Calichina Dreaming

Το iPhone 8, το οποίο κυκλοφόρησε στις 12 Σεπτεμβρίου [2], έχει κάνει ήδη αίσθηση στα ηλεκτρονικά μέσα ενημέρωσης. Και για καλό λόγο. Η κυκλοφορία κάθε νέου iPhone είναι ένα τεχνολογικό σοκ που έχει την ικανότητα να αναδιαμορφώνει ένα μεγάλο κομμάτι της παγκόσμιας οικονομίας [3]. Άλλα νέα προϊόντα προσφέρουν σταδιακές βελτιώσεις που με την πάροδο του χρόνου μπορούν να έχουν σωρευτικές επιπτώσεις στην οικονομική δομή. Αλλά ένα νέο iPhone δεν είναι τόσο μια νέα συσκευή, όσο ένα νέο οικοσύστημα. Κάθε νέο iPhone ανοίγει τεχνολογικούς χώρους που στην συνέχεια τους εκμεταλλεύονται χιλιάδες άλλες εταιρείες, από γίγαντες όπως το Facebook [4] μέχρι μικροί προγραμματιστές όλων των ειδών gadgets και εφαρμογών.

Το λογότυπο της Apple σε κατάστημα της εταιρείας στο Pudong, την οικονομική περιοχή της Σαγκάης, στην Κίνα, τον Φεβρουάριο του 2012. CARLOS BARRIA / REUTERS
--------------------------------------------------------

Οι επαναλαμβανόμενες επιδόσεις της στην βιομηχανική ανανέωση έχουν κάνει την Apple την πιο κερδοφόρα εταιρεία στον κόσμο. Δημιούργησαν επίσης ένα νέο οικονομικό σύστημα που εκτείνεται στην περιοχή του Ειρηνικού, από την Καλιφόρνια στα ανατολικά μέχρι το Σιτσουάν στα δυτικά και παντού στο ενδιάμεσο. Το σύστημα αυτό μπορεί να ονομαστεί i-economy, καθώς εξαρτάται τόσο πολύ από το iPhone και το τεχνολογικό οικοσύστημα που υποστηρίζει.

Η i-economy του Ειρηνικού επικεντρώνεται στα smartphones, αλλά η εμβέλειά της είναι πολύ ευρύτερη. Χρειάζεται μια σειρά από συναφείς βιομηχανίες που εξαρτώνται από το οικοσύστημα των smartphone για την ίδια την επιβίωσή τους. Η i-economy περιλαμβάνει εφαρμογές, αλλά επίσης υποστηρίζει άμεσα το Χόλιγουντ, την δημοφιλή μουσική, τα ηλεκτρονικά παιχνίδια, τις ηλεκτρονικές εκδόσεις, την αναζήτηση στο Internet, τις υπηρεσίες ταξί, τις υπηρεσίες παράδοσης τροφίμων, την φωτογραφία και τις οικονομικές τεχνολογίες. Όλοι αυτοί οι κλάδοι είναι ή βρίσκονται στην διαδικασία να γίνουν «κινητοί» (mobile).

Από την ίδια της τη φύση, η i-οικονομία δεν συνδέεται με κανένα συγκεκριμένο τόπο, αλλά στην πραγματικότητα οι βιομηχανίες της είναι συγκεντρωμένες γύρω από τις ακτές του Ειρηνικού. Φυσικά, η i-economy σχεδιάστηκε και γεννήθηκε στην Καλιφόρνια, με την καρδιά της στην Silicon Valley και η Καλιφόρνια παραμένει το σημαντικότερο δημιουργικό (και κερδοφόρο) κέντρο της. Αλλά άλλοι κόμβοι απλώνονται γύρω από την λεκάνη του Ειρηνικού. Η Microsoft και η Amazon εδρεύουν στο Σιάτλ, ενώ η Sony και η Nintendo εδρεύουν στην Ιαπωνία. Η Samsung και η LG της Νότιας Κορέας είναι ταυτόχρονα ανταγωνιστές και προμηθευτές της Apple. Η Ταϊβάν φιλοξενεί μια τεράστια βιομηχανία ημιαγωγών και οι Ταϊβανέζοι υπεργολάβοι όπως η Foxconn και η Pegatron, συναρμολογούν iPhones και άλλα προϊόντα της Apple στην Κίνα.

