Το μέλλον του κινήματος κατά του Trump

Την περασμένη Παρασκευή, ο Donald Trump έδωσε τον προεδρικό όρκο του μπροστά σε ένα πλήθος περίπου 160.000 ατόμων [1]. Την επόμενη μέρα, περίπου 470.000 βγήκαν στους δρόμους για την Πορεία των Γυναικών στην Ουάσιγκτον. Ακολουθήθηκαν από εκατοντάδες χιλιάδες σε άλλες πόλεις σε όλη την χώρα και τον κόσμο. Υποστήριξαν ένα συνονθύλευμα από προοδευτικές αιτίες [2], από τα αναπαραγωγικά δικαιώματα μέχρι την οικολογία και την απο-αποικιοποίηση και μέχρι την καταπολέμηση του ρατσισμού.

Οι πορείες, που χαιρετίστηκαν από συνεπαρμένους φεμινιστές παρατηρητές ως αντιπροσωπευτικές του κύματος ενός πολλαπλού (intersectional) κινήματος [3] -που επικεντρώνεται στο πώς η καταπίεση συσσωρεύεται κατά μήκος φυλετικών, ταξικών, έμφυλων και άλλων ρηγμάτων- που είδε μηδενικές συλλήψεις στην Ουάσιγκτον [4 ]. Σύντομα, τα social media πλημμύρισαν από ένα κύμα αυτάρεσκων δημοσιεύσεων [5] σχετικά με την δήθεν ανώτερη ικανότητα διαμαρτυρίας των διαδηλωτών.

Αλλά οι αδυναμίες στα στοιχεία της ευρύτερης δομής του κινήματος έγιναν γρήγορα εμφανείς. «Όταν καυχιέσαι ότι οι διαμαρτυρίες σου δεν είχαν συλλήψεις, αναρωτιέμαι τι νομίζεις ότι λέει αυτό για σένα», συλλογίστηκε η αρθρογράφος Ijeoma Oluo [6], απηχώντας πολλούς μαύρους ακτιβιστές. «Το να αποκαλεί κάποιος τις συλλήψεις σε διαδηλώσεις ως ηλίθιες», έγραψε ο ακτιβιστής από το Σικάγο, Mykele Deville [7], «χλευάζει την κληρονομιά εκείνων που αψήφησαν τον νόμο για να επιφέρουν την αλλαγή μέσω της πολιτικής ανυπακοής, των υλικών ζημιών, και της ένοπλης άμεσης δράσης». Η αρθρογράφος Eve Ewing [8] παρατήρησε στο Twitter ότι «το να μην συλληφθεί κανείς σε πορεία δεν σημαίνει ότι είναι καλύτερος από κανέναν άλλον», και συνέχισε: «Η κρατική αστυνομία δεν σας θεωρεί απειλή. Οπότε, για ηρεμήστε…».

Τέτοιες εντάσεις δεν θα έπρεπε να αποτελούν έκπληξη. Στην πραγματικότητα, ήταν εμφανείς πολύ πριν από την πορεία. Την ημέρα της ορκωμοσίας, 230 διαδηλωτές συνελήφθησαν [9] αφότου έβαλαν φωτιά σε μια λιμουζίνα, κλωτσούσαν τα παράθυρα των αυτοκινήτων, και εκσφενδόνιζαν πέτρες σε βιτρίνες καταστημάτων. Ένας διαδηλωτής χτύπησε στο πρόσωπο τον λευκό ρατσιστή Richard Spencer [10] καθώς έδινε μια τηλεοπτική συνέντευξη. Το αποτέλεσμα ήταν να πυροδοτηθούν τα κοινωνικά δίκτυα καθώς οι οικογένειες ανησύχησαν σχετικά με το να πάρουν όλα τα μέλη τους στην πορεία την επόμενη μέρα.

Διαδηλωτές παίρνουν μέρος στην Πορεία των Γυναικών στην Οτάβα, στον Καναδά, στις 21 Ιανουαρίου 2017. CHRIS WATTIE / REUTERS
----------------------------------------------

