Αμερικανικός λαϊκισμός και φιλελεύθερη τάξη | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Αμερικανικός λαϊκισμός και φιλελεύθερη τάξη

Οι τάσεις στην πολιτική σκέψη στις Ηνωμένες Πολιτείες

Ο χαρακτηριστικός αμερικανικός λαϊκισμός που ενστερνίζεται ο Trump, έχει τις ρίζες του στην σκέψη και τον πολιτισμό του πρώτου λαϊκιστή προέδρου της χώρας, του Andrew Jackson. Για τους Τζακσονιανούς (Jacksonians) -που αποτέλεσαν τον πυρήνα της παθιασμένης υποστηρικτικής βάσης του Τραμπ- οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν είναι μια πολιτική οντότητα η οποία δημιουργήθηκε και ορίζεται από ένα σύνολο πνευματικών προτάσεων που έχουν ρίζες στον Διαφωτισμό και είναι προσανατολισμένη προς την εκπλήρωση μιας καθολικής αποστολής. Αντί γι’ αυτό, είναι το έθνος-κράτος του αμερικανικού λαού, και η βασική δουλειά βρίσκεται εγχωρίως. Οι Τζακσονιανοί βλέπουν τον αμερικανικό εξεψιοναλισμό (exceptionalism, εξαιρετικότητα) όχι ως συνάρτηση της καθολικής ελκυστικότητας των αμερικανικών ιδεών, ή ακόμη και ως συνάρτηση μιας μοναδικής αμερικανικής αποστολής να μεταμορφώσει τον κόσμο, αλλά μάλλον ως έχοντα τις ρίζες του στην μοναδική δέσμευση της χώρας για την ισότητα και την αξιοπρέπεια των μεμονωμένων Αμερικανών πολιτών. Ο ρόλος της κυβέρνησης των ΗΠΑ, πιστεύουν οι Jacksonians, είναι να εκπληρώσει το πεπρωμένο της χώρας φροντίζοντας την φυσική ασφάλεια και την οικονομική ευημερία του αμερικανικού λαού μέσα στο εθνικό τους σπίτι -και να το πράττει αυτό, ενώ παρεμβαίνει όσο το δυνατόν λιγότερο στην ατομική ελευθερία που κάνει την χώρα μοναδική.

Ο τζακσονιανός λαϊκισμός ασχολείται μόνο περιοδικά με την εξωτερική πολιτική, και πράγματι μόνο περιοδικά ασχολείται με την πολιτική γενικότερα. Χρειάστηκε να κινητοποιηθούν ένας συγκεκριμένος συνδυασμός δυνάμεων και τάσεων για αυτόν τον εκλογικό κύκλο, και τα περισσότερα από αυτά επικεντρώθηκαν στην εγχώρια αγορά. Στην προσπάθειά τους να εξηγήσουν το τζακσονιανό κύμα, οι σχολιαστές έχουν ασχοληθεί με παράγοντες όπως η στασιμότητα των μισθών, η απώλεια των καλών θέσεων εργασίας για τους ανειδίκευτους εργάτες, το ξερίζωμα της αστικής ζωής, μια αύξηση της χρήσης ναρκωτικών ουσιών -συνθήκες που πολλοί συνδέουν με την ζωή σε χειμαζόμενες φτωχογειτονιές που έχουν εξαπλωθεί σε μεγάλο μέρος της χώρας. Αλλά αυτή είναι μια μερική και ελλιπής εικόνα. Η ταυτότητα και ο πολιτισμός έχουν ιστορικά διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην αμερικανική πολιτική, και το 2016 δεν αποτέλεσε εξαίρεση. Η τζακσονιανή Αμερική αισθάνθηκε να είναι υπό πολιορκία, με τις αξίες της υπό επίθεση και το μέλλον της υπό απειλή. Ο Trump – με ελαττώματα, όπως πολλοί Τζακσονιανοί πιστεύουν ότι έχει- φαινόταν ο μόνος υποψήφιος πρόθυμος να βοηθήσει τον αγώνα για την επιβίωσή της.

