Τι βασανίζει την μεξικανική δημοκρατία | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Τι βασανίζει την μεξικανική δημοκρατία

Πάρα πολλές ελπίδες αλλά πολύ μικρή αλλαγή

Εκατομμύρια πολίτες του Μεξικού θα πάνε στις κάλπες την 1η Ιουλίου για να εκλέξουν έναν νέο πρόεδρο, ακριβώς όπως έκαναν κάθε έξι χρόνια από το 1934. Εάν η εμπειρία αποτελεί κάποιον οδηγό, οι εκλογές θα διεξαχθούν χωρίς συμβάντα: Οι κάλπες θα ανοίξουν και θα κλείσουν στην ώρα τους, οι παρατηρητές θα δηλώσουν ότι η ψηφοφορία είναι «ελεύθερη και δίκαιη» και οι ηττημένοι θα συγχαρούν τον νικητή, έστω και αν θα δεσμευθούν να συνεχίσουν τον αγώνα. Όμως, δεν είναι όλα καλά με την δημοκρατία του Μεξικού. Η δημόσια στήριξη των δημοκρατικών θεσμών είναι χαμηλή και η πίστη στη δημοκρατική διαδικασία μειώνεται. Ο σημερινός πρόεδρος, Enrique Peña Nieto, έχει καταγράψει κάποια από τα χειρότερα ποσοστά δημόσιας αποδοχής που έχουν καταγραφεί ποτέ στο Μεξικό -ποσοστό μόλις 12%, σύμφωνα με μια δημοσκόπηση του Ιανουαρίου 2017 [1]. Η κυβέρνησή του κατηγορείται για την αποτυχία επίλυσης των πιο ενοχλητικών προβλημάτων του Μεξικού: Επίπεδα βίας που προσομοιάζουν με εμφύλιο πόλεμο, υψηλά ποσοστά εγκληματικότητας, καταφανής διαφθορά και ατιμωρησία στα ανώτατα επίπεδα της κυβέρνησης, συνεχής φτώχυνση της υπαίθρου και μακροπρόθεσμη αποτυχία να επεκταθεί η παροχή δημόσιων αγαθών σε όλη την επικράτεια του Μεξικού.

Τι πρέπει να γίνει;

Αν οι Μεξικανοί αναζητήσουν μια λύση για τα σημερινά πολιτικά δεινά της χώρας τους [2] από τους φετινούς προεδρικούς υποψηφίους, θα ψάχνουν σε λάθος μέρος. Η αλήθεια είναι ότι ο εκλογικός ανταγωνισμός δεν είναι η λύση στα περισσότερα από τα προβλήματα που το Μεξικό και άλλες λατινοαμερικανικές δημοκρατίες αντιμετωπίζουν. Στην πραγματικότητα, είναι πιθανό ότι μεγάλο μέρος της δημοκρατικής ταλαιπωρίας στην περιοχή οφείλεται στην υπερβολική εστίαση στις προεδρικές εκλογές και στις προεκλογικές τους εκστρατείες.

26032018-1.jpg

Διαδηλωτές κρατούν αφίσες σε διαδήλωση διαμαρτυρίας απαιτώντας να μάθουν τι έχει συμβεί στον μαθητή του γυμνασίου, Marco Antonio Sanchez, ο οποίος εξαφανίστηκε αρκετές ημέρες μετά από μια διαμάχη με αστυνομικούς, στην Πόλη του Μεξικό, στις 28 Ιανουαρίου 2018. HENRY ROMERO / REUTERS
-------------------------------------------------------------------------------------