Στις εβδομάδες που προηγήθηκαν, η Εθνική Επιτροπή της πορείας, η οποία μετά την σύστασή της είχε προσελκύσει πυρά [11] για το ότι απαρτιζόταν εξ ολοκλήρου από λευκές γυναίκες, είχαν ενσωματώσει πολλές έγχρωμες γυναίκες ως εθνικές συν-προέδρους. Παρέθεσε ένα σύνολο κατευθυντήριων αρχών που εισήχθησαν από τις μη βίαιες φιλοσοφίες του αμερικανικού κινήματος για τα πολιτικά δικαιώματα. Φέρνοντας στο νου την μη βίαιη Αγαπημένη Κοινότητα (Beloved Community) του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ τζούνιορ ως «το πλαίσιο για το μέλλον», η επιτροπή ευαγγελίστηκε μια πολιτική «του να στρέφεις και το άλλο μάγουλο»: «Αποδοχή των δεινών, χωρίς αντίποινα, για χάρη της αιτίας», όπως μπορεί να διαβάσει κανείς στην σελίδα της αποστολής της [ 12]. «Τα αυτο-επιλεγμένα δεινά είναι λυτρωτικά και βοηθούν το κίνημα να αναπτύσσεται σε πνευματική όσο και σε ανθρωπιστική διάσταση».

Η ρητή και οιονεί θρησκευτική αυταπάρνηση του δικαιώματος για βίαιη αυτοάμυνα έθεσε την εθνική επιτροπή σε αντίθεση με έναν από τους βασικούς συμμάχους της κατά την διάρκεια της πορείας του Σαββάτου: Τους «Οι Ζωές των Μαύρων Έχουν Σημασία» (Black Lives Matter). Παρά το γεγονός ότι αυτό το κίνημα, που ιδρύθηκε το 2012, επικεντρώνεται στην μη βίαιη πολιτική ανυπακοή, οι κατευθυντήριες αρχές του δεν έχουν καμία συνταγή για την μη βία [13]. Αντ’ αυτού, η ιστοσελίδα του προσφέρει ένα κατηγορητήριο κατά της δομικής βίας που καθορίζει την καθημερινή ζωή των μαύρων Αμερικανών: « Όταν λέμε Black Lives Matter ... είναι μια αναγνώριση [ότι] η φτώχεια και η γενοκτονία των Μαύρων είναι κρατική βία».

Απέναντι στο σκηνικό των κοινωνιολογικών παραπόνων, οι διαδηλώσεις των Black Lives Matter έχουν συχνά εξελιχθεί σε βίαιες ταραχές. Η ηγεσία του κινήματος έχει κατηγορηθεί [14] ότι δεν αποκηρύσσει τα ταραχοποιά στοιχεία του αρκετά ηχηρά. Και οι πιθανοί σύμμαχοι, που κυμαίνονται από συντηρητικές εκδόσεις [14] μέχρι πρώην ακτιβιστές των πολιτικών δικαιωμάτων [15], ήταν γρήγοροι στο να νίψουν τις χείρες τους από τον μαύρο ακτιβισμό που βλέπουν ως εξτρεμιστικό, ταραχοποιό, και καθόλου πιστό προς τις μη βίαιες παραδόσεις του Κινγκ.

Οι υπερασπιστές του Black Lives Matter με την σειρά τους, εκτοξεύουν κατηγορίες ότι οι σύμμαχοι ωραιοποιούν τις ταραχές του ίδιου του Κινγκ, που προκάλεσαν αποτροπιασμό σε πολλούς λευκούς μετριοπαθείς [16], με αποτέλεσμα την περίφημη επιστολή του με τα παράπονα εναντίον τους [17] από το κελί της φυλακής του Μπέρμιγχαμ. Οι επικριτές της μη βίας, όπως ο αναρχικός συγγραφέας Peter Gelderloos έχουν κατηγορήσει [18] ότι [η μη βία] προστατεύει προνόμιο που βασίζεται στην κρατική βία. «Ο πασιφισμός υποθέτει ότι οι λευκοί άνθρωποι που μεγάλωσαν στα προάστια με όλες τις βασικές ανάγκες τους καλυμμένες μπορούν να συμβουλέψουν καταπιεσμένους ανθρώπους, πολλοί από τους οποίους είναι έγχρωμοι, να υποφέρουν υπομονετικά κάτω από ασύλληπτα μεγαλύτερη βία». Ο συγγραφέας Flores Alexander Forbes επισημαίνει [18 ] στην ανθολογία Police Brutality [19] ότι, κατά την διάρκεια του κινήματος για τα πολιτικά δικαιώματα, οι μαύροι Αμερικανοί υποστήριξαν σθεναρά μαχητές (militants) όπως ο Malcolm X. Το 1970, το 66% των ερωτηθέντων σε μια δημοσκόπηση της Harris Poll, δήλωσε ότι αισθάνθηκαν υπερηφάνεια για τις δραστηριότητες του Κόμματος των Μαύρων Πανθήρων και το 43% δήλωσαν ότι οι Πάνθηρες αντιπροσώπευαν τις απόψεις των ίδιων των ερωτώμενων.

