικότητα και αγαπούν την ψυχαγωγία, την ελευθερία και τις οικογενειακές αξίες.

Οι millennials συνήθως πιστεύεται ότι είναι Δημιουργικοί [1]: Ανοιχτόμυαλοι, κοσμοπολίτες, και συνεργατικοί. Και στην Ευρώπη, οι Δημιουργικοί είναι πράγματι η κορυφαία κατηγορία μεταξύ των millennials (27%). Επίσης, αποτελούν ένα μεγάλο μέρος των millennials στις ΗΠΑ (24%). Η παρουσία τους, ωστόσο, είναι πολύ μικρότερη στην Κίνα (12%), στην Ρωσία (11%) και την Τουρκία (11%).

11072016-3.jpg

Οι Κοινωνικοί, που αγαπούν την ατομική ελευθερία, αλλά αποφύγουν την ανάληψη κινδύνων και επικεντρώνονται στην ασφάλεια, επίσης, συνθέτουν ένα σημαντικό μέρος των millennials της Δύσης (15% στις Ηνωμένες Πολιτείες και 19% στην Ευρώπη). Ωστόσο, είναι λίγοι στις αναδυόμενες αγορές (5% στην Ρωσία, 3% στην Κίνα, και 1% στην Τουρκία).

Πολλοί millennials είναι συντηρητικοί στην Τουρκία (32%) και στην Ρωσία (28%). Αποτελούν μόνο το 15% της γενιάς τους στις Ηνωμένες Πολιτείες και το 11% στην Ευρώπη. Οι Συντηρητικοί είναι πολύ λιγότεροι στην Κίνα, επίσης, όπου οι φιλόδοξοι Αμφισβητίες (32%) και οι Επιτυχημένοι (39%) κυριαρχούν.

Οι Αμφισβητίες συνθέτουν το 31% των millennials στην Ρωσία, το 27% στις Ηνωμένες Πολιτείες, το 26% στην Ευρώπη, και το 21% στην Τουρκία. Οι Επιτυχημένοι είναι η μεγαλύτερη ομάδα στην Τουρκία (34%), αλλά αποτελούν μόνο το 25% στην Ρωσία, το 19% στις Ηνωμένες Πολιτείες και το 14% στην Ευρώπη.

Οι Δημιουργικοί, βεβαιότατα, είναι η πιο ορατή ομάδα σε όλο τον κόσμο και συχνά καλύπτονται πιο έντονα από τα Δυτικά μέσα ενημέρωσης. Τους βλέπουμε να κατεβαίνουν στους δρόμους σε ένδειξη διαμαρτυρίας και να χρησιμοποιούν πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης για την αιτία τους. Οι αξίες τους διαφέρουν από εκείνες των αφεντικών τους, και μοιράζονται μια παγκόσμια νοοτροπία. Ωστόσο, δεν εκπροσωπούν παντού την γενιά τους. Σε πολλές αναπτυσσόμενες οικονομίες, οι Επιτυχημένοι αντιπροσωπεύουν το μερίδιο του λέοντος των millennials, και είναι αυτοί που οδηγούν σε αλλαγές τις αντίστοιχες κοινωνίες τους, πράγμα που σημαίνει μια πολύ μεγαλύτερη έμφαση στον πλούτο, την φιλοδοξία και το κύρος, καθώς και στην οικογένεια και στην κοινότητα. Οι αξίες της συντηρητικής μεσαίας τάξης θα γίνουν πιο εμφανείς στις παγκόσμιες υποθέσεις.

Οι αξίες των νέων στην Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες εξακολουθούν να είναι ριζικά διαφορετικές από εκείνες των συνομηλίκων τους στις αναδυόμενες αγορές. Οι τελευταίοι είναι πιο υλιστές, ανταγωνιστικοί και εθνικιστικές. Και μοιράζονται τις αξίες που είναι χαρακτηριστικές της χώρας τους. Ο φόβος του χάους, η έμφαση στον ανταγωνισμό, και οι πατριαρχικές αξίες εξακολουθούν να υφίστανται.

Το ενδιαφέρον είναι ότι η μεγαλύτερη διαφορά μεταξύ των αξιών των millennials και εκείνων των παλαιότερων γενεών υπάρχει στις Ηνωμένες Πολιτείες και στην Κίνα. Αμφότερες οι χώρες μπορούν έτσι να αναμένουν αύξηση της έντασης μεταξύ γενεών. Εν τω μεταξύ, ακόμη και σε έναν παγκοσμιοποιημένο κόσμο, οι εθνικές διαφορές εξακολουθούν να υπάρχουν, ακόμη και μεταξύ των νέων. Ο εκσυγχρονισμός δεν σημαίνει Δυτικοποίηση, και το παγκόσμιο χωριό θα παραμείνει γεμάτο εντάσεις. Είναι καιρός να αρχίσουμε να παίρνουμε πιο σοβαρά τις αξιολογικές και πολιτιστικές διαφορές.

Copyright © 2016 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/2016-07-06/millennial-values

Σύνδεσμοι:
[1] http://www.glocalities.com

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στην διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στην διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr και στο linkedin στην διεύθυνση https://www.linkedin.com/company/foreign-affairs-the-hellenic-edition