Στην αλυσίδα εφοδιασμού της i-economy, όλοι οι δρόμοι οδηγούν στην Κίνα. Στα τελευταία 30 χρόνια, το Πεκίνο έχει προσφέρει μια φαινομενικά ατελείωτη προσφορά φθηνού, παραγωγικού εργατικού δυναμικού για την κατασκευή των συσκευών που τροφοδοτούν την i-οικονομία. Αλλά τώρα η Κίνα γίνεται ένα σημαντικό κέντρο της άυλης οικονομίας επίσης. Οι κινεζικές εταιρίες του διαδικτύου, όπως η Alibaba, η Baidu και η Tencent έρχονται δεύτερες σε κλίμακα και κερδοφορία μόνο έναντι των ανταγωνιστών τους στην Καλιφόρνια. Καμία άλλη χώρα δεν πλησιάζει. Τα πιο πολύτιμα στοιχεία της i-economy του Ειρηνικού είναι όλο και περισσότερο στα απροσδιόριστα άκρα του σχεδιασμού και των εφαρμογών λογισμικού, όχι στα μέσα της κατασκευής.

ΕΝΑ ΤΗΛΕΦΩΝΟ ΓΙΑ ΝΑ ΚΥΒΕΡΝΑ ΤΟΥΣ ΠΑΝΤΕΣ

Σε μοναδιαίους όρους, λιγότερο από το 20% των smartphones παγκοσμίως είναι iPhones. Αλλά αυτό που καθιστά την Apple τόσο κεντρική για την i-economy του Ειρηνικού δεν είναι η αλυσίδα παραγωγής της, αλλά η συνολική αλυσίδα της [προστιθέμενης] αξίας της. Τα τηλέφωνα της Apple τρέχουν iOS, το οποίο, σε αντίθεση με το Android της Google, είναι ένα ιδιόκτητο λειτουργικό σύστημα που λειτουργεί μόνο σε προϊόντα της Apple. Λόγω της δημοτικότητας των τηλεφώνων Android και της ανοικτότητας του περιβάλλοντος Android, υπάρχουν πολλές περισσότερες εφαρμογές [5] για το Android από ό, τι για την Apple. Ωστόσο, οι εφαρμογές της Apple παράγουν δύο φορές [6] περισσότερα έσοδα από εκείνες του Android. Η Google παίρνει τον όγκο, αλλά η Apple παίρνει τις πωλήσεις.

Επιπλέον, οι επιτυχημένες λειτουργίες που πρωτοδημιουργήθηκαν από και για τα iPhones, όπως η οθόνη πολλαπλών χρήσεων (multitouch display) και οι αισθητήρες κίνησης σε προηγούμενες γενιές, τελικά καταλήγουν ακόμα και στα πιο βασικά smartphones. Αυτό περιλαμβάνει τα μοντέλα με κορυφαίες πωλήσεις στην Κίνα. Οι κορυφαίες κινεζικές μάρκες smartphone, όπως η Huawei, η Oppo και η Vivo, μπορούν να «τρέξουν» Android, αλλά μιμούνται την Apple. Η BBK Electronics της Κίνας, η εταιρεία που φτιάχνει τόσο τα Oppo όσο και τα Vivo, έχει μια στρατηγική που ακολουθεί πάντα την Apple λίγα βήματα πίσω της. Ο πρόεδρός της, ο χαρισματικός επιχειρηματίας Duan Yongping [7], ισχυρίζεται ότι χρησιμοποιεί και ο ίδιος ένα iPhone και έχει τοποθετήσει μεγάλο μέρος του προσωπικού του πλούτου σε μετοχές της Apple.

