Μια Ευρώπη της Merkel και του Fillon;

Το έργο της Μέρκελ είναι διαφορετικό, αλλά μοιράζεται την ανάγκη για πολιτικό κεφάλαιο. Το γενναιόδωρο κοινωνικό δίχτυ ασφαλείας της Γερμανίας παλεύει κάτω από το βάρος τόσων προσφύγων, τους οποίους η Μέρκελ καλωσόρισε για λόγους ηθικής. Στην θεωρία, η εισροή νέων εργαζομένων θα μπορούσε να αντισταθμίσει την δημογραφική πτώση της Γερμανίας εφ’ όσον οι πρόσφυγες μπορούν να προσαρμόσουν τις δεξιότητές τους για να ταιριάξουν με την γερμανική οικονομία. Παράλληλα, η Γερμανία είναι έτοιμη να κληρονομήσει επιχειρήσεις που θα εγκαταλείψουν το Ηνωμένο Βασίλειο μετά το Brexit –μια προτίμηση που έχει εκφραστεί από επιχειρήσεις σε διάφορες έρευνες. Αν όλα πάνε καλά, μια νέα εντολή στην Μέρκελ θα μπορούσε να δει το ανάστημα της Γερμανίας ως οικονομική δύναμη [9] να μεγαλώνει περαιτέρω. Αλλά η χώρα θα γίνει επίσης πιο ποικιλόμορφη και κοσμοπολίτικη, ενάντια στις επιθυμίες ενός γηγενούς πληθυσμού δυνητικά εχθρικού στην αλλαγή.

Στο μέτωπο της εξωτερικής πολιτικής, η οικονομική επιρροή της Γερμανίας ωφελεί την Μέρκελ, αλλά η Γαλλία έχει στρατιωτικό και διπλωματικό βάρος χάρη στα πυρηνικά όπλα της, την μόνιμη έδρα της στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, και έναν στρατό που είναι μικρός, αλλά συνήθως αναπτύσσεται σε όλο τον κόσμο. Η κύρια δοκιμασία για την γαλλο-γερμανική συμμαχία θα είναι οι σχέσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ρωσία. Τόσο ο Φιγιόν όσο και η Μέρκελ ήταν ψυχροί προς τον εκλεγμένο πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών όσο η διπλωματία επιτρέπει, και η στάση τους απέναντι στη νέα διοίκηση θα μπορούσε να εξελιχθεί σε αρμονία. Αλλά η Ρωσία θα μπορούσε να διαιρέσει αυτούς τους δυο. Η Γερμανία έχει γίνει ο de facto προστάτης των ανατολικών μελών της ΕΕ κατά της απειλής της ρωσικής επιθετικότητας. Ένας αυτοαποκαλούμενος γκωλιστής, ο Φιγιόν πιστεύει ότι η Γαλλία θα πρέπει να έχει την δική της εξωτερική πολιτική –ότι η Ευρώπη είναι ένα όργανο της γαλλικής ισχύος, όχι η δύναμη στην οποία η Γαλλίας θα πρέπει να αναφέρεται. Καθόλου εντυπωσιασμένος από τις εκκλήσεις των Ευρωπαίων γειτόνων της Ρωσίας για σταθερότητα, ο Φιγιόν υποστηρίζει ότι ο κατευνασμός θα περιορίσει καλύτερα την συμπεριφορά της Μόσχας [10].

Σε ένα εργοστάσιο της Audi στο Neckarsulm, στην Γερμανία, τον Ιούλιο του 2013. MICHAELA REHLE / REUTERS
----------------------------------------

Η Μέρκελ και ο Φιγιόν γνωρίζονται καλά. Για πέντε ταραχώδη χρόνια, εκείνος διετέλεσε πρωθυπουργός όταν εκείνη ήταν καγκελάριος. Μαζί, υπέμειναν την ρωσική εισβολή στην Γεωργία και την κρίση του ευρώ. Εκείνη την εποχή, ο Φιγιόν έπαιξε δευτερεύοντα ρόλο υπό τον Γάλλο πρόεδρο Νικολά Σαρκοζί, ο οποίος εκτός από την –ανεπιτυχή- προσπάθεια να καταφέρει την Μέρκελ να υποστηρίξει τις παγκόσμιες φιλοδοξίες της Γαλλίας, φλέρταρε και περιέθαλπε τον πρόεδρο της Ρωσίας, Βλαντιμίρ Πούτιν. Ήταν ο σοσιαλιστής πρόεδρος François Hollande ο οποίος, αντιδρώντας στις συγκρούσεις στην Ουκρανία και την Συρία, συμπαρατάχθηκε με την Μέρκελ για να επινοήσουν μια πολιτική κινήτρων και αντικινήτρων προς την Μόσχα. Παρά το γεγονός ότι η Μέρκελ έχει κατηγορηθεί για υπόθαλψη του Πούτιν, του αντιστάθηκε συγκριτικά περισσότερο από τους Γάλλους συναδέλφους της. Εξισορρόπησε την φιλο-ρωσική στάση του συμμάχου της στον κυβερνητικό συνασπισμό, του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος, με τις ανάγκες ασφαλείας των εθνών της Ανατολικής Ευρώπης που προσέβλεπαν στην Γερμανία για βοήθεια.

Η γαλλο-γερμανική δυναμική [11] έχει τόσο κεντρική σημασία για την οικοδόμηση της Ευρώπης από το 1950, που κάθε εκλογική διαδικασία φέρνει ανησυχίες για μια ρήξη. Ιδιοσυγκρασιακά και ιδεολογικά, η Μέρκελ και ο Φιγιόν μοιάζουν με έναν στερεό «γάμο». Το φιλελεύθερο οικονομικό πρόγραμμά του ανταποκρίνεται στα μακροχρόνια γερμανικά αιτήματα για μεγαλύτερη ανταγωνιστικότητα στην αριστερή όχθη του Ρήνου. Αλλά εάν η Γαλλία αλλάξει την στάση της ως προς την Μόσχα το 2017, ειδικά εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες γείρουν προς την ίδια κατεύθυνση, αυτό θα βάλει την τελική σφραγίδα της έγκρισης για την προσάρτηση της Κριμαίας από την Ρωσία και θα εδραιώσει το καθεστώς του Μπασάρ αλ-Άσαντ στην Συρία. Η ΕΕ σήμερα εκτείνεται από την Ιρλανδία μέχρι την Λετονία, αλλά εάν η κατάσταση στα ανατολικά επιδεινωθεί περαιτέρω, χωρίς την στήριξη των Γάλλων, η Γερμανία μπορεί να αναγκαστεί να επιλέξει μεταξύ ανατολικής και δυτικής Ευρώπης. Ο επόμενος Γάλλος πρόεδρος και η επόμενη Γερμανίδα καγκελάριος θα ήταν καλό να εργαστούν από κοινού. Η περιοχή και ο κόσμος θα είναι καλύτερα με κάτι τέτοιο.

Copyright © 2016 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/europe/2016-11-30/europe-merkel-...