Το ελαττωματικό σχέδιο του Trump για να απομακρύνει τον Maduro

Ακόμη χειρότερα, η πολιτική της κυβέρνησης Trump προς το καθεστώς Maduro αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης στρατηγικής για την Λατινική Αμερική –μιας στρατηγικής η οποία θυμίζει προηγούμενες περιόδους αμερικανικής μονομέρειας και είναι πιθανό να αποξενώσει τους εταίρους των ΗΠΑ στην περιοχή. Η στρατηγική αυτή καθορίστηκε για πρώτη φορά από τον σύμβουλο Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, John Bolton, σε μια ομιλία [9] τον Νοέμβριο του 2018 στο Μαϊάμι. Μιλώντας μπροστά σε μια ομάδα Κουβανο-αμερικανών Ρεπουμπλικανών, ο Μπόλτον διακήρυξε την αντίθεση της διοίκησης Trump στην «Τρόικα της Τυραννίας»: Την Κούβα, τη Νικαράγουα και την Βενεζουέλα, όλες αυταρχικές κυβερνήσεις με θερμές σχέσεις με την Κίνα και την Ρωσία. «Οι Ηνωμένες Πολιτείες», δήλωσε ο Μπόλτον, «προσβλέπουν να δουν κάθε γωνιά του τριγώνου να πέφτει». Από τον Ιούνιο του 2017 ο Λευκός Οίκος αυστηροποίησε σταδιακά το αμερικανικό εμπάργκο στην Κούβα και νωρίτερα αυτόν τον μήνα τερμάτισε ένα πρόγραμμα που χορηγούσε σε Κουβανούς πενταετείς βίζες που τους επέτρεπαν να επισκέπτονται συγγενείς στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η κυβέρνηση Trump έχει επίσης επιβάλλει κυρώσεις σε βασικούς κυβερνητικούς αξιωματούχους της Νικαράγουα. Ως πρόσχημα για αυτές τις κινήσεις, ο Μπόλτον επικαλέστηκε το δόγμα Monroe [10], το οποίο οι Ηνωμένες Πολιτείες χρησιμοποίησαν ιστορικά για να δικαιολογήσουν την παρεμβάσεις στο δυτικό ημισφαίριο.

ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΜΑΖΙ

Αν και η εκστρατεία πίεσης των ΗΠΑ απέτυχε να διώξει τον Maduro, υπάρχει μια μετριοπαθής πορεία προς τα εμπρός. Στις 7 Φεβρουαρίου, 11 από τα 13 μέλη της Διεθνούς Ομάδας Επαφής (International Contact Group), που απαρτίζεται από κράτη από την Ευρώπη και την Λατινική Αμερική, έκαναν έκκληση για διάλογο μεταξύ του καθεστώτος και της αντιπολίτευσης για την προετοιμασία για «ελεύθερες, διαφανείς και αξιόπιστες» νέες προεδρικές εκλογές. Η πρόταση αυτή αντιμετωπίστηκε αρχικά με χλεύη από στοιχεία της αντιπολίτευσης και από τον Ειδικό Απεσταλμένο των ΗΠΑ για την Βενεζουέλα, Elliot Abrams [11], ο οποίος κάλεσε την διεθνή κοινότητα να «αναρωτηθεί για τον σκοπό και το πιθανό αποτέλεσμα» του διαλόγου με τον Maduro. Οι προηγούμενες προσπάθειες διαμεσολάβησης επέτρεψαν στον Maduro να κωλυσιεργεί για καιρό, να εδραιώσει την εξουσία του [12] και να διχάσει την αντιπολίτευση.