Ο ηγέτης της αγοράς τηλεπικοινωνιών της Κίνας, η Huawei, αντιθέτως, δίνει το στίγμα της προχωρώντας σε ολομέτωπο [8] ανταγωνισμό με την Apple, ενσωματώνοντας νέα καινοτόμα χαρακτηριστικά εξοπλισμού, όπως κάμερες διπλού φακού [9], προτού εμφανιστούν ακόμη και στα iPhones. Πουλάει πολύ περισσότερο από την Apple στην Κίνα και μόλις ξεπέρασε [10] την Apple σε παγκόσμιο επίπεδο. Ωστόσο, η Huawei δυσκολεύτηκε να βγάλει χρήματα [11], ενώ πληρώνει πολλά για τις τελευταίες τεχνολογίες. Η Apple παίρνει σταθερά το 70% με 90% όλων των κερδών που κατευθύνονται παγκοσμίως στους κατασκευαστές smartphone, ενώ η Huawei μόλις που ισοσκελίζει [τα έσοδα με τις δαπάνες] στα τηλέφωνα.

Παρά τους τεράστιους όγκους πωλήσεών τους, οι Κινέζοι κατασκευαστές smartphone δεν είναι οι κορυφαίοι τεχνολογικοί ηγέτες της χώρας˙ είναι οι διαδικτυακές εταιρείες της. Καλυμμένες πίσω από το Μεγάλο Τείχος Προστασίας του Πεκίνου (Great Firewall), ένα σύνολο περιορισμών που εμποδίζουν την πρόσβαση σε ιστότοπους των ΗΠΑ, όπως το Facebook, το Twitter και ακόμη και το Google, οι κινεζικές εταιρείες Διαδικτύου έχουν επεκταθεί για να γίνουν μερικές από τις μεγαλύτερες, πιο προηγμένες και πιο κερδοφόρες στον κόσμο. Και εξαρτώνται επίσης πάρα πολύ από το οικοσύστημα της Apple.

Οι τρεις πιο διάσημες από αυτές τις εταιρείες είναι η Alibaba, η Baidu και η Tencent. Η Alibaba, γνωστή ως η κινεζική εκδοχή της Amazon, ισχυρίζεται [12] ότι είναι ο μεγαλύτερος λιανοπωλητής στον κόσμο. Τα κέρδη της υπολείπονται εκείνων της Walmart με σημαντική διαφορά, αλλά είναι διπλάσια από αυτά της Amazon. (Μιμούμενος τον ιδρυτή της Amazon, Jeff Bezos, ο ιδρυτής της Alibaba, Jack Ma, αγόρασε ακόμη και μια έγκυρη εφημερίδα [13] για να συμπληρώσει το ιντερνετικό χαρτοφυλάκιό του, την South China Morning Post του Χονγκ Κονγκ). Οι πωλήσεις της Alibaba αυξάνονται [14] με άλματα καθώς οι Κινέζοι καταναλωτές κινούνται προς το διαδίκτυο, αν και μια εξελισσόμενη έρευνα [15] από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς των ΗΠΑ δείχνει ότι τα στοιχεία της [εταιρείας] πρέπει να αντιμετωπίζονται με επιφυλακτικότητα.

Η Baidu είναι γνωστή ως η Google της Κίνας: Τα κύρια προϊόντα της είναι η αναζήτηση στο Internet και η ροή βίντεο. Όπως και η Google, επενδύει σε μεγάλο βαθμό [16] στην τεχνητή νοημοσύνη. Σε αντίθεση με την Google, δεν έχει μεταφράσει ακόμη την κυριαρχία της στην αγορά [διαδικτυακής] αναζήτησης σε μαζική κερδοφορία, αν και κερδίζει χρήματα. Η Tencent θεωρήθηκε αρχικά η κινεζική ισοδύναμη της AOL, αλλά σε αντίθεση με την AOL, διατήρησε την ανεξαρτησία της και συνεχίζει να ακμάζει. Έχει διακλαδιστεί από την ναυαρχίδα της, την υπηρεσία μηνυμάτων QQ για να αναπτύξει την WeChat (το κορυφαίο κοινωνικό δίκτυο της Κίνας) και να γίνει ένας από τους μεγαλύτερους εκδότες βιντεοπαιχνιδιών στον κόσμο. Άλλες κορυφαίες κινεζικές εταιρείες κοινωνικής δικτύωσης περιλαμβάνουν την Renren (το κινεζικό αντίστοιχο του Facebook) και την Weibo (το Twitter της).

