Το λυκόφως του γερμανικού συντηρητισμού | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Το λυκόφως του γερμανικού συντηρητισμού

Γιατί η Angela Merkel προεδρεύει ενός κινήματος σε κρίση

Ο Αμερικανός πολιτικός θεωρητικός Corey Robin έχει γράψει ότι «ο αντιδραστικός λαϊκισμός διατρέχει σαν ένα κόκκινο νήμα όλο τον συντηρητικό λόγο από την αρχή». Στην Γερμανία, το νήμα αυτό γίνεται όλο και πιο ορατό -διατρέχει όχι μόνο μέσω του AfD αλλά και μέσω της ρητορικής και των πολιτικών του CSU, του παρακλαδιού του CDU στην Βαυαρία, το οποίο έχει ισχυρούς δεσμούς με τις όλο και πιο αντι-φιλελεύθερες κυβερνήσεις της Αυστρίας και της Ουγγαρίας. Δείτε τον Alexander Dobrindt, εξέχοντα πολιτικό του CSU και πρώην μέλος της κυβέρνησης της Μέρκελ. Σε ένα δοκίμιό του που δημοσιεύθηκε νωρίτερα φέτος στην συντηρητική εφημερίδα Die Welt, ο Dobrindt επικαλέστηκε την έννοια μιας «συντηρητικής επανάστασης» [του τύπου της] εποχής της Βαϊμάρης και την ανάγκη για ένα ισχυρό κράτος που θα προστατεύει τον ηθικό ιστό της κοινωνίας ενάντια οφέλη της ελευθερίας και του πλουραλιστικού πνεύματος της δεκαετίας του 1960.

Το στρατηγικό ερώτημα που αντιμετωπίζουν τώρα οι Γερμανοί συντηρητικοί είναι το κατά πόσο η αντιγραφή του λόγου και των πολιτικών λύσεων της ακροδεξιάς αποδίδει ή χρησιμεύει μόνο για να ενισχύει τους εξτρεμιστές εις βάρος του κέντρου. Επί του παρόντος, φαίνεται να συμβαίνει το τελευταίο. Οι ηγέτες του CSU, για παράδειγμα, έκαναν ό,τι μπορούσαν καλύτερο για να ξεπεράσουν το AfD σε λαϊκιστική και εθνικιστική ρητορική, αλλά εξακολουθούσαν να κατευθύνονται προς τις περιφερειακές εκλογές της Βαυαρίας την Κυριακή 14 Οκτωβρίου, χάνοντας δέκα ποσοστιαίες μονάδες και φθάνοντας σε χαμηλό επίπεδο όλων των εποχών στο 37%. Το AfD, εν τω μεταξύ, κέρδισε δέκα πόντους. Το στοίχημα του CSU δεν απέδωσε.

ΤΟ ΚΟΥΦΙΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ

Αντί να δαιμονοποιούν με αντανακλαστικό τρόπο ή να μιμούνται ανοήτως την ακροδεξιά ρητορική, η Μέρκελ και οι επικριτές της θα πρέπει να προβληματιστούν για την κοινή προέλευση του συντηρητισμού και του ακροδεξιού ριζοσπαστισμού. Η δυσάρεστη αλήθεια που θα αποκαλύψουν είναι ότι η σημερινή κρίση συνδέεται μόνο επιφανειακά με τη Μέρκελ και την κληρονομιά της. Σε ένα βαθύτερο επίπεδο, είναι συνυφασμένη με το συντηρητικό σχέδιο, το οποίο πάντα είναι διχασμένο ανάμεσα στην απλή διατήρηση των «παραδοσιακών» αξιών και σε ένα πιο φιλόδοξο σχέδιο εθνικού μεγαλείου και πολιτιστικής ομοιογένειας. Η ελπίδα ότι η ενδεχόμενη παραίτηση της Μέρκελ θα ανοίξει τον δρόμο για κάποια ενοποιητική συντηρητική δύναμη ή προφίλ, που συχνά εκφράζεται μέσα από την κραυγή στις διαδηλώσεις «Η Μέρκελ πρέπει να φύγει!», είναι ευσεβής πόθος. Δεν υπάρχει αξιόπιστη αντικατάσταση της Μέρκελ, και πολύ λιγότερο ένα όραμα για το μέλλον της συντηρητικής πολιτικής σε μια σύγχρονη Γερμανία.

Ίσως η σοβαρότερη συνέπεια αυτής της κρίσης στην καρδιά της πολιτικής, στην πιο ισχυρή χώρα της Ευρώπης, είναι ότι οδήγησε τη Μέρκελ να στραφεί προς το εσωτερικό και να επικεντρωθεί στην εγχώρια πολιτική, περιορίζοντας κάθε ελπίδα για μεταρρύθμιση ή επανάκτηση του ευρωπαϊκού σχεδίου, [το οποίο ήταν] για πολύ καιρό αγαπητό στους συντηρητικούς των προηγούμενων γενεών. Η μνήμη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, και μαζί με αυτήν η αίσθηση ευθύνης της Γερμανίας στην Ευρώπη, εξασθενεί. Η κρίση ταυτότητας του γερμανικού συντηρητισμού αφήνει ένα κενό στο κέντρο της Ευρώπης –ένα κενό που δεν προοιωνίζεται τίποτα καλό για την ήπειρο στο σύνολό της.

Copyright © 2018 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/germany/2018-10-15/twilight-germ...

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στην διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στην διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr και στο linkedin στην διεύθυνση https://www.linkedin.com/company/foreign-affairs-the-hellenic-edition