Οι ξεχασμένοι πρόσφυγες της Ευρώπης

Οι δυσκολίες της εγγραφής, συμπεριλαμβανομένης μιας χαοτικής γραφειοκρατίας και αδιαφανών κανόνων γύρω από τα οφέλη, στερούν πολλούς από την πρόσβαση όχι μόνο σε κυβερνητική βοήθεια (όσο κι αν είναι πενιχρή), αλλά και σε βασικές ανάγκες, όπως η στέγαση, η εκπαίδευση και η ιατρική περίθαλψη, για τις οποίες απαιτείται επίσημη καταχώριση. Μετά την εγγραφή, ωστόσο, οι εσωτερικοί πρόσφυγες στερούνται το δικαίωμα ψήφου στις τοπικές εκλογές αν δεν εγκαταλείψουν το καθεστώς του πρόσφυγα.

Τα ζητήματα αυτά επιδεινώνονται από την προφανή υποψία της ουκρανικής κυβέρνησης σχετικά με τους εσωτερικούς πρόσφυγες, περισσότερο από το ήμισυ των οποίων είναι ηλικιωμένοι. Τον περασμένο Φεβρουάριο, το Υπουργείο Κοινωνικής Πολιτικής [9] ανέστειλε τις πληρωμές προς όφελος των εκτοπισμένων μέχρι να μπορέσουν να επαληθευθούν οι διευθύνσεις τους, παρά την έλλειψη ενός συστήματος επαλήθευσης. Οι συντάξεις έκτοτε δεν έχουν δοθεί στους ανθρώπους που ζουν στα «προσωρινά κατεχόμενα εδάφη» της Ανατολής, καθώς και από εκείνους σε περιοχές που ελέγχονται από την κυβέρνηση και δεν μπορούν να αποδείξουν τον τόπο κατοικίας τους. Ωστόσο, οι ιδιοκτήτες συχνά αποφεύγουν την έκδοση μισθωτηρίων και άλλων εγγράφων, προκειμένου να αποκρύψουν εισοδήματα από ενοίκια, και μεταξύ των δεκάδων προσφύγων που μας μίλησαν, μόνο μια χούφτα θα μπορούσαν να μας δείξουν τα συμφωνητικά ενοικίασης. Πολλοί ηλικιωμένοι Ουκρανοί απλά επιλέγουν να μείνουν στα κατεχόμενα εδάφη και να υπομείνουν τους βομβαρδισμούς καθώς το σπίτι τους είναι ο μόνος τους πόρος.

ΜΙΑ ΧΕΙΡΑ ΒΟΗΘΕΙΑΣ

Αλλά εκεί όπου η κυβέρνηση έχει αποτύχει, οι απλοί πολίτες της Ουκρανίας έχουν παρέμβει: Είναι εκείνοι που έχουν εγκαταλείψει τις δουλειές τους για να εργαστούν για ανθρωπιστικούς λόγους ή εργάζονται εθελοντικά στον ελεύθερο χρόνο τους, μερικές φορές με σημαντικό κίνδυνο για τον εαυτό τους. Μερικοί, μέχρι που έχουν ιδρύσει μη κυβερνητικές οργανώσεις (ΜΚΟ). Μια τέτοια, η Proliska [10] -τώρα εταίρος της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες- παρέχει ανθρωπιστική βοήθεια και στις δύο πλευρές της σύγκρουσης, μέχρι ο ηγέτης της, ο Evgeny Kaplin, να μπει στην μαύρη λίστα της κυβέρνησης, προφανώς για την προσφορά βοήθειας προς τους αυτονομιστές. Άλλοι, όπως η CrimeaSOS [11] και η Station Kharkiv (Σταθμός του Χάρκοβο) [12], παρέχουν νομική βοήθεια, τρόφιμα, ρούχα, ψυχολογική υποστήριξη, υπηρεσίες απασχόλησης, και άλλες μορφές βοήθειας. Διεθνείς κυβερνήσεις και ΜΚΟ έχουν προσφέρει περαιτέρω στήριξη.

