Προσοχή στο χάσμα | Foreign Affairs - Hellenic Edition
Secure Connection

Προσοχή στο χάσμα

Το οικονομικό ζήτημα σχετικά με την ισότητα στις αμοιβές
Περίληψη: 

Το κλείσιμο του χάσματος μεταξύ ανδρών και γυναικών στο εργατικό δυναμικό, συμπεριλαμβανομένου του μισθολογικού χάσματος, θα μπορούσε να αυξήσει το παγκόσμιο ετήσιο ΑΕΠ κατά 28 τρισεκατομμύρια δολάρια το 2025, κέρδη που θα ωφελήσουν τόσο τις ανεπτυγμένες όσο και τις αναπτυσσόμενες χώρες.

Η RACHEL VOGELSTEIN είναι ανώτερη συνεργάτις στην έδρα Douglas Dillon και διευθύντρια του Προγράμματος Γυναικών και Εξωτερικής Πολιτικής στο Council on Foreign Relations και αναπληρώτρια καθηγήτρια στη Νομική Σχολή Georgetown. Από το 2009 έως το 2012 διετέλεσε Διευθύντρια Πολιτικής και Ανώτερη Σύμβουλος της υπουργού Χίλαρι Κλίντον στο Γραφείο Παγκόσμιων Γυναικείων Υποθέσεων στο Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ.
Η ALEXANDRA BRO είναι ερευνητική συνεργάτις στο Πρόγραμμα Γυναικών και Εξωτερικής Πολιτικής στο Council on Foreign Relations.

Κάθε χρόνο στις αρχές Απριλίου, οι γυναίκες στις ΗΠΑ σηματοδοτούν την Ημέρα Ισότητας Πληρωμών (Equal Pay Day), την ημερομηνία κατά την οποία τα εισοδήματά τους φτάνουν τελικά στο ποσό που οι άνδρες Αμερικανοί έφεραν στο σπίτι τους το προηγούμενο έτος. Οι γυναίκες που κατέχουν θέσεις εργασίας πλήρους απασχόλησης όλο το χρόνο, κερδίζουν, κατά μέσο όρο, 20% λιγότερο από τους αντίστοιχους με αυτές άνδρες, δηλαδή το ισόποσο των 80,5 σεντς στο δολάριο. Το χάσμα των μισθών μεταξύ των φύλων είναι μεγαλύτερο για τις αφρο-αμερικανικές και ισπανόφωνες γυναίκες [1], οι οποίες κερδίζουν μόνο το 61% και το 53%, αντίστοιχα, από όσο κερδίζουν οι λευκοί μη ισπανόφωνοι άντρες. Και παρόλο που το χάσμα μειώνεται συνολικά, η πρόοδος είναι αργή. Με τον σημερινό ρυθμό, οι Αμερικανίδες δεν θα φθάσουν σε ισόποσες αποδοχές [2] με τους άνδρες παρά μέχρι το 2106.

10052019-1.jpg

Άνθρωποι περπατούν έξω από το Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης λίγο μετά το κουδούνι έναρξης [της συνεδρίασης] στη Νέα Υόρκη, τον Σεπτέμβριο του 2018. LUCAS JACKSON / REUTERS
-----------------------------------------------------------------------

Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν είναι οι μόνες: Το μισθολογικό χάσμα μεταξύ των φύλων είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο. Πράγματι, σε καμία χώρα οι γυναίκες δεν κερδίζουν τόσα όσα οι άνδρες. Σύμφωνα με το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ, οι γυναίκες σε όλο τον κόσμο πληρώνονται κατά μέσο όρο μόλις το 63% του ποσού που κερδίζουν οι άνδρες.

Το χάσμα των μισθών μεταξύ των φύλων δεν υπονομεύει μόνο τις γυναίκες. Μια μελέτη του McKinsey Global Institute, εκτιμά ότι το κλείσιμο του χάσματος μεταξύ ανδρών και γυναικών στο εργατικό δυναμικό, συμπεριλαμβανομένου του μισθολογικού χάσματος, θα μπορούσε να αυξήσει το παγκόσμιο ετήσιο ΑΕΠ κατά 28 τρισεκατομμύρια δολάρια [3] το 2025 –κέρδη που θα ωφελήσουν τόσο τις ανεπτυγμένες όσο και τις αναπτυσσόμενες χώρες. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, για παράδειγμα, θα μπορούσαν να αυξήσουν το ΑΕΠ τους κατά 4,3 τρισεκατομμύρια δολάρια [4], η Κίνα κατά 4,2 τρισεκατομμύρια δολάρια, και η Ινδία κατά 2,9 τρισεκατομμύρια δολάρια αν οι γυναίκες εργάζονταν τις ίδιες ώρες με τους άνδρες, συμμετείχαν στο εργατικό δυναμικό στο ίδιο ποσοστό, και απασχολούνταν στα ίδια επίπεδα με τους άνδρες σε όλους τους τομείς. Οι εταιρείες επωφελούνται επίσης: Η μεγαλύτερη γυναικεία εκπροσώπηση σε υψηλά αποζημιωμένες εταιρικές ηγετικές θέσεις [5] μπορεί να βελτιώσει την απόδοση της επιχείρησης. Για να εξαλειφθεί όμως το χάσμα, πρέπει πρώτα να καταλάβουμε τα αίτιά του.

