Μπορεί το Πεντάγωνο να κερδίσει την κούρσα εξοπλισμών Τεχνητής Νοημοσύνης;

Όταν το σχήματος σαλαχιού drone απογειώθηκε και προσγειώθηκε ανάλαφρα στο κατάστρωμα του USS George HW Bush τον Ιούλιο του 2013, ορισμένοι το πανηγύρισαν [1] ως μια στιγμή στην ιστορία της αεροπορίας που κατατάσσεται μαζί με την πρώτη πτήση «αντικείμενου βαρύτερου από τον αέρα», στο Kitty Hawk, το 1902. Το αεροσκάφος X-47B πέταξε μόνο του, αποφάσισε το δικό του σχέδιο πτήσης και ολοκλήρωσε από μόνο του μια αποστολή που του δόθηκε από ανθρώπους. Η αυγή των αυτόνομων οπλικών συστημάτων φαινόταν αναμφισβήτητη. Ωστόσο, το drone δεν ήταν ουσιαστικά ανεξάρτητο, καθώς οι άνθρωποι προγραμμάτισαν όλες τις πιθανές αποφάσεις του, αφήνοντάς το να επιλέξει από ένα μενού επιλογών. Μισή δεκαετία αργότερα, οι ειδικοί κάνουν νέους ισχυρισμούς ότι το μέλλον του πολέμου πρόκειται να αλλάξει. Σήμερα, η τεχνητή νοημοσύνη (artificial intelligence, AI) αποτελεί τα νέα σύνορα του στρατιωτικού ανταγωνισμού, και με την Κίνα [2] και την Ρωσία να σημειώνουν πρόοδο στον τομέα, το Πεντάγωνο αρχίζει να σπεύδει, μερικοί λένε καθυστερημένα, στη νέα εποχή.

ΤΟ ΕΠΟΜΕΝΟ ΚΥΜΑ ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ

Με μια κίνηση που αντικατοπτρίζει την αξιοπιστία των σημερινών δυνατοτήτων εκμάθησης μηχανών, το Υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ έδωσε πρόσφατα [3] στην Booz Allen Hamilton μια σύμβαση ύψους 885 εκατομμυρίων δολαρίων για πέντε χρόνια, για να εισαγάγει την πρώτη μεγάλης κλίμακας χρήση συστημάτων AI για την ανάλυση της πλημμύρας των δεδομένων που παρέχονται από τα drones, καθώς και για την διάγνωση ασθενειών από ιατρικά δεδομένα. Εν τω μεταξύ, η Υπηρεσία Πληροφοριών Άμυνας (Defense Intelligence Agency, DIA) δημιουργεί το Machine-Assisted Analysis Rapid-Repository System (MARS, σύστημα γρήγορης υποβοηθούμενης από μηχανές ανάλυσης αποθηκευμένων στοιχείων [4]), μια βάση δεδομένων από πληροφορίες για την αποτελεσματικότερη αλληλεπίδραση μεταξύ των (ανθρώπων) αναλυτών, του cloud και των αυτοματοποιημένων συστημάτων επεξεργασίας δεδομένων.

Ένα MQ-9 Reaper της General Atomics στην «Black Dart», μια επίδειξη πτήσης και βολής με 55 μη επανδρωμένα εναέρια οχήματα ή drones, στη ναυτική βάση Ventura County Sea Range, στο Point Mugu, κοντά στο Oxnard, στην Καλιφόρνια, τον Ιούλιο του 2015. PATRICK T. FALLON / REUTERS
--------------------------------------------------------------------

