Τα επόμενα βήματα για το ΝΑΤΟ | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Τα επόμενα βήματα για το ΝΑΤΟ

Η ανάγκη για μεγαλύτερη στρατιωτική διαλειτουργικότητα

Στην πραγματικότητα, ο αντιναύαρχος Ferdinando Sanfelice di Monteforte, τώρα εν αποστρατεία, ο οποίος στο παρελθόν υπηρέτησε ως στρατιωτικός εκπρόσωπος της Ιταλίας στο ΝΑΤΟ, επεσήμανε ότι, όταν για πρώτη φορά σχηματίστηκε το ΝΑΤΟ, επρόκειτο να είναι πλήρως διαλειτουργικό, με τα μέλη του να χρησιμοποιούν πανομοιότυπο εξοπλισμό. (Αυτό το είδος της πλήρους διαλειτουργικότητας είναι γνωστό στην στρατιωτική αργκό ως «τυποποίηση» [standardization]). Αλλά δεδομένου ότι, ρεαλιστικά, αυτό σήμαινε να χρησιμοποιούν όλοι εξοπλισμό κατασκευασμένο στις ΗΠΑ, και δεδομένου ότι οι ευρωπαϊκές χώρες είχαν τις δικές τους αμυντικές βιομηχανίες τις οποίες ήθελαν να κρατήσουν στην ζωή, η τυποποίηση δεν συνέβη ποτέ.

Επίσης, δεν ήταν μια προτεραιότητα. «Κατά την διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, όταν οι χώρες αυτές υπερασπίζονταν απλώς την δική τους επικράτεια, η διαλειτουργικότητα δεν ήταν τόσο σημαντική για τους στρατούς», είπε ο Sanfelice di Monteforte. Οι χώρες αυτές χρησιμοποιούσαν γενικά μικρότερο εξοπλισμό όπως ο επικοινωνιακός εξοπλισμός των στρατιωτών του πεζικού, που ήταν σχετικά ανέξοδο να φτιαχτεί και έτσι οι στρατοί παρέβλεψαν την αξία του να κάνουν τον εν λόγω εξοπλισμό διαλειτουργικό. Αντ’ αυτού, οι στρατοί περιόρισαν την εστίασή τους στην διασφάλιση ότι «το κρέας και οι πατάτες» του πολέμου ξηράς όπως είναι τα όπλα και τα οβιδοβόλα, ήταν του ίδιου διαμετρήματος και χρησιμοποιούσαν πανομοιότυπα είδη πυρομαχικών. Ωστόσο, οι αεροπορικές δυνάμεις και το πολεμικό ναυτικό έκαναν την διαλειτουργικότητα προτεραιότητα. Αγοράζουν πολύ μεγάλο και ακριβό εξοπλισμό –για παράδειγμα, τα αντιτορπιλικά κατηγορίας Arleigh Burke του Ναυτικού των ΗΠΑ κοστίζουν περίπου 2 δισεκατομμύρια δολάρια ανά μονάδα, ενώ τα μαχητικά F-16 κοστίζουν σχεδόν 20 εκατομμύρια δολάρια το κάθε ένα- και θα προσέθεταν τεράστια σύγχυση και κόστος εάν οι χώρες έπρεπε να στέλνουν επιπλέον αεροπλάνα ή πλοία επειδή δεν μπορούσαν να δανειστούν η μια από την άλλη.

