Το φαινόμενο Schulz αντιμετωπίζει την πρώτη δοκιμασία του | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Το φαινόμενο Schulz αντιμετωπίζει την πρώτη δοκιμασία του

Θα είναι αρκετή η αναβίωση των Σοσιαλδημοκρατών της Γερμανίας για να ανατραπεί η Μέρκελ;
Περίληψη: 

Ο Schulz είναι υπέρμαχος ενός οράματος για μια «δίκαιη Γερμανία» που κεφαλαιοποιεί τα τελευταία δέκα χρόνια της οικονομικής επιτυχίας της, επιβραβεύοντας όσους έχουν δει την κοινωνική προστασία τους να υποχωρεί στο όνομα της «ανταγωνιστικότητας».

Ο ALEXANDER SAEEDY είναι ερευνητής δημόσιας πολιτικής και ζει στις Βρυξέλλες, στο Βέλγιο. Δουλειές του έχουν εμφανιστεί στο Reuters, το Vice News, το International Business Times και αλλού.

Με τον νέο ηγέτη του, Martin Schulz, το κεντροαριστερό Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SPD) της Γερμανίας πραγματοποίησε μια επιστροφή, αλλά δεν είναι σαφές κατά πόσον η ώθηση αυτή θα είναι αρκετή για να ανατρέψει την καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ στις ομοσπονδιακές εκλογές του Σεπτεμβρίου. Σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες γερμανικές δημοσκοπήσεις [1], το SPD πέρασε μπροστά από την Χριστιανοδημοκρατική Ένωση (CDU) της Μέρκελ κατά μια ποσοστιαία μονάδα αφότου ο Schulz εξελέγη ως ηγέτης, σε ένα ειδικό συνέδριο του κόμματος στις 19 Μαρτίου. Αλλά την Κυριακή, οι ψηφοφόροι στο Σάαρλαντ, ένα μικρό και παραδοσιακά υπέρ του CDU κρατίδιο στη νοτιοδυτική Γερμανία, φάνηκε να μην έλαβαν σοβαρά υπόψη τους την «ορμή Schulz» καθώς ψήφισε στις περιφερειακές εκλογές.

Το CDU της Μέρκελ ήρθε στην πρώτη θέση με περίπου το 40% των ψήφων, ενώ το SPD σύρθηκε στην δεύτερη θέση με λίγο πάνω από το 29%. Αν και το Σάαρλαντ κλίνει γενικά προς τον συντηρητισμό, αποτελεί μία από τις πολλές γερμανικές ενδοχώρες που ο Schulz και το SPD θα πρέπει να κερδίσουν αν θέλει να γίνει καγκελάριος αυτόν τον Σεπτέμβριο. Τα αποτελέσματα της Κυριακής στο Saarland ήταν σίγουρα απογοητευτικά για το SPD, αλλά η εκλογή ήταν ομολογουμένως στήθος με στήθος. Αν το γερμανικό περιβαλλοντικό Πράσινο Κόμμα λάμβανε περισσότερο από το 5% των ψήφων στο Saarland –πήρε 4%- οι συνδυασμένες δυνάμεις του SPD με το ακροαριστερό Die Linke και τους Πράσινους θα έδινε την λεγόμενη κόκκινη-κόκκινη-πράσινη πλειοψηφία στο Σάαρλαντ, που είναι ακριβώς η ίδια διαμόρφωση που ο Schulz προτίθεται να δομήσει στην γερμανική Ομοσπονδιακή Βουλή τον Σεπτέμβριο.

Η ΑΠΟ-ΣΡΕΝΤΕΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ SPD

Από την δεκαετία του 1990, το SPD έχει κατηγορηθεί ότι εγκατάλειψε τις ρίζες του στην εργατική τάξη. Ο πιο πρόσφατος καγκελάριος του κόμματος, ο Gerhard Schröder (ο οποίος είναι πολύ στενός φίλος του Βλαντιμίρ Πούτιν), πρόδωσε διαβοήτως την σοσιαλιστική ιδεολογία του κόμματος το 2003 με την «Ατζέντα 2010», μια ριζοσπαστική δέσμη μεταρρυθμίσεων που έκοψε τα επιδόματα ανεργίας και ουσιαστικά έσπρωξε προς τα κάτω τους κατώτατους μισθούς. Από τότε, η συντηρητική πτέρυγα της Μέρκελ συνέχισε να επαινεί την Ατζέντα 2010 ως μια «ανταγωνιστική» οικονομική πολιτική για την Γερμανία, ενώ το μερίδιο του SPD μέσα στο κοινοβούλιο της χώρας έχει συρρικνωθεί σε ένα κλάσμα του αρχικού μεγέθους του.