Άτυπα δίκτυα ανθρωπιστικής βοήθειας, που αποτελούνται από ιδιώτες και ΜΚΟ, έχουν αναπτυχθεί αυθόρμητα για να γίνουν το μοναδικό μέσο υποστήριξης για πολλούς από τους εσωτερικά εκτοπισμένους. Κραυγές για βοήθεια -που γίνονται μέσω τηλεφώνου και Facebook- απαντήθηκαν από απλούς Ουκρανούς, οι οποίοι προσέφεραν γεύματα επί μήνες για τους εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους που προσπαθούν να ξεφύγουν από την βία και την ρωσική επιθετικότητα. Αυτή η ηρωική γενναιοδωρία ξεπέρασε κατά πολύ ό,τι η ουκρανική κυβέρνηση έχει προσφέρει στους ανθρώπους της.

Ωστόσο, αν και η ουκρανική κυβέρνηση δεν έχει εθνική στρατηγική για την διαχείριση της ανθρωπιστικής κρίσης, υπάρχουν τουλάχιστον κάποιες ενδείξεις μιας αλλαγής στην προσέγγισή της. Τον Απρίλιο του 2016, η κυβέρνηση δημιούργησε ένα νέο Υπουργείο για τα Προσωρινά Κατεχόμενα Εδάφη και τους Εσωτερικά Εκτοπισμένους της Ουκρανίας. Το Υπουργείο είναι επιφορτισμένο με τον συντονισμό της διεθνούς και τοπικής βοήθειας, την βελτίωση των συνθηκών για τους εκτοπισμένους, την επανένταξή τους στην κοινωνία της Ουκρανίας, και την προστασία των νομίμων δικαιωμάτων τους. Το Κίεβο συνεργάζεται επίσης με τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης για την ανάπτυξη ενός συστήματος ελέγχου (που σύντομα θα υλοποιηθεί [13]) για την κατανομή συντάξεων και άλλων πληρωμών αρωγής σε μια εποχή που η κυβέρνηση αντιμετωπίζει οικονομική κρίση.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ευρωπαϊκή Ένωση, και οι διεθνείς κυβερνητικοί οργανισμοί θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν την υποστήριξή τους για την Ουκρανία ως μέσο για να πιέσουν το Κίεβο να σταματήσει τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και να αρχίσει να οικοδομεί μια στρατηγική για την ενίσχυση των εσωτερικών προσφύγων του. Τόσο οι Βρυξέλλες όσο και η Ουάσινγκτον έχουν ήδη αφιερώσει εκατομμύρια για να βοηθήσουν στην ανοικοδόμηση της χώρας, με σχέδια για ακόμη περισσότερα -ο Αμερικανός γερουσιαστής Τζον Μακέιν [14], για παράδειγμα, ανακοίνωσε πρόσφατα ότι το ποσό της Γερουσίας από τον νόμο περί Εξουσιοδότησης Εθνικής Άμυνας παρέχει στην Ουκρανία έως και 500 εκατομμύρια δολάρια σε στρατιωτική βοήθεια κατά το οικονομικό έτος 2017. Περαιτέρω βοήθεια στην Ουκρανία, ωστόσο, θα πρέπει να εξαρτάται από την βελτιωμένη συμπεριφορά τόσο προς τους πολίτες της όσο και τους εσωτερικά εκτοπισμένους.

Οι ηγέτες στην Ουάσιγκτον και αλλού θα πρέπει να ενεργούν νωρίτερα παρά αργότερα για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης στην Ουκρανία. Έχουν την δύναμη να επηρεάσουν το Κίεβο, και το να επιτρέπουν σε αυτή την κρίση να φουντώνει θα φέρει μαζί του την απειλή επίμονης αστάθειας στην άκρη μιας Ευρώπης που δείχνει εύθραυστη.

Copyright © 2016 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/ukraine/2016-08-24/europes-forgo...