Ο Κινγκ, ευρέως ένας μύθος σήμερα, αντιμετωπίσθηκε δυσμενώς από περισσότερο από τα δύο τρίτα των Αμερικανών το 1966 [20]. Ακτιβιστές που δεν έχουν πειστεί από την μη βία [21] υποστηρίζουν [22] ότι το κίνημα του Κινγκ εξασφάλισε στρατηγικές επιτυχίες εν μέρει επειδή έθεσε πίεση σε συνδυασμό με την βίαιη αντίσταση όπως των Πανθήρων. Ένας άλλος ήρωας της μη βίας, ο Μαχάτμα Γκάντι, ομοίως λειτουργούσε ταυτόχρονα με μαχητές της ελευθερίας όπως ο Bhagat Singh [23] και αργότερα ο Ινδικός Εθνικός Στρατός [24]. Το ότι ο Κινγκ και ο Γκάντι έχουν αγιοποιηθεί και οι μαχητικοί σύγχρονοί τους ευρέως χλευάστηκαν ή έχουν ξεχαστεί, λέει ο Gelderloos, αποκαλύπτει περισσότερα σχετικά με την προτίμηση των ελίτ «οι καταπιεσμένοι να είναι μη βίαιοι» [25] παρά από όσα για την τακτική ή την ηθική υπεροχή της μη βίας.

Προς το παρόν, οι εντάσεις στο πολλαπλό (intersectional) κίνημα θα σιγοβράζουν. Στην πορεία, μαύροι ακτιβιστές κρατούσαν πανό με συνθήματα [26], όπως «Θα σας δούμε ωραίες λευκές κυρίες στην επόμενη πορεία των Black Lives Matter, σωστά;» και «Μαύρες γυναίκες προσπαθούν να σας σώσουν όλες! 94%» [27], αναφερόμενοι στο μερίδιο της ψήφου των μαύρων γυναικών που πήγε στην Χίλαρι Κλίντον. Μια υποβλητική εικόνα [28] που διαδόθηκε ευρύτατα δείχνει την μαύρη ακτιβίστρια Angela Peoples με ένα πανό που έγραφε «Μην ξεχνάτε: Οι λευκές γυναίκες ψήφισαν υπέρ του Trump» (πράγματι, το 53% από αυτές το έκαναν [29]). Η στολή καμουφλάζ της Peoples και το καπελάκι της με το σύνθημα «Σταματήστε να σκοτώνετε Μαύρους» (Stop Killing Black People) έρχεται σε προκλητική αντίθεση με τις τρεις λευκές γυναίκες με ροζ «pussy-hats» που τραβούσαν φωτογραφίες σέλφι ακριβώς πίσω της. Μετά την πορεία, μερικοί λευκοί διαδηλωτές μπήκαν στο Facebook για να υποστηρίξουν ότι η μαχητικότητα των ομιλητών (μεταξύ των οποίων και η πρώην κομμουνίστρια Angela Davis και η φλογερή ακτιβίστρια Tamika Mallory [30]) τους έκανε να φαίνονται «ακραίοι», ενώ οι μαύρες γυναίκες παραπονέθηκαν ότι εξακολουθούσαν να αισθάνονται περιθωριοποιημένες στο κίνημα.

Η Angela Peoples στην επίμαχη φωτογραφία. Kevin Banatte μέσω Twitter
-------------------------------------------------

Οι λευκές κυρίες θα μπορούσαν να έχουν την ευκαιρία τους να βαδίσουν με τους Black Lives Matter αρκετά σύντομα. Οι προτεραιότητες του κινήματος έχουν υποβληθεί σε άμεση επίθεση από τη νέα κυβέρνηση. Η ομάδα του Trump ανακοίνωσε περικοπές [31] για τον Οργανισμό Ανάπτυξης Επιχειρήσεων Μειονοτήτων (Minority Business Development Agency), την Διοίκηση Ανάπτυξης Οικονομικών (Economic Development Administration), το Γραφείο των Υπηρεσιών Αστυνόμευσης Προσανατολισμένων στις Κοινότητες (Office of Community-Oriented Policing Services), την Εταιρεία Νομικών Υπηρεσιών (Legal Services Corporation) και το Τμήμα Πολιτικών Δικαιωμάτων του Υπουργείου Δικαιοσύνης. Ο πρόεδρος έχει ανοιχτά υπαινιχθεί ότι έχει σχέδια για την αυστηροποίηση των εκλογικών κανονισμών [32] λόγω της πεποίθησής του ότι περίπου τρία με πέντε εκατομμύρια άνθρωποι ψήφισαν παράνομα υπέρ της αντιπάλου του, τον Νοέμβριο. Η διοίκηση φαίνεται έτοιμη [33] να διαλύσει τμήματα του δικτύου κοινωνικής προστασίας, και έγραψε στο Tweeter απειλές ότι «θα στείλει Ομοσπονδιακούς!» [34] στο Σικάγο [στμ: εννοεί στελέχη του FBI που εξ ορισμού επιλαμβάνονται ερευνών επί ομοσπονδιακών εγκλημάτων ενώ το Σικάγο είναι το πολιτικό ορμητήριο του Μπαράκ Ομπάμα].

