Το στοίχημα της Theresa May

Από την ξαφνική και απροσδόκητη προκήρυξή της τον περασμένο μήνα για γενικές εκλογές τον Ιούνιο, η Βρετανίδα πρωθυπουργός Theresa May κατάφερε να αποβάλει την φήμη περί αναποφασιστικότητας που την ακολουθούσε από τότε που ανέλαβε την εξουσία από τον David Cameron το περασμένο φθινόπωρο. Επίσης, συμβάλλοντας στις δημόσιες αντιλήψεις για την δύναμή της, προχώρησε σε επίθεση εναντίον της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με το να δημιουργήσει επιδέξια μια διαμάχη κατηγορώντας τις Βρυξέλλες ότι επιδιώκουν να επηρεάσουν τις εκλογές εναντίον της διαρρέοντας λεπτομέρειες από μια τεταμένη συζήτηση που είχε πρόσφατα με τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Jean-Claude Juncker, σε ένα ιδιωτικό δείπνο. Όπως μπορεί να είναι αναμενόμενο, η ανάμειξη της εθνικιστικής στάσης στην πολιτική μάχη έχει αποδειχθεί μεθυστική. Η γυναίκα που ονομάστηκε άλλοτε «Theresa Maybe» έχει τώρα αναδιαμορφωθεί από τον Τύπο ως η μετενσάρκωση της Boudicca, μιας μαχητικής βασίλισσας που οδήγησε τους αρχαίους Βρετανούς σε εξέγερση κατά της ρωμαϊκής κατοχής.

Όλα τα σημάδια δείχνουν μια δραματική νίκη για το Συντηρητικό Κόμμα της May στις επικείμενες εκλογές που θα διεξαχθούν στις 8 Ιουνίου. Πολλοί παρατηρητές ελπίζουν ότι μια αυξημένη κοινοβουλευτική πλειοψηφία θα απελευθερώσει την May από την δεξιά πτέρυγα του κόμματός της, η οποία πιέζει να οδηγηθεί το United Βασίλειο σε αυτό που πολλοί θεωρούν μια μη ρεαλιστική σκληρή συμφωνία στις διαπραγματεύσεις του με τις Βρυξέλλες. Με αυτές τις φωνές να μπαίνουν στο περιθώριο, θα μπορούσε να κάνει συμβιβασμούς με την ΕΕ, οι οποίοι θα μετριάσουν την ζημιά από την αποχώρησή του. Προβλέποντας προφανώς ένα τέτοιο αποτέλεσμα, οι αγορές χρήματος έγιναν πιο αισιόδοξες για το Ηνωμένο Βασίλειο από τότε που έγινε η ανακοίνωση των εκλογών.

Η Βρετανίδα πρωθυπουργός Theresa May σε προεκλογική εκδήλωση στο York, στις 9 Μαΐου 2017. PHIL NOBLE / REUTERS
------------------------------------------------------

Αλλά ένα τέτοιο αποτέλεσμα απέχει πολύ από το να είναι βέβαιο. Ειδικότερα, η βρετανική κυβέρνηση πρέπει να μεριμνήσει ώστε η προεκλογική ρητορική της - όπως το να κατηγορεί τους «γραφειοκράτες των Βρυξελλών» ότι χρησιμοποιούν «απειλές» για παρεμβολές στην δημοκρατική διαδικασία της Βρετανίας- να μην βλάψει τις πιθανότητές της να εξασφαλίσει μια παραγωγική συμφωνία με την ΕΕ μακροπρόθεσμα. Το Brexit είναι μια ιδέα που πάντα ακούγεται καλύτερα όταν συζητείται αφηρημένα και όχι λεπτομερώς, αλλά τελικά το Λονδίνο θα πρέπει να μετακινηθεί από την ρητορική στην πραγματικότητα.