Μια γρήγορη ανασκόπηση των δεδομένων που σχετίζονται με το έγκλημα και την ατιμωρησία βοηθούν να εξηγήσουμε γιατί τόσοι πολλοί Μεξικανοί είναι αποθαρρυμένοι. Περίπου 30.000 άτομα εξαφανίστηκαν από το 2006, πράγμα που σημαίνει ότι εξαφανίστηκαν χωρίς ίχνος και οι αξιωματούχοι συνήθως αρνούνται να ανοίξουν έρευνες όταν οι οικογένειες ζητούν βοήθεια. Αυτό τροφοδοτεί την αίσθηση της συμπαιγνίας των δημοσίων στελεχών με τους εγκληματίες, γεγονός που μπορεί να εξηγεί γιατί μόνο μια στις δέκα απαγωγές αναφέρεται στις Αρχές. Μετά από μια σταθερή πτώση στις ανθρωποκτονίες στις αρχές της δεκαετίας του 2000, τα ποσοστά τριπλασιάστηκαν μεταξύ 2007 και 2011 και αυξήθηκαν και πάλι το 2016. Πέρσι, το 2017 φαίνεται να είναι το πιο βίαιο έτος, με περίπου 30.000 δολοφονίες να αναφέρονται στις Αρχές –ένας αριθμός συγκρίσιμος με τον ετήσιο αριθμό των νεκρών σε χώρες που έχουν χτυπηθεί από πόλεμο, όπως το Ιράκ και η Συρία. Αυτοί οι αριθμοί είναι επίσης συγκρίσιμοι με τα στατιστικά στοιχεία από ορισμένες από τις πιο βίαιες πόλεις στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπως το Σεντ Λούις και το Ντιτρόιτ. Ωστόσο, η μεγάλη διαφορά έγκειται στα ποσοστά εξιχνίασης των ανθρωποκτονιών. Περίπου τα δύο τρίτα των ανθρωποκτονιών στις Ηνωμένες Πολιτείες καταλήγουν σε σύλληψη και κατηγορητήριο, ενώ αντίστοιχο το ποσοστό στο Μεξικό είναι μικρότερο από 2%. Αυτή η συγκλονιστική απόκλιση αποκαλύπτει τις συστηματικές αποτυχίες στην ικανότητα του Μεξικού να προστατεύει τους πολίτες του, και είναι ένα εξέχον παράδειγμα αναποτελεσματικής διακυβέρνησης.

Στο παρελθόν, τα τελετουργικά στοιχεία του εκλογικού κύκλου του Μεξικού συνέβαλαν στην διατήρηση του πολιτικού συστήματος, ακόμη και απέναντι στην κακή διακυβέρνηση, με το να παρέχουν έναν μανδύα δημοκρατικής νομιμότητας, ενώ παράλληλα περιόριζαν τις συμμετοχικές παρορμήσεις των πολιτών. Για παράδειγμα, η καταγεγραμμένη ομοιότητα των συνθημάτων και των υποσχέσεων στις [προεκλογικές] καμπάνιες -που ελάχιστα ποικίλλουν από τη μια εκλογή στην άλλη- βοηθά στην στιγμιαία απόσπαση της προσοχής από τις αδυναμίες των δυσλειτουργικών κυβερνητικών θεσμών και των διεφθαρμένων πολιτικών. Αυτό το τελετουργικό παίζεται κάθε έξι χρόνια στο Μεξικό, καθώς το δράμα του ανταγωνισμού μεταξύ των υποψηφίων ετοιμάζει τους πολίτες για την απελευθέρωση που προέρχεται από τη νίκη ή την απογοήτευση της ήττας την ημέρα των εκλογών. Ωστόσο, ο νέος πρόεδρος δεν κατορθώνει να επιφέρει πραγματικές αλλαγές και συντρίβει τις προσδοκίες που αναδύθηκαν στους μακρινούς μήνες της εκστρατείας. Υπό μια νέα διοίκηση [3], με ελάχιστα να επιδείξει για τις υποσχέσεις που έγιναν κατά την διάρκεια της [προεκλογικής] εκστρατείας, αυτό το ίδιο το εκλογικό σώμα αντιμετωπίζει την αναδυόμενη συνειδητοποίηση ότι το κατεστημένο (status quo) κυριαρχεί, και η απογοήτευσή τους κακοφορμίζει μέχρι να ξεκινήσει ένας άλλος εκλογικός κύκλος. Για χρόνια, αυτό το πρότυπο βοήθησε στην διατήρηση του πολιτικού συστήματος. Αλλά αρχίζει να ξεφτίζει.