Ωστόσο, οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν πρέπει να ανταποκριθούν σε αυτές τις αποτυχίες του παρελθόντος με το να απορρίπτουν τον διάλογο. Αντίθετα, η Ουάσιγκτον θα πρέπει να συνεργαστεί με τους Ευρωπαίους και τους Λατινοαμερικανούς εταίρους της για να στηρίξει κάθε νέο γύρο διαπραγματεύσεων με την απειλή κυρώσεων εάν ο Maduro αποτύχει να εκπληρώσει ορισμένες προϋποθέσεις για επιτυχείς συνομιλίες, όπως η απελευθέρωση πολιτικών κρατουμένων, η τήρηση ενός καθορισμένου χρονοδιαγράμματος, και η αποχώρησή του υπέρ μιας μεταβατικής κυβέρνησης μόλις καθοριστεί η ημερομηνία των εκλογών. Οποιαδήποτε πιθανή συμφωνία για νέες εκλογές μεταξύ του Maduro και της αντιπολίτευσης πρέπει επίσης να επιτρέψει την ανασυγκρότηση των κατεστραμμένων κρατικών θεσμών της Βενεζουέλας σε συνεργασία με μετριοπαθείς Chavistas. Οι αναγκαίες μεταρρυθμίσεις περιλαμβάνουν την αναδιάρθρωση των ενόπλων δυνάμεων σε λιγότερο κομματικές γραμμές και τον αφοπλισμό [6] των δύο παραστρατιωτικών ομάδων που ακούν μόνο τον Maduro, τις ειδικές δυνάμεις δράσης και τις ομάδες ένοπλων πολιτών γνωστές ως colectivos. Μια προσωρινή συμφωνία θα πρέπει επίσης να αναδομήσει το Ανώτατο Δικαστήριο της Βενεζουέλας και το Εθνικό Εκλογικό Συμβούλιο, που σήμερα είναι γεμάτα με υποστηρικτές του Maduro, διορίζοντας ανεξάρτητους, συναινετικούς υποψήφιους στους οργανισμούς αυτούς.

Μέχρι τώρα, λίγες από τις πάνω από 50 χώρες που υποστήριξαν τον Γκουαϊδό –ο Καναδάς, ο Παναμάς και μερικές ευρωπαϊκές χώρες- έχουν σφίξει τα διπλωματικά και οικονομικά λουριά στον Maduro. Αντί να επιδιώκουν μονομερώς την αλλαγή καθεστώτος, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να επικεντρωθούν στον συντονισμό της διεθνούς πίεσης στον Maduro προκειμένου να τον υποχρεώσουν να συμμετάσχει σε μια διαδικασία που τελικά θα οδηγήσει σε ελεύθερες και δίκαιες εκλογές.

ΜΙΑ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΛΑΟ

Η διοίκηση Trump θα πρέπει επίσης να επανεξετάσει την στρατηγική της όχι μόνο ως προς την Βενεζουέλα, αλλά και προς την Λατινική Αμερική γενικότερα. Η ηθική απολυτότητα του Μπόλτον δεν παίζει καλά εκεί. Για πολλούς στην περιοχή, οι επικλήσεις του δόγματος Monroe είναι μια άσχημη υπενθύμιση [13] του αμερικανικού παρεμβατισμού. Σε έναν τέλειο κόσμο, η Κούβα, η Νικαράγουα και η Βενεζουέλα θα μετέβαιναν οικειοθελώς στην δημοκρατία. Ωστόσο, με το να εστιάζουν στην αλλαγή καθεστώτος στις χώρες αυτές αποκλείοντας άλλα ζητήματα -συμπεριλαμβανομένου του κλίματος, του εμπορίου και των προβλημάτων που δημιουργούν οι δεξιοί αυταρχικοί στην Ονδούρα και την Γουατεμάλα- οι Ηνωμένες Πολιτείες κινδυνεύουν να χάσουν συμμάχους στο ημισφαίριο.

Μια πιο παραγωγική προσέγγιση θα ήταν να επικεντρωθούν στις οικονομικές και πολιτικές ανάγκες του 93% της Λατινικής Αμερικής που δεν περιλαμβάνεται στην λεγόμενη τρόικα της τυραννίας. Το πρώτο βήμα θα πρέπει να είναι η πλήρης στελέχωση των πρεσβειών των ΗΠΑ στην περιοχή. Επί του παρόντος, οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν έχουν πρεσβευτή στην Μπελίζ, την Βραζιλία, την Χιλή, την Ονδούρα και τον Παναμά, και μόλις αυτή την εβδομάδα ορίστηκε πρεσβευτής στο Μεξικό. Σε πολλές άλλες χώρες, η πρεσβεία των ΗΠΑ διοικείται από έναν νυν πρεσβευτή που περιμένει αντικατάσταση.