Η μάχη για την Μοσούλη

Πέντε γέφυρες συνδέουν την ανατολική πλευρά της Μοσούλης με την δυτική πλευρά της. Ούτε καταλήφθηκαν ούτε καταστράφηκαν κατά τις πρώτες ημέρες της μάχης. Μέχρι το τέλος της πέμπτης εβδομάδας, αφού ο ιρακινός και ο αμερικανικός στρατός συνειδητοποίησαν ότι το ISIS δεν υποχωρούσε και συνέχιζε να χρησιμοποιεί τις γέφυρες για την μεταφορά προμηθειών, οι δυνάμεις επιτέλους απέκτησαν μια στρατηγική για τα περάσματα. Η τελευταία γέφυρα καταστράφηκε τελικά [8] στα τέλη του Δεκεμβρίου.

Ο Atheel al-Nujaifi, ο πρώην κυβερνήτης της Μοσούλης που διοικεί τώρα μια υποστηριζόμενη από την Τουρκία δύναμη βορειοανατολικά της πόλης, πιστεύει ότι η παραμέληση των γεφυρών είχε να κάνει με την κατεύθυνση από την οποία οι ιρακινές κυβερνητικές δυνάμεις επιτέθηκαν στην πόλη. «Επέλεξαν την κατεύθυνση των πιο κατοικημένων περιοχών για να μπουν στο κέντρο της πόλης. Παραμέλησαν το βόρειο μέτωπο που θα μπορούσε να οδηγήσει στις γέφυρες χωρίς να περάσουν από κατοικημένες γειτονιές». Σίγουρα, υπάρχουν εκείνοι που πιστεύουν ότι η αμερικανο-ιρακινή στρατηγική ήταν η κατάλληλη˙ ένας blogger στην Μοσούλη που γράφει με ψευδώνυμο, υποστηρίζει ότι «ο βομβαρδισμός των γεφυρών από την αρχή θα μπορούσε να κάνει ζημιά στους αμάχους που ζουν υπό πολιορκία».

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΗΓΕΣΙΑ

Για περίπου 18 μήνες, από τον Απρίλιο του 2015 ως τον Οκτώβριο του 2016, ο διοικητής υπεύθυνος της εκστρατείας της Μοσούλης ήταν ο υποστράτηγος Najim Jabouri [9], ένας στρατιωτικός αξιωματούχος ο οποίος ποτέ δεν είχε αποφοιτήσει από ένα κολλέγιο του γενικού επιτελείου ούτε καν διοίκησε ένα τάγμα.

Υπό τον γενικό διοικητή της εκστρατείας στην Μοσούλη ήταν πάνω από 100.000 στρατιώτες του ιρακινού στρατού, εκ των οποίων μόνο ένα μικρό μέρος είχε εκπαιδευτεί στο αντάρτικο των πόλεων. Επιπλέον, μόνο οι μισοί από αυτούς είχαν αναπτυχθεί στους δύο πρώτους δυόμιση μήνες της μάχης, και 400 από αυτούς σκοτώθηκαν στην δράση κατά την διάρκεια των πρώτων 50 ημερών της μάχης.

Ωστόσο, πριν από τη μάχη, ο Jabouri είπε τουλάχιστον τέσσερις φορές ότι οι στρατιώτες του ήταν έτοιμοι να ανακαταλάβουν την Μοσούλη. «Οι δυνάμεις που αναπτύσσονται στην Makhmur είναι πλήρως έτοιμες να ξεκινήσουν την μάχη της Μοσούλης αφότου έλαβαν την αναγκαία εκπαίδευση, και έχουν εξοπλιστεί με όπλα και άλλα εφόδια», είπε σε μια ιρακινή εφημερίδα [10] τον Ιανουάριο του 2016. Παρά την έλλειψη προόδου, ο Jabouri συνέχισε να επιμένει για δύο μήνες αφότου ξεκίνησε η μάχη, ότι οι δυνάμεις του ήταν έτοιμες.