Οι Μεξικανοί αποκτούν όλο και περισσότερο συνείδηση του χάσματος μεταξύ της ανούσιας επιπολαιότητας των εκλογικών εκστρατειών και της βαθιάς πολυπλοκότητας των πιο ενοχλητικών πολιτικών και οικονομικών προβλημάτων της χώρας τους. Ο τόνος του προεδρικού αγώνα (η εκστρατεία ξεκινά επίσημα στις 30 Μαρτίου) καθιστά ξεκάθαρη αυτή την αναντιστοιχία. Οι κύριοι υποψήφιοι έχουν σχηματίσει κομματικές συμμαχίες με ονόματα όπως Todos Por México («Όλοι για το Μεξικό») για τον φαινομενικά κεντρώο υποψήφιο José Antonio Meade του κυβερνώντος κόμματος, και Juntos Haremos Historia («Μαζί θα κάνουμε ιστορία»), για τον αριστερό υποψήφιο Andrés Manuel López Obrador. Τα επίσημα σλόγκαν τους δεν είναι πολύ καλύτερα και οι προεκλογικές υποσχέσεις τους δεν διαφέρουν από τις συνήθεις απλοϊκές ιδέες που προσφέρουν οι πολιτικοί στους ψηφοφόρους σε όλους τους εκλογικούς κύκλους: Καλύτεροι μισθοί για τους δασκάλους, σωτηρία της υπαίθρου και τερματισμός της διαφθοράς –«σε λιγότερο από έξι χρόνια», υπόσχεται ο López Obrador. Ο Ricardo Anaya Cortés, ένας τρίτος πρωταγωνιστικός υποψήφιος από έναν συντηρητικό συνασπισμό, έχει πάρει μια τολμηρή στάση διαβεβαιώνοντας τους Μεξικανούς ότι δεν θα «πληρώσει για το τείχος» [που θα χωρίζει το Μεξικό από τις ΗΠΑ] -παρόλο που κανένας άλλος Μεξικανός πολιτικός δεν θα συμφωνούσε ποτέ σε κάτι τέτοιο. Για να είμαστε δίκαιοι, υπάρχουν σημαντικές διαφορές πολιτικής μεταξύ των υποψηφίων, καθώς και διαφορές ως προς τον χαρακτήρα και τις ικανότητές τους. Αλλά η προεκλογική εκστρατεία δεν θα ρίξει πολύ φως σε αυτές τις διαφορές. Αντίθετα, η διαδρομή προς την ημέρα των εκλογών θα κυριαρχείται προφανώς από γερές δαγκωνιές, διαφανώς κενές υποσχέσεις και από μια προτίμηση για εντυπωσιασμό αντί για την ουσία. Είναι εύκολο να καταλάβουμε γιατί οι Μεξικανοί έχουν ένα από τα χαμηλότερα επίπεδα ικανοποίησης από την δημοκρατία στην Λατινική Αμερική. (Σε μια πρόσφατη μελέτη, μόνο η Αϊτή και η Βενεζουέλα κατατάσσονται χαμηλότερα [4]). Είναι επίσης σαφές γιατί είναι μεταξύ των πιο πιθανών στην Λατινική Αμερική να εκφράσουν την υποστήριξή τους σε έναν «ισχυρό ηγέτη» [5] που δεν θα έχει να ασχοληθεί με ένα νομοθετικό σώμα [στμ: βουλή].

Μήπως η υποστήριξη για την δημοκρατία στο Μεξικό βρίσκεται σε σημείο θραύσης; Θα κατέληγε μια αμφίρροπη έκβαση τον Ιούλιο στην περαιτέρω υποβάθμιση της δημοκρατικής νομιμότητας ή ακόμη και σε πολιτική βία; Δεν πιστεύουμε ότι το Μεξικό έχει φτάσει στο σημείο αυτό. Αλλά ένας από τους κύριους λόγους για τους οποίους η δημοκρατική νομιμοποίηση είναι τόσο αβέβαιη είναι ότι τόσο οι πολίτες όσο και οι ηγέτες προσδίδουν υπερβολική πίστη στην ικανότητα των εκλογών να δημιουργήσουν μια καλά λειτουργούσα δημοκρατία. Η βελτίωση της δημοκρατικής διακυβέρνησης στο Μεξικό θα εξαρτηθεί από ένα ευρύτερο φάσμα θεσμικών μεταρρυθμίσεων. Τρεις τομείς βελτίωσης είναι ιδιαίτερα πιεστικοί: Ο επαγγελματισμός της γραφειοκρατίας, η βελτίωση της διαφάνειας και η δικαστική μεταρρύθμιση.

