Επίθεση γοητείας από την Τουρκία | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Επίθεση γοητείας από την Τουρκία

Ο Ερντογάν κάνει τον καλό

Ο Ερντογάν μπορεί να αντέξει ελάχιστα να αντιμετωπίσει την οποιαδήποτε λαϊκή αναταραχή: Είναι τώρα κλειδωμένος σε μια τεταμένη πολιτική μάχη για να μεταφέρουν σημαντική δύναμη στον θώκο του με την αλλαγή του τουρκικού συντάγματος [22]. Στην εξωτερική πολιτική, έχει ως εκ τούτου, επιδιώξει να δοθεί προτεραιότητα στις προσπάθειες υπονόμευσης της σημαντικής κουρδικής μειονότητας της Τουρκίας, κάτι που θα του παρέχει την δυνατότητα να αξιοποιήσει το βαθύ αντι-κουρδικό συναίσθημα μεταξύ της τουρκικής πλειοψηφίας. Για παράδειγμα, αφότου το κουρδικό κόμμα HDP απείλησε την λαβή του ΑΚΡ στην εξουσία με ένα εκλογικό αποτέλεσμα σοκ τον Ιούνιο του 2016 [23], το ΑΚΡ κλιμάκωσε τον πόλεμό του εναντίον του ΡΚΚ [24], επιδιώκοντας παράλληλα να συγχέει την τρομοκρατική ομάδα με το μη-βίαιο κοινοβουλευτικό κόμμα. Από τότε, το να εστιάζει την προσοχή της τουρκικής κοινής γνώμης στην υποτιθέμενη απειλή της κουρδικής βίας υπήρξε ένα κρίσιμο μέρος της εκλογικής στρατηγικής του ΑΚΡ.

Η επίσκεψη Γιλντιρίμ στο Ιράκ την περασμένη εβδομάδα ήταν μια αντανάκλαση αυτής της νέας λογικής. Ο κύριος στόχος των Τούρκων είναι να πείσουν την Βαγδάτη για να οδηγήσει το PKK έξω από το ιρακινό έδαφος [25]. Το ΡΚΚ έχει παρουσία στην Sinjar, μια πόλη των Yezidi στο βόρειο Ιράκ, μετά την εκδίωξη του ISIS στα τέλη του 2015. Πράγματι, οι τοπικοί Yezidi έχουν αναπτύξει μια στενή σχέση με το ΡΚΚ, αφότου οι Κούρδοι τους βοήθησαν να ξεφύγουν από το Όρος Sinjar, όπου είχαν παγιδευτεί όταν άλλες ιρακινές κουρδικές δυνάμεις υποχώρησαν απέναντι στην επίθεση του ISIS. Έκτοτε, οι δυνάμεις του ΡΚΚ βοήθησαν να εκπαιδευτούν οι πολιτοφυλακές των Yezidi και έχουν λάβει υποστήριξη από την Βαγδάτη.

Ωστόσο, τώρα φαίνεται ότι η Τουρκία έχει πείσει την Βαγδάτη να σταματήσει να υποστηρίζει το PKK, μέσω διπλωματικών ανοιγμάτων και με την βοήθεια των επανειλημμένων προσπαθειών του Αμερικανού διαμεσολαβητή απεσταλμένου κατά του ISIS, Brett McGurk. Η Άγκυρα έχει επίσης υπαινιχθεί ότι μπορεί να συζητήσει την απόσυρση των στρατευμάτων της από την Bashiqa με αντάλλαγμα οι Ιρακινοί να εξώσουν το ΡΚΚ από την Sinjar. Επιπλέον, η Τουρκία έχει συνεργαστεί με την Βαγδάτη επιτρέποντας σε μια εκπαιδευμένη από Τούρκους ιρακινή παραστρατιωτική δύναμη, γνωστή ως Hashd al-Watany, να συγχωνευθεί [26] με υποστηριζόμενες από την Βαγδάτη λαϊκές μονάδες κινητοποίησης. Η στρατηγική της Άγκυρας μπορεί να λειτουργήσει: Στην κοινή συνέντευξη Τύπου στις 7 Ιανουαρίου, ο Abadi ανακοίνωσε ότι [27] «σε καμία δύναμη ... πέρα από το πλαίσιο των δυνάμεων ασφαλείας ή των επίσημων ιρακινών δυνάμεων ασφαλείας» δεν θα επιτρέπεται να επιχειρεί στην Sinjar –μια σαφής καταδίκης της παρουσίας του ΡΚΚ. Ο Γιλντιρίμ με την σειρά του ευχαρίστησε τον Abadi για την «σοβαρότητα [της Βαγδάτης] στην αποβολή των τρομοκρατικών οργανώσεων» από την περιοχή.

Η επαναπροσέγγιση με την Βαγδάτη δείχνει επίσης μια νέα προθυμία από την πλευρά της Άγκυρας να προχωρήσει πέρα από τις παραδοσιακές συνεργασίες της στο Ιράκ. Τα τελευταία χρόνια, η Τουρκία έχει επενδύσει πολλά στην σχέση της με το κυβερνών Κουρδικό Δημοκρατικό Κόμμα στο ιρακινό Κουρδιστάν, με το οποίο έχει συνάψει ανεξάρτητες οικονομικές και ενεργειακές συμφωνίες, αλλά αυτές έχουν βλάψει τις τουρκικές σχέσεις με την Βαγδάτη. Οποιαδήποτε επαναπροσέγγιση μεταξύ του Ιράκ και της Τουρκίας θα μπορούσε έτσι να εκνευρίσει τους Κούρδους του Ιράκ, οι οποίοι εξαρτώνται οικονομικά από τους Τούρκους και παραμένουν μπλεγμένοι σε διαφωνίες με την ομοσπονδιακή κυβέρνηση για τις εξαγωγές ενέργειας, την κατανομή των εσόδων, καθώς και το καθεστώς των αμφισβητούμενων εδαφών. Αλλά υπάρχουν τεράστια περιθώρια για την Τουρκία να επεκτείνει τις διπλωματικές και οικονομικές σχέσεις της με το υπόλοιπο Ιράκ -ανάπτυξη που έχει μέχρι σήμερα εμποδιστεί από τις κακές πολιτικές σχέσεις.

Μένει να δούμε αν τα πρόσφατα θετικά βήματα θα εξελιχθούν σε μια νέα εποχή τουρκο-ιρακινής συνεργασίας. Η Τουρκία θα παραμείνει δύσπιστη όσον αφορά την απόσυρσή της από την Bashiqa πριν το ΡΚΚ αποσυρθεί από το Ιράκ, και εξακολουθεί να εκφράζει την ανησυχία της για την παρουσία των ιρακινών σιιτικών παραστρατιωτικών δυνάμεων στα δυτικά της Μοσούλης και γύρω από την τουρκομενική πόλη, Τελ Αφάρ. Πρέπει να τονιστεί, εξάλλου, ότι η προσέγγιση της Τουρκίας πηγάζει από έναν αυξανόμενο εγχώριο αυταρχισμό και μια υπερ-εχθρότητα κατά των Κούρδων της Τουρκίας και της Συρίας που είναι τελικά επιζήμια για την σταθερότητα της Τουρκίας. Μια επαναπροσέγγιση με την Βαγδάτη θα σημάνει ωστόσο μια νέα εποχή οικονομικής και διπλωματικής συνεργασίας που πιθανότατα θα αποδειχθεί ένα οικονομικό και στρατηγικό όφελος για δύο από τα πιο ευάλωτα κράτη στην σημερινή Μέση Ανατολή.

Copyright © 2017 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/turkey/2017-01-27/turkeys-charm-...