Σε πολλές περιπτώσεις, εξάλλου, είχε προβλέψει ότι θα ξεσπούσε μια εξέγερση στην Μοσούλη αφότου θα άρχιζε η μάχη. Αυτό, επίσης, δεν συνέβη ποτέ. Ούτε η πρόβλεψή του ότι οι δυνάμεις του ISIS στην Μοσούλη θα κατέρρεαν γρήγορα επιβεβαιώθηκε. Σε τέσσερις διαφορετικές περιπτώσεις, είπε στους δημοσιογράφους ότι οι δυνάμεις του ISIS είχαν καταρρεύσει, παρότι δεν είχαν. Ίσως αυτός είναι ο λόγος που, τον Οκτώβριο του 2016 μετά από 18 μήνες διοίκησης του Jabouri, η ιρακινή ηγεσία επέλεξε [11] τον αντιστράτηγο Abdul Amir al-Lami, τον βοηθό αρχηγό του Γενικού Επιτελείου του ιρακινού στρατού [αρμόδιο] για τις επιχειρήσεις, να αναλάβει. Παρά το γεγονός ότι τα προσόντα του νέου διοικητή να ηγηθεί της εκστρατείας δεν τίθεται υπό αμφισβήτηση, κάποιες φωνές στο εσωτερικό του ιρακινού στρατού έχουν μιλήσει για τα μειονεκτήματα του στυλ της ηγεσίας του. «Είναι ένας ικανός, παρατηρητικός, σφοδρός και θαρραλέος αξιωματικός των Ειδικών Δυνάμεων», μου είπε ο Khalid Gargur, πρώην γενικός διευθυντής των μέσων μαζικής ενημέρωσης στο ιρακινό Υπουργείο Άμυνας. «Αλλά βιάζεται στην λήψη κρίσιμων αποφάσεων».

ΕΝΑ ΑΜΦΙΣΒΗΤΗΣΙΜΟ ΧΡΟΝΟΔΙΑΓΡΑΜΜΑ;

Αρκετοί Ιρακινοί με τους οποίους μίλησα πιστεύουν ότι το χρονοδιάγραμμα για την ανακατάληψη της Μοσούλης επιλέχθηκε από την διοίκηση του προέδρου των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα, για να ενισχύσει η θέση της Δημοκρατικής υποψήφιας Χίλαρι Κλίντον πριν από τις προεδρικές εκλογές. «Το χρονοδιάγραμμα της μάχης ήταν αμερικανικό. Νομίζω ότι συνδεόταν με το χρονοδιάγραμμα των αμερικανικών εκλογών», συνδύασε ο Mouayad Alwindawi, ένας πρώην υποστράτηγος στην ιρακινή Διεύθυνση Γενικής Ασφάλειας. Άλλοι που είναι πιο κοντά στο θέμα, συμπεριλαμβανομένου του Ειδικού Σύμβουλου Waeli, αρνούνται αυτήν την θεωρία συνωμοσίας. «Ο διεθνής συνασπισμός καλείται να γνωμοδοτεί, αλλά δεν παίρνει αποφάσεις. Η χρονική στιγμή επιλέχθηκε από την ιρακινή κυβέρνηση και την Κοινή Διοίκηση Επιχειρήσεων», δήλωσε ο Waeli. «Ίσως οι Αμερικανοί ανέβαλαν την μάχη για 18 ημέρες γιατί περίμεναν την άφιξη των ελικοπτέρων Apache, αλλά και για την προετοιμασία του αμερικανικού πυροβολικού».

Ιρακινός στρατιώτης χρησιμοποιεί το όπλο του για να κρατήσει ψηλά ένα κράνος ως δόλωμα κατά την διάρκεια συγκρούσεων με μαχητές του Ισλαμικού Κράτους στην Al-Qasar, νοτιοανατολικά της Μοσούλης, τον Νοέμβριο του 2016. GORAN TOMASEVIC / REUTERS
----------------------------------------------

Σε κάθε περίπτωση, η μάχη είχε προβλεφθεί μήνες πριν ξεκινήσει˙ ο Ιρακινός πρωθυπουργός είχε υποσχεθεί να επαναφέρει την πόλη από το τέλος του 2016. Και οποιαδήποτε προειδοποίηση για την ημερομηνία έναρξης «πιθανώς είχε ελάχιστη επίδραση στην διεξαγωγή της μάχης», μου είπε ο Peter Mansoor, ένας συνταξιούχος συνταγματάρχης του αμερικανικού στρατού που διοικούσε ένα τάγμα στο Ιράκ και υπηρέτησε ως επικεφαλής προσωπικού για τον στρατηγό Ντέιβιντ Πετρέους, τον διοικητή των πολυεθνικών δυνάμεων στο Ιράκ. « Το ISIS ήξερε ότι ο ιρακινός στρατός επρόκειτο να πολεμήσει για την Μοσούλη πριν από το τέλος του 2016 και έκανε τις προετοιμασίες του αναλόγως».