Ο εξτρεμισμός υπό τον Σίσι | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Ο εξτρεμισμός υπό τον Σίσι

Οι κατασταλτικές πολιτικές του έχουν επιδεινώσει το πρόβλημα

Αν και δεν υπάρχουν επίσημα στοιχεία για το πόσοι άνθρωποι έχουν ριζοσπαστικοποιηθεί ή έχουν προσχωρήσει σε αυτά τα νέα κινήματα, ο σταθερός ρυθμός των εξελιγμένων επιθέσεων –οι οποίες ανήλθαν σε 100 ανά μήνα, σύμφωνα με ορισμένες εκθέσεις [18]- υπονοούν ότι το πρόβλημα θα συνεχίσει να στοιχειώνει το καθεστώς. Επιπλέον, σε αντίθεση με τις κλασικές ριζοσπαστικές ομάδες της δεκαετίας του 1970 και του 1980 όπως η Jamaat al-Islamiyya και η «Αιγυπτιακή Ισλαμική Τζιχάντ», οι οποίες είχαν ιεραρχική οργάνωση, πειθαρχημένες δομές και αυστηρή κλίμακα διοίκησης και ηγεσίας, οι περισσότερες από αυτές τις νέες οργανώσεις είναι αδιαφανείς και ευκίνητες, κάτι που είναι απαραίτητο για να ξεφεύγουν από το καθεστώς.

ΜΙΑ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΠΟΥ ΤΡΟΦΟΔΟΤΕΙ ΤΟΝ ΤΡΟΜΟ

Η αντιτρομοκρατική στρατηγική του Σίσι έχει αποδειχθεί όχι μόνο άχρηστη, αλλά και αντιπαραγωγική. Αρκετοί υπολογισμοί [19] αναφέρονται στην αύξηση της ριζοσπαστικοποίησης των νέων ισλαμιστών χάρη στην τακτική του. Δύο πρώην ισλαμιστές που έδωσαν συνέντευξη στον συγγραφέα, υπογράμμισαν την ζοφερή πραγματικότητα. Ο ένας από αυτούς, ο οποίος πέρασε 11 μήνες σε μια τοπική φυλακή χωρίς να δικαστεί, περιγράφει τις προϋποθέσεις ως «ιδανικές για την πρόσληψη και κατήχηση νέων ισλαμιστών από τους εξτρεμιστές». Ο άλλος θυμάται έναν 18χρονο άνδρα ο οποίος είχε στρατολογηθεί από εξτρεμιστές, ενώ ήταν στην φυλακή για παράνομη διαμαρτυρία ενάντια στο καθεστώς και τελικά σταμάτησε να συναντά τους γονείς του κατά την διάρκεια των επισκέψεων στις φυλακές, αποκαλώντας τους «άπιστους». Παρόμοια επεισόδια και συμπεράσματα παρουσιάστηκαν τόσο από αιγυπτιακά [20] όσο και από ξένα [21] μέσα ενημέρωσης.

Σύμφωνα με μια έκθεση [20] που δημοσιεύθηκε τον περασμένο Απρίλιο από την ιδιωτική εφημερίδα Al-Shorouk, η περιβόητη αιγυπτιακή φυλακή Tora έχει γίνει «ένα κυβερνητικό κέντρο για την στρατολόγηση ισλαμιστών στην Daesh [ISIS]». Οι δυνάμεις ασφαλείας και η διοίκηση των φυλακών, όχι μόνο έχουν επίγνωση του προβλήματος, αλλά επίσης το διευκολύνουν επιτρέποντας το ανακάτεμα και την αλληλεπίδραση μεταξύ των εξτρεμιστών και των νεοεισερχόμενων. Σύμφωνα με έναν από τους ερωτηθέντες, αυτή η τακτική βοηθά το καθεστώς να απεικονίσει όλους τους κρατούμενους ως «τρομοκράτες» και να δικαιολογήσει την φυλάκισή τους.

Έτσι, ο αγώνας του Σίσι κατά της τρομοκρατίας [22] δίνει τροφή σε περισσότερη τρομοκρατία, ενώ επίσης παίζει στην αφήγηση των εξτρεμιστών αντιπάλων του ότι το καθεστώς ενθαρρύνει τον ριζοσπαστισμό, προκειμένου να δικαιολογήσει τις κατασταλτικές πολιτικές του. Με χιλιάδες [23] ισλαμιστές φυλακισμένους σήμερα, οι εξτρεμιστές είναι βέβαιο ότι θα είναι σε θέση να προσελκύσουν και να στρατολογήσουν εκατοντάδες περισσότερους.