Οι ηγέτες και οι υποστηρικτές του SPD θεωρούν ότι ο Schulz είναι το αντίδοτο στην λεγόμενη αποστασία Σρέντερ. Μεγάλο μέρος της πρωτόγνωρης δημοτικότητας του SPD μπορεί να αποδοθεί στην μετεωρική άνοδο του Schulz. Ένας ταπεινός ιδιοκτήτης βιβλιοπωλείου από το Άαχεν, υπηρέτησε ως τοπικός πολιτικός του SPD στην δεκαετία του 1980 πριν ενταχθεί στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις Βρυξέλλες, όπου τελικά έγινε πρόεδρος το 2012. Μετά την παραίτησή του από την θέση αυτή, ανεπίσημα ονομάστηκε ως ο υποψήφιος του κόμματος για την καγκελαρία τον Ιανουάριο, και από τότε, η υποστήριξη προς το SPD είναι σε άνοδο, ιδίως μεταξύ των νεότερων ψηφοφόρων.

Στο ειδικό συνέδριο του SPD κοντά στο πάρκο Treptower του Βερολίνου την περασμένη εβδομάδα, ο Sigmar Gabriel, ο υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας και πρώην κυβερνήτης του γερμανικού κρατιδίου της Κάτω Σαξονίας, αναγνώρισε την συμβολή του Schulz στην πρόσφατη πρόοδο του κόμματος στις δημοσκοπήσεις. Μιλώντας σε ένα πλήθος πάνω από 3.000 μελών του SPD, παραδέχτηκε ανοιχτά ότι το κόμμα είχε παλέψει για να κερδίσει ψήφους κατά τα τελευταία δέκα χρόνια, αλλά ότι «δεν [υπήρχε] καμία ανάγκη για μελαγχολία. Το SPD έχει ένα νέο όνομα, και είναι ο Martin Schulz».

Αλλά ο Schulz παραμένει μια σχετικά άγνωστη φιγούρα στο εσωτερικό της γερμανικής εθνικής πολιτικής και δεν έχει την κατάλληλη λίστα των διαπιστευτηρίων που συνήθως καθιστούν κατάλληλο έναν υποψήφιο για την κορυφαία θέση της γερμανικής πολιτικής. Η Μέρκελ, για παράδειγμα, είναι κάτοχος διδακτορικού διπλώματος στο πεδίο της φυσικής και υπηρέτησε ως μέλος της Γερμανικής Ομοσπονδιακής Βουλής για 15 χρόνια πριν γίνει καγκελάριος. Ο Schulz, από την πλευρά του, ποτέ δεν φοίτησε σε πανεπιστήμιο, και η πολιτική εμπειρία του περιορίζεται σε μια αμφιλεγόμενη θητεία ως δήμαρχος μιας μικρής γερμανικής πόλης και στην θητεία του στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις Βρυξέλλες, ένα σώμα που έχει από καιρό υποφέρει από κατηγορίες περί μη διαφάνειας και αποσύνδεσης από τους ψηφοφόρους.

Αλλά σε μια εποχή όπου η σύνδεση με την συνήθη πολιτική είναι από μόνη της σαν το φιλί του θανάτου, το SPD μπορεί να έχει δίκιο όταν συμπεραίνει ότι ο Schulz είναι «ο κατάλληλος άνθρωπος την κατάλληλη στιγμή». Είναι ένα ευπρόσδεκτο διάλειμμα από την τυπικά ανέμπνευστη φύση της ηγεσίας του κόμματος και διατηρεί μια βαθιά φιλοευρωπαϊκή στάση που είναι πιθανό να ευχαριστήσει τους Γερμανούς στην Αριστερά. Ο Schulz είναι υπέρμαχος ενός οράματος για μια «δίκαιη Γερμανία» που κεφαλαιοποιεί τα τελευταία δέκα χρόνια της οικονομικής επιτυχίας της, επιβραβεύοντας όσους έχουν δει την κοινωνική προστασία τους να υποχωρεί στο όνομα της «ανταγωνιστικότητας». Όμως, το μεγάλο ερώτημα είναι: Οι Γερμανοί θα πεισθούν επίσης από το όραμά του;

Η ΕΠΕΛΑΣΗ ΤΟΥ SCHULZ

Γνωστός στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ως #SchulzSurge, ο Schulz έχει λειτουργήσει ως καταλύτης για την υποστήριξη προς το άλλοτε προβληματικό κόμμα του, σε μεγάλο βαθμό χάρη στην φιλοευρωπαϊκή στάση του και την προοδευτικότητά του σχετικά με την ισότητα των μισθών και τις πολιτικές κοινωνικής πρόνοιας.

«Με την βιογραφία του -ο ίδιος δεν έχει περάσει τελικές εξετάσεις δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και είχε κάποια προβλήματα με το αλκοόλ κατά την διάρκεια της νεότητάς του– η καριέρα του ενσαρκώνει την κοινωνική δημοκρατική υπόσχεση της κοινωνικής ανόδου», μου είπε ο Michael Roth, υπουργός Επικρατείας της Γερμανίας για τις Ευρωπαϊκές Υποθέσεις. «Η αυθεντικότητά του, η αξιοπιστία του, οι αξιοθαύμαστες ρητορικές του ικανότητες, και η τεράστια εμπειρία του ως πολιτικός, είναι πολύ εντυπωσιακά πράγματα για όλους μας».