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΜΕΤΑΣΤΡΟΦΗ

Η έξαρση της υποστήριξης προς το Συντηρητικό Κόμμα και η κατάρρευση των αντιπάλων του, του κεντροαριστερού Εργατικού Κόμματος και του ακροδεξιού Κόμματος της Ανεξαρτησίας του Ηνωμένου Βασιλείου (United Kingdom Independence Party, UKIP) είναι εκπληκτικές. Οι δημοσκοπήσεις παρέχουν σήμερα στους Συντηρητικούς ένα προβάδισμα 20 μονάδων έναντι των Εργατικών, ενώ η υποστήριξη προς το UKIP έχει ατροφήσει, αφού οι Συντηρητικοί έγιναν οι βασικοί φορείς στο κεντρικό ζήτημά τους –την αποχώρηση από την ΕΕ. Το Εργατικό Κόμμα βρίσκεται υπό τον ακροαριστερό ηγέτη του, Jeremy Corbyn, ο οποίος υποστηρίζει επίσης το Brexit, αλλά είναι αντιδημοφιλής ανάμεσα στους ηλικιωμένους, επαρχιακούς ψηφοφόρους που αποτελούν την σπονδυλική στήλη της υποστήριξης για έξοδο από την ΕΕ.

Τα πρόσφατα αποτελέσματα των τοπικών εκλογών, στα οποία οι Συντηρητικοί απήλαυσαν τις καλύτερες επιδόσεις τους σε μια δεκαετία, υποδηλώνουν ότι οι Συντηρητικοί θα μπορούσαν να βρεθούν με μια κοινοβουλευτική πλειοψηφία άνω των 100 [εδρών], μια δραματική βελτίωση από τις σημερινές τους 17. Η May ισχυρίστηκε ότι αναζητά μια μεγάλη πλειοψηφία για να δείξει στις Βρυξέλλες το πόσο ενωμένοι είναι οι Βρετανοί πίσω από την στρατηγική της για το Brexit. Στην πραγματικότητα, οι Βρετανοί είναι πιο διχασμένοι απέναντι στο Brexit από ποτέ, με μια πρόσφατη δημοσκόπηση [1] να δείχνει ότι για πρώτη φορά μια πλειοψηφία ψηφοφόρων λυπάται για την απόφαση να εγκατάλειψης της ΕΕ. Αλλά με τους Εργατικούς να προσπαθούν να ανακτήσουν το έδαφος που είχαν χάσει από το UKIP κατά την τελευταία δεκαετία στηρίζοντας το Brexit, μόνο τα μικρότερα κόμματα που δεν έχουν πιθανότητα σχηματισμού κυβέρνησης κάνουν προεκλογική εκστρατεία με βάση την παραμονή στην ΕΕ. Ως αποτέλεσμα, οι φιλο-ευρωπαίοι ψηφοφόροι δεν διαθέτουν επιλογές και η May δεν αντιμετωπίζει αξιόπιστες απειλές στον πολιτικό ορίζοντα.

Αυτό δεν σημαίνει ότι θα το βρει ευκολότερο να ζητήσει παραχωρήσεις από τις Βρυξέλλες μετά τις εκλογές. Η ΕΕ, η οποία σκέπτεται με όρους διεθνών και ενδοκοινοτικών υποχρεώσεων, δεν έχει κανένα λόγο να υποχωρήσει απλά επειδή ο διαπραγματευόμενος εταίρος της έχει ισχυρή εγχώρια υποστήριξη. Στην πραγματικότητα, οι υπεύθυνοι για την χάραξη πολιτικής στις Βρυξέλλες και το Βερολίνο θέλουν πραγματικά να πετύχει η May για τον αντίθετο λόγο: Ένα μεγαλύτερο κοινοβουλευτικό μπλοκ θα της δώσει επίσης περισσότερο περιθώριο για να κάνει παραχωρήσεις. Γι’ αυτό οι κατηγορίες της May ότι οι Βρυξέλλες προσπαθούν να υπονομεύσουν την θέση της στις επερχόμενες εκλογές δεν έχουν τόσο νόημα: Κανείς στην ήπειρο δεν ωφελείται από το να παραμείνει δεσμευμένη στις μη ρεαλιστικές απαιτήσεις της δεξιάς πτέρυγας του κόμματός της.

Η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΑΝΤΕΠΙΤΙΘΕΤΑΙ