Κυπριακό: Μια άβολη πραγματικότητα | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Κυπριακό: Μια άβολη πραγματικότητα

Ποια λύση μπορεί να είναι βιώσιμη

Ως εκ τούτου θα πρέπει να χαραχθεί μια νέα ρεαλιστική προσέγγιση για μια συνολική επίτευξη λύσης στην Κύπρο, η οποία θα βασίζεται στην λογική ότι όλες οι πλευρές κερδίζουν από την λύση (win – win) και θα προσφέρει αξιοπρέπεια σε όλους τους Κυπρίους. Βασικό της στοιχείο θα πρέπει να είναι τι θεωρεί η κάθε κοινότητα στην Κύπρο από μόνη της ως απαραίτητο στοιχείο λύσης και όχι τι θεωρεί η κάθε πλευρά ως καλό και για την άλλη.

Επιπλέον, θα πρέπει να αντλεί διδάγματα από την επιστήμη των διεθνών σχέσεων, την γεωγραφία και την ιστορία και να λαμβάνει υπόψη της τα γεωπολιτικά προτάγματα είτε μας αρέσουν είτε όχι. Μια ανασχεδιασμένη ελληνική θέση θα πρέπει να δημιουργεί ένα πλαίσιο αρχών που θα βασίζεται σε απλές και λειτουργικές, κατανοητές από όλους τους Κυπρίους αρχές. Τυχόν περίπλοκες καταστάσεις και σύνθετες νομικές και διοικητικές διευθετήσεις, θα έχουν τον σπόρο της μελλοντικής διαφορετικής ερμηνείας και θα υποσκάπτουν την όποια προσέγγιση μεταξύ των δύο κοινοτήτων.

Η ελληνική πλευρά μπορεί εξ’ ορισμού να πορεύεται σε συμβιβασμό, δύναται όμως εντός ενός ρεαλιστικού σχεδιασμού να λάβει στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης, ανταλλάγματα τέτοια που θα τον καθιστούν ως συμβιβασμό, έντιμο, αξιοπρεπή και αποδεκτό. Θα πρέπει οπωσδήποτε να εστιάσει σε βασικά γεωπολιτικά προστάγματα αφήνοντας στην άκρη τα επουσιώδη: Δεν υπάρχει περιθώριο για συναισθηματικά κριτήρια και δεν υπάρχει χώρος για ανέφικτους μεγαλοϊδεατισμούς αλλά ούτε και για ιδεαλισμούς και ουτοπίες. Για παράδειγμα, όπως η σύγχρονη Ελλάδα ως συνέπεια της στρατιωτικής της ήττας του 1922 έχει αποδεχθεί το γεγονός ότι η Κωνσταντινούπολη δεν μπορεί πλέον να αποτελεί την πρωτεύουσα της Ελλάδας όσους αρχαιολογικούς, ιστορικούς και εθνικούς τίτλους και να επικαλείται, έτσι πρέπει η σύγχρονη Ελλάδα να αποδεχθεί ότι ως συνέπεια της στρατιωτικής ήττας του 1974, ότι δεν δύναται πλέον να ασκεί τον πολιτικό της έλεγχο επί του συνόλου του νησιού. Καλύτερα στην πορεία του ένα έθνος να έχει την ωριμότητα να πάρει αποφάσεις γενναίες αλλά ρεαλιστικές, παρά να παραμένει άτολμο να προσαρμοστεί στην πραγματικότητα και να βαδίζει στο κενό παρασυρόμενο από εθνικούς μύθους και ουτοπίες ασύμβατες με την πραγματικότητα.

Υπενθυμίζεται ότι στην γεωπολιτική:

-Κενό ισχύος δεν νοείται
-Η στρατιωτική ισχύς είναι κορυφαία μορφή ισχύος
-Δεν υπάρχει υποκατάστατο για την νίκη
-Στην διεθνή πολιτική έχεις τόσο δίκαιο όσο μπορείς να επιβάλεις
-Η ισχύς προσδιορίζει την ηθική και το δίκαιο στις διεθνείς σχέσεις.

Κατά συνέπεια, κυρίαρχος στόχος θα πρέπει οπωσδήποτε να είναι η διασφάλιση της απρόσκοπτης παρουσίας του ελληνισμού στην Κύπρο καθώς και η διασφάλιση συνθηκών ασφάλειας και ευημερίας για τους Ελληνοκυπρίους. Ο ελληνισμός σαν έθνος θα είναι τραγικό να θρηνεί νέες χαμένες πατρίδες. Το 1922 ο ελληνισμός έχασε και την δυτική Μικρά Ασία και την Ανατολική Θράκη. Εγκατέλειψε γη στην οποία υπήρχε διαχρονική ελληνική παρουσία περίπου για 3.000 χρόνια.