Για την τζακσονιανή Αμερική, ορισμένα γεγονότα χαλύβδωσαν το έντονο ενδιαφέρον και την πολιτική δέσμευση, ανεξάρτητα του αν είναι σύντομη. Ένα από αυτά είναι ο πόλεμος˙ όταν ένας εχθρός επιτίθεται, οι Jacksonians ορμούν για την άμυνα της χώρας. Η πιο ισχυρή κινητήρια δύναμη της τζακσονιανής πολιτικής δέσμευσης στην εσωτερική πολιτική, ομοίως, είναι η αντίληψη ότι οι Τζακσονιανοί υφίστανται επιθέσεις από εσωτερικούς εχθρούς, όπως μια ελιτίστικη κλίκα ή οι μετανάστες από διαφορετικά υπόβαθρα. Οι Τζακσονιανοί ανησυχούν ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ έχει εξαγορασθεί από κακόβουλες δυνάμεις αποφασισμένες να μεταβάλλουν τον ουσιώδη χαρακτήρα των Ηνωμένων Πολιτειών. Δεν έχουν εμμονή με την διαφθορά, την βλέπουν σαν ένα βαθιά ριζωμένο τμήμα της πολιτικής. Αλλά τους νοιάζει βαθύτατα αυτό που βλέπουν ως διαστροφή -όταν οι πολιτικοί προσπαθούν να χρησιμοποιήσουν την κυβέρνηση για να καταπιέζουν το λαό και όχι για την προστασία του. Και αυτό είναι που πολλοί Τζακσονιανοί έφθασαν να αισθάνονται ότι συνέβαινε τα τελευταία χρόνια: Ότι οι ισχυρές δυνάμεις στην αμερικανική ελίτ, περιλαμβανομένων των πολιτικών θεσμών και των δύο μεγάλων κομμάτων, συνεργάζονταν εναντίον τους.

Πολλοί Τζακσονιανοί κατέληξαν να πιστεύουν ότι το αμερικανικό κατεστημένο δεν ήταν πλέον αξιόπιστα πατριωτικό, με τον «πατριωτισμό» να ορίζεται ως μια ενστικτώδης πίστη προς την ευημερία και τις αξίες της τζακσονιανής Αμερικής. Και δεν ήταν εντελώς λάθος, από την άποψή τους. Πολλοί Αμερικανοί με κοσμοπολίτικες συμπάθειες βλέπουν ως κύρια ηθική υποχρέωσή τους να εργάζονται για την βελτίωση της ανθρωπότητας γενικότερα. Οι Τζακσονιανοί εντοπίζουν την ηθική τους κοινότητα πιο κοντά στην πατρίδα, με συμπολίτες οι οποίοι μοιράζονται έναν κοινό εθνικό δεσμό. Εάν οι κοσμοπολίτες βλέπουν τους Τζακσονιανούς ως αναχρονιστικούς και σοβινιστικές, οι Jacksonians επιστρέψουν την χάρη βλέποντας την κοσμοπολίτικη ελίτ ως σχεδόν προδοτική –ως ανθρώπους που πιστεύουν ότι είναι ηθικά αμφισβητήσιμο να βάζουν πρώτη την δική τους χώρα και τους πολίτες της.

Η τζακσονιανή δυσπιστία για τον πατριωτισμό των ελίτ έχει αυξηθεί λόγω της επιλεκτικής υιοθέτησης από την χώρα κατά τις τελευταίες δεκαετίες των πολιτικών ταυτότητας. Η σύγχρονη αμερικανική σκηνή γεμίζει με αστικά, πολιτικά, και ακαδημαϊκά κινήματα που γιορτάζουν διάφορες εθνοτικές, φυλετικές, έμφυλες και θρησκευτικές ταυτότητες. Οι ελίτ καλωσόρισαν σταδιακά τα αιτήματα για πολιτισμική αναγνώριση από αφροαμερικανούς, ισπανόφωνους, γυναίκες, την κοινότητα LGBTQ, ιθαγενείς Αμερικανούς, μουσουλμάνους Αμερικανούς. Ωστόσο, η κατάσταση είναι πιο περίπλοκη για τους περισσότερους Τζακσονιανούς, οι οποίοι δεν βλέπουν τους εαυτούς τους ως να ταιριάζουν καλά σε οποιαδήποτε από τις κατηγορίες αυτές.