26032018-2.jpg

Ένας ακτιβιστής κρατά πλακάτ κατά την διάρκεια διαμαρτυρίας ενάντια στον νέο Νόμο Εσωτερικής Ασφάλειας, στην πόλη του Μεξικό, στις 13 Δεκεμβρίου 2017. Το πλακάτ γράφει: «Δεν θέλουμε τον στρατό στους δρόμους». EDGARD GARRIDO / REUTERS
------------------------------------------------------------

Όπως σε πολλές χώρες της Λατινικής Αμερικής, η γραφειοκρατία του Μεξικού είναι από παλιά αναποτελεσματική, μη αποφασιστική και ευάλωτη σε διάφορες μορφές διαφθοράς [6], όπως οι πατροναριστικοί διορισμοί και ο προσωπικός πλουτισμός. Ως εκ τούτου, οι πιο ελπιδοφόροι νέοι επαγγελματίες της χώρας έχουν συχνά αποφύγει μια σταδιοδρομία τους στον δημόσιο τομέα. Η λύση του Μεξικού ήταν να δημιουργήσει ένα πιο επαγγελματικό πρόγραμμα δημοσίων υπηρεσιών το 2003. Η συμμετοχή στο πρόγραμμα είναι ανταγωνιστική και η επαγγελματική εξέλιξη εξαρτάται από την συνεχιζόμενη κατάρτιση˙ εκείνοι που δεν προοδεύουν θα μπορούσαν να εξαλειφθούν. Υπήρξε μια παρόμοια μεταβολή όσον αφορά την διαφάνεια. Στο παρελθόν, ήταν αδύνατο οι Μεξικανοί πολίτες να έχουν πρόσβαση στο είδος των πληροφοριών που απαιτούνται για να καταστήσουν την κυβέρνηση υπόλογη, είτε πρόκειται για πληροφορίες ρουτίνας σχετικά με τους μισθούς και τους προϋπολογισμούς, είτε για πιο ευαίσθητες πληροφορίες για την δημόσια ασφάλεια και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Το 2002, η διοίκηση του Vicente Fox ψήφισε τον Ley de Transparencia («Νόμος περί διαφάνειας»), μια σαρωτική μεταρρύθμιση που δημοσιοποιούσε στο κοινό κυβερνητικά έγγραφα με βάθος αρκετές δεκαετίες στο παρελθόν, συμπεριλαμβανομένων των αναφορών πληροφοριών σχετικά με την σφαγή των φοιτητών το 1968, την παραμονή των Ολυμπιακών Αγώνων στην Πόλη του Μεξικό. Ο νόμος δημιούργησε επίσης ένα, προσβάσιμο στο κοινό, κέντρο ανταλλαγής πληροφοριών της ομοσπονδιακής κυβέρνησης, συμπεριλαμβανομένης μιας διαδικτυακής πύλης μέσω της οποίας οι πολίτες μπορούν να υποβάλλουν αιτήματα για πρόσθετες πληροφορίες και να δουν, μεταξύ άλλων, τους μισθούς των ομοσπονδιακών αξιωματούχων.

Οι μεταρρυθμίσεις αυτές έχουν δυνατότητες, αλλά η κλίμακά τους είναι πολύ περιορισμένη και οι επιπτώσεις τους μέχρι στιγμής ήταν ελάχιστες. Και τα δύο προγράμματα ισχύουν μόνο σε ομοσπονδιακό επίπεδο και δεν έχουν αντιγραφεί σε πολιτειακό και τοπικό επίπεδο, όπου οι επιδόσεις της κυβέρνησης συνήθως καθυστερούν. Αυτό είναι ταυτόχρονα ένα ζήτημα «από πάνω προς τα κάτω» και «από κάτω προς τα πάνω». Η κουλτούρα που προωθεί την είσοδο στην δημόσια διοίκηση απέτυχε να κατέβει στις πολιτειακές και τοπικές υπηρεσίες. Το Μεξικό χρειάζεται συστηματική αλλαγή για να προωθήσει την επαγγελματικοποίηση της γραφειοκρατίας από πάνω προς τα κάτω. Ταυτόχρονα, οι πολίτες πρέπει να επωφεληθούν από τα κανάλια που άνοιξε το Ley de Transparencia για να καταστήσουν κυβερνητικούς αξιωματούχους υπεύθυνους για καταχρήσεις και να απαιτήσουν πιο ολοκληρωμένη πρόσβαση σε στοιχεία, σε πολιτειακό και δημοτικό επίπεδο. Η αυξημένη διαφάνεια στο πλαίσιο αυτού του νόμου δεν μπορεί να θεωρηθεί δεδομένη, καθώς αξιωματούχοι επιχείρησαν να παρακάμψουν το νόμο και να περιορίσουν την εφαρμογή του σε αρκετές περιπτώσεις. Για παράδειγμα, η πρόσβαση του κοινού στα αρχεία των υπηρεσιών πληροφοριών, τα οποία περιλαμβάνουν πληροφορίες σχετικά με την σφαγή του 1968, περιορίστηκε σταδιακά από το 2012 μέχρι το σημείο όπου οι φάκελοι έχουν ουσιαστικά γίνει διαβαθμισμένοι. Ούτε οι γραφειοκρατικές μεταρρυθμίσεις ούτε η αυξημένη διαφάνεια είναι θέματα που θα κυριαρχήσουν σε μια προεκλογική εκστρατεία. Η σταθεροποίηση των κερδών που έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι σήμερα και η αξιοποίησή τους θα απαιτήσει συνεχείς πιέσεις από το μεξικανικό κοινό καθώς και δέσμευση από την κυβέρνηση.