Ήταν, όμως, η συνέπεια της στρατιωτικής του ήττας τον Αύγουστο του 1922 και των συνθηκών υπό την οποία αυτή η ήττα διαμορφώθηκε. Άφησε γη προς όφελος ενός συγκάτοικου, στην συγκεκριμένη περίπτωση της Τουρκίας, που είχε πολύ μικρότερη ιστορική παρουσία σε αυτά τα εδάφη. Τώρα, στην περίπτωση της Κύπρου, ο ελληνισμός δεν είναι ανάγκη να τα χάσει πάλι όλα. Ένα τέτοιο γεγονός, αν τυχόν συμβεί αναλογικά ξανά, θα αποτελεί μια σημαντική γεωπολιτική συρρίκνωση του ελληνισμού και σημαντική περιθωριοποίησή του στην Ανατολική Μεσόγειο.

Θα πρέπει να διασφαλιστεί ένα αξιοπρεπές και σχετικά αναλογικό με το ποσοστό των Ελληνοκυπρίων ποσοστό εδάφους, ως αποκλειστική ελληνοκυπριακή διοίκηση. Δεν έχουν νόημα οι κοινές χρήσεις γης και ιδιοκτησιών. Καλύτερα κάτι λιγότερο αλλά ξεκάθαρα ελληνικό και μόνο ελληνικό. Ένα αξιοπρεπές ποσοστό της κυπριακής γης που θα έχουν δημόσια και επίσημα με διεθνή συμφωνία αναγνωρίσει ως ελληνοκυπριακή γη και οι Τουρκοκύπριοι και η ίδια η Τουρκία. Δηλαδή, ένα τμήμα κυπριακής γης που θα έχει προϋπολογισμό, θεσμούς, δομές και δημόσια διοίκηση, αποκλειστικά ελεγχόμενη από Ελληνοκυπρίους. Χωρίς εγγυήσεις καμίας χώρας και ιδιαίτερα της Τουρκίας και χωρίς έμμεση έστω και συμβολική ακόμη τουρκοκυπριακή εξουσία σε επίπεδο Τούρκου προέδρου ή αναπληρωτή πρόεδρου ενός ομοσπονδιακού κυπριακού κράτους.

27122016-2.jpg

Υποστηρικτές του Τούρκου προέδρου Ταγίπ Ερντογάν ανεμίζουν τουρκικές σημαίες στο Μνημείο για την Δημοκρατία στην πλατεία Ταξίμ στην Κωνσταντινούπολη, στις 16 Ιουλίου 2016. REUTERS/Alkis Konstantinidis
-----------------------------------------------------

Ενδιάμεσες λύσεις στην λογική της κοινής πατρίδας και της αμοιβαίας πρόσβασης σε όλο το νησί, είναι ουτοπικές και θνησιγενείς. Στην πορεία του χρόνου θα αποδειχθούν ανεφάρμοστες και είναι αμφίβολο αν οι Τουρκοκύπριοι μακροπρόθεσμα θα τις εφαρμόσουν πιστά. Με τι πειθώ θα πείσουν οι Ελληνοκύπριοι τους Τουρκοκύπριους σε τήρηση των συμφωνημένων αν τα αθετούν ή τα καταχρώνται; Επιπρόσθετα, η διαμόρφωση της πληθυσμιακής πυραμίδας και οι δημογραφικοί δείκτες των Τουρκοκύπριων είναι πιο δυναμικοί μακροπρόθεσμα από τους αντίστοιχους ελληνοκυπριακούς. Αν υποθετικά τους κατοχυρώνονται δικαιώματα που θα τους απορρέουν από διεθνή συνθήκη επί ολόκληρης της νήσου, γιατί αυτό θα το δικαιούνται ως ενιαία κοινή πατρίδα, πώς θα αντικρουστεί η τουρκοποίηση ή η ισλαμοποίηση ολόκληρης της Κύπρου; Με επίκληση του διεθνούς δικαίου και καταγγελίες στον ΟΗΕ και την Ευρωπαϊκή Ένωση; Αυτά πράττουν οι Έλληνες και τώρα, χωρίς ιδιαίτερα αποτελέσματα. Εξάλλου, αν ο ελληνισμός ήθελε να μοιράζεται κοινή πατρίδα με τους Τούρκους, τότε γιατί έγινε η επανάσταση του 1821, η Κρητική Επανάσταση του 1866-1869, οι Βαλκανικοί Πόλεμοι του 1912 - 1913 και ο Απελευθερωτικός Αγώνας της Κύπρου της περιόδου 1955-1959;