Όλες αυτές οι υπηρεσίες είναι διαθέσιμες τόσο για Android όσο και για iPhone στην Κίνα, αλλά στην Κίνα, όπως και στον υπόλοιπο κόσμο, η i-economy είναι υπό την ηγεσία της Apple. Δεν είναι ότι η Apple ασκεί οποιοδήποτε είδος άμεσου ελέγχου σε αυτές τις άλλες εταιρείες ή στα προϊόντα. Μακριά από αυτό. Ο κορυφαίος τεχνολόγος Ben Thompson [17] υποστηρίζει ότι στην Κίνα οι περισσότεροι άνθρωποι βιώνουν το Διαδίκτυο μέσω της πλατφόρμας WeChat της Tencent, η οποία μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την πληρωμή λογαριασμών, για κλήση ταξί και για να ολοκληρωθεί μια σειρά από άλλα καθήκοντα και αυτό μειώνει την ισχύ της Apple. Στην πραγματικότητα, η Apple είχε πρόσφατα έναν καυγά [18] με την Tencent σχετικά με τις προμήθειες για πληρωμές εντός εφαρμογών. Αλλά αυτό δεν αλλάζει το γεγονός ότι η Apple θέτει το πρότυπο για ό, τι οι άνθρωποι αναμένουν να είναι σε θέση να κάνουν με τα smartphones τους, στην Κίνα, όπως παντού.

Λάβετε υπόψη, για παράδειγμα, ότι το iPhone 8 αναμένεται να διαθέτει τεχνολογία αναγνώρισης προσώπου [19]. Μια από τις βασικές χρήσεις της θα είναι ασφαλώς ένας γρήγορος και βολικός τρόπος για να ξεκλειδώσετε το τηλέφωνο, αντικαθιστώντας την ασφάλεια της αφής [του δακτυλικού αποτυπώματος] και του πληκτρολογίου. Δεν χρειάζεται όμως κάποιος τεχνολόγος για να προβλέψει ότι οι έξυπνοι προγραμματιστές θα βρουν τρόπους να συνδυάσουν την τεχνολογία αναγνώρισης προσώπου στην μπροστινή όψη [του κινητού] με μια προηγμένη διπλή κάμερα στην πίσω πλευρά, που θα υποστηρίξει ολόκληρα νέα είδη εφαρμογών και εμπειριών ψυχαγωγίας και παραγωγικότητας. Οι γίγαντες του Διαδικτύου της Κίνας σίγουρα θα ορμήσουν σε αυτή την ευκαιρία εξίσου γρήγορα με τους αντίστοιχους των ΗΠΑ. Αυτό μπορεί να μην βοηθήσει την Huawei να ανταγωνιστεί την Apple, αλλά θα προωθήσει το μέλλον της i-οικονομίας της Κίνας.

Η ΝΕΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΤΗΣ ΚΙΝΑΣ

Το παλαιό μοντέλο ανάπτυξης έχει φθάσει τα όριά του στην Κίνα. Η μεγάλης κλίμακας βαριά μεταποιητική ανάπτυξη έχει αφήσει μεγάλο μέρος της οικονομίας της σε διάλυση και σχεδόν όλο το περιβάλλον της χώρας σε ερείπια. Οι προσπάθειες της Κίνας να ανοίξει το δρόμο της προς την αλυσίδα [προστιθέμενης] αξίας έφτασαν σε ένα αδιέξοδο σε βιομηχανίες όπως ο χάλυβας, τα χημικά, τα ενδύματα και ακόμη και τα ηλεκτρονικά είδη ευρείας κατανάλωσης. Στον 21ο αιώνα, δεν υπάρχει πολύ μεγάλη αξία σε αυτές τις αλυσίδες. Οι κινεζικές εταιρείες παράγουν ήδη περισσότερο από το ήμισυ [20] του χάλυβα στον κόσμο, αφήνοντας ελάχιστα περιθώρια ανάπτυξης. Παρόμοιες αναλογίες ισχύουν σε ολόκληρο το φάσμα των μεταποιητικών βιομηχανιών.

