Ώρα για μια νέα αμερικανική εξωτερική πολιτική

Κατά την διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας του 2016, ο Donald Trump είπε μια δυνατή ιστορία σχετικά με τον ρόλο των Ηνωμένων Πολιτειών στις παγκόσμιες υποθέσεις. Ήταν μια δραματική αφήγηση γεμάτη τζαμπατζήδες συμμάχους, ανεξέλεγκτη παγκοσμιοποίηση, και πυρηνικές ακροβασίες. Οι πρόσφυγες και οι μετανάστες παρουσιάστηκαν ως κακοποιοί, καταπιεστικά καθεστώτα όπως της Ρωσίας και της Κίνας αντιμετωπίστηκαν με θαυμασμό, και τα ανθρώπινα δικαιώματα και οι δημοκρατικές ελευθερίες ωθήθηκαν στο περιθώριο. Ως υποψήφιος, ο Trump σκιαγράφησε ένα σκοτεινό πορτρέτο αμερικανικής αδυναμίας και παρακμής, τάσεις που υποσχέθηκε να αντιστρέψει.

Προς έκπληξη ορισμένων και φόβο πολλών, το σκοτεινό όραμα του Trump αντήχησε και συνεχίζει να αντηχεί μετά από πάνω από ένα χρόνο προεδρίας του. Ένα τέταρτο του αιώνα ως η μόνη υπερδύναμη του κόσμου έχει μουδιάσει μεγάλο μέρος της χώρας για τον ρόλο των παγκόσμιων υποθέσεων στην καθημερινή ζωή. Μια έρευνα της Pew τον Ιούλιο του 2017 [1] διαπίστωσε ότι σχεδόν οι μισοί Αμερικανοί συμφωνούσαν με την δήλωση ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να «δίνουν λιγότερη προσοχή στα προβλήματα στο εξωτερικό και να επικεντρωθούν σε προβλήματα εδώ στην πατρίδα».

Διαδηλωτές κοντά στον Λευκό Οίκο στην Ουάσινγκτον, στις 21 Ιανουαρίου 2017. LUCAS JACKSON / REUTERS
------------------------------------------------------------------------

Είναι ένα κατανοητό συναίσθημα. Οι αμερικανικές οικογένειες είναι περιορισμένες. Έχουν επικεντρωθεί στην δουλειά τους, στα σπίτια τους, στα παιδιά τους και στις αποταμιεύσεις τους. Ανησυχούν για τους λογαριασμούς υγειονομικής περίθαλψης που πρέπει να πληρώσουν σήμερα, όχι για τα προβλήματα του αύριο που συμβαίνουν χιλιάδες μίλια μακριά.

Προσθέστε σε αυτό την αντίληψη ότι η παγκόσμια εμπλοκή έχει αφήσει πολλούς Αμερικανούς σε χειρότερη θέση, και η περιφρόνηση για την εξωτερική πολιτική συμπυκνώνεται. Για αυτούς, η παγκοσμιοποίηση αντιπροσωπεύει ένα σύνθετο σύστημα επιρροής, πλούτου και ισχύος που βοηθά τους πλούσιους και καλά διασυνδεδεμένους σε βάρος όλων των άλλων. Οι γιοι και οι κόρες της εργατικής τάξης θυσιάζονται σε πολέμους με εσφαλμένα κίνητρα και αβέβαιους σκοπούς. Οι δουλειές τους φεύγουν στο εξωτερικό, οι οικογενειακές τους επιχειρήσεις παραδίδονται σε κάποιο ανώτερο καλό στο οποίο δεν μπορούν να συμμετάσχουν, και οι κοινότητές τους μετατρέπονται σε οικονομικές δεύτερες σκέψεις. Εκτός αυτού, οι Αμερικανοί αισθάνονται λιγότερο ασφαλείς. Η τρομοκρατία έχει χτυπήσει στην πατρίδα. Το Ισλαμικό Κράτος (ISIS) [2] και άλλοι εξτρεμιστές φαίνονται πολύ ισχυροί. Η νίκη στο Αφγανιστάν, στο Ιράκ και αλλού παραμένει απατηλή, παρά τα χρόνια θυσιών. Είναι εύκολο να καταλάβουμε γιατί πολλοί Αμερικανοί αναρωτιούνται τι έκανε η εξωτερική πολιτική γι’ αυτούς.

