Η Γερμανία στρέφεται στο LNG

Στην βορειοδυτική Ευρώπη, καθώς τα κοιτάσματα φυσικού αερίου της Μ. Βρετανίας και της Ολλανδίας εξαντλούνται, η Γερμανία έχει αρχίσει να εξαρτάται ολοένα και περισσότερο από την Ρωσία για τις ενεργειακές της ανάγκες, σε μια χρονική περίοδο που οι εντάσεις με τη Μόσχα και την κυβέρνηση του Vladimir Putin αυξάνονται σε επίπεδο ΕΕ.

Αλλά και εκτός της Γερμανίας, στην ίδια τη Μ. Βρετανία, η πρόσφατη ένταση με την Ρωσία για την υπόθεση της δηλητηρίασης του πρώην κατάσκοπου και της κόρης του και η συνακόλουθη απέλαση των 23 Ρώσων διπλωματών από το Λονδίνο, επίσης ωθεί την Βρετανίδα πρωθυπουργό Theresa May να αναζητεί εναλλακτικές του ρωσικού φυσικού αερίου, ως μια εκ των οποίων προβάλλεται η παραγωγή LNG στο νέο τερματικό σταθμό της Μ. Βρετανίας στον Αρκτικό.

Το δεξαμενόπλοιο LNG «Clean Ocean» στην διάρκεια της πρώτης παράδοσης αμερικανικού υγροποιημένου φυσικού αερίου στον τερματικό σταθμό LNG στο Swinoujscie της Πολωνίας, στις 8 Ιουνίου 2017. Agencja Gazata / Cezary Aszkielowicz via REUTERS
--------------------------------------------------------------------------------------------------

Και, βεβαίως, η τάση στην Ευρώπη γενικότερα, είναι η άνοδος στις εισαγωγές LNG. Κατά το 3ο τέταρτο του 2017, οι εισαγωγές LNG συνολικά στην ΕΕ αυξήθηκαν κατά 22%, με τη Μ. Βρετανία και την Ισπανία να βρίσκονται στην κορυφή της ευρωπαϊκής λίστας εισαγωγών. Παρά ταύτα, οι περισσότεροι τερματικοί σταθμοί LNG στη ΒΔ Ευρώπη υπο-χρησιμοποιούνται. Στην Πολωνία, ο νέος τερματικός σταθμός Swinoujscie στη Βαλτική ξεκίνησε την λειτουργία του το 2017, υποδεχόμενος αμερικανικό LNG, το πρώτο στην Ευρώπη. Στο νότο, η Ελλάδα επίσης σημειώνει αύξηση τις εισαγωγές του υγρού καυσίμου, έχοντας μακροχρόνιο συμβόλαιο της ΔΕΠΑ με τη Sonatrach της Αλγερίας, το οποίο μάλιστα ανανεώθηκε μέχρι το 2021. Επιπλέον, η ΔΕΠΑ προμηθεύεται ποσότητες LNG από την παγκόσμια ευκαιριακή αγορά (spot), όταν αυτές είναι διαθέσιμες σε ανταγωνιστικές τιμές προκειμένου να διασφαλιστεί η επαρκής τροφοδοσία της ελληνικής αγοράς, ιδιαιτέρως σε περιόδους αυξημένης ζήτησης.

Στην Γερμανία, η νέα συμμαχική κυβέρνηση της Angela Merkel προσπαθεί να ενισχύσει την βιομηχανία του υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), προκειμένου να μειώσει την εξάρτηση της χώρας από τις προμήθειες φυσικού αερίου που έρχονται από την Ρωσία και τη Νορβηγία. Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία του βιομηχανικού ομίλου AGEB, η κατανάλωση φυσικού αερίου στην Γερμανία αυξήθηκε κατά 5% πέρσι. Καθώς η χώρα δεν διαθέτει τερματικό σταθμό LNG, οι αναγκαίες προμήθειες φυσικού αερίου πραγματοποιούνται με αγωγούς. Το ρωσικό φυσικό αέριο αντιστοιχεί σε περισσότερο από το 60% των συνολικών εισαγωγών φυσικού αερίου της Γερμανίας για το 2017.

Η Merkel υποστηρίζει επίσης σθεναρά την κατασκευή του αγωγού Nord Stream II, ο οποίος αποτελεί επέκταση του υπάρχοντος αγωγού Nord Stream Ι και μεταφέρει ρωσικό φυσικό αέριο υποθαλασσίως της Βαλτικής Θάλασσας στην Γερμανία. Στην κοινοπραξία κατασκευής του Nord Stream II συμμετέχουν κορυφαίες ενεργειακές εταιρείες της Γερμανίας, όπως η E.ON και η Wintershall.

Από περιβαλλοντικής επίσης άποψης, το LNG είναι λιγότερο ρυπογόνο από το πετρέλαιο και τον λιγνίτη, ενώ το φυσικό αέριο καταλαμβάνει τον κεντρικό ρόλο στην προσπάθεια της Γερμανίας να απελευθερώσει τελείως την οικονομία της από τον άνθρακα και τον λιγνίτη μέχρι το 2050. Η πολιτική αυτή στόχευση περιλαμβάνει επίσης το κλείσιμο σταθμών εξόρυξης και παραγωγής λιγνίτη και την προώθηση επενδύσεων σε αιολικά και φωτοβολταϊκά πάρκα.

