Θα επιμείνει η αργή αύξηση της παραγωγικότητας; | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Θα επιμείνει η αργή αύξηση της παραγωγικότητας;

Γιατί οι κυβερνήσεις δεν μπορούν να λύσουν το πρόβλημα
Περίληψη: 

Η βελτίωση των υποδομών, η υποστήριξη της επιστημονικής έρευνας και η προώθηση της εκπαίδευσης και της κατάρτισης των εργαζομένων μπορούν να συμβάλουν στην ταχύτερη αύξηση της παραγωγικότητας με την πάροδο του χρόνου, αλλά κανείς δεν μπορεί να πει πόσο γρήγορα θα αποδώσουν αυτές οι επενδύσεις ή αν τα αποδώσουν εν τέλει.

Ο MARC LEVINSON, πρώην συνεργάτης στο Council on Foreign Relations, είναι ο συγγραφέας του βιβλίου με τίτλο An Extraordinary Time: The End of the Postwar Boom and the Return of the Ordinary Economy.

Μετά από μια πτώση το 2016, η παγκόσμια οικονομία ανακάμπτει. Μια έκθεση της 7ης Ιουνίου [1] από τον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), ένα κλαμπ πλουσίων χωρών, προβλέπει ότι η παγκόσμια οικονομία θα αναπτυχθεί κατά 3,6% το επόμενο έτος, κάτι που είναι η καλύτερη παγκόσμια ανάπτυξη από το 2011. Τον Απρίλιο, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο προέβλεψε ότι το μέσο ποσοστό ανεργίας στις προηγμένες οικονομίες του κόσμου θα μειωθεί στο 5,8% το 2018, το χαμηλότερο ποσοστό σε μια δεκαετία. Η επιχειρηματική αισιοδοξία είναι υψηλή και οι χρηματιστηριακοί δείκτες βρίσκονται κοντά σε επίπεδα ρεκόρ.

14062017-1.jpg

Γερανός στο λιμάνι της Βαλένθια της Ισπανίας, στην διάρκεια μιας εθνικής απεργίας λιμενεργατών κατά της λιμενικής μεταρρύθμισης σύμφωνα με τους νόμους της ΕΕ, τον Ιούνιο του 2017. HEINO KALIS / REUTERS
-------------------------------------------------------------

Αλλά μην πανηγυρίζετε. Μια έκθεση στις 18 Μαΐου [2] από τον ΟΟΣΑ προσφέρει μια πολύ πιο απογοητευτική προοπτική. Οι προηγμένες οικονομίες, σύμφωνα με την έκθεση, αντιμετωπίζουν «επιβράδυνση των ρυθμών αύξησης της παραγωγικότητας». Άλλα στοιχεία δείχνουν ότι η ίδια τάση βρίσκεται σε εξέλιξη σε πολλά λιγότερο εύπορα κράτη. Αυτό σημαίνει ότι οι προοπτικές στον μεγαλύτερο μέρος του κόσμου τείνουν προς μια υποτονική οικονομική ανάπτυξη που θα αυξήσει τους μισθούς και θα βελτιώσει το βιοτικό επίπεδο αργά σε μακροπρόθεσμη βάση μόνο -και θα αφήσει μια επίμονη δυσαρέσκεια μεταξύ των πολλών που μένουν πίσω σε μια αργά αναπτυσσόμενη παγκόσμια οικονομία.

Δεν υπάρχει ασυνέπεια μεταξύ αυτής της βραχυπρόθεσμης αισιοδοξίας και της μακροπρόθεσμης επιφυλακτικότητας. Βραχυπρόθεσμα, η ανάκαμψη του επιχειρηματικού κύκλου, τα μεγάλα κυβερνητικά ελλείμματα σε πολλές χώρες, τα πολύ χαμηλά επιτόκια και οι υγιέστερες τράπεζες, συνέβαλαν στην τόνωση της οικονομικής ανάπτυξης και στην αύξηση των εισοδημάτων. Οι κυβερνήσεις έχουν σημαντικό έλεγχο αυτής της διαδικασίας. Μακροπρόθεσμα, όμως, ο ρυθμός βελτίωσης του βιοτικού επιπέδου εξαρτάται σχεδόν εξ ολοκλήρου από τον ρυθμό αύξησης της παραγωγικότητας. Και όταν πρόκειται περί της επιτάχυνσης της αύξησης της παραγωγικότητας, οι κυβερνήσεις παντού έχουν κακό ιστορικό. Οι κυβερνητικές δαπάνες, η φορολογική πολιτική και η νομισματική πολιτική -τα εργαλεία στην τυπική εργαλειοθήκη των οικονομολόγων- δεν μπορούν να κάνουν πολλά για την επίλυση αυτού του προβλήματος.

Ο ΚΥΚΛΟΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΤΗΤΑΣ

Η παραγωγικότητα είναι ένα μέτρο του οικονομικού προϊόντος που παράγεται από μια δεδομένη ποσότητα εργασίας, κεφαλαίου και άλλων εισροών. Η πιο γνωστή παραλλαγή είναι η παραγωγικότητα της εργασίας, συνήθως οριζόμενη ως η παραγωγή από μια μέση ώρα εργασίας, αλλά οι οικονομολόγοι προσπαθούν επίσης να αξιολογήσουν εάν το κεφάλαιο και η νέα τεχνολογία τίθενται σε πιο παραγωγική χρήση με την πάροδο του χρόνου. Όταν η αύξηση της παραγωγικότητας είναι ταχεία, το ίδιο είναι και η αύξηση της ποσότητας του πλούτου που παράγει μια οικονομία.

Από την εποχή της βιομηχανικής επανάστασης, η αύξηση της παραγωγικότητας τείνει να κινείται με μεγάλους κύκλους. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, κατά τις περισσότερες εκτιμήσεις, ήταν αρκετά αργή στην εποχή του εμφυλίου πολέμου, ταχύτερη στα τέλη του 19ου αιώνα, υποτονική από περίπου το 1900 μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1920 και ταχύτερη κατά τον μισό αιώνα που έληξε το 1973. Η περίοδος 1948 και 1973 ήταν αξιοσημείωτη επειδή η ισχυρή αύξηση της αμερικανικής παραγωγικότητας ήταν αντίστοιχη ή υπερκεραζόταν σε ολόκληρη την Δυτική Ευρώπη και την Ιαπωνία. Ως αποτέλεσμα, αυτά τα μεταπολεμικά χρόνια ήταν αναμφισβήτητα η πιο αξιοσημείωτη περίοδος οικονομικής ανάπτυξης στην ανθρώπινη ιστορία, με την παγκόσμια οικονομία να επεκτείνεται με ετήσιο ρυθμό σχεδόν 5%. Με τις οικονομίες των χωρών τους να αναπτύσσονται τόσο γρήγορα που κάποιες τετραπλασίασαν το μέγεθός τους κατά την διάρκεια 25 ετών, εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι βίωσαν αφάνταστες βελτιώσεις στο βιοτικό τους επίπεδο χρόνο με τον χρόνο. Εκείνη η εποχή, όχι χωρίς λόγο, αναφέρεται συχνά ως η χρυσή εποχή της παραγωγικότητας.