Οι βασικές αξιακές αλυσίδες του εικοστού πρώτου αιώνα είναι οι αλυσίδες άυλων αξιών της i-οικονομίας και αυτές δεν αντιμετωπίζουν καθόλου ενσωματωμένα όρια στην ανάπτυξη. Εάν οι κινεζικές εταιρείες μπορούν να βρουν νέους τρόπους για να παράγουν αξία από τα smartphones, δεν χρειάζεται να ανταγωνίζονται στις τιμές για να αδράξουν ένα παγκόσμιο μερίδιο αγοράς. Με μια εγχώρια αγορά 1,4 δισεκατομμυρίων ανθρώπων, [οι εταιρείες] μπορούν να προχωρήσουν πολύ πριν τρακάρουν με τους παγκοσμίως ανταγωνιστικούς διαδικτυακούς γίγαντες της Καλιφόρνια. Μπορούν ακόμη και οι ίδιες να μοντελοποιηθούν με βάση εκείνες τις εταιρείες των ΗΠΑ και ακόμα κι έτσι να καταγράψουν ένα καλό κέρδος. Όμως, όλο και περισσότερο, είναι τεχνολογικές ομότιμες [21], όχι απλά μιμητές, των ξαδέλφων τους στην Καλιφόρνια.

Από αυτή την άποψη, το Μεγάλο Τείχος Προστασίας της Κίνας μπορεί να είναι ο μοναδικός μεγαλύτερος μη δασμολογικός φραγμός στον κόσμο -και το πιο σημαντικό εμπόδιο στις εξαγωγές των ΗΠΑ. Αυτό μπορεί να είναι ένα πρόβλημα για τις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά είναι μια ευκαιρία για την Κίνα. Ενώ οι κατασκευαστές smartphone της Κίνας παλεύουν να ανταγωνιστούν το iPhone 8, οι εταιρείες του Διαδικτύου της χώρας θα αναζητήσουν νέους τρόπους να επωφεληθούν από αυτό. Θα εκμεταλλευτούν το εξελισσόμενο οικοσύστημα της Apple με τρόπους που η ίδια η Apple ίσως δεν έχει προβλέψει. Και μπορούν να είναι σίγουρες ότι κάθε νέα δυνατότητα που ενσωματώνει η Apple στο iPhone 8 σύντομα θα αντιστοιχιστεί από τις Huawei, Oppo και Vivo.

Το 2012, ο Κινέζος πρόεδρος Xi Jinping ξεκίνησε την πλατφόρμα του «Κινεζικό Όνειρο» για την εθνική αναζωογόνηση μέσω σκληρής δουλειάς για να εξασφαλίσει την οικονομική επιτυχία. Όνειρο ή μη όνειρο, ο μακροπρόθεσμος οικονομικός στόχος του Xi να καταστήσει την Κίνα [22] μια «μετρίως ευημερούσα κοινωνία» ίσως να μην είναι πολύ εμπνευσμένος. Αντί γι’ αυτό, οι εταιρείες του Διαδικτύου της Κίνας ακολουθούν το όνειρο της Καλιφόρνιας για απεριόριστη ανάπτυξη, ενώ απολαμβάνουν την ζωή στο μέγιστο. Η τεχνολογία μπορεί ή δεν μπορεί να καταστήσει αυτόν τον στόχο εφικτό, αλλά σίγουρα είναι πιο εφικτός μέσα από την άυλη i-economy παρά μέσω της παραγωγής χημικών και χάλυβα. Βαθιά ενσωματωμένες στο οικοσύστημα του iPhone του Ειρηνικού, οι κινεζικές εταιρείες είναι σε θέση να ευδοκιμήσουν σε αυτή την γενναία νέα οικονομία και ίσως απλώς να πετύχουν. Αποκαλέστε το Calichina Dream [στμ: από το τραγούδι με τίτλο California Dreaming): Κινέζικες εταιρείες που δεν είναι μόνο μεγάλες αλλά και κερδοφόρες.

