Μένοντας έξω από την Συρία | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Μένοντας έξω από την Συρία

Η λιγότερο κακή επιλογή για τις ΗΠΑ*

Καθώς το στρατιωτικό αποτέλεσμα έχει γίνει πιο σίγουρο, η Ρωσία προσπάθησε να εκμεταλλευτεί την παρέμβασή της για να εξασφαλίσει μια ευνοϊκή πολιτική διευθέτηση που θα σταματούσε τις μάχες και θα άφηνε την Συρία υπό τον έλεγχο της υπάρχουσας κυβέρνησης. Μετά την πτώση του Χαλεπίου, η Μόσχα έφερε μαζί αντιπροσωπείες από την συριακή κυβέρνηση και διάφορες ομάδες αντιπολίτευσης στην Αστάνα του Καζακστάν, παράλληλα με αξιωματούχους από το Ιράν και την Τουρκία με την ελπίδα ότι η κάθε χώρα θα αναγκάσει τους Σύρους συμμάχους της να τερματίσουν τις εχθροπραξίες επί του πεδίου. Τον Μάιο, το Ιράν, η Ρωσία και η Τουρκία ανακοίνωσαν τέσσερις «ζώνες αποκλιμάκωσης» που κάλυπταν μερικά από τα εναπομείναντα οχυρά της δυτικής Συρίας: Η Idlib στα βορειοδυτικά˙ μια περιοχή που περιλαμβάνει πόλεις βόρεια της Homs˙ τα ανατολικά προάστια της Δαμασκού˙ και τη νοτιοδυτική γωνία της Συρίας κοντά στα σύνορα με την Ιορδανία, συμπεριλαμβανομένης της πόλης Daraa, όπου ξεκίνησε η εξέγερση το 2011. Υπό την συμφωνία, όλοι οι μαχητές θα σταματούσαν τις επιθέσεις εναντίον των μη εξτρεμιστικών δυνάμεων στις περιοχές αυτές και η συριακή κυβέρνηση θα επέτρεπε την πρόσβαση στην ανθρωπιστικούς βοήθεια και στους παλιννοστούντες πολίτες.

Μέχρι στιγμής, αυτές οι διπλωματικές προσπάθειες έχουν μερική επιτυχία, κυρίως επειδή η συριακή κυβέρνηση, με ιρανική στήριξη, δεν τήρησε την κατάπαυση του πυρός [2] όποτε κάτι τέτοιο θα ήταν προς όφελός της. Από τις τέσσερις ζώνες αποκλιμάκωσης που δηλώθηκαν τον Μάιο, μόνο η Idlib παρουσίασε μια σημαντική μείωση στις μάχες, στην αρχή. Κυβερνητικές αεροπορικές επιθέσεις και επιθέσεις εδάφους συνεχίστηκαν βόρεια της Homs, στην ανατολική Δαμασκό και στα νοτιοδυτικά. Στην συνέχεια, τον Ιούλιο, η Ρωσία -που συνεργάστηκε με την Ιορδανία και τις Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες υποστήριξαν τους νότιους αντάρτες- εισήγαγε μια νέα συμφωνία κατάπαυσης του πυρός στα νοτιοδυτικά, η οποία τηρήθηκε περισσότερο.

Η δυνατότητα επιλεκτικού σεβασμού των ζωνών αποκλιμάκωσης αποδείχθηκε στρατιωτικό δώρο στην συριακή κυβέρνηση. Στα νοτιοδυτικά, ο συριακός στρατός είχε μόνο αργή πρόοδο στη Νταραά. Και χωρίς συνεχή ρωσική αεροπορική υποστήριξη που συμπληρώνει τις συριακές επιθέσεις από ξηράς και αέρος, η ανάκτηση της Idlib θα ήταν δύσκολη, αν όχι αδύνατη. Ως αποτέλεσμα, μέχρι τον Αύγουστο, η κυβέρνηση της Συρίας σε μεγάλο βαθμό σεβόταν την κατάπαυση πυρός γύρω από τις Daraa και Idlib, ενώ μετατόπιζε τα στρατεύματά της μακριά από τα νοτιοδυτικά σύνορα για να επιτεθεί στα ανατολικά προάστια της Δαμασκού και στις πόλεις βόρεια της Homs. Αυτή η στρατηγική τήρησης κάποιων από τις καταπαύσεις πυρός και αγνόησης των άλλων, επέτρεψε στην κυβέρνηση να επιτύχει στρατιωτικές νίκες που διαφορετικά δεν θα είχε.