Δεκαπέντε μήνες εντός της θητείας του, ο Trump ακόμα προσπαθεί να εκμεταλλευτεί αυτά τα συναισθήματα απογοήτευσης. Η αυτοσχέδια διεθνής ατζέντα του βασίζεται στο να λέει επανειλημμένως στην Αμερική ότι πρέπει να επιλέξει: Την ασφάλεια εγχωρίως ή την ειρήνη στο εξωτερικό, τα ανθρώπινα δικαιώματα ή τον σταθερό μισθό, την συμπόνια ή την ισχύ, το έλεος ή την ρώμη.

Αυτές είναι τελικά ψευδείς επιλογές. Στον σημερινό διασυνδεδεμένο κόσμο, η διάκριση μεταξύ παγκόσμιων και εγχώριων προκλήσεων είναι τεχνητή. Οι Ηνωμένες Πολιτείες που γυρίζουν την πλάτη τους στον κόσμο δεν θα κάνουν τίποτα για να κρατήσουν τους πολίτες των ΗΠΑ -ή την χώρα- ασφαλείς και ευημερούντες. Η προσέγγιση «Πρώτα η Αμερική» [3] του Trump στις διεθνείς υποθέσεις θα οδηγήσει αντί για αυτό την Αμερική στη μοναξιά, και θα επιτρέψει σε άλλους να γράψουν τους κανόνες που θα διαμορφώνουν το μέλλον.

Σήμερα, οι αμερικανικές οικογένειες πληρώνουν για την αποτυχία των Ηνωμένων Πολιτειών να αντιμετωπίσουν την κλιματική αλλαγή [4], με τους ογκώδεις λογαριασμούς ασφάλισης για πλημμύρες και τους προϋπολογισμούς των πόλεων διαλυμένους από την καταστροφή που οι τυφώνες, οι λασπο-πλημμύρες, οι ανεμοστρόβιλοι, και οι πυρκαγιές αφήνουν πίσω τους. Αισθάνονται τις ανεπάρκειες των αμερικανικών προσπαθειών για την καταπολέμηση της διακίνησης ναρκωτικών σε μια επιδημία εθισμών που γίνεται όλο και πιο φρικτή κάθε ημέρα. Η ιδιωτική τους ζωή και η προσωπική τους ασφάλεια απειλούνται από διεθνείς κυβερνοεπιθέσεις, στις πλατφόρμες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης έχουν διεισδύσει κακόβουλοι ξένοι δρώντες και το πολυτιμότερο δημοκρατικό δικαίωμά τους, η ψήφος τους, βρίσκεται στο στόχαστρο του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν. Αμερικανοί άνδρες και γυναίκες συνεχίζουν να φορούν [στρατιωτικές] στολές και να αφήνουν τις οικογένειές τους πίσω, για να πολεμούν σε συγκρούσεις χωρίς να υπάρχει σαφής στόχος ή στρατηγική εξόδου.

Η εξωτερική πολιτική δεν είναι κάτι που συμβαίνει κάπου μακριά. Δεν επηρεάζει μόνο τους πολέμους που πολεμάμε αλλά και τους λογαριασμούς που πληρώνουμε. Όχι μόνο τα όπλα που χρησιμοποιούμε στο εξωτερικό αλλά και τους υπολογιστές που χρησιμοποιούμε στο σπίτι. Όχι μόνο την κρίση και την ασθένεια σε μια άλλη ήπειρο, αλλά την αρρώστια και την αδικία δίπλα μας.