Τον Σεπτέμβριο, η Υπηρεσία Προηγμένων Ερευνητικών Προγραμμάτων για την Άμυνα (Defense Advanced Research Projects Agency, DARPA), η οποία βοήθησε στην έναρξη της επανάστασης της AI στην δεκαετία του 1960, ανακοίνωσε [5] μια ακόμη πιο φιλόδοξη πρωτοβουλία: Ένα πρόγραμμα ύψους 2 δισεκατομμυρίων δολαρίων για την προώθηση της επόμενης εποχής τεχνολογιών AI ή «Τρίτο κύμα» της τεχνητής νοημοσύνης. Σε αντίθεση με τα πρώτα δύο κύματα της AI, τα οποία κατέστησαν δυνατές τις πρώτες στενά καθορισμένες μηχανικά διεξαχθείσες εργασίες και αργότερα την αναγνώριση στατιστικών προτύπων βασισμένων σε μεγάλα σύνολα δεδομένων, η νέα πρωτοβουλία, την οποία η DARPA τιτλοφορεί ως AI Next, θα επικεντρωθεί στο να γίνει «δυνατό οι μηχανές να προσαρμόζονται στις μεταβαλλόμενες συνθήκες». Ο στόχος, σύμφωνα με την Υπηρεσία, είναι να καταστεί δυνατή η καλύτερη λήψη αποφάσεων σε «περίπλοκα, χρονικά κρίσιμα περιβάλλοντα πεδίου μάχης». Αυτό θα μπορούσε να σημαίνει ταχύτερη αναγνώριση των απειλών, ταχύτερη και ακριβέστερη στόχευση ή δημιουργία ευέλικτων επιλογών για τους διοικητές με βάση τις μεταβαλλόμενες συνθήκες στο πεδίο της μάχης.

Παρόλο που η έννοια της τεχνητής νοημοσύνης είναι ηλικίας μισού αιώνα, βρίσκεται ακόμη σε σχετικά ανώριμη κατάσταση ανάπτυξης. Το συμβόλαιο με την Booz Allen επικεντρώνεται στο πιο αποδεδειγμένο επίπεδο, το οποίο είναι γνωστό ως «στενή AI» [6], όπου ένα πρόγραμμα ηλεκτρονικού υπολογιστή επικεντρώνεται σε ένα συγκεκριμένο έργο, συχνά αυτοματοποιώντας αυτό που έκανε προηγουμένως ο άνθρωπος (σκεφτείτε ένα φίλτρο ανεπιθύμητης αλληλογραφίας για το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο) . Αυτός ο τύπος AI έχει μεταμορφώσει τον τομέα της υγείας, επιτρέποντας την ταχύτερη διάγνωση ασθενειών, και τον κόσμο των παρακολουθήσεων, μέσω της αναγνώρισης προσώπου και φωνής. Το Υπουργείο Άμυνας αναζητά μέτρα εξοικονόμησης κόστους και χρόνου που θα απελευθερώσουν τον άνθρωπο για πιο περίπλοκα καθήκοντα. Ωστόσο, αυτό το επίπεδο AI εξακολουθεί να εξαρτάται από μεγάλη ανθρώπινη εισροή, η οποία είναι γνωστή ως «εποπτευόμενη μάθηση», όπου οι μηχανές χρησιμοποιούν προγραμματισμένους αλγόριθμους σχεδιασμένους για την εκτέλεση συγκεκριμένης εργασίας. Ένα παράδειγμα θα ήταν να διακρίνουμε από μια καταγραφή βίντεο έναν αναβάτη μοτοσυκλέτας που κρατά αυτόματο τυφέκιο από έναν άοπλο πολίτη.

Το σχέδιο της DARPA είναι πολύ πιο φιλόδοξο. Σύμφωνα με τον διευθυντή της DARPA, Steven Walker, το AI Next επιδιώκει [5] «να διερευνήσει τον τρόπο με τον οποίο οι μηχανές μπορούν να αποκτήσουν δυνατότητες επικοινωνίας και συλλογιστικής παρόμοιες με τις ανθρώπινες, με την ικανότητα να αναγνωρίζουν νέες καταστάσεις και περιβάλλοντα και να προσαρμόζονται σε αυτά». Ο στόχος, όπως εξηγείται στον ιστότοπο του AI Next [7] είναι η επίτευξη των «πολύ μεγαλύτερων επιπέδων ευφυΐας» που θα χρειαστούν οι μηχανές προκειμένου να καταστεί δυνατή η δημιουργία πιο αυτόνομων οπλικών συστημάτων, υπερβαίνοντας κατά πολύ τους τύπους των ανθρώπινου χειρισμού drones που αποτέλεσαν μέρος του στρατιωτικού οπλοστασίου για χρόνια.