Όλοι αυτοί οι παράγοντες συνδυαστικά ωθούν τη νέα γερμανική κυβέρνηση να εξετάζει σοβαρά την εναλλακτική του LNG με την κατασκευή τερματικών σταθμών στην Βόρεια και την Βαλτική Θάλασσα, τα οποία θα μπορούσαν να υποδέχονται το καύσιμο κατευθείαν στην Γερμανία, αποφεύγοντας τους παρακείμενους, μελλοντικά ανταγωνιστικούς, τερματικούς σταθμούς σε Ολλανδία, Βέλγιο και Πολωνία (Rotterdam, Zeebrugge και Zwinouschie). Στις προτεραιότητες της ενεργειακής πολιτικής του νέου κυβερνητικού συνασπισμού στην Γερμανία καταγράφεται ξεκάθαρα ο στόχος της αύξησης του μεριδίου του LNG στο εγχώριο ενεργειακό μείγμα για τα επόμενα τέσσερα χρόνια.

Σύμφωνα, λοιπόν, με το δεκαετές αναπτυξιακό πρόγραμμα της Γερμανίας, προβλέπεται η κατασκευή έργων ύψους 7 δισ. ευρώ, εκ των οποίων ως πρώτης προτεραιότητας προβάλλεται η κατασκευή του πρώτου τερματικού σταθμού LNG στο λιμάνι Brunsbuettel στον ποταμό Έλβα, ο οποίος θα στοιχίσει περίπου 500 εκατ. ευρώ και θα είναι ο πρώτος τερματικός σταθμός εισαγωγής και διοχέτευσης LNG στην Γερμανία με ημερομηνία έναρξης λειτουργίας το 2022.

Το γερμανικό Υπουργείο Ενέργειας υποστηρίζει σθεναρά την κατασκευή του εν λόγω τερματικού σταθμού, ο οποίος θα βρίσκεται κοντά στο μεγάλο λιμάνι του Αμβούργου, εξυπηρετώντας έτσι και τον διπλό στόχο της χρήσης του LNG ως καυσίμου στην εμπορική ναυτιλία, ένας στόχος ο οποίος έχει τεθεί από την ΕΕ συνολικά για όλα τα κράτη- μέλη που διαθέτουν ναυτιλία.

Παράλληλα με τον τερματικό σταθμό στο Brunsbuettel, η γερμανική ενεργειακή εταιρεία RWE επεξεργάζεται σχέδιο κατασκευής και δεύτερου τερματικού κόστους επίσης 500 εκατ. ευρώ, στο Duisburg, επί του ποταμού Ρήνου, το οποίο θα βρίσκεται στην καρδιά της βαριάς βιομηχανίας της χώρας, στο κρατίδιο Schleswigh-Holstein.

«Χρειάζεται ενεργός δράση για να διαφοροποιήσουμε τις προμήθειες φυσικού αερίου. Το LNG είναι καθαρό καύσιμο, είναι καλό για το λιμάνι του Αμβούργου, για την ευρύτερη περιοχή και για ολόκληρη την Γερμανία. Θα μας βοηθήσει να μειώσουμε την εξάρτησή μας από τις ρωσικές εισαγωγές», δήλωσε σχετικά ο υπουργός Οικονομίας της χώρας Bernd Buchholz.

Η ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα και λαμβάνοντας υπόψη την κομβική γεωστρατηγική της θέση μεταξύ Ανατολικής Μεσογείου, ΝΑ Ευρώπης και Τουρκίας, προωθείται ενεργά η υλοποίηση του κεντρικού στόχου της κοινής ενεργειακής πολιτικής της ΕΕ για διαφοροποίηση των πηγών προμήθειας φυσικού αερίου. Υλοποιώντας το στόχο αυτό, η χώρα μας μπορεί να αναδειχθεί στο μέλλον σε διαμετακομιστικό κόμβο φυσικού αερίου στη ΝΑ Ευρώπη, διαδραματίζοντας ταυτόχρονα πρωταγωνιστικό ρόλο στην υιοθέτηση ένα κοινού ρυθμιστικού πλαισίου από όλες τις εμπλεκόμενες χώρες, για την λειτουργία του συγκεκριμένου κόμβου.

Το LNG πρωταγωνιστεί στο ελληνικό ενεργειακό μείγμα εδώ και πολλά χρόνια, καθώς η Ελλάδα διαθέτει ένα μεγάλο τερματικό σταθμό στη Ρεβυθούσα, ενώ σχεδιάζεται και η κατασκευή ενός τερματικού FSRU στο λιμάνι της Αλεξανδρούπολης. Επιπλέον, η χώρα μας στο πλαίσιο της διαφοροποίησης από το ρωσικό φυσικό αέριο -το οποίο βέβαια σε κάθε περίπτωση παραμένει η κυρίαρχη πηγή προμήθειας- εισάγει ήδη μικρές ποσότητες αζέρικου φυσικού αερίου από το Shah Deniz II, ενώ από το 2020 αναμένεται 1 δισ. κ.μ. από το Shah Deniz II.

Copyright © 2018 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στην διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στην διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr και στο linkedin στην διεύθυνση https://www.linkedin.com/company/foreign-affairs-the-hellenic-edition