Ωστόσο, το πιο πιεστικό ζήτημα για το μέλλον της εύθραυστης δημοκρατίας του Μεξικού είναι η αναδόμηση της δικαστικής εξουσίας. Ο συνδυασμός της αχαλίνωτης ατιμωρησίας, της έλλειψης λογοδοσίας και της αποτυχίας της επιβολής του νόμου, συμπεριλαμβανομένων των δικαστικών κλάδων, για την αντιμετώπιση της κρίσης ασφάλειας που πλήττει μεγάλα κομμάτια της χώρας, καθιστά αυτό ως το δυσκολότερο ζήτημα που πρέπει να αντιμετωπιστεί. Έχουν υπάρξει κάποιες θετικές ενδείξεις, όπως η σύλληψη αρκετών σημερινών και πρώην επάρχων με κατηγορίες διαφθοράς [7], η πρόσφατη ώθηση για μεγαλύτερη ανεξαρτησία στο γραφείο του γενικού εισαγγελέα και η ίδρυση του Εθνικού Συστήματος Καταπολέμησης της Διαφθοράς από τον Peña Nieto, μια υψηλής στάθμης επιτροπή-παρατηρητήριο για την καταπολέμηση της διαφθοράς. Ωστόσο, ο πρόεδρος έχει επίσης τροφοδοτήσει αντιλήψεις περί διαφθοράς και ατιμωρησίας, παρεμποδίζοντας την ίδια αυτή επιτροπή -την οποία ο ίδιος δημιούργησε- από την διερεύνηση αρκετών υποθέσεων που αφορούν πολιτικούς συμμάχους του. Η διοίκησή του έχει επίσης βυθιστεί σε ένα σκάνδαλο για την ανάπτυξη λογισμικού υποκλοπών με στόχο τον εκφοβισμό δημοσιογράφων και ακτιβιστών για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Έτσι, ενώ η μεταρρύθμιση έχει συμβεί σποραδικά, τα αρνητικά σημάδια φαίνεται να υπερτερούν των θετικών. Για παράδειγμα, η Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και η Διαμερικανική Επιτροπή για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, μεταξύ άλλων, εξέφρασαν την ανησυχία τους για το γεγονός ότι ο Νόμος για την Εθνική Ασφάλεια, ο οποίος τέθηκε σε ισχύ τον Δεκέμβριο του 2017 και επεκτείνει την εξουσία του στρατού στο να αστυνομεύει πολίτες, θα οδηγήσει σε ακόμη μεγαλύτερες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων λόγω των αδύναμων μηχανισμών λογοδοσίας και της έλλειψης κανόνων στην χρήση της βίας από τον στρατό. Αν μη τι άλλο, η θέσπιση ενός τέτοιου νόμου απομακρύνει τα κίνητρα για τη μεταρρύθμιση της δικαστικής εξουσίας και της αστυνομίας, διότι στρατιωτικοποιεί αστυνομικές λειτουργίες που πρέπει να αντιμετωπίζονται από πολιτικό προσωπικό με πολιτική επίβλεψη. Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να αντιταχθούν σε τέτοιες αλλαγές, ιδίως δεδομένου του ρόλου τους στην υποστήριξη του αγώνα του Μεξικού για ασφάλεια, στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας Mérida, μιας διμερούς συμφωνίας ασφαλείας που υπεγράφη το 2007. Οι περισσότεροι πόροι από την συμφωνία δεσμεύθηκαν για την συνεργασία μεταξύ στρατού και υπηρεσιών πληροφοριών, με περιορισμένα αποτελέσματα. Αντ’ αυτού, οι πόροι στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας θα πρέπει να δεσμευθούν για μεταρρυθμίσεις του συστήματος ποινικής δικαιοσύνης πέραν της απλής τεχνικής βοήθειας και εκπαίδευσης.

