Οι αμφισβητήσιμες αντιτρομοκρατικές επιδόσεις της Ρωσίας

Θεωρητικά, η Ρωσία και οι Ηνωμένες Πολιτείες βρίσκονται στην ίδια πλευρά στον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας [1]. Αμφότερες οι χώρες έχουν υποστεί ισλαμιστικές εξτρεμιστικές επιθέσεις στο έδαφός τους, και αμφότερες αντιτίθενται στο Ισλαμικό Κράτος (ή ISIS). Ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα, δήλωνε συχνά ότι ήταν έτοιμος να συνεργαστεί με την Ρωσία στην Συρία, και τον Ιούνιο του 2016 πρότεινε [2] μια στρατιωτική συνεργασία. Και ο διάδοχός του, ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι καλωσορίζει την βοήθεια του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν κατά του ISIS. Στις 11 Νοεμβρίου, ο Trump και ο Πούτιν επιβεβαίωσαν την αποφασιστικότητά τους να νικήσουν το ISIS στην Συρία με κοινή δήλωσή τους [3] και δέκα ημέρες αργότερα συζήτησαν τηλεφωνικά [4] την αντιτρομοκρατική συνεργασία.

Ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν, σε συνάντησή του με τον πρόεδρο της Συρίας, Μπασάρ αλ-Άσαντ, στο θέρετρο Σότσι της Μαύρης Θάλασσας, τον Νοέμβριο του 2017. MIKHAIL KLEMENTYEV / REUTERS
-----------------------------------------------------------------------------

Αυτή η αισιοδοξία για την συνεργασία με την Ρωσία στην τρομοκρατία, ωστόσο, είναι λανθασμένη. Από την Συρία μέχρι το Αφγανιστάν, ο Πούτιν έκανε περισσότερα για να ενθαρρύνει την τρομοκρατία παρά για να την καταπολεμήσει, ενώ η Μόσχα διατηρεί δεσμούς με τρομοκρατικές ομάδες όπως η Χεζμπολάχ και οι Ταλιμπάν. Οι επιδόσεις της Ρωσίας δείχνουν ότι ποτέ δεν θα είναι έντιμος μεσολαβητής ή αξιόπιστος συνεργάτης της Δύσης για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας.

Η ΣΥΡΙΑΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΗΣ ΜΟΣΧΑΣ

Για να καταλάβουμε την ανοησία να υπολογίζει κάποιος την Ρωσία ως σύμμαχο στην αντιτρομοκρατία, δεν χρειάζεται να κοιτάξουμε πέρα από την Συρία, όπου από την αρχή της εξέγερσης το 2011 στόχος της ήταν να στηρίξει το καθεστώς του προέδρου Bashar al-Assad. Αυτό, κι όχι να καταπολεμηθεί το ISIS ή άλλες τρομοκρατικές ομάδες, ήταν ο κύριος σκοπός της στρατιωτικής παρέμβασης της Μόσχας στην Συρία τον Σεπτέμβριο του 2015.

Δείτε το γεγονός ότι μεγάλο μέρος των όπλων που διέθεσε η Μόσχα στην Συρία δεν είχε καμία σχέση με την καταπολέμηση του ISIS. Οι προηγμένες μονάδες αεράμυνας και ναυτικού που ανέπτυξε η Ρωσία επέτρεψαν στην Μόσχα να επεκτείνει την παρουσία της και να προβάλλει ισχύ, υποδηλώνοντας ότι ο πραγματικός της στόχος [5] ήταν να περιοριστεί η ικανότητα της Δύσης να ελιχθεί στην περιοχή. Πολυάριθμες [6] αναφορές [7] έδειξαν ότι οι περισσότερες αεροπορικές επιδρομές της Ρωσίας ήταν εκτός των ελεγχόμενων από το ISIS περιοχών και επικεντρώνονταν κυρίως στην βασική συριακή αντιπολίτευση. Σε ορισμένες περιπτώσεις, αυτά τα χτυπήματα συνέβαλαν στην ενίσχυση [8] του ISIS.

