Η αφρικανική πολιτική του Trump είναι προορισμένη να αποτύχει | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Η αφρικανική πολιτική του Trump είναι προορισμένη να αποτύχει

Ο λάθος δρόμος για την αντιστάθμιση της Κίνας

Οι προηγούμενες διοικήσεις και των δύο κομμάτων υπερέβησαν το στενό συμφέρον τους όσον αφορά την Αφρική με το να επιδιώκουν την ενίσχυση των δημοκρατικών θεσμών, την υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, την καταπολέμηση των ασθενειών και την υποστήριξη ελπιδοφόρων νέων ηγετών. Αλλά αυτή την φορά, ακόμη και οι θετικές πτυχές της νέας στρατηγικής του Μπόλτον, όπως η δέσμευση για την εμβάθυνση των εμπορικών και επενδυτικών δεσμών, είναι σαφώς το μέσο για έναν στόχο: Τον ανταγωνισμό με την Κίνα.

Η τοποθέτηση των σχέσεων με την Αφρική σε ένα πλαίσιο «Ηνωμένων Πολιτειών εναντίον Κίνας» είναι λάθος. Θα αποξενώσει το αφρικανικό κοινό με το να υπονοήσει ότι αποτελούν απλά πιόνια σε μια αντιπαλότητα μεγάλων δυνάμεων. Αυτή η αντίληψη έχει μαστίσει τις σχέσεις της Δύσης με την Αφρική εδώ και δεκαετίες˙ η ενσωμάτωσή της στην πολιτική των ΗΠΑ θα ήταν καταστροφική. Αν και οι ισχυρισμοί της Κίνας για αμοιβαίο σεβασμό, συνεργασία τύπου «win-win» είναι τετριμμένοι και συχνά λανθασμένοι, θα αντηχήσουν περισσότερο από το μήνυμα της διοίκησης του Trump: «Νοιαζόμαστε για εσάς γιατί μισούμε το Πεκίνο».

Ακόμα χειρότερα, φαίνεται ότι υπάρχει ελάχιστη ουσία πίσω από την ρητορική της διοίκησης. Η επίτευξη ακόμη και των περιορισμένων στόχων της διοίκησης Trump θα απαιτήσει περισσότερα από όσα η διοίκηση φαίνεται να είναι διατεθειμένη να προσφέρει, τα οποία περιορίζονται σε δυνητικές εμπορικές συμφωνίες και σε μια εκκολαπτόμενη πρωτοβουλία για την υποστήριξη των επενδύσεων των ΗΠΑ στην Αφρική. Είναι επίσης δύσκολο να ληφθεί σοβαρά υπόψη η διοίκηση του Trump, δεδομένου ότι μέχρι στιγμής έχει φτωχές επιδόσεις στην Αφρική. Για να αναφερθούμε μόνο σε λίγα λάθη, ο Trump ανέβαλε ένα εμβληματικό πρόγραμμα ανταλλαγής για νέους Αφρικανούς ηγέτες, σύμφωνα με πληροφορίες αναφέρθηκε στα αφρικανικά έθνη ως χώρες «shithole», απείλησε με μαζικές περικοπές για προγράμματα αφορώντα την υγεία και άλλα προγράμματα βοήθειας, και άφησε χωρίς στελέχωση πρεσβείες-κλειδιά. Παρόλο που το αυξανόμενο ενδιαφέρον της Κίνας για την Αφρική προηγείται κατά πολύ αυτής της διοίκησης, οι πολιτικές της διοίκησης Trump έχουν υποσκάψει τους δεσμούς των ΗΠΑ και έχουν παραχωρήσει χώρο για μεγαλύτερη κινεζική (και ρωσική) εμπλοκή. Η νέα στρατηγική των ΗΠΑ για την Αφρική δεν έχει καμία ελπίδα επιτυχίας εκτός εάν η Ουάσιγκτον διορθώσει την βλάβη που έχει ήδη κάνει.

ΑΦΡΙΚΑΝΙΚΑ ΟΝΕΙΡΑ

Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να παρακινηθούν να εμπλακούν με τα αφρικανικά κράτη για τον ίδιο λόγο που το κάνει η Κίνα: Η οικονομική και πολιτική επιρροή της Αφρικής αναπτύσσεται γρήγορα. Η ήπειρος μπορεί να υπερηφανεύεται για έναν νεαρό πληθυσμό, ο οποίος, μέχρι το 2050, θα αποτελέσει το ένα τέταρτο του παγκόσμιου πληθυσμού και εργατικού δυναμικού. Στηριγμένες από κάποιες από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες οικονομίες του κόσμου, οι ετήσιες καταναλωτικές και επιχειρηματικές δαπάνες της Αφρικής αναμένεται να ανέλθουν σε 6,7 τρισεκατομμύρια δολάρια μέχρι το 2030. Μακροπρόθεσμα, η οικονομική ανταγωνιστικότητα των ΗΠΑ θα εξαρτάται όλο και περισσότερο από την ικανότητα των αμερικανικών επιχειρήσεων να πετυχαίνουν στην Αφρική, και στους Αφρικανούς καταναλωτές να ενδιαφέρονται να αγοράσουν αμερικανικά αγαθά και υπηρεσίες.

Τα αφρικανικά κράτη είναι επίσης πολύτιμοι πολιτικοί εταίροι. Μπορούν να βοηθήσουν τις Ηνωμένες Πολιτείες να διακόψουν τις ροές μετρητών σε τρομοκρατικές ομάδες, να σταματήσουν την διάδοση των πυρηνικών όπλων και να επιβάλουν κυρώσεις κατά της Βόρειας Κορέας, η οποία διατηρεί οικονομικούς δεσμούς με περίπου 25 αφρικανικά κράτη. Η Κίνα χρησιμοποιεί ήδη τους δεσμούς της με τις αφρικανικές κυβερνήσεις για να υποστηρίξει τους στόχους της εξωτερικής πολιτικής της, συμπεριλαμβανομένης της απομόνωσης της Ταϊβάν και της καταψήφισης ψηφισμάτων των Ηνωμένων Εθνών που επικρίνουν τις επιδόσεις του Πεκίνου στα ανθρώπινα δικαιώματα.

Η νέα υπηρεσία αναπτυξιακής χρηματοδότησης είναι μια εξαιρετική πρώτη κίνηση, αλλά η Ουάσιγκτον ποτέ δεν θα νικήσει το Πεκίνο στο δικό του παιχνίδι: Μια ολομέτωπη εμπορική, πολιτική και πολιτιστική εκστρατεία που καθοδηγείται από το κράτος. Οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να διαφοροποιηθούν από την Κίνα, παραμένοντας αληθινές στα θεμελιώδη ιδεώδη τους. Μόνο υποστηρίζοντας την δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα και την οικονομική ελευθερία, οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορούν να υπερκεράσουν την Κίνα και να πείσουν τα αφρικανικά κοινά ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι ο καλύτερος σύμμαχος. Όχι μόνο αξίζει να προστατεύονται αυτές οι αξίες αφ’ εαυτές˙ έχουν σημασία και για τον οικονομικό ανταγωνισμό, καθώς ο τρόπος με τον οποίο κυβερνώνται οι χώρες διαμορφώνει τις οικονομίες τους -και η Κίνα εργάζεται να χειραγωγήσει το σύστημα. Το σταμάτημα της ανόδου της Κίνας στην Αφρική θα χρειαστεί μια πολύ πιο φιλόδοξη αμερικανική στρατηγική των ΗΠΑ από αυτής που προσέφερε η διοίκηση Trump.

Copyright © 2018 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/africa/2018-12-21/trumps-africa-...