Αναγνωρίζοντας την πολιτική του Τραμπ για την Μέση Ανατολή | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Αναγνωρίζοντας την πολιτική του Τραμπ για την Μέση Ανατολή

Θα μπορούσε η απεμπλοκή να προκαλέσει μια ανακατάταξη;

Ήδη, ο Trump επιδίωξε να αποστασιοποιηθεί από μερικές από τις προηγούμενες παρατηρήσεις του σχετικά με τους Μουσουλμάνους και την τρομοκρατία. Για παράδειγμα, η έκκληση για μια «πλήρη και ολοκληρωμένη απαγόρευση εισόδου των Μουσουλμάνων στις Ηνωμένες Πολιτείες» έχει ήσυχα διαγραφεί από την ιστοσελίδα της εκστρατείας του Trump. Από την αραβική πλευρά, επίσης, έχουμε κάθε λόγο να υποθέσουμε ότι υπάρχει μια προθυμία να ανοίξει μια νέα σελίδα στις σχέσεις. Ο Σαουδάραβας πρίγκηπας Alwaleed bin Talal, ένας σφοδρός επικριτής του Trump που κάποτε τον αποκάλεσε «αισχρό», λέει τώρα ότι ήρθε η ώρα να βάλουν κατά μέρος τις διαφορές.

Εδώ, οι πολιτικές του Ομπάμα στην Μέση Ανατολή μπορεί να έχουν μια ευεργετική επίδραση. Οι Σουνίτες Άραβες στην Αίγυπτο, τα Εμιράτα, την Ιορδανία και την Σαουδική Αραβία συνεχίζουν να είναι βαθιά ανήσυχοι για την συμφωνία του 2015 με το Ιράν. Ελπίζουν σε μια αποφασιστική αμερικανική ηγεσία κατά του Ιράν υπό τον Τραμπ, ο οποίος έχει επανειλημμένα εκφράσει την αποδοκιμασία του για την συμφωνία με το Ιράν, χαρακτηρίζοντας το πυρηνικό σύμφωνο ως «καταστροφή» και «την χειρότερη συμφωνία που έχει ποτέ τύχει διαπραγμάτευσης [7]». (Η Clinton, αντίθετα, ήταν υπέρμαχος της συμφωνίας, κάτι που έκανε τους Άραβες νευρικούς σχετικά με μια ευρύτερη επαναπροσέγγιση μεταξύ ΗΠΑ και Ιράν). Αν ο Trump επιμείνει για μεγαλύτερη διαφάνεια και μετριοπάθεια από την Τεχεράνη, η Τεχεράνη θα μπορούσε να αθετήσει την συμφωνία. Αμέσως μετά την εκλογή του Τραμπ, εκπρόσωποι του Ιράν προειδοποίησαν ότι εάν ο νέος πρόεδρος αθετήσει την συμφωνία, κι αυτοί, επίσης, έχουν αναρίθμητες πιθανές απαντήσεις, συμπεριλαμβανομένης της συνέχισης της πορείας τους προς την [πυρηνική] βόμβα.