Όμως, η μεγάλη ώθηση για να γίνουν τα πάντα εναλλάξιμα ήταν «όταν οι διεθνείς αποστολές πλήθυναν, αρχίζοντας με την πρώην Γιουγκοσλαβία», είπε ο Sanfelice di Monteforte. Κανείς δεν αμφισβητεί σήμερα ότι η πλήρης διαλειτουργικότητα -δηλαδή, ένας τύπος τυποποιημένου εξοπλισμού για όλα τα μέλη του ΝΑΤΟ και των στενών συμμάχων όπως η Σουηδία και η Φινλανδία- θα ήταν η ιδανική λύση. Αλλά τα κίνητρα δεν είναι ακόμη αρκετά για αυτό. Πρώτα απ’ όλα, ακόμη και συμμαχικά έθνη, μάλλον λογικά, απαιτούν αμυντικό εξοπλισμό που να ταιριάζει στις ιδιαίτερες ανάγκες τους. Για παράδειγμα, η Δανία μπορεί να θέλει ελικόπτερα με τον γερανό ανύψωσης στα αριστερά και όχι στα δεξιά, ενώ η Ιταλία μπορεί να θέλει τανκς με χώρο για ένα επιπλέον στρατιώτη. Αλλά όσο πιο ειδικός είναι ο εξοπλισμός, τόσο λιγότερο διαλειτουργικός είναι. «Εάν προσαρμόσετε τον εξοπλισμό για να ικανοποιήσετε τις ανάγκες σας 100% δεν θα είστε σε θέση να χρησιμοποιείτε τα ίδια ανταλλακτικά όπως όλοι οι άλλοι», είπε ο Wang. «Αντ’ αυτού θα πρέπει να πάμε για 90% τελειότητα και να αλλάζουμε μόνο τα πράγματα που είναι απολύτως απαραίτητο. Ποτέ δεν θα σκεπτόσουν να πεις στον πωλητή αυτοκινήτων ότι θέλεις ένα διαφορετικό ραδιόφωνο στο αυτοκίνητο, αλλά αυτό είναι απόλυτα φυσιολογικό όταν αγοράζεις αμυντικό εξοπλισμό. Αν ο γερανός ανύψωσης είναι στην άλλη πλευρά του ελικοπτέρου από ό, τι είχες στο παρελθόν, απλά πρέπει να οργανώσεις το πλήρωμά σου με διαφορετικό τρόπο».

Αλλά η παραμετροποίηση συνήθως σημαίνει να μεταφέρονται ανταλλακτικά σε αποστολές και σε κοινές ασκήσεις. Κατά την διάρκεια της ΝΑΤΟϊκής αεροπορικής εκστρατείας στην Λιβύη, οι βόμβες μιας χώρας δεν μπορούσαν να συνδεθούν με μαχητικά F-16 μιας άλλης χώρας, επειδή τα μεγέθη των πυλώνων στήριξης (rack) ήταν διαφορετικά. Αυτό το πρόβλημα λύθηκε μετά την εκστρατεία με τον σχεδιασμό ενός rack πολλαπλών χρήσεων που θα μπορούσε να χωρέσει όλες τις βόμβες.

Οικονομικά, οι μεγαλύτερες χώρες έχουν λιγότερα κίνητρα για την δημιουργία διαλειτουργικών υλικού, δεδομένου ότι μπορούν εύκολα να αντέξουν οικονομικά τόσο σημαντικό εξοπλισμό όσο και ανταλλακτικά. Οι μικρότερες χώρες, βέβαια, μπορεί να εξοικονομήσουν με το να μην έχουν να παρέχουν τα δικά τους ανταλλακτικά ή να φέρνουν μαζί τους πολεμικούς μηχανικούς για να επιδιορθώνουν τον εξοπλισμό. «Ναι, μικρά πράγματα, όπως τα πυρομαχικά είναι όλο και περισσότερο ανταλλάξιμα», είπε ο Zandee. «Αλλά ιδανικά αν ο καθένας έχει και τον ίδιο εξοπλισμό, θα ήταν φανταστικό, θα μπορούσε να ξεκινήσει η συγκέντρωση των πόρων». Στο Αφγανιστάν, αντί να φέρουν ανταλλακτικά για τα κατασκευασμένα στις ΗΠΑ ελικόπτερά τους, οι ολλανδικές ένοπλες δυνάμεις θα μπορούσαν απλώς να στηριχθούν στις αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις για τις επισκευές. Παρά το γεγονός ότι είναι άγνωστο το πόσο θα μπορούσαν να έχουν εξοικονομήσει οι ολλανδικές ένοπλες δυνάμεις, είναι σαφές ότι η διαλειτουργικότητα θα επέτρεπε στα ολλανδικά στρατεύματα να αποκαταστήσουν την επιχειρησιακή τους ικανότητα πιο γρήγορα, κάτι που είναι απαραίτητο σε επιχειρήσεις υψηλού ρυθμού. Και μετά από την αποστολή του ΝΑΤΟ στην Λιβύη το 2011, τα κράτη-μέλη συμφώνησαν για κοινή προμήθεια και διαχείριση των καθοδηγούμενων με ακρίβεια πυρομαχικών.