Η υιοθέτηση των δημοκρατικών θεσμών υπήρξε η πιο θετική πολιτική εξέλιξη στην ιστορία της Λατινικής Αμερικής. Καθώς η διακυβέρνηση από τυράννους ή από στρατιωτικές χούντες -ή, στην περίπτωση του Μεξικού, από ένα ηγεμονικό κόμμα που κατείχε την εξουσία για πάνω από 70 χρόνια- έδωσε την θέση της στην διακυβέρνηση με ανταγωνιστικές εκλογές, οι περισσότερες χώρες στην περιοχή έχουν ευημερήσει οικονομικά και έχουν βελτιώσει τις προοπτικές για την άνθιση της ελευθερίας και των ανθρώπων. Οι εκλογές ήταν απαραίτητες για αυτήν τη μεταμόρφωση, αλλά είναι μόνο ένα κομμάτι του παζλ. Η αξία τους έγκειται στην ικανότητά τους να παράγουν την ειρηνική μεταβίβαση της εξουσίας και να ενισχύουν τους κανόνες του δημοκρατικού ανταγωνισμού. Από μόνες τους, οι εκλογές δεν επιλύουν κοινωνικά προβλήματα. Επίσης, δεν κάνουν πολλά για την ενίσχυση άλλων θεσμών που είναι κρίσιμης σημασίας για την δημοκρατία και το κράτος δικαίου. Με πολλούς τρόπους, το Μεξικό κινείται προς την σωστή κατεύθυνση. Αλλά για κάθε ενθαρρυντικό σημάδι, όπως η έκδοση ενός βαρόνου των ναρκωτικών ώστε να αντιμετωπίσει την δικαιοσύνη στις Ηνωμένες Πολιτείες, υπάρχουν πολλές ακόμα προκλήσεις, όπως η δολοφονία δημοσιογράφων και η αποτυχία να βρεθεί η αλήθεια για την εξαφάνιση των 43 φοιτητών της Ayotzinapa. Οι προκλήσεις είναι τεράστιες. Εάν πρόκειται να αντιμετωπιστούν, αυτό θα γίνει μέσα από βαθιές θεσμικές αλλαγές που θα προωθηθούν από την διαρκή δημόσια πίεση για περισσότερη διαφάνεια, υπευθυνότητα και κράτος δικαίου. Η κομματική πολιτική δράση και η εκλογική συμμετοχή δεν επαρκούν. Η υπερβολική εμπιστοσύνη στις εκλογές -ακόμη και σε μια βαρυσήμαντη [εκλογική διαδικασία] όπως αυτή που πρόκειται να βιώσει το Μεξικό- θα οδηγήσει μόνο σε απογοητευμένους πολίτες, δημοκρατική κακουχία και συνέχιση του status quo.

Copyright © 2018 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/mexico/2018-03-22/what-ails-mexi...

Σύνδεσμοι:
[1] http://gruporeforma-blogs.com/encuestas/?s=epn%20and%20https://www.usato...
[2] https://www.foreignaffairs.com/articles/mexico/2016-06-22/fighting-corru...
[3] https://www.foreignaffairs.com/articles/mexico/2017-03-01/between-wall-a...
[4] https://www.vanderbilt.edu/lapop/insights/IO917en.pdf
[5] http://www.pewglobal.org/2017/10/16/democracy-widely-supported-little-ba...
[6] https://www.foreignaffairs.com/articles/mexico/2016-10-27/winning-antico...
[7] https://www.foreignaffairs.com/articles/mexico/2015-10-07/mexico-next-br...

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στην διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στην διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr και στο linkedin στην διεύθυνση https://www.linkedin.com/company/foreign-affairs-the-hellenic-edition