ΓΙΑΤΙ ΕΠΙΜΕΝΕΙ ΤΟ ΜΙΣΘΟΛΟΓΙΚΟ ΧΑΣΜΑ

Δεδομένων των στοιχείων που αποδεικνύουν ότι η εξάλειψη των ανισοτήτων μεταξύ των φύλων στον εργασιακό χώρο θα μπορούσε να ενισχύσει την ανάπτυξη, τι είναι αυτό που εξηγεί την εμμονή των μισθολογικών διαφορών; Η ξεκάθαρη διάκριση –το να πληρώνεται μια γυναίκα λιγότερο από έναν άνδρα για ίση εργασία μόνο με βάση το φύλο της- σίγουρα παραμένει ένας παράγοντας, παρά το γεγονός ότι το 40% [6] των εθνών έχει απαγορεύσει αυτήν την πρακτική. Ωστόσο, αυτό εξηγεί μόνο ένα μέρος της ανισότητας. Μετά από λεπτομερέστερη εξέταση των δεδομένων, είναι σαφές ότι συμβάλλουν και τα διαρθρωτικά εμπόδια.

Οι γυναίκες παραμένουν δυσανάλογα συγκεντρωμένες σε χαμηλόμισθους κλάδους και επαγγέλματα. Πράγματι, ο επαγγελματικός διαχωρισμός τροφοδοτεί το χάσμα των μισθών στα έθνη ανά τον κόσμο. Όσο υψηλότερο είναι το ποσοστό των εργαζόμενων γυναικών [7] σε ένα δεδομένο επάγγελμα ή πεδίο, τόσο χαμηλότερο είναι το μέσο εισόδημα –μια σχέση που υπάρχει ανεξάρτητα από το απαιτούμενο επίπεδο δεξιοτήτων. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, για παράδειγμα, οι γυναίκες υπερεκπροσωπούνται [2] στην χαμών αμοιβών εκπαίδευση, υγειονομική περίθαλψη και επαγγέλματα του λιανικού εμπορίου, ενώ οι άνδρες εκπροσωπούνται δυσανάλογα στις βιομηχανίες κατασκευών, συντηρήσεων και μεταφορών που πληρώνουν υψηλότερες αμοιβές.

Όχι μόνο οι γυναίκες παραμένουν σε τομείς με χαμηλότερο εισόδημα, αλλά εξακολουθούν να δαπανούν δυσανάλογα μεγάλο χρονικό διάστημα για απλήρωτη εργασία ή την λεγόμενη αόρατη εργασία, στην προσωπική ζωή τους, γεγονός που επιδεινώνει το χάσμα των αμοιβών. Οι γυναίκες σε χώρες που συμμετέχουν στον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) δαπανούν σχεδόν διπλάσιο χρόνο [8] σε απλήρωτη εργασία από όσο οι άνδρες κατά μέσο όρο. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι γυναίκες ξοδεύουν 28 ώρες σε εργασία χωρίς αποζημίωση ανά εβδομάδα, σε σύγκριση με μόνο 17 ώρες για τους άνδρες. Κατά συνέπεια, οι γυναίκες περιλαμβάνουν επίσης το 64% [9] των εργαζομένων με μερική απασχόληση: Οι εργαζόμενοι που είναι απασχολημένοι με το να μαγειρεύουν, με τον καθαρισμό του σπιτιού και την φροντίδα των παιδιών έχουν λιγότερο χρόνο για εργασία που δημιουργεί εισόδημα.

Το χάσμα των αμοιβών μεταξύ των φύλων διευρύνεται καθώς οι υπάλληλοι ανεβαίνουν την επαγγελματική κλίμακα [10]. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τις έγχρωμες γυναίκες, οι οποίες αντιμετωπίζουν σημαντικά εμπόδια στην αναρρίχηση στις εταιρικές τάξεις και έχουν λιγότερες ευκαιρίες για πρόοδο σε ηγετικές θέσεις. Σε παγκόσμιο επίπεδο, μόνο το 34% [11] των διευθυντικών στελεχών είναι γυναίκες και στο Ηνωμένο Βασίλειο οι άνδρες διευθυντές είναι κατά 40% πιθανότερο [12] από όσο οι αντίστοιχες γυναίκες να προωθούνται σε υψηλότερους ρόλους. Σε μόνο πέντε χώρες - Μπαχάμες, Κολομβία, Τζαμάικα, Λάος και Φιλιππίνες- οι γυναίκες έχουν τις ίδιες πιθανότητες με τους άνδρες να κατέχουν διευθυντικές θέσεις.