Φυσικά, η Δαμασκός δεν θα σεβαστεί τις εναπομένουσες καταπαύσεις του πυρός για πάντα. Στη νότια Συρία, οι πολίτες εγκαθιστούν τοπικές κυβερνήσεις για να παρέχουν υπηρεσίες και να προωθούν την οικονομική αναζωογόνηση. Και σε αρκετές πόλεις στην επαρχία Idlib, οι κάτοικοι έχουν διοργανώσει εκλογές για διαχειριστές των πόλεων. Επειδή η κυβέρνηση της Συρίας απέρριψε με συνέπεια όλες τις άλλες πολιτικές οντότητες στην Συρία ως παράνομες, θα καταβάλει μεγάλες προσπάθειες για την κατάργηση αυτών των οργανώσεων. Στην Δαμασκό το 2015 και το 2016, για παράδειγμα, έκλεισε τις ανεξάρτητες διοικήσεις σε γειτονιές που είχαν κάνει ειρήνη με την κυβέρνηση.

Η άρνηση της συριακής κυβέρνησης να αποδεχθεί τη νομιμότητα άλλων πολιτικών ομάδων εντός της Συρίας έχει σταματήσει την πρόοδο στις ειρηνευτικές συνομιλίες του ΟΗΕ στην Γενεύη. Οι απεσταλμένοι του Assad αρνούνται να συζητήσουν οποιεσδήποτε πολιτικές μεταρρυθμίσεις, πολύ δε περισσότερο μια μετάβαση εκτός του ίδιου του Assad. Εν τω μεταξύ, η αντιπροσωπεία της αντιπολίτευσης, υποστηριζόμενη από το Κατάρ, την Σαουδική Αραβία, την Τουρκία και την Δύση, επέμεινε ότι ο Assad πρέπει να εγκαταλείψει την εξουσία ως μέρος οποιασδήποτε συμφωνίας. Αυτό το αδιέξοδο δεν δείχνει κανένα σημάδι υποχώρησης, πριν από τον επόμενο γύρο συνομιλιών που έχει προγραμματιστεί για τον Οκτώβριο ή τον Νοέμβριο.

Τις προσεχείς εβδομάδες και μήνες, οι δυνάμεις της συριακής κυβέρνησης θα συνεχίσουν να προχωρούν, χιλιόμετρο μετά από χιλιόμετρο, με την σειρά, τηρώντας και περιφρονώντας τις καταπαύσεις πυρός ανάλογα με το τι υπαγορεύει το στρατιωτικό πλεονέκτημα. Κάποια στιγμή, ο Άσαντ θα μπορούσε να συμφωνήσει σε συμβολικές πολιτικές αλλαγές με την υπόδειξη της Ρωσίας ή ακόμη και του Ιράν. Μπορεί να επιτρέψει έναν νέο πρωθυπουργό ή έναν νέο υπουργό Οικονομίας ή Πολιτισμού, αλλά δεν θα δεχτεί ποτέ την διαφάνεια ούτε θα διεξαγάγει ελεύθερες και δίκαιες εκλογές. Ο πυρήνας του φαύλου αστυνομικού κράτους –αυτού που χρησιμοποίησε χημικά όπλα, έριξε βόμβες-βαρέλια, συνεταιρίστηκε με τρομοκρατικές ομάδες και βασάνισε και σκότωσε χιλιάδες- θα παραμείνει.

Η ΠΤΩΣΗ ΤΟΥ ISIS