Επιπλέον, η Ρωσία δεν θα διστάσει να συμμαχήσει με τρομοκρατικές ομάδες εάν πιστεύει ότι κάτι τέτοιο θα εξυπηρετήσει τα συμφέροντά της. Λίγο μετά την παρέμβαση του Πούτιν στην Συρία, σύμφωνα με αναφορές η Χεζμπολάχ και η Μόσχα [9] καθιέρωσαν κοινές αίθουσες επιχειρήσεων στην Λατάκια και στην Δαμασκό. Τον Νοέμβριο του 2015, η Μόσχα και η Χεζμπολάχ άρχισαν «επίσημα» [10] να συνεργάζονται στην χώρα για να δημιουργήσουν κανάλια επικοινωνίας και ενδεχομένως να συντονίσουν στρατιωτικές επιχειρήσεις στην Συρία, αν και η πρώτη αντιπροσωπεία της Χεζμπολάχ επισκέφθηκε [11] την Μόσχα τον Οκτώβριο του 2011. Πιο πρόσφατες εκθέσεις [12] δείχνουν ότι η Χεζμπολάχ μέχρι που μάχεται μαζί με τα ρωσικά στρατεύματα στην Συρία. Σύμφωνα [13] με την έκθεση του Ιδρύματος Carnegie για την Διεθνή Ειρήνη τον Ιανουάριο του 2017, ένας διοικητής της Χεζμπολάχ που στάθμευε στο Χαλέπι δήλωσε ότι «η σχέση μας με τους Ρώσους είναι καλύτερη από εξαιρετική».

ΔΙΠΛΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΣΤΟ ΑΦΓΑΝΙΣΤΑΝ

Η αναξιοπιστία της Ρωσίας απέναντι στην τρομοκρατία δύσκολα περιορίζεται στην Συρία. Δείτε επίσης το Αφγανιστάν, όπου στα τέλη του 2007 η Μόσχα άνοιξε μια γραμμή επικοινωνίας με τους Ταλιμπάν. Ένας ανώτερος αξιωματούχος των Ταλιμπάν δήλωσε σχετικά με τις πρώτες αυτές επαφές: «Είχαμε έναν κοινό εχθρό ... Χρειαζόμασταν υποστήριξη για να απαλλαγούμε από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τους συμμάχους τους στο Αφγανιστάν και η Ρωσία ήθελε όλα τα ξένα στρατεύματα να εγκαταλείψουν το Αφγανιστάν το συντομότερο δυνατόν».

Βεβαίως, ο Πούτιν εξακολούθησε να υποστηρίζει τις προσπάθειες των ΗΠΑ ενώ επικοινωνούσε με τους Ταλιμπάν. Στις αρχές του 2009, η Μόσχα βοήθησε [15] να δημιουργηθεί το Northern Distribution Network, μια οδός εφοδιασμού από την Ανατολική Ευρώπη μέχρι τα σύνορα Αφγανιστάν-Ουζμπεκιστάν, και έδωσε στις Ηνωμένες Πολιτείες την δυνατότητα να περνά θανατηφόρες στρατιωτικές προμήθειες στο Αφγανιστάν. Αλλά η Μόσχα συμφώνησε σε αυτό μόνο αφού άσκησε πιέσεις [16] στο Κιργιστάν να κλείσει την αεροπορική βάση του Μανάς την οποία η χώρα μισθώνει στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Ωστόσο, φέτος, οι εκθέσεις ανέφεραν ότι η υποστήριξη της Μόσχας προς τους Ταλιμπάν πήγε πέρα από την διπλωματία. Ανώτεροι Δυτικοί στρατιωτικοί αξιωματούχοι, όπως ο στρατηγός του Στρατού των ΗΠΑ και Ανώτατος Συμμαχικός Διοικητής του ΝΑΤΟ για την Ευρώπη, Curtis Scaparrotti [17], μίλησαν [18] για το ότι η Μόσχα οπλίζει τους Ταλιμπάν τουλάχιστον από τον Φεβρουάριο [19] του τρέχοντος έτους. Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Rex Tillerson, δήλωσε τον Απρίλιο [20]: «Στον βαθμό που η Ρωσία προμηθεύει όπλα στους Ταλιμπάν, αυτή είναι μια παραβίαση, προφανώς, των διεθνών κανόνων και παραβιάζει τους κανόνες του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ».