Γιατί οι διαδηλωτές του Ιράν είναι τόσο θυμωμένοι με τον Ρουχανί

Πιο συγκεκριμένα, ο Ρουχανί έμεινε [αυτοβούλως] στην άκρη όταν η Επαναστατική Φρουρά, η ελίτ πολιτικο-στρατιωτική δύναμη που πρωτοστατεί στις στρατιωτικές επιχειρήσεις του Ιράν στην περιοχή σε μέρη όπως το Ιράκ και η Συρία, κατέπνιξε τις εγχώριες διαδηλώσεις. Τον Δεκέμβριο του 2017, ανακοίνωσε αύξηση του προϋπολογισμού τους [5] και αντιστάθηκε στην διεθνή πίεση για περιορισμό των αμφιλεγόμενων, αν και ανησυχητικών, δραστηριοτήτων του Σώματος. Τα περισσότερα χρήματα για το πρόγραμμα βαλλιστικών πυραύλων της ελεγχόμενης από την Επαναστατική Φρουρά «Δύναμης Quds» –τον κλάδο της Επαναστατικής Φρουράς στο εξωτερικό- δεν ήταν στην ατζέντα όταν ο Ρουχανί έτρεχε την εκστρατεία της επανεκλογής του τον Μάιο. Κάποιος θα μπορούσε να ακούσει την αυξανόμενη δημόσια δυσαρέσκεια εναντίον της Επαναστατικής Φρουράς στους στίχους των διαδηλωτών «Ούτε για την Γάζα, ούτε για τον Λίβανο, η ζωή μου είναι μόνο για το Ιράν». Τους τελευταίους μήνες, καθώς το Ιράν έχει πληγεί από έναν αριθμό θανατηφόρων σεισμών και η αντίδραση του κράτους ήταν ζητούμενη, οι προτεραιότητες της Ισλαμικής Δημοκρατίας στο εξωτερικό έγιναν αντικείμενο λεπτομερούς εξέτασης και περιφρόνησης.

Ακόμη και όταν οι Φρουροί της Επανάστασης αψήφησαν ανοιχτά τον Ρουχανί -όπως όταν ο κλάδος τους των πληροφοριών συνέλαβε πολλούς πολίτες διπλής υπηκοότητας και ρίσκαρε να τρομάξει τους ξένους επενδυτές που ο Ρουχανί τόσο απελπισμένα φλερτάρει και χρειάζεται για να δημιουργήσει θέσεις εργασίας- ο εκλεγμένος πρόεδρος επέλεξε παρά ταύτα να συνεχίσει με τα πιο σκληροπυρηνικά στοιχεία του καθεστώτος. Στα προεδρικά ντιμπέιτ τον Μάιο που προβλήθηκαν ζωντανά στην τηλεόραση, ο Ρουχανί ενθουσίασε πολλούς όταν επιτέθηκε στους σκληροπυρηνικούς -συμπεριλαμβανομένων εκείνων στην Επαναστατική Φρουρά- [κατηγορώντας τους] για τακτικές γκάνγκστερ που υπονόμευσαν την παγκόσμια εικόνα του Ιράν. Ωστόσο, από τότε δεν έχει κάνει τίποτα για να αντιμετωπίσει αυτά τα ίδια στοιχεία. Μην πράττοντας έτσι, όχι μόνο απέτυχε να επιφέρει μεγαλύτερη ισορροπία στην κατανομή της εξουσίας μεταξύ των εκλεγμένων και μη εκλεγμένων οργάνων στην Ισλαμική Δημοκρατία, αλλά έχει επίσης θέσει το ερώτημα εάν το σύστημα αυτό είναι σε θέση να μεταρρυθμιστεί καθόλου μέσω της κάλπης.

Πίσω στο 2009, όταν το Ιράν είχε τις τελευταίες μεγάλης κλίμακας λαϊκές διαμαρτυρίες, το βασικό λαϊκό αίτημα ήταν να επαναληφθούν οι εκλογές που πολλοί θεωρούσαν σαφώς νοθευμένες. Ετούτη την φορά, οι διαδηλωτές είναι πολύ θυμωμένοι, απαιτώντας συνολική αντικατάσταση ολόκληρου του πολιτικού συστήματος. Τα συνθήματα «Θάνατος στον Χαμενεΐ» και «Οι κληρικοί πρέπει να φύγουν» από τους διαδηλωτές είναι οι πιο ριζοσπαστικές εκκλήσεις για αλλαγή από τότε που η Ισλαμική Δημοκρατία γεννήθηκε το 1979. Η αδιαλλαξία του πολιτικού μοντέλου φαινόταν να έχει πείσει την νεότερη γενιά των Ιρανών ότι η αναμόρφωση του συστήματος δεν είναι δυνατή. Φυσικά, δεν μπορεί να κατηγορηθεί μόνο ο Ρουχανί γι’ αυτό. Από τις διαμαρτυρίες του 2009, ήταν ο Χαμενεΐ και οι ομάδες του όπως οι Επαναστατικοί Φρουροί, που έκαναν τα περισσότερα για να καταπνίξουν την διαδικασία πολιτικών μεταρρυθμίσεων στο Ιράν.

Και όμως ο Ρουχανί μπορεί να δει τις τελευταίες διαμαρτυρίες ως ευκαιρία να αναδειχθεί ως αυτοδύναμος άνδρας. Από τον περασμένο Μάιο, έχει μετακινηθεί προς τους σκληροπυρηνικούς προκειμένου να δώσει στον εαυτό του την ευκαιρία να γίνει ο επόμενος ανώτατος ηγέτης. Με το σοκ από την κλίμακα του λαϊκού θυμού πιθανόν να αντηχεί στις τάξεις του καθεστώτος για κάποιο χρονικό διάστημα, ο Ρουχανί πρέπει να σκεφτεί να γυρίσει το παιχνίδι στους αντιπάλους του. Έχει μόνο μια επιλογή για το μήνυμα που πρέπει να μεταφέρει: Ο μόνος βιώσιμος τρόπος για να κρατηθεί ζωντανή η Ισλαμική Δημοκρατία είναι να ξεκινήσει μια βαθιά και ουσιαστική πολιτική μεταρρύθμιση. Ίσως να είναι πολύ αργά, αλλά ο Ρουχανί οφείλει ακριβώς αυτό στα σχεδόν 24 εκατομμύρια που τον επανεξέλεξαν.

Copyright © 2018 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/iran/2018-01-08/why-irans-protes...

Σύνδεσμοι:
[1] https://www.foreignaffairs.com/articles/iran/2018-01-05/why-protests-won...
[2] https://www.foreignaffairs.com/articles/iran/2017-05-20/rouhanis-landsli...
[3] http://bit.ly/2m4YXjw
[4] https://www.radiofarda.com/a/iranian-sunni-governers-forbidden/28786496....
[5] http://www.iranobserver.org/irgc-prioritized-in-irans-state-budget/