Σίγουρα, η Αίγυπτος έχει ένα σοβαρό πρόβλημα ασφαλείας, και η κυβέρνηση Σίσι πρέπει να κάνει κάτι για να το καταπολεμήσει. Αλλά ο Σίσι θα μπορούσε να έχει ισορροπήσει καλύτερα τον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας εναντίον σκληρών ιδεολογικών ομάδων όπως το ISIS, με πολιτικές, οικονομικές και θεσμικές μεταρρυθμίσεις που θα μπορούσαν να συμβαδίσουν με τις ομάδες που έχουν πιο πολιτική νοοτροπία όπως το Κίνημα της 6ης Απριλίου, τους ειρηνιστές ισλαμιστές, και τους αριστερούς. Για παράδειγμα, αντί να σπαταλά δισεκατομμύρια [24] δολάρια σε αμφίβολα μεγάλα έργα [25], ο Σίσι θα μπορούσε να βελτιώσει τις κοινωνικοοικονομικές συνθήκες εκατομμυρίων Αιγυπτίων που αγωνίζονται να καλύψουν τις βασικές τους ανάγκες. Και αντί να ξοδεύει εκατομμύρια δολάρια για την κατασκευή νέων φυλακών [26], θα μπορούσε να δημιουργήσει χιλιάδες θέσεις εργασίας για τους νέους Αιγύπτιους που αισθάνονται όλο και πιο αποξενωμένοι και παραμελημένοι. Επιπλέον, αντί να ενισχύει την οικονομική αυτοκρατορία [27] του στρατού, θα μπορούσε να ενθαρρύνει τους Αιγύπτιους επενδυτές, τους νέους επιχειρηματίες και τους νυν επιχειρηματίες να βγουν μπροστά και να ευδοκιμήσουν.

Η πλειοψηφία των νεαρών Αιγυπτίων που ανέτρεψε τον πρόεδρο Χόσνι Μουμπάρακ το 2011, θέλουν ελευθερία λόγου και απασχόληση. Θέλουν μια καλύτερη ζωή. Οι περισσότεροι από αυτούς έχουν γίνει πικρόχολοι και περιθωριοποιημένοι υπό την διακυβέρνηση Σίσι, κάτι που δίνει ευχέρεια στους ριζοσπάστες και τους εξτρεμιστές.

Ο αντίκτυπος των αυταρχικών πολιτικών του Σίσι πηγαίνει πέρα από τα σύνορα της Αιγύπτου και συνεπάγεται περιφερειακούς και παγκόσμιους κινδύνους. Το φθινόπωρο του 2016, η Wilayat Sinai κατέρριψε ένα ρωσικό αεροπλάνο [28] πάνω από την αιγυπτιακή έρημο του Σινά, σκοτώνοντας και τους 224 επιβαίνοντες. Ανέλαβε, επίσης, [29] την ευθύνη για την βομβιστική επίθεση κατά του ιταλικού προξενείου στην Αίγυπτο τον Ιούλιο του 2011, σκοτώνοντας τουλάχιστον ένα άτομο. Πιο πρόσφατα, οι αιγυπτιακές Αρχές επεσήμαναν [30] ότι βρέθηκαν ίχνη εκρηκτικών στα σώματα των επιβατών της πτήσης 804 της EgyptAir, η οποία συνετρίβη στην Μεσόγειο Θάλασσα στις 19 Μαΐου του 2015, σκοτώνοντας και τους 66 επιβαίνοντες. Καμιά τρομοκρατική οργάνωση δεν ανέλαβε την ευθύνη για την συντριβή, αλλά δεν είναι απίθανο ότι είχαν εμπλακεί τρομοκράτες.

Είναι αδύνατο να αρνηθεί κανείς ότι η ριζοσπαστικοποίηση έχει γίνει ένα μεγαλύτερο πρόβλημα στην Αίγυπτο μετά το πραξικόπημα του 2013, και θα ήταν αφελές να περιμένουμε το πρόβλημα θα εξαφανιστεί χωρίς να αντιμετωπιστεί ο ρόλος του καθεστώτος Σίσι σε αυτό. Για να τεθεί ωμά, όσο περισσότερο η κυβέρνηση της Αιγύπτου διατηρεί τις κατασταλτικές πολιτικές της, τόσο περισσότερο ριζοσπαστικοποιημένοι και βίαιοι θα γίνονται οι ισλαμιστές της.

Copyright © 2017 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/middle-east/2017-01-08/extremism...