Για τους λευκούς στο πολλαπλό κίνημα, η κύρια συμβουλή από παλαίμαχους ακτιβιστές όπως η Peoples είναι να «οργανώσετε τους ανθρώπους σας», και να υπάρχει κάποια πίστη σε εκείνους που έχουν κάνει ακριβώς αυτό επί δεκαετίες. «Ένα πράγμα που όντως ξέρω είναι: Μαύρες γυναίκες, έχουμε τους εαυτούς μας», είπε [28] σε μια συνέντευξη μετά την πορεία της Ουάσιγκτον. «Αν είστε μια λευκή γυναίκα που σκέπτεται ‘Τι έρχεται μετά; Όλα φαίνονται ανυπέρβλητα’, καλώς ήλθατε στο γαμημένο πάρτι. Ακούστε μια μαύρη γυναίκα».

Copyright © 2017 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/united-states/2017-01-31/protest...

Σύνδεσμοι:
[1] http://www.vox.com/policy-and-politics/2017/1/24/14354036/crowds-preside...
[2] http://www.slate.com/blogs/xx_factor/2017/01/12/the_women_s_march_on_was...
[3] http://www.themarysue.com/intersectional-feminism-womens-march/
[4] http://thehill.com/blogs/blog-briefing-room/news/315529-womens-march-on-...
[5] https://twitter.com/LindseyKelk/status/822991759286226944?ref_src=twsrc%...
[6] https://theestablishment.co/when-you-brag-that-the-womens-marches-were-n...
[7] https://www.facebook.com/callicutt/posts/10154901175131462
[8] https://twitter.com/eveewing/status/823218004448182273
[9] https://news.vice.com/story/people-arrested-during-inauguration-day-prot...
[10] http://www.independent.co.uk/news/world/americas/alt-right-richard-spenc...
[11] https://www.nytimes.com/2016/11/19/us/womens-march-on-washington.html?_r...
[12] https://www.womensmarch.com/mission/
[13] http://blacklivesmatter.com/guiding-principles/
[14] http://thefederalist.com/2016/07/12/black-lives-matters-violence-undermi...
[15] https://www.washingtonpost.com/posteverything/wp/2015/08/24/i-was-a-civi...
[16] https://www.washingtonpost.com/posteverything/wp/2015/10/01/dont-critici...
[17] https://web.cn.edu/kwheeler/documents/Letter_Birmingham_Jail.pdf
[18] https://theanarchistlibrary.org/library/peter-gelderloos-how-nonviolence...
[19] https://www.amazon.com/Police-Brutality-Anthology-Jill-Nelson/dp/0393321630
[20] https://www.washingtonpost.com/posteverything/wp/2015/10/01/dont-critici...
[21] http://www.salon.com/2015/08/25/respectability_will_not_save_us_black_li...
[22] https://www.washingtonpost.com/posteverything/wp/2015/10/01/dont-critici...
[23] https://en.wikipedia.org/wiki/Indian_independence_movement
[24] https://en.wikipedia.org/wiki/Indian_National_Army
[25] https://theanarchistlibrary.org/library/peter-gelderloos-how-nonviolence...
[26] http://www.vox.com/identities/2017/1/25/14355302/womens-march-feminism-i...
[27] http://www.bet.com/news/national/2017/01/23/women-of-color-blamed-for-di...
[28] http://www.theroot.com/woman-in-viral-photo-from-women-s-march-to-white-...
[29] https://www.google.com.co/webhp?sourceid=chrome-instant&ion=1&espv=2&ie=...
[30] http://www.essence.com/news/women-march-washington-january-21
[31] http://time.com/money/4639544/trump-nea-sesame-street-budget-cut/
[32] http://www.politico.com/story/2017/01/trump-voter-fraud-tweet-234151?cmp...
[33] https://www.theatlantic.com/politics/archive/2017/01/will-trump-cut-medi...
[34] http://abcnews.go.com/Politics/trump-send-feds-chicago-ways-theyre/story...

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στην διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στην διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr και στο linkedin στην διεύθυνση https://www.linkedin.com/company/foreign-affairs-the-hellenic-edition