Σύμφωνα με το Forbes [23], το 2016 η Apple κέρδισε περισσότερα χρήματα από όσα οι δέκα πρώτες κινεζικές μη χρηματοοικονομικές εταιρείες συνολικά. Η δεύτερη και η τρίτη από τις δέκα πρώτες ήταν η Tencent και η Alibaba, αντίστοιχα. Μπορεί να είναι πολύ πίσω από την Apple από την άποψη του κέρδους, αλλά είναι μπροστά από την Amazon, πλησιάζουν το Facebook, και σχεδόν είναι στην ίδια ομάδα με την Google. Το Μεγάλο Τείχος Προστασίας προστατεύει εν μέρει αυτές και τις ομολόγους τους από τον αμερικανικό ανταγωνισμό, αλλά δεν καθοδηγεί την καινοτομία τους. Περισσότερο από κάθε άλλον παράγοντα, το iPhone το κάνει.

Copyright © 2017 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/2017-09-12/calichina-dreaming

Σύνδεσμοι:
[1] http://press.uchicago.edu/ucp/books/book/distributed/A/bo27259210.html
[2] https://www.cnet.com/au/products/apple-iphone-8/preview/
[3] https://www.foreignaffairs.com/articles/united-states/2017-04-10/globali...
[4] https://www.foreignaffairs.com/articles/2017-08-15/false-prophecy-hyperc...
[5] http://news.softpedia.com/news/google-play-store-vs-apple-s-app-store-a-...
[6] https://www.forbes.com/sites/ewanspence/2016/07/20/iphone-vs-android-app...
[7] https://www.bloomberg.com/news/articles/2017-03-19/secretive-billionaire...
[8] https://www.bloomberg.com/news/articles/2017-07-27/huawei-s-revenue-grow...
[9] https://www.cnet.com/au/news/a-close-look-at-the-huawei-p9s-dual-lens-ca...
[10] http://www.telegraph.co.uk/technology/2017/09/07/huawei-overtakes-apple-...
[11] http://www.reuters.com/article/us-telecoms-mobileworld-huawei-idUSKBN1670LN
[12] http://www.marketing-interactive.com/alibaba-overtakes-walmart-worlds-la...
[13] http://www.aljazeera.com/indepth/opinion/2015/12/bought-south-china-morn...
[14] https://www.forbes.com/sites/greatspeculations/2017/08/18/alibaba-contin...
[15] https://www.thestreet.com/story/14277425/1/alibaba-still-cooperating-wit...
[16] https://seekingalpha.com/article/4099777-baidu-chinas-top-internet-firm
[17] https://stratechery.com/2017/apples-china-problem/
[18] https://www.businessinsider.com.au/apple-and-tencent-dispute-over-in-app...
[19] http://bgr.com/2017/07/17/iphone-8-features-facial-recognition-touch-id-...
[20] https://www.worldsteel.org/media-centre/press-releases/2017/april-2017-c...
[21] file:///C:/Users/Nathaniel/Downloads/With%20a%20home%20market%20of%201.4%20billion%20people%20to%20sell%20to,%20they%20can%20go%20a%20long%20way%20before%20they%20bump%20up%20against%20California's%20globally%20competitive%20internet%20giants
[22] http://www.straitstimes.com/asia/east-asia/apec-xi-jinping-sees-moderate...
[23] https://www.forbes.com/global2000/list/#country:China

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στην διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στην διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr και στο linkedin στην διεύθυνση https://www.linkedin.com/company/foreign-affairs-the-hellenic-edition