Στην πραγματικότητα, αν και οι σχολιαστές προβλέπουν ότι η συμφωνία με το Ιράν θα μπορούσε να γίνει το πρώτο θύμα της εξωτερικής πολιτικής του Τραμπ [8], θα το βρει δύσκολο απλά να αποφύγει μια δεσμευτική πολυμερή συμφωνία. Και αυτό θα μπορούσε να επιφέρει περαιτέρω αστάθεια στην Μέση Ανατολή και να περιπλέξει τις σχέσεις των ΗΠΑ με τους Ευρωπαίους συμμάχους τους. Η δουλειά του Τραμπ, τότε, θα είναι να βρει άλλους τρόπους για να καθησυχάσει τους παραδοσιακούς συμμάχους. Αυτό ίσως να είναι δύσκολο, όμως, δεδομένου ότι ο Τραμπ έχει καταστήσει σαφές ότι θέλει να μοιραστεί περισσότερο από το βάρος της καταπολέμησης της τρομοκρατίας. Ο Trump απείλησε ότι μέχρι που θα σκεφθεί να σταματήσει τις αγορές πετρελαίου από την Σαουδική Αραβία εκτός εάν η σαουδαραβική κυβέρνηση συναινέσει να παρέχει στρατεύματα για την καταπολέμηση του ISIS, προσθέτοντας κάπως μη διπλωματικά ότι, χωρίς τις Ηνωμένες Πολιτείες, η Σαουδική μοναρχία δεν θα υπάρχει για μεγάλο χρονικό διάστημα. Επιπλέον, τα μέλη του Αραβικού Συνδέσμου, στον βαθμό που είναι πραγματικά αφοσιωμένα στην παλαιστινιακή κρατική υπόσταση στο πλαίσιο της ειρηνευτικής φόρμουλας των δύο κρατών, θα μπορούσε να αναγκαστεί να αφαιρέσει κάποια έμφαση από το θέμα. Σε όλη την [προεκλογική] εκστρατεία, ο Trump έστελνε αντιφατικά μηνύματα, λέγοντας ότι θα ήταν «ουδέτερος» στην προσπάθειά του να προωθήσει την ειρηνευτική διαδικασία και στην συνέχεια δηλώνοντας αργότερα ότι δεν θα ασκήσει καμία πίεση στο Ισραήλ.

Αυτό αφήνει το Ισραήλ να κάνει τα δικά του σχέδια για το τι μπορεί να συμβεί μετά τις 20 Ιανουαρίου. Ο πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου και οι σύμβουλοί του, προφανώς αναμένουν μειωμένη άμεση συμμετοχή [9] από τις ΗΠΑ στην Μέση Ανατολή, στην γενική και στην ισραηλινο-παλαιστινιακή διένεξη, ειδικότερα. Αν ο Trump είναι αποφασισμένος να αποστασιοποιηθεί από τις μεσανατολικές πολιτικές του προκατόχου του, είναι λογικό να υποθέσουμε ότι η επανάληψη της αδιέξοδης διπλωματικής διαδικασίας μεταξύ του Ισραήλ και των Παλαιστίνιων δεν θα είναι ψηλά στην ατζέντα του. Μέσα στην δεξιά κυβέρνηση του Ισραήλ υπάρχουν και εκείνοι που βλέπουν μια απροκάλυπτη ευλογία στα αποτελέσματα των εκλογών, θεωρώντας ότι η Trump είναι πιθανό να χορηγήσει στο Ισραήλ μεγαλύτερη ευελιξία στην αντιμετώπιση των Παλαιστινίων. Σε άλλους κυβερνητικούς κύκλους, όμως, υπάρχει καλυμμένος σκεπτικισμός για τις προθέσεις του και την πραγματική ικανότητά του να παρακάμψει το πολιτικό κατεστημένο της Ουάσιγκτον, ιδίως όσον αφορά την τήρηση της προεκλογικής υπόσχεσής του να μετακινήσει την πρεσβεία της Αμερικής στο Ισραήλ από το Τελ Αβίβ στην Ιερουσαλήμ.

ΟΛΑ ΤΑ ΒΛΕΜΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΟΥΑΣΙΝΓΚΤΟΝ

Τα περιγράμματα της εξωτερικής πολιτικής του Trump παραμένουν απροσδιόριστα. Ορισμένοι από τους εταίρους των Ηνωμένων Πολιτειών στην Μέση Ανατολή περιμένουν την αγωνία. Άλλοι προετοιμάζονται για την συνέχιση της απεμπλοκής των ΗΠΑ από την Μέση Ανατολή, ενεργώντας μονομερώς, όπως η Τουρκία κατά μήκος των νότιων συνόρων με την Συρία, το Ιράκ και το Ιράν, και η Σαουδική Αραβία στην Υεμένη [10]. Ακόμα, άλλοι, συμπεριλαμβανομένης της Αιγύπτου, έχουν ήσυχα επιδιώξει να ενισχύσουν την ασφάλειά τους μέσω της βελτίωσης των σχέσεων με την Κίνα και την Ρωσία, μερικές φορές με ανοιχτή περιφρόνηση των Ηνωμένων Πολιτειών και των εκφρασμένων συμφερόντων τους.